614 matches
-
hialină. În paralel, a fost prezentă și hiperplazia fibrelor elastice. Mai mult, în tunica medie, hiperplazia fibrelor de colagen a condus la disocierea fascicolelor musculare și/sau înlocuirea acestora în totalitate, cu instalarea flebosclerozei. Studiile histologice efectuate pe pereții venelor varicoase prezintă date contradictorii asupra modificărilor componentei colagenice și elastice. Unele lucrări (Svejcar et al., 1963, Andreotti et al., 1978, Psaila, Melhuish, 1989) au evidențiat niveluri scăzute ale colagenului, în paralel cu niveluri scăzute ale elastinei (Andreotti et al., 1978, Venturi
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
Aceste date au condus la teoria conform căreia defectul primar în cantitatea de colagen și elastină care susține endoteliul din exterior determină reducerea rezistenței la presiunea venoasă, ceea ce ar conduce la apariția dilatațiilor venoase. Alte raportări susțin că peretele venelor varicoase au un nivel crescut de colagen (Rose, Ahmed, 1986), sau că nu există nici o diferență în procentul de colagen și proteine totale între loturile control și cele cu vene varicoase (Travers et al., 1992). În cazul în care există o
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
la apariția dilatațiilor venoase. Alte raportări susțin că peretele venelor varicoase au un nivel crescut de colagen (Rose, Ahmed, 1986), sau că nu există nici o diferență în procentul de colagen și proteine totale între loturile control și cele cu vene varicoase (Travers et al., 1992). În cazul în care există o evidentă creștere colagenică, țesutul fibros dezvoltat consecutiv invadează straturile musculare, distrugând patternul celular normal. În ariile afectate de fibroză este dezorganizată și distribuția fibrelor de colagen, precum și a fibrelor elastice
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
țesutul fibros dezvoltat consecutiv invadează straturile musculare, distrugând patternul celular normal. În ariile afectate de fibroză este dezorganizată și distribuția fibrelor de colagen, precum și a fibrelor elastice (Rose, Ahmed, 1986). • Modificările celulelor musculare În studiul nostru, în ambele subloturi venele varicoase au fost caracterizate prin hipertrofia și hiperplazia celulelor musculare în tunica medie. Aceste modificări au fost mai evidente în sublotul 1, comparativ cu sublotul 2 - la nivelul căruia s-a înregistrat, pe fondul unei fragmentări a continuității celulelor musculare, un
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
tunica medie. Aceste modificări au fost mai evidente în sublotul 1, comparativ cu sublotul 2 - la nivelul căruia s-a înregistrat, pe fondul unei fragmentări a continuității celulelor musculare, un proces de transformare fibroasă. Patologia celulelor musculare netede din venele varicoase se caracterizează prin date contradictorii. Câteva studii au evidențiat creșteri ale numărului sau activității celulelor musculare netede, asociate sau nu cu dezorganizarea țesutului conjunctiv (Svejcar et al., 1963, Prerovsky, 1981, Browse et al., 1988, Obitsu, 1990, Travers et al., 1992
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
straturilor musculare ale mediei (Wali, Eid, 2001), sau zonele de transformare fibroasă nu sunt localizate uniform și pot implica doar o parte a peretelui venei (Travers et al., 1996). Alte studii demonstrează absența diferențelor între componenta musculară din peretele venelor varicoase și, respectiv, venele normale (Lee et al., 1992a, Lee et al., 1992b). Diametrul lumenului vascular depinde nu numai de presiunea transmurală și de tensiunea generată în peretele vascular, dar și de orice creștere a dimensiunilor peretelui, datorată hipertrofiei și/sau
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
cum ar fi spre exemplu celulele musculare netede. Această hipertrofie și/sau hiperplazie este apărută ca o măsură de adaptare la creșterea forțelor de distensie (Sumner, 1981), echilibrul dintre presiune și rezistența opusă de medie fiind modificat în cazul bolii varicoase (Travers et al., 1996). Mai mult, relaxarea celulelor musculare netede asociată cu degradarea lor structurală progresivă și forța și elasticitatea scăzută a fibrelor țesutului conjunctiv pot fi responsabile pentru întinderea și dilatarea excentrică a venei (Lengyel, Acsady, 1990). Unul dintre
