45,986 matches
-
conflict local va declanșa Războiul de 30 de ani, transformat progresiv într-un conflict european, o confruntare în același timp religioasă și politică 210. Incidentul, denumit "Aruncarea pe fereastră de la Praga"211, petrecut în luna mai 1618, reamintește că prevederile păcii de la Augsburg nu au rezolvat problema libertății confesionale. Episod relativ anodin, acesta devine cauza imediată sau mai corect pretextul acestuia, pentru că disproporția este mare între scânteia inițială și gravitatea și durata conflictului, ce nu poate fi înțeles decât prin existența
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
militar talentat 229. Trupele lui Christian al IV-lea au fost zdrobite în anul 1626. Armatele catolice reunite au traversat Holstein și au pătruns în Jutlanda. Pentru a-și salva regatul, Christian al IV-lea a fost constrâns să semneze pacea de la Lübeck, din 12 mai 1629: Danemarca se angaja să nu mai intervină în problemele Imperiului. Acest moment a marcat sfârșitul regatului ca mare putere europeană. Forțele catolice dominau Germania de Nord, în ciuda eșecului suferit de Wallerstein în fața orașului hanseatic
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
fost un spectator "interesat" începând cu anul 1627 și stat beligerant din 1635238. Aliatul său, Bavaria, aflată la început în fruntea catolicismului conservator în Germania, a fost forțată, în urma invaziei suedeze, să se alieze cu împăratul în aceeași cauză, dar pacea din Westfalia o va găsi din nou alături de Franța. Ambițiile Franței au transformat Războiul de 30 de ani dintr-un conflict religios și teritorial, într-un război dinastic. Pentru Richelieu și ministrul spaniol Olivares, timpurile abilităților diplomatice au trecut. Europa
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
1643). Ferdinand al III-lea, fiul și urmașul lui Ferdinand al II-lea, i-a respins pe suedezi în Pomerania, punând capăt supremației suedeze, de necontestat, în Germania. În acest context, în 1641 au început convorbirile pentru deschiderea negocierilor de pace, dorită de toți beligeranții. Această speranță nu se va concretiza decât câțiva ani mai târziu, luptele continuând. În Germania, comanda trupelor franceze ale contelui Guébriant a fost preluată de mareșalul Turenne. Confruntat cu trupele imperiale ale lui Mercy, acesta va
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
atât în Italia de nord, cât și în Țările de Jos. Ultima bătălie a acestui mare război a avut loc la Lens, în 19 august 1648: Condé i-a învins atât de sever pe spanioli, încât a determinat semnarea unei păci ale cărei negocieri durau de cinci ani. Reluând politica lui Richelieu, în 1648 cardinalul Mazarin îl obliga pe împărat să negocieze. Tratatele din Westfalia și Pirinei anunțau sfârșitul definitiv al tentativei de unificare a Europei de către Casa de Austria. Ele
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
Osnabrück și Münster, Tratatele din Westfalia / Westfälische Friede din 1648241 puneau capăt, pe de o parte politicii germane a Habsburgilor (deținători ai coroanei imperiale din 1438 și ulterior, prin Leopold I), pe de altă parte rivalităților dintre catolici și protestanți. Pacea a însemnat triumful politicii cardinalului Richelieu (deși la semnarea tratatelor cardinalul francez nu mai era în viață), pregătind hegemonia Franței în Europa. Restaurând "vechea libertate germană", prin conservarea puterii principilor teritoriali, tratatele mențineau fărâmițarea politică a Germaniei. Din punct de
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
va arăta importanța. Deja moștenitor al ducatului de Clèves (1614) și apoi al Prusiei (1618), noul Elector de Brandenburg, Frederic-Wilhelm de Hohenzollern, primește Pomerania orientală și o întreagă serie de teritorii situate de-a lungul fluviilor germane (Halberstadt, Minden, Magdeburg). Pacea din Westfalia demonstra că Europa era totuși departe de un nou echilibru politic, ea continuând să fie teatrul conflictelor dintre statele ce-și disputau preponderența comercială asupra oceanelor și preponderența militară pe continent. Într-adevăr, politica expansionistă incita suveranii europeni
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
succesiv transferul suveranității acestora spre ea250. A primit, de asemenea, localitatea Brisach, un important punct strategic și de comandă pe Rin, numit și "poarta Strasburgului". Aranjamentele teritoriale ale Tratatului de la Münster deschideau drumul Franței spre o posibilă invazie în "Rhineland". Pacea westfalică legitima ideea suveranității și autonomiei dinastice, dar în acest fel se promova politica de fragmentare a Europei 251. Cu toate acestea, ideea de solidaritate și interdependență a fost susținută de către unii istorici: este ideea unei societăți a statelor, a
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
