8,234 matches
-
arealului, ori în afara acestor microregiuni nu s-au întreprins ample cercetări. Totodată, evoluția etno-culturală din orice regiune românească a fost determinată de factorii geografici, astfel că teritoriul inclus bazinului amintit dispune de un relief variat și armonios, compus din văi, terase, depresiuni colinare și microdepresiuni, ultimele oferind cele mai bune condiții așezării umane: pârîuri, izvoare, râuri (pescuit și udat recolte), păduri (vânătoare, lemn de construcție și de foc), văi și șesuri pentru ocupațiile de bază, precum agricultura (semănat-recoltat cereale) și creșterea
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
umane: pârîuri, izvoare, râuri (pescuit și udat recolte), păduri (vânătoare, lemn de construcție și de foc), văi și șesuri pentru ocupațiile de bază, precum agricultura (semănat-recoltat cereale) și creșterea animalelor (pășunatul ovicaprinelor și bovinelor). De regulă, microregiunile erau mărginite de terasele râurilor, fapt ce favoriza cultura plantelor sau procurarea argilei pentru modelarea vaselor ceramice. Acestor factori pozitivi li se adaugă existența unui sol din categoria cernoziomurilor (prielnic agriculturii), cu ușoare porțiuni nisipoase și un climat temperat, care a permis sistemul rotațiilor
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
de vedere politic și geografic, perioada secolelor VIII-IX a fost dominată de o creștere limitată a numărului așezărilor și implicit a membrilor comunităților umane, fapt ce a determinat lărgirea ariei de locuire, spre zonele împădurite (poienile, prisăcile, hățișurile, dumbrăvile), alături de terasele și văile râurilor. Uneori, vetrele satelor nu depășeau ca altitudine fundul unor văi, aflate pe lângă izvoare, râuri ori poiene/păduri, iar de la acest topoclimat au derivat toponime precum: Fundu Văii, Fundoaia, Valea Mare, Gura Idrici, Podu-Pietriș etc. Cu certitudine, condițiile
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
în repetate rânduri, după căutarea de noi terenuri agricole și înlăturarea pericolului extern, membrii acestora reveneau în fostele vetre (Dodești, Gura Idrici-Vaslui, Dagâța-Iași). Urmele arheologice indică locuirea acestor vetre din vechime (Preistorie, Antichitate, Ev Mediu) și până în prezent, pe văi, terase, în depresiuni sau microregiuni ale râului Bârlad, mărginite de afluenți precum Rebricea, Crasna, Berheci, Stemnic și Zeletin. Astfel de dovezi există în majoritatea stațiunilor amintite, la Gura Idrici, Dodești, Negrești, Tanacu și Oncești. 1.2. Tipuri de așezări și de
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
au găsit 19 locuințe (18 locuințe adâncite și o locuință de suprafață), iar altele, cel puțin șase (conform opiniei autorului), au fost afectate de eroziunile provocate de ploile abundente ori de lucrărilor agricole anuale, din timpul cercetărilor arheologice de pe ambele terase (Călugăreasca și Șipot). Potrivit acestor informații, situația se schimbă în Bazinul Bârladului, unde numărul maxim de locuințe dintr-o așezare ajunge la circa 25, cu un total de aproximativ 100-125 de persoane. O situație identică întâlnim la Izvoare-Bahna (jud. Neamț
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
locuințe dintr-o stațiune și nu potrivit totalului așezărilor: Din punct de vedere al dispunerii siturilor, pentru ambele etape istorice (Anexa 2, hărțile I- II) se observă o locuire generalizată, pe întreg spațiul bazinului, cu unele predilecții pentru văile și terasele ce au preluat denumirea râurilor din apropiere (văile Bârladului, Berheciului, Zeletinului, Coroieștilor, Similișoarei, Bogdanei, Stemnicului, Rebricii, Tutovei și Vasluiului). Inventarul prezintă diferențe, locul preponderent al ceramicii modelată la mână, din intervalul secolelor VI-VII, este luat în perioada veacurilor VIII-IX
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
