5,121 matches
-
o anumită perspectivă, tradiția, prejudecata, ceea ce este prealabil actului de Înțelegere. Prin prisma acestei reabilitări, cercul hermeneutic nu mai este un cerc vicios; el devine cel care face posibilă cunoașterea, Înțelegerea. Problema nu mai este, ca la Schleiermacher și alți gânditori, cum să ieși din cercul hermeneutic ci, cum să intri În el “Întro manieră corectă”: “În el [În cerc] e adăpostită o posibilitate pozitivă de cunoaștere, una originară prin excelență, care desigur nu este surprinsă Întro manieră autentică decît atunci
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
competiția. La rândul său, filosoful rus (ajuns la Londra) Peter Kropotkin a apreciat că interpretarea teoriei darwiniste dată de Th. Huxley este greșit construită și total inexactă. Lucrarea sa, Ajutorul reciproc. Un factor al evoluției, este o replică dată de gânditorul rus savantului britanic. Cooperarea, susținea prințul rus, este larg răspândită în lumea animalelor. Caii și căprioarele se unesc pentru a se proteja de prădători, lupii și leii se adună pentru a vâna, în vreme ce albinele și furnicile lucrează împreună în diferite
by Gabriel Albu [Corola-publishinghouse/Science/1037_a_2545]
-
de ură, mânie, invidie, ranchiună și maliție acumulate ca veninul în colții unui șarpe și așteptând numai o ocazie ca să se elibereze, iar, apoi, ca un demon dezlănțuit, să se stârnească și să urle de turbare" (apud Epstein, 2008); marele gânditor german ne amintește că întotdeauna ura însoțește invidia 54. Mult mai aproape de vremurile noastre (începutul secolului al XXI-lea), gânditorul spaniol Fr. Savater consideră că, în ceea ce ne privește, ca oameni, "când este vorba de lucruri concrete, de bani, de
by Gabriel Albu [Corola-publishinghouse/Science/1037_a_2545]
-
se elibereze, iar, apoi, ca un demon dezlănțuit, să se stârnească și să urle de turbare" (apud Epstein, 2008); marele gânditor german ne amintește că întotdeauna ura însoțește invidia 54. Mult mai aproape de vremurile noastre (începutul secolului al XXI-lea), gânditorul spaniol Fr. Savater consideră că, în ceea ce ne privește, ca oameni, "când este vorba de lucruri concrete, de bani, de prestigiu, de poziția printre ceilalți, invidia devine un element abrutizant", prezent aproape de la sine. Potrivit viziunii acestuia, "pizma este cel
by Gabriel Albu [Corola-publishinghouse/Science/1037_a_2545]
-
ia locul unei colaborări sănătoase, în cadrul căreia ei ar putea să găsească în mod constant confortul și plăcerea muncii în echipă. De altfel, pentru Ch. André (2009), concurența, competiția au întotdeauna un aspect violent și dezumanizant. La rândul său, celebrul gânditor britanic B. Russell (f. ed.) susținea în cartea sa Educația și ordinea socială ideea potrivit căreia: "competiția nu e rea doar ca fapt educațional, dar și ca ideal de urmărit pentru un tânăr. Lumea are acum nevoie nu de competiție
by Gabriel Albu [Corola-publishinghouse/Science/1037_a_2545]
-
venerație față de mamă.” „O mamă, dulce mamă, din negura de vremi, Pe freamătul de frunze la tine tu mă chemi.” Spun alte versuri: „O mamelor, în mâinile voastre, mai mult ca în oricare altele, este mântuirea lumii.” - spune un alt gânditor. Am în față și situația căminelor de orfani înai nte de 1989, dar și cea de după 1989 cu instituția... asistenț ilor maternali... Iată și cea de a treia ipostază oferită de o pa rte a literaturii actuale: „Cartea despre femei
Mari personalităţi ale culturii române într-o istorie a presei bârlădene 1870 – 2008 by Ion N. Oprea () [Corola-publishinghouse/Science/1655_a_3098]
-
