5,342 matches
-
Chr.) despre legile atomului, era orientată spre imaginea unei lumi determinate de legile fizice fără a lăsa spațiu pentru mitica lume a zeilor ori unui Dumnezeu care să fi condus lumea personal. Tentativa euhemerismului de a explica istoric originea credinței mitice în zei, interpretând reprezentările singulare ale zeilor ca personalități eminente ale trecutului cărora li s-au atribuit puțin câte puțin onoruri divine, transfigurându-i în amintire, contribuia la deprimarea ulterioară a sensului divin din lumea religioasă greacă. În mod cert
Creştinismul în armata romană în secolele I-IV by Sebastian Diacu () [Corola-publishinghouse/Science/100972_a_102264]
-
publicat, inițial, drept capitol de carte, într-un volum al aceleeași autoare, în același an 1972, în care scria Forbes Hill, capitol care se intitulează An exercise in the rhetoric of mythical America (în traducere, Un exercițiu în retorica Americii mitice). Capitolul lui Campbell dă atenție, cum ne așteptăm, unui act oratoric aparte, pe care criticul îl consideră demn de interes, din perspectiva critico-retorică pe care își propune să o articuleze, exemplificând-o pe "cazul" respectiv. Cred că referirile la această
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
cât și pentru societate și (întreaga adăugirea mea) lume"313. Finalul capitolului lui Karlyn Kohrs Campbell este, însă, unul neașteptat. Criticul vede în adresa președintelui Richard Nixon din 3 noiembrie 1969 "un exemplu al perpetuării mitologiei americane"314. Astfel, "America mitică", a cărei sarcină eternă pare a fi apărarea libertății peste tot în lume, a cărei putere este consecința confruntării americanilor cu nenumărate crize, pe parcursul istoriei, pe care nu le-au depășit, nu-i așa, pe calea cea mai simplă, ci
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
cărei putere este consecința confruntării americanilor cu nenumărate crize, pe parcursul istoriei, pe care nu le-au depășit, nu-i așa, pe calea cea mai simplă, ci pe calea cea dreaptă, drum pe care au umblat cu hotărâre până la capăt, America mitică este, cu siguranță, o "națiune cu destin"315 și ultima "speranță că pacea și libertatea vor supraviețui în lume"316. Pe de altă parte, anunță Campbell, "America non-mitică" arată cu totul diferit: "sprijină guvernele totalitare peste tot în lume, în timp ce
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
în timp ce este angajată într-un război în Vietnam-ul de sud în care distruge sistematic populația civilă și capacitatea agricolă a țării, pe care pretinde că o apără. America non-mitică practică un rasism care își bate joc de principiile sale mitice"317. Criticul retoric este tentat să uite, în fața adresei lui Nixon din 3 noiembrie și preocupat de funcționalitatea unuia sau a altuia dintre argumentele președintelui, faptul că discursul presupune, drept condiție a sa de posibilitate, "America mitică", și nu pe
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
de principiile sale mitice"317. Criticul retoric este tentat să uite, în fața adresei lui Nixon din 3 noiembrie și preocupat de funcționalitatea unuia sau a altuia dintre argumentele președintelui, faptul că discursul presupune, drept condiție a sa de posibilitate, "America mitică", și nu pe cea "non-mitică" sau, în termenii lui Campbell, "reală". Ne vom întoarce la această observație fundamentală a lui Campbell, însă, pentru moment, să vedem care sunt ultimele aprecieri ale criticului la finalul capitolului său de carte. Evident, autoarea
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
al (propriei adăugirea mea) importanțe și al perspectivei"539, în timp ce ajută la generarea și consolidarea sentimentului de apartenență a individului la o comunitate, din care acesta să își poată extrage (o parte din) propria identitate. Care este, prin urmare, povestea mitică a Americii și cum o articulează Reagan în discursul său? Lewis precizează, încă de la început, faptul că președintele american nu spune întreaga poveste a Americii într-un singur episod, însă mitul care transpare în toate actele sale oratorice este unul
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
povestea "are sens". Mai mult, povestea americană, zice Reagan, la unison cu un întreg popor, "este sanctificată de Dumnezeu și validată de experiența americanilor"545. Prin urmare, observă William Lewis, retorica lui Ronald Reagan include ca teme toate elementele istoriei mitice: "măreția Americii, dedicația față de libertate, eroismul poporului american, imperativul moral al muncii, prioritatea progresului economic, răul domestic al taxelor și reglementărilor guvernamentale și necesitatea menținerii puterii militare"546. Astfel, Reagan include în retorica sa versiunea mitică a cursului istoriei americane
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
