43,884 matches
-
română Biblioteca românească, a fost editată în perioada 1821-1834 de către Zaharia Karkaleki . Aceasta a fost condusă de către preotul unit Ioan Trifu care, devenind ulterior director al liceului din Craiova, a purtat numele I. Maiorescu 305. În 1838 a apărut primul ziar românesc din Transilvania: Gazeta Transilvaniei, al cărui director era George Barițiu. Acest cleric unit de la Blaj a făcut din ziar (conform lui Mihail Kogălniceanu) "un campion neobosit al drepturilor principatelor române". Publicația a apărut fără întreruperi până în 1918, fiind de
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
Trifu care, devenind ulterior director al liceului din Craiova, a purtat numele I. Maiorescu 305. În 1838 a apărut primul ziar românesc din Transilvania: Gazeta Transilvaniei, al cărui director era George Barițiu. Acest cleric unit de la Blaj a făcut din ziar (conform lui Mihail Kogălniceanu) "un campion neobosit al drepturilor principatelor române". Publicația a apărut fără întreruperi până în 1918, fiind de fapt organul Partidului Național Român din Transilvania și "apărătorul Unirii"306. Ulterior, Gazeta Transilvaniei a fost condusă de Iacobu Mureșianu
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
științific a fost Arhivu pentru filologie și istorie (1868-1871), redactată exclusiv de doi canonici din Blaj: Timotei Cipariu și Ioan Micu Moldovan. Timotei Cipariu a mai înființat (în 1847) și condus revistele Organul Luminării (devenit în 1848 Organul Națiunale) primul ziar românesc cu litere latine și Învățătorul Poporului (1848) 310. George Barițiu a redactat mai întâi la Brașov și apoi la Sibiu gazeta Transilvania (1868-1888) organul societății literare cunoscută sub numele de ASTRA și revista Observatorul (1878-1885), care apărea la Sibiu
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
mai sus, contribuind la educația unei generații întregi; a apărut la Cluj313. Tipăriturile menționate anterior au încetat (cu mici excepții) să mai apară după Marea Unire. În perioada interbelică, în Transilvania circulau următoarele publicații (cu apariție săptămânală) în limba română: ziarul Unirea (organ politic bisericesc "pentru apărarea intereselor Bisericii Unite din România", se adresa deopotrivă clericilor și intelectualilor laici greco-catolici, apărea în 2000 de exemplare) fondat în 1892 de un grup de profesori de teologie și redactat în anii 30 de
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
Foi ardelene), din Oradea, cu un tiraj zilnic de 8.500 de exemplare (se adresa intelectualilor) și Erdelyi Neplap (Foi populare ardelene), cu un tiraj cuprins între 10.000 și 12.000 de exemplare (destinat populației de la sate)318. Ambele ziare erau minoritare, aparțineau și se adresau comunității maghiare din Ardeal. Publicații săptămânale maghiare au fost și: Vasárnap (Dumineca foaie de literatură din Arad), Erdely Tudósitó (Curierul Transilvănean foaie bisericească politică, din Brașov), Katholikus Elet (foaie bisericească politică, apărea la Sătmar
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
organizației catolice germane din Bucovina, publicată la Cernăuți) și Sonntagsblatt (revistă religioasă ce apărea în Timișoara). Cu o apariție lunară existau: Jugendfreund (gazetă dedicată tinerilor, publicată la București) și Die Sonne (ediția în limba germană a revistei A Nap). Numărul ziarelor săptămânale care circulau era de nouă, dintre care cinci erau de rit latin (cu un tiraj de 18.500 de exemplare), iar patru de rit unit (cu un tiraj de 12.000 de exemplare 321). Făcând o analiză referitoare la
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
nouă, dintre care cinci erau de rit latin (cu un tiraj de 18.500 de exemplare), iar patru de rit unit (cu un tiraj de 12.000 de exemplare 321). Făcând o analiză referitoare la numărul total și la tirajul ziarelor raportat la populația catolică existentă (individ și familie), se obținea următorul rezultat: "În general, catolicii au un ziar pentru 83 de indivizi și pentru 20 de familii, în condițiile în care o familie e compusă din 4 persoane. Pentru catolicii
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
de rit unit (cu un tiraj de 12.000 de exemplare 321). Făcând o analiză referitoare la numărul total și la tirajul ziarelor raportat la populația catolică existentă (individ și familie), se obținea următorul rezultat: "În general, catolicii au un ziar pentru 83 de indivizi și pentru 20 de familii, în condițiile în care o familie e compusă din 4 persoane. Pentru catolicii de rit latin, proporția este mai favorabilă, de vreme ce au un ziar la 64 de indivizi, respectiv 16 familii
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
