7,503 matches
-
interpretează pictura și rolul pe care această descriere îl ocupă în roman. Alături de retorică, un rol important în analiza descrierilor de opere de artă în texte literare îl ocupă naratologia. Având în vedere că aceste arte, literatura și pictura sau sculptura, diferă profund la nivelul expresiei, devine esențială găsirea unei metode de analiză care să explice felul în care interferează limbajul verbal și cel plastic. Cristina Sărăcuț analizează deci, cu mijloacele naratologice relația dintre pictură și literatură și se oprește în
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
prezintă și tabloul în chestiune, citând din critica de specialitate acele aspecte care pot clarifica interpretarea imaginii. Din acest dialog complex care se naște între textul literar, receptarea sa critică, pe de o parte, și plasarea istorică a tabloului sau sculpturii, pe de altă parte, apare interpretarea ekphrasis. Cristina Sărăcuț urmărește și, atunci când este cazul, alte texte literare în care este descris tabloul: de exemplu, se introduce și o scurtă analiză a romanului lui Katie Ward, Girl reading (2000), care descrie
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
fiind un fenomen literar și verbal, un set de convenții independente de existența unei anumite opere vizuale 30. Pentru autorul studiului The Sister Arts într-o descriere pictorialistă ceea ce prevalează în comparație cu referentul vizual (fie că este vorba de pictură sau sculptură) este expresia verbală. Astfel, doctrina pictorialistă sau ut pictura poiesis prezintă câteva particularități: ca să fie numită pictorialistă o descriere trebuie să poată fi imaginată ca o pictură sau o sculptură; detaliul pictorialist este necesar, dar nu suficient; calitatea textului de
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
în comparație cu referentul vizual (fie că este vorba de pictură sau sculptură) este expresia verbală. Astfel, doctrina pictorialistă sau ut pictura poiesis prezintă câteva particularități: ca să fie numită pictorialistă o descriere trebuie să poată fi imaginată ca o pictură sau o sculptură; detaliul pictorialist este necesar, dar nu suficient; calitatea textului de a fi "pictorialist" nu e una istorică, dependentă de vreun curent sau școală de pictură; nu în ultimul rând, detaliul pictorialist al unei descrieri implică o trecere de la mișcare la
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
Vianu se evidențiază într-o perspectivă diacronică a teoriilor pictorialiste, intervenția lui George Călinescu din Probleme de pictură este un mic exercițiu de anatomie a picturii: "[...] pictura presupune coloarea, care e carnea tabloului [...] un tablou fără colori e ca o sculptură fără marmură"39. Dan Hăulică se situează în descendeța Laoconului lui Lessing atunci când sesizează resorturile dialogului dintre arte. Articolul rămâne însă la nivelul unor observații generale despre legătura dintre artele de simultaneitate și cele de succesiune, situând cercetarea acestei coabitări
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
la întâmplare. Miza descrierii sale este interpretarea tabloului. Fragmentul ekphrastic pune în discuție raportul dintre ekphrasis și descrierea laudativă. În istoria ekphrasis-ului sunt situații în care descrierea textului literar se construiește exclusiv cu ajutorul descrierii laudative a operelor de artă (pictură, sculptură, desen). Unul din exemplele celebre este Philostratus cel Bătrân, autorul unei serii de descrieri de picturi reale sau imaginare, serie intitulată Imagines. Autorul invocă drept pretext jocurile publice de la Naples, unde este prezent pentru a conferenția despre subiecte culturale. Scopul
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
