7,100 matches
-
pas făcut de Om în cadrul evoluției sale mentale, spirituale. Apreciind însuși faptul că unele dintre aceste obiecte non-utilitare erau aduse în perimetrul locuibil numai datorită caracterului lor estetic, trebuie să acceptăm faptul că Omul era atent și sensibil la valențele frumosului ca element de spiritualitate, cu finalitate pozitivă, benefică. - Între 1 MA și 500.000 ani se evidențiază alte preocupări ale lui Homo erectus, dar și ale Anteneandertalienilor, printre care, domesticirea și utilizarea intenționată, aproape permanentă a focului, constituie cea mai
Prelegeri academice by VASILE CHIRICA () [Corola-publishinghouse/Science/91809_a_92370]
-
la un moment emoționant și imediat trece la persoana a II-a, adresându-se sieși, cum procedează I. Creangă în Amintirile sale: "Ei, ei! Cei de făcut, Ioane!” Schimbarea valorii gramaticale poate fi o sursă de expresivitate prin substantivizarea adjectivului: "frumosul din artă”, "deșteptul de Ion”. Forma populară a pronumelui demonstrativ (ăla, aia) capătă o nuanță peiorativă, de dispreț, atunci când, precedat de articolul nehotărât, se substantivizează: "Un ăla, ... un prăpădit de amploaiat, n-are chioară- n pungă...” (I.L.Caragiale- O noapte
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
Categoriile estetice sunt obținute prin generalizarea și sistematizarea aspectelor particulare ale operelor de artă sau ale unor realități din viață. Apreciem, de exemplu, frumusețea unui tablou, a unei poezii și a unei simfonii, iar, pentru a putea înțelege ce este frumosul, sintetizăm notele comune tuturor acestor creații artistice. Categoriile estetice sunt noțiuni. Ele nu există ca atare în realitate, ci numai concretizate, în forme specifice, în diferite opere de artă. Astfel, nu există frumos în sine, ci numai în particularizările din
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
tragicul și în romane, poeme, etc., sau comicul în schițe, nuvele, fabule, romane și altele. În evoluția curentelor literare, putem remarca predilecția pentru unele sau altele dintre categoriile estetice. De exemplu, romantismul reconsideră urâtul și grotescul, categorii negate de clasicism. Frumosul este categoria estetică fundamentală, caracterizată prin armonia dintre conținut și formă, prin proporție și echilibru, care generează sentimente de satisfacție, plăcere și admirație. Frumosul stimulează trăirea spirituală, receptorul reflectând, prin echilibrul lui subiectiv, echilibrul obiectiv al operei de artă. Definirea
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
sau altele dintre categoriile estetice. De exemplu, romantismul reconsideră urâtul și grotescul, categorii negate de clasicism. Frumosul este categoria estetică fundamentală, caracterizată prin armonia dintre conținut și formă, prin proporție și echilibru, care generează sentimente de satisfacție, plăcere și admirație. Frumosul stimulează trăirea spirituală, receptorul reflectând, prin echilibrul lui subiectiv, echilibrul obiectiv al operei de artă. Definirea frumosului a constituit o preocupare de seamă a filozofilor esteticieni și a literaților, pornind de la Platon, pentru care frumosul este un lucru folositor, potrivit
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
este categoria estetică fundamentală, caracterizată prin armonia dintre conținut și formă, prin proporție și echilibru, care generează sentimente de satisfacție, plăcere și admirație. Frumosul stimulează trăirea spirituală, receptorul reflectând, prin echilibrul lui subiectiv, echilibrul obiectiv al operei de artă. Definirea frumosului a constituit o preocupare de seamă a filozofilor esteticieni și a literaților, pornind de la Platon, pentru care frumosul este un lucru folositor, potrivit scopului său, făcut cu meșteșug și producând o plăcere care se adresează văzului și auzului. Mai târziu
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
de satisfacție, plăcere și admirație. Frumosul stimulează trăirea spirituală, receptorul reflectând, prin echilibrul lui subiectiv, echilibrul obiectiv al operei de artă. Definirea frumosului a constituit o preocupare de seamă a filozofilor esteticieni și a literaților, pornind de la Platon, pentru care frumosul este un lucru folositor, potrivit scopului său, făcut cu meșteșug și producând o plăcere care se adresează văzului și auzului. Mai târziu, conceptul se îmbogățește și se diversifică prin contribuția lui Aristotel, care reliefează latura concretă a frumosului, privit ca
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
pentru care frumosul este un lucru folositor, potrivit scopului său, făcut cu meșteșug și producând o plăcere care se adresează văzului și auzului. Mai târziu, conceptul se îmbogățește și se diversifică prin contribuția lui Aristotel, care reliefează latura concretă a frumosului, privit ca unitate în diversitate, expresie a ordinii, simetriei și limitării. Clasicismul francez, prin Boileau, identifică frumosul cu adevărul. Immanuel Kant definește frumosul ca ceea ce place în mod universal, dezinteresat, "fără reprezentarea unui scop”, deși îl consideră "un simbol al
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