aceiași membri ai comunității. Numărul mare al stațiunilor identificate prin cercetările de suprafață (135), care acoperă aproape jumătate din totalul vestigiilor spațiului est-carpatic, indică o intensă locuire a zonei respective, cu predilecție pentru anumite puncte geografice, de regulă aflate pe terasele sau văile unor râuri: Bârlad, Lohan, Idrici, Tutova, Berheci, Zeletin, Stavnic, Racova. Comparativ cu perioada secolelor VI-VII, se remarcă o creștere a numărului stațiunilor și implicit a membrilor comunităților locale, care continuă parcursul etapei anterioare. Posibil ca aceste grupuri
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
de sat) - județul Galați: Din punct de vedere al amplasării geografice a siturilor funerare, în spațiul est-carpatic nu au existat preferințe ale comunităților umane pentru una dintre formele de relief, ci au fost „exploatate” majoritatea lor: colinele, șesurile, văile și terasele râurilor, platourile, amenajările artificiale ale solului (movilele) etc. Acest nonconformism este aplicat încă din perioada preliminară culturii Dridu, secolele VIII-IX, în cazul necropolei de la Vinețești-Cordeni și a mormântului izolat de la Halta C.F.R. Dodești, poziționate de-a lungul unor pante. Pentru
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
preliminară culturii Dridu, secolele VIII-IX, în cazul necropolei de la Vinețești-Cordeni și a mormântului izolat de la Halta C.F.R. Dodești, poziționate de-a lungul unor pante. Pentru veacurile X-XI, necropola de la Bârlad-Prodana și mormântul dublu de la Dumeștii Vechi se aflau situate pe terasa Bârladului. În privința mormintelor nomade, membrii grupurilor respective au ales de regulă movile de pământ sau zone ușor înălțate, (Grivița, Matca, Drăgănești și Bârlad-Dealul Țuguieta), uneori situate pe văile râurilor (Pogonești, pe valea Tutovei și Umbrărești, pe valea Chineja), în lunca
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
și foarfecul, toate găsite la Gura Idrici, Dodești, Bârlad-Prodana, Dănești, Gara-Banca, Simila-Zorleni, Gârbovăț-Ghidigeni. Din păduri, în afara animalelor pe care le vânau, locuitorii bazinului luau lemnul de construcții și pentru foc, ori culegeau plante ori ciuperci comestibile. După poziționarea așezărilor pe terasele și văile Bârladului (inclusiv a afluenților săi), deducem că băștinașii includeau printre îndeletnicirile de bază practicarea pescuitului. În ciuda numeroaselor informații medievale scrise cu privire la abundența peștelui în zonă, pentru perioada în discuție s-a găsit doar un singur cârlig de undiță
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
relief. Spre exemplu, în zona pantelor și în preajma cursurilor de apă, adâncimile sunt mici, de până la 1-1,10 m (Bârlad-Prodana, 0,60-0,90m, iar la Brănești-Basarabia, 0,60-1,10 m), excepție pentru mormântul dublu de la Dumeștii Vechi - Vaslui (situat pe terasa Bârladului), unde adâncimea era de 1,85 m. La mormintele nomazilor adâncimea varia între 0,65 m (Grivița) și 1,15 m (Bârlad-Parc). Orientarea scheletelor: dispunerea defunctului pe axa V-E nu este un argument sigur pentru a-l considera
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
prisăci, oferind un topoclimat de adăpost pentru cei care le locuiau; cu timpul s-au creat toponime precum: Fundu Văii, Fundoaia, Fundătura, Fundul Tutovei, Obârșeni, Izvoare, Râpi, Podu-Pietriș, Valea Mare și Valea Seacă. unele vetre de sate se găseau pe terase inferioare, boturi de deal, pante, în poieni, prisăci, în preajma unor izvoare, apărate natural de clima rece și de alte pericole; toponimele formate în timp sunt sugestive: Dumbrava, Dumbrăveni, Plopana, Poiana, Poieni și Poienești. alte vetre de așezări se aflau în
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