teme toate elementele istoriei mitice: "măreția Americii, dedicația față de libertate, eroismul poporului american, imperativul moral al muncii, prioritatea progresului economic, răul domestic al taxelor și reglementărilor guvernamentale și necesitatea menținerii puterii militare"546. Astfel, Reagan include în retorica sa versiunea mitică a cursului istoriei americane, iar poveștile sale care articulează mitul doresc ceea ce dorește orice orator: să inspire. Lewis atrage atenția asupra discursului inaugural al celui de al doilea mandat obținut de Reagan pe scaunul prezidențial american care, zice criticul, exprimă
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
care rezultă direcția înspre care se îndreaptă istoria americană, care, la rândul său, determină precis tipul de acțiuni necesare în vederea realizării scopurilor istorice prescrise. Făcându-și ascultătorii să înțeleagă caracterul public al propriei identități (ei sunt, înainte de toate, americani), povestea mitică a lui Reagan "îi determină pe cei care acceptă identitatea respectivă să se raporteze la un sistem de valori și de virtuți care vor deveni înseși criteriile de evaluare ale strategiilor"547 regimului Reagan. Pentru a realiza o astfel de
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
aniversarea a exact 50 de ani ai Declarației de independență, rodul muncii lor comune în vederea realizării celui mai pretios țel al omului: dreptul de a se autoguverna. Lewis apreciază: "Armonia cosmică a acestei povești funcționează perfect în sensul prezervării cadrului mitic al discursului"548, în timp ce povestea transformă istoria însăși într-o "lecție ce transcende circumstanțele contingente"549, transmițând tuturor un mesaj atemporal. Însă, continuă Lewis, America înseamnă mai mult decât trecutul său; ea înseamnă, în aceeași măsură, viitorul. Astfel, responsabilitatea fundamentală
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
interior. Reagan descrie perioade de "stres economic și social", datorate neatenției cu care americanii au transferat, temporar, autoritatea statală guvernului național sau chiar poporului însuși. Însă, desigur, toate acestea reprezintă nu mai mult decât niște momente accidentale în logica istoriei mitice americane, a cărei revigorare depinde exclusiv de reînnoirea încrederii în libertate, însoțită, desigur, de atenție deosebită acordată forțelor armate: "Istoria ne-a arătat, zice Reagan, că nici menținerea păcii, nici a libertății nu depind de simpla bună voință"550. În
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
armate: "Istoria ne-a arătat, zice Reagan, că nici menținerea păcii, nici a libertății nu depind de simpla bună voință"550. În rezumat, notează William Lewis, cel de al doilea discurs inaugural al lui Reagan se bazează pe o poveste (mitică) despre origini și destinul libertății. În narațiunea sa, cum am văzut, președintele american descrie, clar și cu toată franchețea, consecințele nefaste ale renunțării americanilor la propriul destin, fie și provizoriu, din cauza deturnării atenției dinspre ceea ce este vital națiunii americane din
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
al articulării, de către președinte, a definiției "americanului" pe care povestea o susține și legitimează, tot așa cum susține și legitimează sensul privilegiat al "(istoriei) Americii". Rolul pe care Reagan îl construiește discursiv, prin narațiunea sa, publicului, este esențial în înțelegerea sensului mitic al poveștii și întregește mesajul retoricii președintelui dintr-o perspectivă remarcabilă. În primul său discurs inaugural, prin urmare, Reagan întrebuințează forma narativă "oferind publicului o modalitate aparte de identificare, întrucât fiecare ascultător este încurajat să se privească drept un actor
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
faptului că "eroismul" este atributul privilegiat al cetățeanului american obișnuit, adevărații eroi ai țării, "muncitorii din fabrici și fermierii, cei care vând bunuri și cei care le consumă [...] cei care produc și cei care dau altora"558. În centrul narațiunii mitice ce edifică portretul cetățeanului american, esențială primului discurs inaugural al președintelui Reagan, se află, ca în cazul anterior, al construcției istoriei mitice americane, o poveste concretă și reală. Este povestea unui fost bărbier, pe nume Martin Treptow, care, în 1917
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
bunuri și cei care le consumă [...] cei care produc și cei care dau altora"558. În centrul narațiunii mitice ce edifică portretul cetățeanului american, esențială primului discurs inaugural al președintelui Reagan, se află, ca în cazul anterior, al construcției istoriei mitice americane, o poveste concretă și reală. Este povestea unui fost bărbier, pe nume Martin Treptow, care, în 1917, și-a părăsit, povestește Reagan, micul atelier dintr-un orășel american, pentru a se alătura armatei americane în timpul Primului Război Mondial. Reagan continuă, declarând
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
vedere, în întreprinderea sa critică, atât proprietățile substanțiale, cât și cele formale, ale poveștii. Astfel, observă criticul, în ce privește retorica lui Reagan, cele două tipuri de proprietăți se află în interdependență: "tipul de "probabilitate narativă" stabilit în retorica explicit narativă și mitică a lui Reagan a afectat evaluarea "fidelității narative""589 în cazul său. Cu alte cuvinte, povestea "atât de dominantă, atât de explicită, atât de coerentă"590 a lui Reagan a determinat aprecierea afirmațiilor de natură politică ale lui Reagan din