cu trăsături comune, ce include obligații reciproce bazate pe egalitate. Ideea solidarității comune reiese evident din preambulul acestor tratate, prin faptul că se garantează colectiv și se recunoaște suveranitatea Confederației elvețiene și cea a Provinciilor Unite. Obligațiile de menținere a păcii și de acțiune colectivă ar constitui o componentă semnificativă a ordinii stabilite la 1648: se apreciază că Westfalia reprezintă "punctul de plecare în dezvoltarea dreptului internațional modern"252. Desigur, este vorba mai mult despre "producerea" unei păci și a unei
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
de menținere a păcii și de acțiune colectivă ar constitui o componentă semnificativă a ordinii stabilite la 1648: se apreciază că Westfalia reprezintă "punctul de plecare în dezvoltarea dreptului internațional modern"252. Desigur, este vorba mai mult despre "producerea" unei păci și a unei ordini menite să garanteze acest tip particular de pace, și nu pacea în general. Pacea s-a pus în termenii hegemoniei habsburgice, evidențiind prim-planul scenei politice europene, deținut de Franța și Suedia. "Libertatea statelor", ai cărei
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
semnificativă a ordinii stabilite la 1648: se apreciază că Westfalia reprezintă "punctul de plecare în dezvoltarea dreptului internațional modern"252. Desigur, este vorba mai mult despre "producerea" unei păci și a unei ordini menite să garanteze acest tip particular de pace, și nu pacea în general. Pacea s-a pus în termenii hegemoniei habsburgice, evidențiind prim-planul scenei politice europene, deținut de Franța și Suedia. "Libertatea statelor", ai cărei campioni sunt considerați a fi fost Gustav-Adolf, Richelieu și Mazarin, a constituit
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
stabilite la 1648: se apreciază că Westfalia reprezintă "punctul de plecare în dezvoltarea dreptului internațional modern"252. Desigur, este vorba mai mult despre "producerea" unei păci și a unei ordini menite să garanteze acest tip particular de pace, și nu pacea în general. Pacea s-a pus în termenii hegemoniei habsburgice, evidențiind prim-planul scenei politice europene, deținut de Franța și Suedia. "Libertatea statelor", ai cărei campioni sunt considerați a fi fost Gustav-Adolf, Richelieu și Mazarin, a constituit obiectivul fundamental al
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
se apreciază că Westfalia reprezintă "punctul de plecare în dezvoltarea dreptului internațional modern"252. Desigur, este vorba mai mult despre "producerea" unei păci și a unei ordini menite să garanteze acest tip particular de pace, și nu pacea în general. Pacea s-a pus în termenii hegemoniei habsburgice, evidențiind prim-planul scenei politice europene, deținut de Franța și Suedia. "Libertatea statelor", ai cărei campioni sunt considerați a fi fost Gustav-Adolf, Richelieu și Mazarin, a constituit obiectivul fundamental al negocierilor. În consecință
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
s-a pus în termenii hegemoniei habsburgice, evidențiind prim-planul scenei politice europene, deținut de Franța și Suedia. "Libertatea statelor", ai cărei campioni sunt considerați a fi fost Gustav-Adolf, Richelieu și Mazarin, a constituit obiectivul fundamental al negocierilor. În consecință, Pacea westfalică nu a construit un sistem general al obligațiilor reciproce, care să garanteze limitarea folosirii forței. Războiul era descris ca fiind doar instrumentul ce ar aduce atingere statu quo-ului stabilit la Westfalia. Ferdinand al II-lea dorise să instaureze autoritatea
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
permanetiza. Balanța puterilor se baza pe emergența și preeminența Franței Suediei. Acești "arhitecți" nu au anticipat puternica afirmare a Franței prin Ludovic al XIV-lea, încorporarea conflictelor coloniale în sistemul statelor europene, declinul precipitat al Suediei, ridicarea Prusiei și Rusiei. Pacea va fi incompletă și la nivelul particular, și la cel general. Neînțelegerile dinastice (războaiele de succesiune ale Spaniei și Austriei), conflictele coloniale vor genera un nou sistem politic european: Westfalia va rămâne "umbra unei idei constructive"254. După un secol
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
și cu Liga din Augsburg (1688-1697)257; cu Marea Britanie, ca și cu Olanda, Austria, Prusia, Portugalia, pentru a pune capăt tratatelor de la Utrecht și Rastadt (1714)258, care păreau să confirme că Austria devenise din nou putere dominantă în Germania. Păcile de la Karlowitz Rastadt (1714) și Passarowitz (1718) au adus noi posesiuni teritoriale Imperiului, spre profitul Casei de Austria. Astfel, războiul pentru succesiunea la tronul Spaniei (1701-1714) marchează începutul declinului hegemoniei franceze în Europa și ascensiunea Prusiei. Congresul de la Utrecht 259
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
de Austria. Astfel, războiul pentru succesiunea la tronul Spaniei (1701-1714) marchează începutul declinului hegemoniei franceze în Europa și ascensiunea Prusiei. Congresul de la Utrecht 259, deschis în februarie 1712, a fost urmat de semnarea, după lungi tratative, a două tratate de pace: Tratatul de la Utrecht (11 aprilie 1713) între Franța și Spania, de o parte, și Anglia, Olanda, Brandenburg și Savoia, de altă parte; Tratatul de la Rastadt (7 martie 1714), între Franța, Spania și Imperiul german. Rapida extindere a teritoriului Prusiei și