identitatea esențială. Toate lucrurile pe care le-am enumerat țin de domeniul faptelor și sunt observabile. Ele sunt universale, în sensul că se găsesc pretutindeni. Dar nu suntem încă pe teritoriul valorilor. Încă de la originile gândirii filosofice, cei mai iluștri gânditori consideră că, pornind de la rațiune, se pot formula norme universale, care să guverneze conduita oamenilor. Pentru Platon, cetatea însăși are o bază naturală. Oamenii sunt, prin natura lor, ființe care au nevoi; și totuși, de unii singuri, ei sunt incapabili
by Rudolf Rezsohazy [Corola-publishinghouse/Science/1070_a_2578]
-
specifică. Confruntat cu Grecia, a fost impregnat de mentalitatea elenă și de tendința acesteia de a analiza totul în lumina unor întrebări pertinente. Astfel s-a impus nevoia de a împăca rațiunea cu credința, de a face crezul religios rezonabil. Gânditorii Evului Mediu inițiază sarcina monumentală de a exprima credința într-un limbaj riguros, împrumutând de la Platon și Aristotel noțiuni și instrumentele reflecției. Euharistia devine "transsubstanțiere" și mai târziu, la Luther, "consubstanțiere". Deci, se vrea susținerea dogmei prin rațiune și se
by Rudolf Rezsohazy [Corola-publishinghouse/Science/1070_a_2578]
-
Ea pregătește omul, afirmă contemporanii, pentru a primi Cuvântul și în acest scop pune la lucru gândirea, trezește inteligența, ascuțește spiritul. Celebra formulă a Sfântului Anselmus sintetizează foarte bine această idee: fides quaerens intellectum, credința în căutarea înțelegerii de sine. Gânditorii au fost atât de pasionați de rațiune, încât au aplicat-o domeniilor celor mai diverse: dreptului, unde trebuie elaborat un sistem coerent, în politică, unde juriști, filosofi și teologi încearcă să construiască o doctrină a Statului și a construcțiilor sale
by Rudolf Rezsohazy [Corola-publishinghouse/Science/1070_a_2578]
-
creștere, apogeu și declin; este o eternă reîncepere), alta nostalgică (totul începe cu paradisul, o epocă de aur, și sfârșește într-o vale a plângerii). Odată cu acumularea descoperirilor științifice și geografice, odată cu lărgirea orizonturilor intelectuale, cu economia în plin avânt, gânditori de marcă încep să se întrebe dacă istoria nu are o orientare definitivă, aceea a progresului, adică o ascensiune lineară și neîntreruptă a omenirii. Această speranță devine o doctrină foarte răspândită la sfârșitul secolului XVIII și în secolul XIX, un
by Rudolf Rezsohazy [Corola-publishinghouse/Science/1070_a_2578]
-
atins un grad din ce în ce mai pronunțat. Treptat începe să repete aceleași lucruri de mai multe ori pe zi... Prin cuvinte Kant, mai ales în ultimele săptămâni de viață, începuse să se exprime într-un fel foarte nepotrivit... În această etapă marele gânditor nu mai era capabil de a înțelege nimic din viața curentă... Apoi a început a confunda tot ceea ce-l înconjura; pe sora sa, medicul și în cele din urmă, pe servitorul său... Bunăvoința sa obișnuită s-a transformat în indiferență
[Corola-publishinghouse/Science/2268_a_3593]
-
aritmetică (tuturor la fel). Cu doar cîteva excepții, toți strategii provin din mari familii aristocrate; ca și cum, în această lume, accesul la misiunea publică cea mai importantă constituia o imposibilă pentru cetățenii "obișnuiți". Tucidide, Herodot, Aristofan, Euripide, Platon, Aristotel, toți marii gînditori greci ai epocii au condamnat dêmokratia. Demos (poporul) care se reunește pe Pnyx este format dintr-o mulțime de incompetenți, indisciplinați, versatili, iresponsabili, cărora le place să fie flatați, explică aceștia. Dêmokratia îi favorizează pe demagogi. Platon, unul dintre cei
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
toate aceste strategii, politicienii, deciziile, comportamentele private ale conducătorilor, practicile și moravurile de întreprindere sunt de multe ori criticate cu violență. Dominația spiritului de război economic e denunțată cu virulență. Numai că nu există nici o alternativă. Cum se face că gînditorii cei mai critici "uită" pur și simplu să se întrebe: e posibilă o altă organizare decît întreprinderea? Li s-ar părea ridicol? Ar împărtăși, fără să recunoască și s-o mărturisească, același imposibil general? Oamenii moderni nu reușesc să-și
