2,113 matches
-
își face și ea simțită prezența. Sinele, noțiune predilectă a psihanalizei jungiene, este un conținând, în care procesele conștiente și cele inconștiente, prin discordia concors, nu se exclud, ci se completează unele pe altele într-un tot. În chip identic, insolitul operei unuia dintre cei mai importanți filosofi ai universului imaginar, G. Bachelard, rezidă, în accepția lui Georges Poulet și Jean Starobinski, în felul cum aceasta decelează un raport de determinare intre lumea conștiinței și cea a imaginarului imanent vieții psihice
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
8 Ceea ce nu au sesizat Jean Bellemin-Noël și, pe urmele sale Angela Ion, e poziția retractilă, chiar temătoare a exegetului care, conștientizând investirea inconștientă ce-i este funciară, manifestă o tendință irepresibilă de a se sprijini pe citate. Oricât de insolite ar fi ideile sale, oricât de bogată ar fi informația din domeniul psihanalizei, autorul acestor rânduri nu-și poate dezvolta raționamentul critic fără a recurge la citate și chiar la "efectul de citare". Instinctiv, el simte că terenul pe care
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
bolid sau la bordul unui avion supraîncărcat cu benzină? Animator al aviației și automobilismului, Camil Petrescu transferă propriile pasiuni eroului său. Există, după cum remarca Maria Vodă Căpușan o poetică a numerelor mari, ca și imagini ale mașinismului în textele camilpetresciene: "Insolită aici (în Suflete tari, n.n.) într-o lume de texte citite și trăite, imaginea mașinismului; dar ea o luminează pe cea precedentă."23 Ca un excurs, credem că replica lui Andrei Pietraru, citată de criticul clujean (Cu o semnătură se
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
că primele capitole ale cărții evidențiază o conștiință exemplară, măcinată pe rând de dragoste, gelozie și incertitudine, vor fi amendate. Sintagma " Câtă conștiință atâta luciditate și câtă luciditate atâta dramă" se cuvine a fi completată de o alta, nouă și insolită: "Câtă conștiință, atâta inconștient personal și colectiv și tot atâta disponibilitate pentru mituri și arhetipuri." Nu atât de bine reprezentat este mitul lui Pygmalion, însă el se cuvine a fi semnalat prin faptul că leagă, ca un pandant, creația lui
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
anacronică, venind de undeva din timpuri primordiale. Exegeza a tratat, cu o regretabilă indiferență, conținutul acestui studiu, cu atât mai mult cu cât citindu-l, Ladima și, ulterior, Fred rămân profund impresionați. În opinia noastră, el deschide calea unei comparații insolite cu gnoseologia lui Lucian Blaga. Câteva citate disparate din Evoluția e oare revolută? vor fi lămuritoare: "Ființele vii sunt departe de a fi toate capodopere. Se cunosc animale care se împiedică în ghearele lor prea lungi, altele care pot abia
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
în totul, spiritul modern al prozatorului. Nu credem că doar rafinamentul, manierele sale elegante și acea calitate deosebită de a fi "campion", în tot ceea ce întreprinde, au fost motivele pentru care Autorul îl îndeamnă să-și scrie jurnalul. În ipostaza (insolită pentru el) de scriitor, Fred mai deține un avantaj, mult râvnit de Camil Petrescu într-o bună parte a vieții sale: este bogat, nu depinde financiar de nimeni și, ca atare, însemnările sale nu pot fi suspectate de ipocrizie și
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
primele forme de civilizație economică au fost agricultura și păstoritul. Dicționarele de simboluri, ca și tratatele de antropologie insistă asupra ideii că șarpele constituie, pentru lumea profană, arhetipul familiar al inconștientului. Ceea ce îi conferă o asemenea semnificație este motricitatea lui insolită, nemaiîntâlnită la alte viețuitoare: mișcarea lui vine de undeva dinăuntru, dintr-un interior deopotrivă necunoscut și înfricoșător. El străbate pământul sau măruntaiele sale (în asta rezidă latura lui htonică) fără a se sluji de alte "accesorii" (picioare, aripi, tentacule etc.