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
cunoscut sub numele de "Mare principe elector" (Großen Kurfürsten), a reușit să proclame regatul Prusiei, la Königsberg (15 ianuarie 1701), iar după trei zile să se încoroneze rege: Frederic Wilhelm I260. Titlul său a fost confirmat și prin Tratatul de pace de la Utrecht, în anul 1713261. Prusia devenea un stat cu prestigiu recunoscut în Europa, o "provocare pentru Austria"262. Sub impulsul "regelui soldat" (Soldatenkönig)263 Frederic Wilhelm I (1713-1740) și al lui Frederic al II-lea "cel Mare" (1740-1786)264
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
fost în măsură să anexeze Țările de Jos austriece. Ea a recunoscut soțului Mariei-Tereza de Habsburg dreptul la coroana imperială, Ludovic al XV-lea considerând cu naivitate că în acest fel va pune capăt războiului de succesiune. După negocierile de pace, contele de Saint-Séverin, care reprezenta curtea de la Versailles, nu a cerut nimic pentru Franța: "Maiestatea Sa preacreștină are grijă să facă pacea nu o pace negustorească, ci una regală", anunța el plenipotențiarilor uimiți 273. Diplomația europeană nu a putut împiedica
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
XV-lea considerând cu naivitate că în acest fel va pune capăt războiului de succesiune. După negocierile de pace, contele de Saint-Séverin, care reprezenta curtea de la Versailles, nu a cerut nimic pentru Franța: "Maiestatea Sa preacreștină are grijă să facă pacea nu o pace negustorească, ci una regală", anunța el plenipotențiarilor uimiți 273. Diplomația europeană nu a putut împiedica ocuparea Sileziei de către regele Prusiei, Frederic al II-lea. Este pentru prima oară când diplomația accepta cucerirea unei provincii fără nicio justificare
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
cu naivitate că în acest fel va pune capăt războiului de succesiune. După negocierile de pace, contele de Saint-Séverin, care reprezenta curtea de la Versailles, nu a cerut nimic pentru Franța: "Maiestatea Sa preacreștină are grijă să facă pacea nu o pace negustorească, ci una regală", anunța el plenipotențiarilor uimiți 273. Diplomația europeană nu a putut împiedica ocuparea Sileziei de către regele Prusiei, Frederic al II-lea. Este pentru prima oară când diplomația accepta cucerirea unei provincii fără nicio justificare. Acest precedent nu
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
Prusia a ocupat Hanovra, care era unită cu Anglia printr-o alianță personală. Cu toate acestea, Napoleon nu va ezita să ocupe Hanovra la 26 mai 1803, pentru a avea un "obiect de schimb" în situația unor viitoare negocieri de pace cu Anglia. De această dată, Prusia a păstrat o atitudine rezervată față de acțiunea Franței. O uriașă redistribuire a proprietăților va avea loc în detrimentul micilor seniori, precum și al posesiunilor ecleziastice. Deznodământul Reichstag-ului de la Reces, din 1803, ilustrează faptul că patru
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
manevră a baronului Haugwitz, reprezentantul lui Frederic Wilhelm al III-lea, care a așteptat rezultatul bătăliei de la Austerlitz, a condus la schimbarea atitudinii Prusiei și încheierea unui tratat de alianță cu Napoleon. Harta Germaniei princiare a fost profund modificată prin pacea de la Presburg, semnată la 26 decembrie 1805295. Franța anexa teritoriile din partea stângă a Rinului. Principii statelor dispărute s-au mutat în alte părți ale Germaniei. Pentru Napoleon, "soarele de la Austerlitz" (2 decembrie 1805) continua să strălucească, iar această victorie a
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
mică speranță Prusiei, a pătruns din Bavaria de Nord și Thuringia în Prusia, înfrângând rezistența armatelor germane la Jenna și Auerstädt (14 octombrie), cucerind o mare parte din teritoriu și ocupând Berlinul (28 octombrie 1806). Tratatul de la Tilsit (1807) restabilea pacea, în detrimentul Prusiei. Cu acest prilej Napoleon a impus recunoașterea de către Rusia și Prusia a unui regat situat pe teritoiul german care nu fusese încă creat: Westfalia. Împreună cu vechile principate Heesa-Kassel, Braunswick, Stolberg-Wernigerod, Padeborne și alte câteva teritorii prusace, Napoleon a
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]
-
cea mai puternică, unea forțele Angliei, Rusiei, Prusiei, Suediei, Spaniei și Portugaliei contra Franței. La finele lunii iunie 1813, după negocieri prealabile cu reprezentanții Rusiei și Prusiei, Metternich și-a asumat rolul de mediator, propunându-i lui Napoleon condiții de pace între care multe priveau direct Prusia: desființarea Marelui Ducat la Varșoviei și împărțirea teritoriului acestuia între Austria, Prusia și Rusia; alipirea Danzigului la Prusia și evacuarea tuturor fortărețelor prusace; restabilirea independenței orașelor Ligii Hanseatice. Reacția lui Napoleon a fost un
by GHEORGHE BICHICEAN [Corola-publishinghouse/Science/948_a_2456]