următorul rezultat: "În general, catolicii au un ziar pentru 83 de indivizi și pentru 20 de familii, în condițiile în care o familie e compusă din 4 persoane. Pentru catolicii de rit latin, proporția este mai favorabilă, de vreme ce au un ziar la 64 de indivizi, respectiv 16 familii, în timp ce românii uniți un singur ziar la 112 indivizi, sau la 28 de familii"322. Singurul cotidian în limba română a fost Albina, care a apărut în capitala țării între anii 1921-1924. Ziarele
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
pentru 20 de familii, în condițiile în care o familie e compusă din 4 persoane. Pentru catolicii de rit latin, proporția este mai favorabilă, de vreme ce au un ziar la 64 de indivizi, respectiv 16 familii, în timp ce românii uniți un singur ziar la 112 indivizi, sau la 28 de familii"322. Singurul cotidian în limba română a fost Albina, care a apărut în capitala țării între anii 1921-1924. Ziarele săptămânale de rit latin au fost: Farul nou, care apărea în 2500 de
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
ziar la 64 de indivizi, respectiv 16 familii, în timp ce românii uniți un singur ziar la 112 indivizi, sau la 28 de familii"322. Singurul cotidian în limba română a fost Albina, care a apărut în capitala țării între anii 1921-1924. Ziarele săptămânale de rit latin au fost: Farul nou, care apărea în 2500 de exemplare la București, fiind format prin unirea cu Sentinela catolică de la Iași și care a avut ca scop declarat "propăvăduirea credinței catolice"; Katolische Volskswacht de la Cernăuți, ce
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
1000 de exemplare și a avut ca scop enunțat "promovarea vieții religioase în popor"323 (acesta se adresa bulgarilor din România). Presa catolică din România nu a fost organizată în trusturi și nici nu s-a practicat comasarea mai multor ziare sau servicii (excepție făcând cele două cotidiane catolice de limbă maghiară Erdelyi Lapok și Erdelyi Neplap care aveau o administrație comună, fiind proprietatea asociației "Erdelyi Lapok"324). Singura concentrare de periodice unite a fost cea a publicațiilor Misionarul Euharistic și
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
unită ajungea foarte greu, sau nu ajungea deloc în capitală, motiv pentru care nu a avut vizibilitate la nivel național 326. În Transilvania a existat o concurență și o abordare diferită a publicațiilor catolice care transmiteau mesajul național. Revistele și ziarele de rit unit erau "criticate" chiar din interior, de specialiști ai fenomenului, din cauza lipsei de concentrare și unitate. Revistele au reprezentat un segment important al presei catolice din România. În 1936 existau 41 de reviste catolice, dintre care 22 erau
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
per la Buona Stampa" (Italia), "Franc de la Presse"(Franța) sau societatea "Pius Verein" (din Austria). Totuși s-a încercat difuzare și promovarea publicațiilor catolice prin intermediul unor agenții independente precum Serviciul Presei (întreprindere americană care alimenta în 1935 aproximativ 170 de ziare și reviste cu informații variate). S-a propus arhiepiscopului de București chiar cumpărarea a 50% din acțiunile acestei firme și angajarea la tipăriturile catolice a doi ziariști profesioniști care au lucrat în acel loc328. Comunitatea catolică din România dispunea în
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
mare parte reviste cu o apariție lunară sau chiar la intervale mai mari, ce tratau în special teme strict religioase, de istorie a Bisericii, teologie sau morală; conțineau însă puține informații sau studii care să vizeze aspecte ori situații politice. Ziarele greco-catolice aveau la bază, pe lângă aspectul religios și pe cel național. Multe din tipărituri și unii scriitorii uniți au constituit adevărate centre de manifestare a românismului și a dorinței de unire. Publicațiile maghiare, precum și câțiva clerici, au dat dovadă după
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
de autoritatea bisericească. Una din mizele pe care le-a avut Biserica Catolică (nu doar în România) referitor la presă, a fost încercarea de unificare a catolicismului și de manifestare unitară a acestuia în diverse state și la nivel mondial. Ziarele au fost motorul acestei acțiuni. Istoria presei poate fi privită ca un domeniu complementar al istoriei generale, presa reprezentând o sursă pentru cercetarea istorică; de multe ori, având un grad ridicat de subiectivism, ea avea un raport strâns cu realitatea
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
prin presă, decât în mică măsură. Presa religioasă s-a integrat și s-a numărat și ea printre diferitele tipuri și specii ale presei ca fenomen general. Aceasta a fost împărțită în mai multe categorii, în funcție de frecvența apariției (reviste și ziare). Alte criterii de clasificare au fost: tematica abordată (strict religioase, versus cele cu caracter mai general), publicul căruia i s-a adresat (din mediul rural-urban, educat mai puțin educat, doar catolicilor dintr-o parohie, dieceză sau întregii populații a României