în configurarea tematicii romanului, respectiv a istoriei celuilalt Babis. Rațiunea unei astfel de inserții ekphrastice nu este chiar atât de explicită și se explică prin perspectiva unei comparații între statul scriitorului, respectiv al operei literare și cel al operei de sculptură. Astfel, Babis Vătășescu, vocea centrală a romanului este prototipul scriitorului. Profesiile lui sunt extrem de heteroclite. Ajutor de arhivar la tribunalul doi, unde toți îl pun să coboare dosarele aflate pe rândul cel mai de sus, ceasornicar mai târziu, sporadic, meșteșugar
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
de idei, un roman al ideii de literatură. În acest context se revelează recursul la descrierea ekphrastică a statuii Victoria din Samotrache. Opera de artă din galeriile Luvrului este, cum am văzut, rezultatul a numeroase lucrări de restaurare, fără de care sculptura așa cum o știm astăzi nu ar fi existat. Scrisorile viceconsulului Charles Champoiseau, arheolog amator, sunt o elocventă mărturie. Istoriile recompunerii statuii, care este reîntregită progesiv prin alipirea pieselor găsite disparat în timpul săpăturilor în situl de pe insula grecească, sunt similare istoriilor
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
arheolog amator, sunt o elocventă mărturie. Istoriile recompunerii statuii, care este reîntregită progesiv prin alipirea pieselor găsite disparat în timpul săpăturilor în situl de pe insula grecească, sunt similare istoriilor creației unei cărți. Constantin Țoiu construiește această comparație subterană între scris și sculptură servindu-se și de un lexic specializat. Negotei, în discuția cu Babis, teoretizează diferența între întâmplările povestite și cele scrise, apelând la câteva cuvinte propriu activității de sculptor (a șlefui, atelier). Scrisul presupune sesizarea și instaurarea unei legături între aceste
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
Dacă romanul se naște din instaurarea unei ierarhii a faptelor, atunci a fi autor înseamnă a șlefui aceste legături până când ele devin evidente. Accentuând asupra semnelor mutilării, descrierea ekphrastică a statuii se justifică prin perspectiva similitudinii structurale dintre opera de sculptură și opera literară. Selectând spre descriere bustul incomplet și astfel, imperfect al zeiței Victoria, Constantin Țoiu sugerează că și opera de sculptură și cea de literatură presupun existența unui artist-bricoleur. Textul, ca și sculptura, implică retușuri și reconstrucții succesive. Nu
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
evidente. Accentuând asupra semnelor mutilării, descrierea ekphrastică a statuii se justifică prin perspectiva similitudinii structurale dintre opera de sculptură și opera literară. Selectând spre descriere bustul incomplet și astfel, imperfect al zeiței Victoria, Constantin Țoiu sugerează că și opera de sculptură și cea de literatură presupun existența unui artist-bricoleur. Textul, ca și sculptura, implică retușuri și reconstrucții succesive. Nu e vorba aici atât de o similitudine de receptare a operei artistice, cât de o asemănare procedurală a celor două arte. Pe
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
perspectiva similitudinii structurale dintre opera de sculptură și opera literară. Selectând spre descriere bustul incomplet și astfel, imperfect al zeiței Victoria, Constantin Țoiu sugerează că și opera de sculptură și cea de literatură presupun existența unui artist-bricoleur. Textul, ca și sculptura, implică retușuri și reconstrucții succesive. Nu e vorba aici atât de o similitudine de receptare a operei artistice, cât de o asemănare procedurală a celor două arte. Pe de altă parte, fragmentul ekphrastic reprezintă intervenția lui Vasi, personaj creat de
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
o secvență din înfruntarea lui Chiril și a Retei cu sistemul politic oprimant; cea a statuii ciobite a Victoriei din Samotrache poziționează autorul (dar și cititorul) în legătură cu statutul comparabil al scriitorului și al sculptorului, respectiv al operei literare și al sculpturii mutilate. Structural, descrierea ekphrastică a tabloului Plata dijmei și a statuii Victoriei din Samotrache reprezintă o descriere ekphrastică reflexivă (adresată sau intențională). Acest tip de descriere respectă o convenție auctorială: este subiectul unui dialog între personajul principal și un alt