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
pasiunii și, deci al dramei, nu înseamnă un control asupra pasiunii. Aceasta ia de multe ori forma devastatoare pentru întreaga viață interioară a celui stăpânit de ea, și efectele nu sunt un câștig pentru conștiință, deși experiența e cu totul insolită, ci un dezastru din care nu se mai poate ridica. Acesta e cazul lui Ladima și al lui Andrei Pietraru, ori chiar al lui Radu Vălimărescu (Vălimăreanu, sic!, n. n.) Caracterul irațional al sentimentului care îi domină pe aceștia este altceva
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
ne-a atras cu deosebire atenția: Atâta suferință, prin simpatie, ca acele forțe recent descoperite, a înmuiat în mine tot scheletul mândriei."130 Avem noi temeiuri să presupunem că prin vocea eroinei scriitorul face aluzie la latențele unei vieți interioare insolite și infinite prin complexitatea ei, pe care însă nu reușește să și-o reprezinte cu ajutorul conștiinței: inconștientul personal și Anima ca echivalent al femeii ideale. Concluzia la care ajunge Al. George, nu se deosebește prin nimic de principiile emise de
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
sau doar ,,scheme" de suprafață posibil a se converti într-un mit autonom (Don Quijote, Geneza și mitul șarpelui înzestrat cu puteri cataleptice). Obiectivul nostru fiind identificarea unor mituri noi, le dezvoltăm și le nuanțăm doar pe unele, uneori atât de insolite, încât cu greu este de acceptat că referirile se fac, în fond, la opera lui Camil Petrescu. Mai întâi se cer lămurite câteva noțiuni. Avem în vedere mitul, arhetipul, inconștientul personal, inconștientul colectiv, sistemul și relațiile care se stabilesc între
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
sugera caracterul organizat și limitat al mitemelor desprinse din mitul originar. II.2. Câmpul mitic al "Meșterului Manole" Este, fără îndoială, cel mai interesant și operant câmp de devoalat și de analizat în opera lui Camil Petrescu. Totodată și unul insolit, deși G. Călinescu avea temeiurile sale când afirma în Istorie... că, vrând-nevrând, orice scriitor cult va fi influențat în creație de cele două mituri fundamentale românești: Miorița și Meșterul Manole. Să mai adăugăm că modul de gândire mitomorfic este imanent
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
lui D. și abandonarea sa totală în caietele d-nei T (..."îți mărturisesc că el nu formează nici pe departe centrul preocupărilor mele...") susțin, suficient de convingător, mitologemul preconstrucției, cum suficient de bine se suprapune și o componentă a mitului personal: insolitul obicei al lui Camil Petrescu de a lucra pe șpalturi, creația sa bazându-se pe un datum preexistent. Mitemul jertfei, (sau al jertfirii iubitei întru creație) este anticipat de categoria arhetipală desprinsă din mentalitatea populară, care spune că primul ivit
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
celor două personae, uciderea lor în inconștientul personal. Înnobilarea eroului prin decapitare e o șansă suplimentară pentru perspectiva psihanalitică; orfanul, umilit și pauper, dar, ambițios și inteligent, își construiește blazonul prin Operă, conferind, în același timp, un aer de noblețe insolitului personaj care este Fred Vasilescu. Piesa de teatru Suflete tari dezvoltă, în subsidiar, o asemenea temă a nobleții familiei Boiu. Timp de patru ani, Andrei Pietraru este angajat de către Matei BoiuDorcani și Ioana, ca genealog, misiunea lui fiind de a
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
tradus în limba română, al psihanalistei Janine Chasseguet-Smirgel. Întrucât opera de artă este un produs predominant al incoștientului, nu puțini creatori privesc activitatea lor cu un sentiment de culpabilitate. În compensație, ei își focalizează latențele geniului spre domenii cu totul insolite, supralicitându-le. Ingres și Delacroix erau convinși că sunt mult mai dotați în domeniul muzical decât în cel al picturii, iar Rossini își făcea un titlu de glorie din măestria lui gastronomică. Mai elocvent este cazul lui Leonardo da Vinci
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
fragment de monolog interior, consecutiv momentului în care protagonistul află că Ladima, înainte de a se sinucide, a lăsat o scrisoare de dragoste d-nei T.: " În craniul meu se mișcă spetezele unei mori de vânt." Două constatări se impun. Printr-un insolit procedeu de glisare arhetipală, Fred se metamorfozează în însăși figura prietenului său de suferință, argument suplimentar că cei doi sunt chiar măștile autorului. Epistola menționată, cu accente de dramatism, dar și de luciditate, ne permite să percepem în Ladima pe
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
nutritiv."210 Două enunțuri emergente ranforsează construcția câmpului arhetipal hamletian și ambele aparțin lui Fred Vasilescu. Tribulațiile vieții lui Ladima, așa cum se întrevăd ele din scrisori, ca și nuanțările aduse de Emilia îl conving pe protagonist că participă la o insolită reprezentație a Uciderii lui Gonzago: "Crește în mine o durere mărăcinoasă și sunt actor într-un teatru care, ca teatrul în teatru din Hamlet, corespunde unei drame adevărate."211 Un alt enunț, mai succint, reliefează prin alăturarea lexemelor "gânduri" și
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