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
netede asociată cu degradarea lor structurală progresivă și forța și elasticitatea scăzută a fibrelor țesutului conjunctiv pot fi responsabile pentru întinderea și dilatarea excentrică a venei (Lengyel, Acsady, 1990). Unul dintre studiile menționate anterior, dedicate structurii și ultrastructurii peretelui venelor varicoase (Wali, Eid, 2001) susține că celulele musculare netede, prin capacitatea de fagocitoză a fibrelor elastice și de colagen, joacă un rol important în patogeneza bolii varicoase. Aceste aspecte vor fi detaliate ulterior, în Capitolul 8. • Sinopsis al modificărilor morfologice Evaluarea
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
Lengyel, Acsady, 1990). Unul dintre studiile menționate anterior, dedicate structurii și ultrastructurii peretelui venelor varicoase (Wali, Eid, 2001) susține că celulele musculare netede, prin capacitatea de fagocitoză a fibrelor elastice și de colagen, joacă un rol important în patogeneza bolii varicoase. Aceste aspecte vor fi detaliate ulterior, în Capitolul 8. • Sinopsis al modificărilor morfologice Evaluarea elementelor morfologice identificate în studiul nostru a relevat prezența constantă a acelorași leziuni la nivelul segmentelor recoltate din teritorii venoase diferite, iar comparația între cele două
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
leziuni la nivelul segmentelor recoltate din teritorii venoase diferite, iar comparația între cele două stadii - varice simple (sublotul 1), varice complicate (sublotul 2) a confirmat evoluția graduală a leziunilor, dinamica lor fiind în corespondență directă cu tabloul clinic. În boala varicoasă, leziunile endoteliale, caracterizate prin activare, degenerare și descuamare, expun componentele peretelui și accelerează evoluția modificărilor morfologice ale celorlalte componente. Pentru țesutul muscular neted al tunicii medii, procesele de hipertrofie și hiperplazie pot asocia modificări în structura celulelor musculare, prezența de
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
hemodinamice specifice hipertensiunii venoase și modificările structurale din pereții venelor varioase este însă un subiect cu multe necunoscute. Studiile orientate asupra modificărilor tisulare, celulare și moleculare ale peretelui venos au condus, recent, la formularea teoriei etiopatogenice moderne, imun-inflamatorii, a bolii varicoase, care pune accent pe mecanismul de activare a leucocitelor, afectarea funcției fibroblastelor și transformările calitative și cantitative ale matricii extracelulare (Bergan, Pascarella, 2007, Bergan, 2007). În acest context, obiectivul studiului imunohistochimic a fost reprezentat de analiza expresiei moleculare a componentelor
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
de analiza expresiei moleculare a componentelor structurale matriceale și celulare din structura peretelui venos și a unor procese dezvoltate prin comunicare celulară și tisulară, urmărind în paralel existența unor diferențe între stadiile evolutive, din punct de vedere clinic, ale bolii varicoase, precum și între diferite teritorii afectate. În mod concret, analiza calitativă și cantitativă a vizat: profilul structural și histoarhitectonic (de distribuție) al componentelor matriceale fibrilare, relevat prin intermediul colagenului I, III, IV și lamininei; profilul microvascularizației, relevat prin intermediul markerilor endoteliali (CD31) și
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
prezentate în Capitolul 6. Procesarea fragmentelor prelevate a fost realizată în Departamentul de Patologie al Institutului Național de Cercetare Dezvoltare în Domeniul Patologiei și Știintelor Biomedicale "Victor Babeș” București. Fragmentele recoltate de la nivelul crosei safenei interne, venei safene interne, pachetului varicos gambier și venelor perforante au fost prelucrate inițial pentru examenul histopatologic. Ulterior, din blocurile de parafină au fost realizate secțiuni suplimentare, pentru examenul imunohistochimic tehnică utilizată pentru identificarea antigenelor celulare și/sau tisulare care are la bază reacția antigen-anticorp, situsul