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
de către salariați a întreprinderilor condamnate "economic", sisteme de schimburi locale, comerț echitabil, economie solidară etc. Dar se vede prea bine, nu e vorba de o alternativă la organizarea de tip întreprindere. Nici o mișcare socială, nici un partid politic, nici un sindicat, nici un gînditor sau ideolog nu sunt în măsură să propună astăzi un proiect, sau o utopie, care să înlocuiască întreprinderea. De ce anume îi este teamă omului modern? De invențiile sale, de el însuși. De întreprindere în special, mai precis de posibilele și
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
de posibil ținem cont de cele două distincții făcute de Aristotel dar teroria pe care o propunem dă prioritate posibilului în raport cu realitatea. Filosof al eliberării, refuzînd orice transcendență, respingînd credința în voința divină, Epicur (342-271 î.Hr.) este un alt mare gînditor al posibilului. El neagă finalitatea și necesitatea, acordă o importanță majoră întîmplării, crede că viitorul este cu totul imprevizibil și afirmă pluralitatea infinită și caracterul contingent al lumilor. La Epicur, teoria posibilului și teoria clinamen sunt de nedisociat: "Clinamen este
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
Dumnezeu într-alt mod și într-o altă ordine decît în modul și în ordinea în care au fost create 145." Libertatea înseamnă cunoașterea și acceptarea necesității. Teoria posibilelor-imposibilelor se opune doctrinei ne-cesității susținute de Spinoza. Considerat cel mai mare gînditor al posibilului după Aristotel, Leibniz (1646-1716) inventează un Dumnezeu creator de lumi posibile, oamenilor fiindu-le rezervată cea mai bună dintre ele146. Teoria noastră acceptă postulatul potrivit căruia lumea noastră nu este decît una dintre lumile posibile dar refuză ideea
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
acceptă postulatul potrivit căruia lumea noastră nu este decît una dintre lumile posibile dar refuză ideea că, prin bunătatea lui Dumnezeu, avem parte de cea mai bună dintre lumile posibile. Vorbind de "posibilitate reală", Hegel (1770-1831) se înscrie, oare, printre gînditorii posibilului? Posibilul este real în sensul în care el este realitatea în germene. Filosoful german trimite la noțiunea aristotelică a lui "a fi potențial". El respinge cealaltă dimensiune a posibilului propusă de Aristotel, "a fi contingent." Hegel reduce noțiunea de
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
Karl Marx (1818-1883) se înscrie pe aceeași cale. El formulează un posibil grandios: prin Revoluția comunistă, oamenii vor ajunge, în sfîrșit, liberi. Limbajul său e însă profund determinist și chiar profetic: Revoluția este o necesitate istorică. "Marx a fost un gînditor al posibilului în aceeași măsură în care a fost și un gînditor al necesității. Pentru el, necesitatea unei viitoare, dacă nu chiar iminente revoluții sociale, ultima mare revoluție istorică, era tot una cu posibilitatea ei148". Posibilitate istorică însemnînd pentru el
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
grandios: prin Revoluția comunistă, oamenii vor ajunge, în sfîrșit, liberi. Limbajul său e însă profund determinist și chiar profetic: Revoluția este o necesitate istorică. "Marx a fost un gînditor al posibilului în aceeași măsură în care a fost și un gînditor al necesității. Pentru el, necesitatea unei viitoare, dacă nu chiar iminente revoluții sociale, ultima mare revoluție istorică, era tot una cu posibilitatea ei148". Posibilitate istorică însemnînd pentru el necesitate istorică, Marx ar fi în aceeași măsură un filosof al libertății