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
a afectat evaluarea "fidelității narative""589 în cazul său. Cu alte cuvinte, povestea "atât de dominantă, atât de explicită, atât de coerentă"590 a lui Reagan a determinat aprecierea afirmațiilor de natură politică ale lui Reagan din perspectiva criteriilor istoriei mitice americane narate de președinte, în detrimentul, desigur, al altor criterii de evaluare, cum ar fi cel ideologic. În consecință, notează Lewis, cadrul general și dominant al narațiunii, ce găzduiește retorica lui Reagan, a reușit să obnubileze semnificativitatea oricăror critici cu privire la caracterul
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
prin intermediul unei narațiuni alternative. Dincolo de criticismul venit din exterior, în această unică formă eficientă a sa a poveștii alternative, rămân, desigur, "gafele" lui Reagan însuși, cu alte cuvinte poveștile ocazionale care nu se aliniaza "înțelegerii general acceptate"592 a poveștii mitice americane, devenită punct de reper al tuturor între-prinderilor narative ale președintelui american. Lewis remarcă faptul evident că până și o poveste care rezistă cu bine numeroaselor tentative critice exterioare se va clatina și "nu va supraviețui (propriei adăugirea mea) incoerențe
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
asertarea permanenței sale presupune atât insularitate față de condițiile materiale cât și izolare față de comentariul social"624. Lewis elaborează pe marginea fragilității și a caracterului periculos al retoricii lui Reagan, punându-le, nu întâmplător, pe seama apelului președintelui la acea unică narațiune mitică, povestea sa americană. Criticul se referă, pe de o parte, la efectele pe care propria incoerență narativă le-a avut asupra credibilității președintelui american și, pe de altă parte, la faptul că "prezumpția de adevăr al poveștii ascunde natura contingentă
Criticismul retoric în ştiinţele comunicării. Atelier pentru un vis by Georgiana Oana Gabor [Corola-publishinghouse/Science/934_a_2442]
-
Omul modern este tot mai mult atras de lumea simbolurilor din mituri, legende, basme sau povestiri. Aceasta, probabil, pentru că vede În lumea simbolurilor un mijloc excelent de a-și cultiva capacitatea empatică: proiectându-se, pentru câteva momente, În imaginarul situației mitice, el poate nu numai să se elibereze de afecte insuportabile, de tentații sau dorințe indezirabile (care gestează În cămările ascunse ale subconștientului său și pe care, În condiții normale, nu reușește să le actualizeze sau să le conceptualizeze cu claritate
[Corola-publishinghouse/Science/2105_a_3430]
-
să știm să o observăm. Ea poate să Însemne, de exemplu, o proporționalitate deosebită a formelor exterioare, dar și curățenia sau puritatea unui conținut de viață; poate să exprime exuberanța sau spontaneitatea tinereții, dar și misterul diafan din unele construcții mitice etc. Μ Mintea ne ajută să Înțelegem, inima - să credem. Μ Sensul evoluției psihologice a omului nu este, cum ar părea la prima vedere, acela de a se realiza o omogenizare a profilurilor psihologice ale oamenilor, pentru a se crea
[Corola-publishinghouse/Science/2105_a_3430]
-
un Hamlet imaginar, fără ca acela al Laurei Bohannan - totuși mai mult ca ei În ce privește piesa lui Shakespeare - să fie mai real, așa cum e prins el Într-un ansamblu organizat al reprezentărilor. Propun să numim carte interioară acest ansamblu de reprezentări mitice, colective sau individuale care se interpun Între cititor și orice nouă scriere și care modelează lectura pe nebăgate de seamă. Inconștientă În cea mai mare măsură, această carte imaginară funcționează ca un filtru și determină receptarea noilor texte, hotărând ce
[Corola-publishinghouse/Science/2314_a_3639]
-
general, un interes extraordinar pentru ceea ce s-a numit poezie conceptuală. Și, astfel, s-a încetățenit o formulă, care a devenit, în curând, prolifică, poate tocmai din cauza prezenței vizibile, clare, ușor de imitat, a mecanismului de proiectare speculativ metafizică și mitic simbolică"38. Pendulând, între coerență și fragmentarism, între rațiune și emoție, părând să-i acorde o atenție particulară acesteia din urmă39, poezia Anei Blandiana constituie un amestec, între un neomodernism autentic, de la care preia numeroase episoade, recognoscibile, în întreaga sa
[Corola-publishinghouse/Science/1454_a_2752]
-
de a se transforma în text. Desigur, estetica urâtului promovează, într-un fel, această menire a artistului, fie el scriitor, sau de orice altă natură, de a rafina realitatea, chiar jertfindu-se pe sine. Iar jertfa creatorului este un fapt mitic, care nu mai are nevoie de niciun alt fel de explicații, el venind de la sine, ca un fel de acceptare și de resemnare tragică a menirii artistului. Noutatea vine însă la Ana Blandiana din importanța pe care o acordă, în
[Corola-publishinghouse/Science/1454_a_2752]