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
comparativ cu statusul de normalitate. Consecutiv, dovezile histopatologice identificate susțin teoria deficienței primare a rezistenței peretelui, ca și cauză de apariție a varicelor (Elsharawy et al, 2007). Literatura de specialitate include rezultate contradictorii asupra concentrației de țesut conjunctiv în venele varicoase, în comparație cu venele normale. Astfel, există date care susțin reducerea cantității/proporției colagenului (Svejcar et al., 1963, Andreotti et al., 1978, Psaila, Melhuish, 1989, Jurukova, Milenkov, 1982), creșterea cantității/proporției colagenului (Rose, Ahmed, 1986, Maurel et al., 1990, Waksman et al
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
1990, Waksman et al, 1997), fără (Travers et al., 1996) sau cu (Gandhi et al., 1993, Sansilvestri-Morel et al., 2001) reducerea conținutului în elastină, precum și date care indică absența diferențelor între raportul colagen proteine totale între venele normale și venele varicoase (Travers et al., 1996, Venturi et al., 1996, Travers et al., 1992). A fost raportată și reducerea conținutului în elastină (Venturi et al., 1996, Gandhi et al., 1993, Kockx et al., 1998), cu conținut colagenic normal, în venele varicoase comparativ
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
venele varicoase (Travers et al., 1996, Venturi et al., 1996, Travers et al., 1992). A fost raportată și reducerea conținutului în elastină (Venturi et al., 1996, Gandhi et al., 1993, Kockx et al., 1998), cu conținut colagenic normal, în venele varicoase comparativ cu venele normale (Kockx et al., 1998). Literatura de specialitate nu oferă date structurale comparative bolilor varicoase asociate incompetențelor valvulare versus celor dezvoltate pe fondul unui aparat valvular normal. Totuși, cele mai multe studii pledează pentru existența unei cantități mai mari
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
reducerea conținutului în elastină (Venturi et al., 1996, Gandhi et al., 1993, Kockx et al., 1998), cu conținut colagenic normal, în venele varicoase comparativ cu venele normale (Kockx et al., 1998). Literatura de specialitate nu oferă date structurale comparative bolilor varicoase asociate incompetențelor valvulare versus celor dezvoltate pe fondul unui aparat valvular normal. Totuși, cele mai multe studii pledează pentru existența unei cantități mai mari de colagen în venele varicoase, comparativ cu normalul. Această creștere este mult mai evidentă în medie, determinând separarea
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
Kockx et al., 1998). Literatura de specialitate nu oferă date structurale comparative bolilor varicoase asociate incompetențelor valvulare versus celor dezvoltate pe fondul unui aparat valvular normal. Totuși, cele mai multe studii pledează pentru existența unei cantități mai mari de colagen în venele varicoase, comparativ cu normalul. Această creștere este mult mai evidentă în medie, determinând separarea celulelor musculare netede. Contradicțiile din literatură asupra cantității de colagen pot fi explicate prin ipoteza conform căreia colagenizarea nu este factorul unic pentru dezvoltarea bolii varicoase, varicele
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
venele varicoase, comparativ cu normalul. Această creștere este mult mai evidentă în medie, determinând separarea celulelor musculare netede. Contradicțiile din literatură asupra cantității de colagen pot fi explicate prin ipoteza conform căreia colagenizarea nu este factorul unic pentru dezvoltarea bolii varicoase, varicele putând fi dezvoltate și în alt context patogenic (Elsharawy et al, 2007), sau prin posibilitatea existenței unor diferențe segmentare, deși cantitatea totală, absolută, este crescută (Travers et al., 1996). Laminina, moleculă glicoproteică de adeziune prezentă în matricea extracelulară amorfă