care se adresează văzului și auzului. Mai târziu, conceptul se îmbogățește și se diversifică prin contribuția lui Aristotel, care reliefează latura concretă a frumosului, privit ca unitate în diversitate, expresie a ordinii, simetriei și limitării. Clasicismul francez, prin Boileau, identifică frumosul cu adevărul. Immanuel Kant definește frumosul ca ceea ce place în mod universal, dezinteresat, "fără reprezentarea unui scop”, deși îl consideră "un simbol al realității”. În concepția estetică a lui T. Maiorescu frumosul este "o idee învăluită și încorporată în formă
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
Mai târziu, conceptul se îmbogățește și se diversifică prin contribuția lui Aristotel, care reliefează latura concretă a frumosului, privit ca unitate în diversitate, expresie a ordinii, simetriei și limitării. Clasicismul francez, prin Boileau, identifică frumosul cu adevărul. Immanuel Kant definește frumosul ca ceea ce place în mod universal, dezinteresat, "fără reprezentarea unui scop”, deși îl consideră "un simbol al realității”. În concepția estetică a lui T. Maiorescu frumosul este "o idee învăluită și încorporată în formă sensibilă”. Pe lângă sensul de categorie estetică
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
a lui T. Maiorescu frumosul este "o idee învăluită și încorporată în formă sensibilă”. Pe lângă sensul de categorie estetică, termenul de frumos mai este în general folosit și într-o accepție mai largă, ca izbutit din punct de vedere estetic. Frumosul se realizează într-o relație dialectică dintre obiectiv și subiectiv. Neexistând în mod abstract, în sine, ci numai concretizat într-o operă de artă, un peisaj etc., frumosul are, așadar, în mod necesar un suport obiectiv. Acest suport nu s-
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
într-o accepție mai largă, ca izbutit din punct de vedere estetic. Frumosul se realizează într-o relație dialectică dintre obiectiv și subiectiv. Neexistând în mod abstract, în sine, ci numai concretizat într-o operă de artă, un peisaj etc., frumosul are, așadar, în mod necesar un suport obiectiv. Acest suport nu s-ar realiza însă, într-adevăr, ca frumos, dacă n-ar exista o conștiință umană care să-l recepteze ca atare. Și înainte de apariția omului, Pământul avea o natură
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
minunată, dar neexistând o conștiință umană care s-o perceapă, ea nu putea fi resimțită ca "frumoasă”. Este grăitor în acest sens versul lui Mihai Eminescu din Scrisoarea I : N-a fost lume pricepută și nici minte s-o priceapă”. Frumosul este relativ. El variază în funcție de idealul estetic, de gustul fiecărei epoci, al fiecărui om. Poporul a surprins această relativitate în cuvintele: "Nu-i frumos ce-i frumos, ci-i frumos ce-mi place mie”. Totuși, există valori care rezistă de-
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
loc. De exemplu, sculptura antică Diana cu ciuta sau versurile lui Eminescu. Atitudinea aceasta presupune din partea privitorului sau a cititorului și o anumită cultură, un gust format prin cunoașterea capodoperelor artei universale. Pregătirea culturală contribuie la receptarea mai profundă a frumosului artistic. Lumea există ca unitate în diversitate. Trăind această diversitate, omul aspiră necontenit spre unitate, spre acord cu sine însuși și cu lumea înconjurătoare. Frumosul scoate în evidență această unitate, ajutându-l pe om s-o descopere în cadrul realității în
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
gust format prin cunoașterea capodoperelor artei universale. Pregătirea culturală contribuie la receptarea mai profundă a frumosului artistic. Lumea există ca unitate în diversitate. Trăind această diversitate, omul aspiră necontenit spre unitate, spre acord cu sine însuși și cu lumea înconjurătoare. Frumosul scoate în evidență această unitate, ajutându-l pe om s-o descopere în cadrul realității în care trăiește; opera de artă reface, în spațiul restrâns al structurii ei, unitatea și armonia lumii. O caracteristică a frumosului o constituie deci unitatea în
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
însuși și cu lumea înconjurătoare. Frumosul scoate în evidență această unitate, ajutându-l pe om s-o descopere în cadrul realității în care trăiește; opera de artă reface, în spațiul restrâns al structurii ei, unitatea și armonia lumii. O caracteristică a frumosului o constituie deci unitatea în varietate. Această unitate se exprimă printr-o altă realitate, cu caracter sintetic, realitatea estetică, prin care putem surprinde mai bine esența realității obiective. În Amintiri din copilărie, Ion Creangă vedea Humuleștii din perspectiva maturității, cu
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
cu duioșia dată de trecerea timpului, dar și cu prospețimea primelor impresii, ca o lume ideală, în care diversitatea personajelor și a întâmplărilor țes imaginea unică și unitară a universului copilăriei. În expresia ei artistică, această realitate a satului îmbină frumosul cu binele și unitatea cu diversitatea: "Stau câteodată și-mi aduc aminte ce vremi și ce oameni mai erau în părțile noastre, pe când începusem și eu, drăgăliță-doamne a mă ridica băiețaș la casa părinților mei, în satul Humulești, din