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
biserica dominantă în statul român"332. În România a existat o presă catolică în mai multe limbi care s-a adresat mai multor etnii, rituri, ordine misionare (franciscanii, iezuiții, dominicanii, asumpționiștii) și unor comunități locale (parohii), regionale (dieceze) și naționale (ziarele apărute în capitală). Evenimentele internaționale organizate de Biserica Catolică în domeniul presei precum Congresul și Expoziția mondială a presei catolice (la care a participat și România) au avut rolul de a "inventaria" publicațiile din lumea întreagă, de a stabili liniile
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
mărturia arhiepiscopului a fost edificatoare: "Cenzorul primi de lucru abia după ce a fost înființată Revista Catolică. A fost o întreagă problemă cu fondarea acestei reviste catolice românești. Regele Carol I anunțase odată că în țară la el nu vrea niciun ziar catolic. Totuși, odată trebuia să înceapă și cu o publicație catolică. Un ziar nu putea fi, așa că ne-am gândit la o revistă. Am discutat mult pe această temă. Părintele Lucius m-a avertizat înainte să fac acest pas. Văzând
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
înființată Revista Catolică. A fost o întreagă problemă cu fondarea acestei reviste catolice românești. Regele Carol I anunțase odată că în țară la el nu vrea niciun ziar catolic. Totuși, odată trebuia să înceapă și cu o publicație catolică. Un ziar nu putea fi, așa că ne-am gândit la o revistă. Am discutat mult pe această temă. Părintele Lucius m-a avertizat înainte să fac acest pas. Văzând că nu renunț, m-a implorat în scris, spunând că n-ar trebui
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
ultimele detalii, iar comitetul director a aprobat pentru coperta revistei proiectul-schiță desenat de pictorul Gottfried Schiller de la Ravensburg; literele urmau să fie proiectate de profesorul Aescher, un recunoscut specialist 348. Primul număr al revistei a fost recenzat în mai multe ziare și reviste românești și străine, bucurându-se de un real succes și de o apreciere sinceră 349. Printre cei care au prețuit-o, trimițând cuvinte de laudă și de încurajare comitetului de redacție au fost: superiorul Mănăstirii benedicte de la Einsiedeln
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
pentru realitățile culturale catolice românești, a fost o măsură firească în stare de război, dar abuzivă pe timp de pace. Acest episod a reprezentat sfârșitul apariției Revistei Catolice, care nu a mai fost editată niciodată. Farul nou Primul număr al ziarului Farul nou a apărut la data de 1 ianuarie 1934, la București 387. În această ediție nu a fost publicat un articol-program care să împărtășească cititorilor dorințele și așteptările colectivului de redacție, adică să fie expus exact scopul apariției unui
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
Farul nou a apărut la data de 1 ianuarie 1934, la București 387. În această ediție nu a fost publicat un articol-program care să împărtășească cititorilor dorințele și așteptările colectivului de redacție, adică să fie expus exact scopul apariției unui ziar catolic la București 388. A fost transmis doar un scurt mesaj către cititori, semnat de Comitetul redacțional: "Numai un puternic val de lumină poate risipi întunericul care în ziua de azi răzvrătește atâtea minți. Slabele lumini ce licăresc bătute de
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
nestatornice și agitate. În lumina proiectată de el, corăbierul înaintează fără primejdie spre limanul veșnic. Aceasta e menirea Farului nou"389. Acest scurt mesaj metaforic a înlocuit clasicul articol-program. Succint, el a surprins prin metaforele folosite (prin simbolistică) scopul apariției ziarului în capitala țării,dar și unele viziuni referitoare la dezvoltarea publicației. Autorii au subliniat necesitatea existenței unei prese catolice (a apostolatului în presă), cu atât mai mult într-o țară precum România, unde confesiunea catolică era minoritară. Necesitatea apariției unui
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
în capitala țării,dar și unele viziuni referitoare la dezvoltarea publicației. Autorii au subliniat necesitatea existenței unei prese catolice (a apostolatului în presă), cu atât mai mult într-o țară precum România, unde confesiunea catolică era minoritară. Necesitatea apariției unui ziar catolic în București a fost argumentată prin rolul capitalei în luarea deciziilor importante pentru tară. Sintagma " Slabele lumini ce licăresc bătute de vânt ici și colo" se referea la publicațiile catolice(în principal reviste) care apăreau lunar, trimestrial sau anual
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]