trai (surse de apă, terenuri agrare și pământuri împădurite) erau întâlnite în zonele de podiș, fapt susținut și de Bazinul Bârladului, acoperit în mare de Podișul Bârladului sau de o parte a Podișul Central Moldovenesc. Conform acestor idei, văile și terasele anumitor afluenți ai râului Bârlad au constituit locuri de stabiliment pentru multe comunități, fapt ce a determinat unele „aglomerări umane”, care au produs treptat creșteri demografice, în condițiile unui climat politic liniștit, precum cel din secolele VIII-IX (retragerea mai multor
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
areal geografic prezintă trăsăturile unor depresiuni colinare, care au un pronunțat caracter de stepă. Astfel, Bârladul cu afluenții săi străbat șesuri și văi aflate în vecinătatea unor dealuri nisipoase, instabile. Totodată, abundența apei, terenurile bune pentru agricultură și păstorit, de pe terasele văilor și șesurilor, au asigurat condiții optime pentru o intensă locuire și au facilitat posibilitatea comunicării, a legăturilor dintr-o parte în alta a teritoriului Moldovei. Se observă o dispunere uniformă a așezărilor spre toate formele de relief, cum ar
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
șesurilor, au asigurat condiții optime pentru o intensă locuire și au facilitat posibilitatea comunicării, a legăturilor dintr-o parte în alta a teritoriului Moldovei. Se observă o dispunere uniformă a așezărilor spre toate formele de relief, cum ar fi platformele, terasele văilor, șesurile, mai rar zonele inundabile ale Bârladului (lunca acestuia), excluzând, în acest caz, locurile montane sau submontane. Mai rar era folosită câmpia, ce nu oferea gradul de securitate necesar, datorită frecventei pătrunderi a alogenilor, crescători de animale. Ulterior, retragerea
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
datorită frecventei pătrunderi a alogenilor, crescători de animale. Ulterior, retragerea unor grupuri migratoare spre zonele de stepă și sporul demografic au determinat popularea unor zone din câmpie, îndeosebi în segmente cu grinduri înalte. Totuși, pentru arealul bazinului au fost preferate terasele superioare, inferioare și văile râului Bârlad, urmate de văile Zeletinului, Berheciului, Șacovățului, Racovei, Tutovei, Lohanului, Stemnicului, Bogdanei, Stavnicului, Jarovățului, Similișoarei, Similei, Crasnei, Iezerului etc. În consecință, gruparea pe distanțe mici și în aceiași regiune geografică a mai multor așezări autohtone
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
așezări, în secolele V/VI-IX, din apropierea afluentului Corozel, ulterior este locuit în intervalul de timp al veacurilor X-XI, posibil de către un grup venit din altă parte. În general, pentru veacurile V/VI-XI, principalul râu, ale cărui văi și terase au fost preferate de autohtoni și nu doar de aceștia, a fost Bârladul. Secolele X-XI au adus, pe alocuri, creșteri etno-demografice, ușor de remarcat prin abundența siturilor din unele microregiuni ale bazinului. Totodată, teritoriul străbătut de turanici și unde s-
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
caracteristice veacurilor VI-VII și VIII-IX. Cercetare V. Palade, 1958. Materialul aparține Muzeului „Vasile Pârvan” Bârlad. Bibliografie: Zaharia N., Petrescu-Dîmbovița, Zaharia Em. 1970, p. 313; Teodor 1997c, p. 46. c) Prodana: la aproximativ 1,5 km sud-est de oraș, pe terasa apei Bârladului, la doar 300-400m de cetatea medievală de pământ, s-au descoperit fragmente de vase borcan din veacurile IX-XI. Drept urmare, în anii 1960-1961 și 1970-1975 s-au întreprins cercetări sistematice, care au dezvăluit prezența unui număr de opt locuințe
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
fragmente ceramice aparținând secolelor X-XI. Cercetare M. Brudiu, 1960-1970. Materialul este la Muzeul Județean de Istorie Galați. Bibliografie: Brudiu 1970, p. 518 (fig. 7/10); Teodor 1997c, p. 57. 22. Brodoc (oraș Vaslui), județul Vaslui a) Nord-Est de sat: pe terasa inundabilă din stânga Râului Bârlad, la circa 700-800m nord-est de sat, s-au descoperit fragmente de vase modelate la mână, specifice veacurilor V-VI și făcute la roată aparținând secolelor X-XI. Cercetare Gh. Coman, 1967. Materialul aparține Muzeului Județean „Ștefan cel