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
2007), sau prin posibilitatea existenței unor diferențe segmentare, deși cantitatea totală, absolută, este crescută (Travers et al., 1996). Laminina, moleculă glicoproteică de adeziune prezentă în matricea extracelulară amorfă a țesutului conjunctiv, este recent introdusă în sfera de interes a bolii varicoase (Kirsch et al., 2000, Aunapuu, Arend, 2005, Sansilvestri-Morel et al., 2007), evaluarea profilului său contribuind la înțelegerea modificărilor structurale care pot fundamenta patogenia apariției și progresiei varicelor. 7.3.2. PARTICULARITĂȚI ALE METODEI Pentru evaluarea expresiei colagenului I, II, III
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
scăzută, ++ pentru intensitate moderată, +++ pentru intensitate crescută. Cazurile pentru care reacția imunohistochimică a fost absentă (în condițiile existenței unui control pozitiv) au fost considerate negative. 7.3.3. REZULTATE 7.3.3.1. EXPRESIA COLAGENULUI ȘI A LAMININEI ÎN BOALA VARICOASĂ - VARICE SIMPLE - STADIUL CEAP 2-3 Pentru toate cele 8 cazuri investigate, la nivelul tuturor segmentelor recoltate, reacțiile pentru colagenul tip I au fost pozitive, de intensitate medie, iar cele pentru colagen tip III - pozitive, de intensitate scăzută (tabelul 44). Distribuția
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
moderată în 6 cazuri (tabelul 45). Sub raportul distribuției, colagenul tip IV a fost identificat la nivelul membranei bazale endoteliale, dar și în tunica medie, în jurul celulelor musculare netede. 7.3.3.2. EXPRESIA COLAGENULUI ȘI A LAMININEI ÎN BOALA VARICOASĂ - VARICE COMPLICATE - STADIUL CEAP 4-6 Pentru toate cele 5 cazuri investigate, la nivelul tuturor segmentelor recoltate, reacțiile imunohistochimice pentru colagenul tip I au fost pozitive, de intensitate crescută, iar cele pentru colagen tip III - pozitive, de intensitate scăzută (tabel 47
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
bazale adiacente fibrelor musculare netede. Reacțiile imunohistochimice pentru laminină au fost pozitive, în toate cele 5 cazuri, la nivelul tuturor segmentelor recoltate (tabel 49). Intensitatea reacției imunohistochimice a fost crescută și, respectiv, moderată în crosă, vena safenă internă și pachet varicos, și moderată la nivelul venelor perforante. Sub raportul localizării, laminina a fost prezentă nu numai în tunica intimă (cu distribuție continuă, în terioriul membranei bazale endoteliale), cât și în tunica medie (cu distribuție neomogenă, fie tapetând celulele musculare netede, fie
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
129-137). 7.3.4. DISCUȚII • Profilul colagenic Colagenul joacă un rol cheie în elasticitatea tisulară și rezistența la întindere. Aceste proprietăți, cruciale în menținerea statusului funcțional normal în peretele venos, sunt afectate încă din stadiile precoce de apariție a venelor varicoase. Colagenul (Hulmes, 1992, Lullmann Rauch, 2008), în ansamblu, reprezintă de fapt o familie de scleroproteine dure, inelastice, fibrilare, de natură glicoproteică. Multiplele tipuri de colagen existente constituie aproximativ 20% din proteinele prezente în organism. Pe baza datelor moderne de analiză
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]
-
fibre de colagen se găsește același tip de fibrile, dar există și unele excepții. Există, de asemenea, și posibilitatea ca moleculele de colagen să nu se organizeze în fibrile. Există încă o serie de controverse asupra colagenului prezent în venele varicoase, posibil explicabile prin rezultatele dependente de regiunea de venă eșantionată (analizată). Datele contradictorii din literatură, referitoare la creșterea, menținerea normală sau scăderea proporțională a colagenului trebuie tratate cu precauție, deoarece în toate aceste situații poate exista o creștere a cantității
CERCETĂRI HISTOLOGICE, HISTOCHIMICE ŞI ELECTRONOMICROSCOPICE ÎN VENELE VARICOASE by FLORIN COMŞA () [Corola-publishinghouse/Science/506_a_757]