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
căror semnificație se configurează în baza unor stereotipii reciproc acceptate de autor și, respectiv, cititor. În plus, în romanul ekphrastic românesc al perioadei 1960-1995 se conturează câteva particularități ale scriiturii ekphrastice. Analiza dialogului dintre literatură și arta vizuală (pictură sau sculptură) în romanelor din această perioadă revelează prezența a două categorii de inserții ekphrastice: referința ekphrastică și descrierea ekphrastică. Delimitarea celor două categorii rămâne un punct sensibil al studiilor ekphrastice. Criteriul pe care l-am luat în considerare atunci când am propus
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
evazionistă a romanului, scoțându-l din actualitatea referinței istorice. Fragmentul ekphrastic caută și subliniază similitudini între "scenariul" romanesc (condiția personajului sau evenimentele la care participă) și cel vizual (pictural sau sculptural), reînscriind literatura în contextul artelor ce, alături de pictură și sculptură, particularizează condiția omului. Recursul la descrierea ekphrastică vorbește despre statutul literaturii ca artă similară picturii; mecanismul ekphrastic repune literatura în sistemul discursurilor artistice și autotelice despre lume. Pe de altă parte, trei din operele de artă evocate în ekphrasis, Plata
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
treptat, într-o mișcare cinematografică, astfel că "vedenia" ajunge "femeie" - susțin un mecanism de creație și de receptare a operei sculpturale comun și operei literare. Recursul la descrierea ekphrastică sugerează că textul literar are o condiție similară cu cea a sculpturii, fiind rezultatul unor retușuri succesive din partea autorului, dar și a unor "priviri" critice repetate din partea cititorului. În romanele analizate se mai remarcă un detaliu structural ce susține asocierea dintre prezența scriiturii ekphrastice și mecanismele de recuperare a literarității. Subiectul ekphrazei
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
toate romanele analizate. Funcția persuasivă derivă din intenția scenică a construcției ekphrastice și din obsesia reprezentării emoției provocate de contemplarea obiectului artistic: fiecare din descrierile analizate are o secvență ce înregistrează și dramatizează impresiile personajului/personajelor în fața tabloului sau a sculpturii privite. De altfel, principiul de constituire a pasajului ekhrastic mizează, cum am mai spus-o deja, pe dialogul dintre descriptor și descriptar, dialog ce mediază și chiar stimulează și acest schimb de impresii ekphrastice. O altă funcție a ekphrasis-ului este
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
un "orb", dar în același timp postulează și eterna libertate pe care i-o atribuie individului "vederea" interioară, Plata dijmei reflectă relația actualizată între individ și statul comunist totalitar, în timp ce statuia mutilată a zeiței Victoria nu sugerează doar imaginea unei sculpturi imperefecte, ci ironizează entuziasmul succesului, arătând fragilitatea oricărei victorii. În fine, preferințele scriitorilor români pentru aceste opere aflate în listele canonice ale artei universale este și rezultatul unui embargou cultural la care au fost supuse țările din Est și implicit
[Corola-publishinghouse/Science/84951_a_85736]
-
La urma urmelor, clasificările și ierarhiile lasă impresia unui arbitrar care nu poate fi justificat decât din nou prin recursul la obișnuință. James Heilbrun, de pildă, împarte câmpurile creației artistice în trei: arta "înaltă" (teatrul, muzica și opera clasică, baletul, sculptura și muzeele de artă), arta culturii "de masă" (filme "lingua franca a secolului XX", după expresia lui Vidal, jazz, rock și alte stiluri populare de muzică, TV și radio), și altele (arhitectura, fotografia, artele folclorice, divertismentul privat).485 Pierre Bourdieu