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
calcedoniu. Cercetare Gh. Coman, 1968, 1976. Materialul se află la Muzeul Județean „Ștefan cel Mare” Vaslui. Bibliografie: Coman 1979a, p. 77; Coman 1980c, p. 180-181; Teodor 1997c, p. 66. 31. Cioca Boca (comuna Șcheia), județul Iași a) Cioate: pe o terasă medie din marginea nordică a satului, în apropierea morii și la est de șoseaua Cioca Boca-Hadâmbu, s-au găsit fragmente de vase, modelate cu mâna și la roata înceată, unele ornamentate cu striuri orizontale și vălurite, specifice secolelor IX-X. Cercetare
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
sau roșie și alte obiecte diverse din veacurile IX-X. Această locuință era suprapusă de un mormânt turanic din secolele X-XI. Cercetare M. Brudiu, 1982. Materialul inedit se află la Muzeul Județean de Istorie Galați. Bibliografie: Teodor 1997c, p. 83-84. b) Terasa Bârladului: pe una din terasele inferioare ale Bârladului, la nord-vest de localitate, s-au găsit fragmente de vase făcute la roată aparținând secolelor IX-X. Cercetare M. Petrescu-Dîmbovița, 1937-1940. Materialul este la Institutul de Arheologie București. Bibliografie: Petrescu-Dîmbovița 1937-1940, p. 443
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
diverse din veacurile IX-X. Această locuință era suprapusă de un mormânt turanic din secolele X-XI. Cercetare M. Brudiu, 1982. Materialul inedit se află la Muzeul Județean de Istorie Galați. Bibliografie: Teodor 1997c, p. 83-84. b) Terasa Bârladului: pe una din terasele inferioare ale Bârladului, la nord-vest de localitate, s-au găsit fragmente de vase făcute la roată aparținând secolelor IX-X. Cercetare M. Petrescu-Dîmbovița, 1937-1940. Materialul este la Institutul de Arheologie București. Bibliografie: Petrescu-Dîmbovița 1937-1940, p. 443 (fig. 2/25-26) și harta
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
Cercetare M. Petrescu-Dîmbovița, 1937-1940. Materialul este la Institutul de Arheologie București. Bibliografie: Petrescu-Dîmbovița 1937-1940, p. 443 (fig. 2/25-26) și harta de la p. 430; Teodor 1997c, p. 84. 50. Drăgești (comuna Todirești), județul Vaslui a) Marginea nordică a satului: pe terasa joasă dintre șes și biserică, din marginea nordică a localității, au fost identificate vase fragmentare datate în secolele X-XI. Cercetare M. Petrescu-Dîmbovița și N. Zaharia 1954; verificare Gh. Coman, 1976, 1977. Materialul se află la Muzeul Județean „Ștefan cel Mare
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
VIII-IX și X-XI. Cercetare Gh. Coman, 1964. Materialul se găsește la Muzeul Județean „Ștefan cel Mare” Vaslui. Bibliografie: Coman 1980c, p. 109; Teodor 1997c, p. 88. 55. Frenciugi (comuna Drăgușeni), județul Iași a) La Podeț: la sud-est de sat, pe terasa inferioară a Râului Stavnic, mărginită la est de Stavnic și la vest de șoseaua spre Negrești (în apropierea lacului de acumulare), s-au descoperit fragmente de vase făcute la roată, din secolele V-VI și altele modelate cu mâna și
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]
-
Materialul inedit se găsește la Complexul Muzeal „Iulian Antonescu” Bacău. Bibliografie: Teodor 1997c, p. 90. 58. Gara Banca (comuna Banca), județul Vaslui a) Șapte case (Șesul Bârladului): în partea vestică a satului, în apropiere de albia Bârladului, pe cele două terase ale râului, în locul denumit Șapte case s-au găsit, cu prilejul lucrărilor de regularizare a apei (1981), câteva complexe de locuire. Cercetările ulterioare au condus la dezvelirea unui număr de 23 de locuințe de suprafață și adâncite, de formă rectangulară
Evoluţii etno-demografice şi culturale în Bazinul Bârladului (secolele VI-XI) by George Dan HÂNCEANU () [Corola-publishinghouse/Science/100954_a_102246]