lui Hamlet înseamnă și declinul ireversibil al epocii. II.5. Câmpul arhetipal eminescian Deși, la prima vedere, romanticul Eminescu și adeptul introspecției Camil Petrescu par suficient de diferiți, perspectiva arhetipală ne oferă șansa de a-i redescoperi prin unele afinități insolite, însă dificultățile de ordin teoretic și argumentativ sunt nenumărate. Să nu omitem că, de la apariția Operei lui Mihai Eminescu, de G. Călinescu (1936), și până în contemporaneitate, eminescologii s-au ambiționat în a evidenția cât mai multe și mai neașteptate mituri
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
-s șirurile clare din viața-mi să le spun?/ Ah! organele-s sfărmate și maestrul e nebun!" În spiritul onestității, să recunoaștem că ambiția de a releva paralele posibile între operele celor doi scriitori nu este nouă în hermeneutica românească. Insolită s-ar putea dovedi doar perspectiva analitică. Prin anii '70 ai secolului trecut, Paul Georgescu declara apodictic, însă cu prea puține argumente, că autorul Ultimei nopți...este cel mai eminescian scriitor român: "Problematica și tipologia eminesciană nimeni, în literatura noastră
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
mine un gol pe care nimic nu-l mai poate umple. Ar trebui să mă pot reda pe mine mie însumi, dar nu mă mai pot regăsi."249 Supliciul sufletesc culminează cu imaginea simbolică a cămășii oferite de către Alta-Dejanira, metaforă insolită a trădării și pervertirii Adevărului: "Pietro: Dar îl simt...L-am descoperit și continui să-l descopăr în fiece clipă acest adevăr...Îl simt ca pe o cămașă otrăvită lipită de tot corpul meu..."250 Cellino ni se înfățișează și
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
cu Alta, aceasta nu poate rezista mult timp ispitei țesute de către un seducător redutabil, al cărui limbaj aluziv, perfect ajustat scopului amintește de "vânătorul Cătălin". Desfășurarea ulterioară a piesei decelează un mit, despre care nu se poate spune că este insolit 252, dar operant și în Luceafărul mitul lui Pygmalion. Cellino recunoaște în rivalul său o natură superioară și acceptă fără rezerve să îi devină discipol, este dispus să își schimbe condiția umilă, de curtezan, pentru a se converti la valorile
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
384. Profunzimea perspectivei în schimb, stabilește diferența dintre "perspectiva cu", "din spate" și "din afară"385. Izvorul de lumină nu se găsește în operă de obicei, ci în romancierul fie dotat cu o forță demiurgică, ori preluând funcția unui Pygmalion insolit: cu o opinie, cu o convingere privilegiată datorită calității simultane de "regizor" și de "spectator" prin prisma cărora apreciază că "<<meseria>> și <<meșteșugul>> sunt potrivnice artei"386. Nu este acesta singurul aspect gândit și teoretizat diferit de către autor. În textul
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
venețian, de pildă."393 S-a afirmat că scriitorul "construiește o secvență răsturnată din mitul lui Pygmalion, invocând o revelată Galatee să se întrupeze în opera lui"394. Opinia noastră este că se poate identifica un complex al lui Pygmalion insolit, aceasta căpătând consistență prin aspecte semnificative. Primul este evidențiat de cadrul cvasigeneral în care o privire masculină întâlnește o lume închisă dominată de frumusețea feminină. Referindu-ne la datul ontologic al textului narativ literar, raportul se instituie prin Prezența unui
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
de foarte multe monografii și studii critice, majoritatea dintre ele fiind de o remarcabilă subtilitate și inteligență argumentativă. Le-am semnalat pe toate de-a lungul celor trei capitole. Soluția nu putea fi decât alegerea unui alt demers critic, nu insolit, dar foarte puțin uzitat de exegeza camilpetresciană din secolul trecut. Ne-am gândit, așadar, la critica psihanalitică și la derivatul ei mult mai spectaculos și (tocmai de aceea) foarte căutat, critica mitic-arhetipală. Însă dificultățile sunt numeroase și, uneori, insurmontabile. Unii
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
protector a fost prietenul său mai mare, Tutulă. Această complinire a personajelor se reflectă metonimic în secvența "Altoi de suferință". Într-o asemenea abordare, nu puteam omite onirismul. Visul, acest "cifru al existenței umane", joacă un rol deopotrivă semnificativ și insolit. Insolit, dacă ținem cont că analizăm opera unui scriitor noocrat și lucid. Singurul loc în care Camil Petrescu își povestește visele este Doctrina substanței. Este la îndemâna oricui să constate că cele două vise ale sale generează opoziția paradisiac-infernal. Visul paradisiac
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]
-
a fost prietenul său mai mare, Tutulă. Această complinire a personajelor se reflectă metonimic în secvența "Altoi de suferință". Într-o asemenea abordare, nu puteam omite onirismul. Visul, acest "cifru al existenței umane", joacă un rol deopotrivă semnificativ și insolit. Insolit, dacă ținem cont că analizăm opera unui scriitor noocrat și lucid. Singurul loc în care Camil Petrescu își povestește visele este Doctrina substanței. Este la îndemâna oricui să constate că cele două vise ale sale generează opoziția paradisiac-infernal. Visul paradisiac este
[Corola-publishinghouse/Science/1457_a_2755]