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
culturale (care se pot manifesta în oricare domeniu cultural) și nici nu poate fi univoc declasată ca strict bazinul produselor secundare (pot exista oricând filme de calitate, solicitante intelectual ori epatante din punct de vedere estetic, tot așa cum pot exista sculpturi ori picturi nereușite, însă purtătoarele unor semnături de marcă). Este ilustrativă teoria lui Wildavsky, cel care identifică, în funcție de legăturile dintre grupuri și normele pe care acestea le adoptă, patru culturi politice diferite (pe două axe: cea a identității, de grup
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
teozofie și de mistica creștină în spiritul Evelynei Underhill, sau apoteoza figurilor de talia lui Washington (slăvit încă din timpul vieții, bătându-se monede cu efigia sa încă înainte de a deveni președinte, cu orașe care îi purtau numele, cu nenumărate sculpturi, poeme, tablouri și celebrări fastuoase care îi erau dedicate) sau Columb în SUA, împreună cu marele mit cuceritor al marșului spre Vest (care, în opinia lui Ellwood, îi trata pe nativii americani mai rău decât orice doctrină germană a lebensraum-ului). Varianta
by Gelu Teampău [Corola-publishinghouse/Science/1113_a_2621]
-
dar și prin realizarea primelor statuete feminine din lut ars (Dolni Vestonice, Cehia, Kostenki I și XIII, Maininskaja, Rusia); Solutreanul, datat între aproximativ 22.000 - 18.000 BP, cu localizare numai în spațiul central- și vest-european, se caracterizează prin apogeul sculpturii monumentale, al basoreliefurilor devenite clasice, dar și prin continuarea artei parietale. Artiștii epocii au realizat adevărate frize de animale sculptate (Fourneau-du-Diable, Tuc d’Audobert Franța), de unde se poate deduce o anumită religiozitate a vânătorii; Magdalenianul, ultima cultură a Paleoliticului superior
Prelegeri academice by VASILE CHIRICA () [Corola-publishinghouse/Science/91809_a_92370]
-
semne grafice: X, V, Y . Grotele Vogelherd, Geissenklösterle și Hohlenstein-Stadel, Germania, reprezintă sanctuare importante din Europa Centrală. La Geissenklösterle cele două niveluri aurignaciene au oferit un bogat inventar artistic, reprezentat de elemente antropomorfe și animaliere (bizon, mamut). Se remarcă îndeosebi sculptura în basorelief, în ivoriu de mamut, pe revers fiind redate șiruri de aliniamente punctiforme, ușor scobite, reprezentând imaginea orantei din arta și religiile eneolitice. Precizăm că o altă imagine, aproape identică, a fost descoperită în stațiunea Galgenberg, Austria, cioplită în
Prelegeri academice by VASILE CHIRICA () [Corola-publishinghouse/Science/91809_a_92370]
-
jouer, imagine pe care, din nou, o vom regăsi în arta religioasă eneolitică. Alte imagini masculine, chiar dacă fragmentare, completează acest sanctuar gravetian: un bloc sculptat unde s-ar putea observa capul și brațele, dar phallus-ul este clar reprezentat; o altă sculptură, fragmentară, este considerată ca fiind cu certitudine extremitatea unui phallus; pe alte două blocuri sculptate sunt reprezentate organele genitale masculine. Asupra acestor reprezentări de la Laussel vom reveni în partea consacrată interpretărilor. Oricum, caracterul religios, mai ales al imaginilor feminine
Prelegeri academice by VASILE CHIRICA () [Corola-publishinghouse/Science/91809_a_92370]
-
pe alte două blocuri sculptate sunt reprezentate organele genitale masculine. Asupra acestor reprezentări de la Laussel vom reveni în partea consacrată interpretărilor. Oricum, caracterul religios, mai ales al imaginilor feminine, este întărit de colorarea lor cu ocru roșu. În plus, sculptura aflată la Berlin, denumită și Femeia cu șarpele, ne amintește de pasajul biblic al confruntării femeii cu șarpele (Facerea, 3, 15). Nu lipsesc nici reprezentările zoomorfe, tot pe blocuri: capete de cai, în profil spre dreapta, o hienă, o căprioară
Prelegeri academice by VASILE CHIRICA () [Corola-publishinghouse/Science/91809_a_92370]