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
fete mândre, care știau a învârti și hora, dar și suveica, de vuia satul de vatale în toate părțile; cu biserică frumoasă și niște preoți, și dascăli, și poporăni ca aceia, de făceau mare cinste satului lor.” În dialectica sa, frumosul are diferite nuanțe, care fac trecerea spre alte categorii estetice, depinzând de varietatea gradului de tensiune psihică, precum și de gradul diferit de armonie și unitate. Atunci când tensiunea psihică este redusă, iar armonia și unitatea sunt realizate aparent fără efort, ne
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
portretele lui Rafael sau Grigorescu. În literatură, temele și motivele care se pretează mai mult grațiosului sunt natura- în aspectele ei miniaturale-, iubirea, în anumite manifestări, copilăria, gingășia ființei umane, unele stări sufletești. În bogăția sa, care cuprinde toată gama frumosului, universul poeziei eminesciene aduce versuri pline de grație, sugerând armonia dintre pacea naturii și a sufletului: "Somnoroase păsărele Pe la cuiburi se adună, Se ascund în rămurele Noapte bună! Doar izvoarele suspină Pe când codrul negru tace; Dorm și florile-n grădină
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
cu mereu nouă și crescândă admirație și venerație, cu cât mai des și mai stăruitor gândirea se ocupă cu ele: cerul înstelat deasupra mea și legea morală în mine”. Deci, valorile morale, adevărul și binele tind spre sublim, ca și frumosul artistic. Dacă frumosul înseamnă echilibru, urâtul, ca și sublimul, reprezintă dezechilibrul. Dar, în timp ce sublimul este un dezechilibru pozitiv, tinzând spre valorile majore, urâtul se caracterizează printr-un dezechilibru negativ.Trăsăturile urâtului pot fi definite prin antiteză cu cele ale frumosului
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
și crescândă admirație și venerație, cu cât mai des și mai stăruitor gândirea se ocupă cu ele: cerul înstelat deasupra mea și legea morală în mine”. Deci, valorile morale, adevărul și binele tind spre sublim, ca și frumosul artistic. Dacă frumosul înseamnă echilibru, urâtul, ca și sublimul, reprezintă dezechilibrul. Dar, în timp ce sublimul este un dezechilibru pozitiv, tinzând spre valorile majore, urâtul se caracterizează printr-un dezechilibru negativ.Trăsăturile urâtului pot fi definite prin antiteză cu cele ale frumosului. Astfel, notele carcteristice
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
frumosul artistic. Dacă frumosul înseamnă echilibru, urâtul, ca și sublimul, reprezintă dezechilibrul. Dar, în timp ce sublimul este un dezechilibru pozitiv, tinzând spre valorile majore, urâtul se caracterizează printr-un dezechilibru negativ.Trăsăturile urâtului pot fi definite prin antiteză cu cele ale frumosului. Astfel, notele carcteristice ale urâtului sunt: diformul, caracterul amorf, lipsa de unitate în varietate prin domimarea varietățiiși a particularului, exagerarea tinzând spre caricatură. Urâtul se mai caracterizează prin: dezacordul dintre formă și conținut, lipsă de armonie. Receptarea urâtului determină un
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
în varietate prin domimarea varietățiiși a particularului, exagerarea tinzând spre caricatură. Urâtul se mai caracterizează prin: dezacordul dintre formă și conținut, lipsă de armonie. Receptarea urâtului determină un sentiment de neplăcere. Încă din antichitate, Aristotel și Plutarh remarcă distincția dintre frumos și " imitarea frumoasă”. În același sens trebuie să facem distincție între urâtul din realitate și urâtul transfigurat estetic în opera de artă. Boileau afirma în Arta poetică faptul că orice monstru, oricât de odios, devine demn de admirație atunci când este
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
Boileau afirma în Arta poetică faptul că orice monstru, oricât de odios, devine demn de admirație atunci când este prezentat într-o realizare artistică izbutită. Urâtul este prezent în opere literare din diferite epoci pentru a scoate în evidență, prin contrast, frumosul. În Iliada, personajul Tersit, la care lașitatea se asociază cu defectele omenești, reliefează desăvârșirea fizică și calitățile umane ale eroilor epopeii. De asemenea, în basmele populare, apar personaje ca Baba Cloanța, Muma Pădurii, zmeii, Spânul etc., care, polarizând defecte fizice
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
asociază cu defectele omenești, reliefează desăvârșirea fizică și calitățile umane ale eroilor epopeii. De asemenea, în basmele populare, apar personaje ca Baba Cloanța, Muma Pădurii, zmeii, Spânul etc., care, polarizând defecte fizice și morale, evidențiază frumusețea personajelor opuse. Contrastul cu frumosul se realizează și datorită faptului că urâtul este adesea caracteristic și expresiv. Viziunile apocaliptice și personajele torturate din Infernul dantesc sunt adesea mai pregnante decât viziunile serafice din Paradisul. Polemizând cu clasicismul, romantismul reabilitează prin V. Hugo urâtul. Spre deosebire
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]