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
Pentru el, necesitatea unei viitoare, dacă nu chiar iminente revoluții sociale, ultima mare revoluție istorică, era tot una cu posibilitatea ei148". Posibilitate istorică însemnînd pentru el necesitate istorică, Marx ar fi în aceeași măsură un filosof al libertății și un gînditor al necesității. Împrumutînd de la Hegel conceptul de "posibilitate reală", el refuză, ca și acesta, noțiunea de "a fi contingent" a lui Aristotel. Respinge întîmplarea, adoptă, ca și Spinoza, aceeași definiție a libertății (cunoașterea necesității): Marx este, oare, un gînditor al
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
un gînditor al necesității. Împrumutînd de la Hegel conceptul de "posibilitate reală", el refuză, ca și acesta, noțiunea de "a fi contingent" a lui Aristotel. Respinge întîmplarea, adoptă, ca și Spinoza, aceeași definiție a libertății (cunoașterea necesității): Marx este, oare, un gînditor al posibilului? Critica cea mai susținută și cea mai recentă, de altfel, a ideii de posibil a fost formulată, fără îndoială, de Bergson (1859-1941). Posibilul este un miraj, el nu preexistă realității, este vorba despre o iluzie retrospectivă. Posibilul este
[Corola-publishinghouse/Science/1554_a_2852]
-
care se lucra și o listă cu următorii pași care trebuiau făcuți pentru a îndeplini sarcina. Dacă ar fi făcut asta, managerul s-ar fi confruntat cu un anumit tip de comportament. Prea mulți manageri ezită să întrerupă singurătatea „angajaților gânditori”, cum ar fi inginerii, deoarece se tem să nu întrerupă cumva procesul creativ. Pentru ei, creativitatea este un proces delicat și misterios. Mulți manageri, inclusiv cei aflați la conducerea laboratoarelor de cercetare, mi-au spus că nu poți comanda creativitatea
[Corola-publishinghouse/Science/2338_a_3663]
-
această facultate, care sînt formele, resursele și limitele ei. De altfel, studiul limbajului, al facultății omenești de a comunica, pornește, din punct de vedere filozofic, cu o dificultate de principiu: explicarea originii limbajului (și a limbii), chestiu-ne apreciată de mulți gînditori ca fiind o falsă problemă, întrucît se sustrage oricărei posibilități de abordare științi-fică4. Nici evoluția facultății de a comunica nu acceptă o explicație, fie ea oricît de generală și de abstractă. De aceea, denumirea filozofia limbii este mai acceptabilă, fiindcă
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
esenței ei ca realitate de sine stătătoare. Aceasta este, de fapt, calea principală de constituire a filozofiei limbii și alcătuiește tradiția ce trimite pînă la începuturile filozofiei, deși maniera în care se realizează o asemenea abordare variază mult de la un gînditor la altul și de la o epocă la alta. Astfel, în dialogurile lui Platon, în încercarea de a elucida noțiunile utilizate, cercetarea este împinsă către o analiză a semnificațiilor cuvintelor (deci, către realitățile lingvistice), în vreme ce, prin tentativa de a delimita adevărul
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]
-
este o activitate a spiritului, un procedeu operatoriu care recurge la anumite mijloace în vederea realizării unor scopuri. Dar, întrucît fiecare limbă este moștenită de la generațiile anterioare, această activitate a spiritului realizează de fapt o transformare iar nu o creație pură. Gînditorul german nu specifică însă aici dacă mijloa-cele cu care operează limba fac sau nu parte din limbă, ca lucruri făcute, și dacă forma moștenită a limbii nu este și ea ceva făcut (érgon), căci altfel nu s-ar găsi un
Elemente de filozofia limbii by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/1424_a_2666]