45,986 matches
-
anarhic al relațiilor internaționale, toate statele sunt interesate În primul rând de supraviețuirea lor, deci toate statele se vor comporta Într-un mod asemănător. În schimb, pornind de la o idee formulată de Immanuel Kant În 1795, teoria (liberal-)democratică a păcii asociază stabilitatea și securitatea internațională nu atât cu acordurile geostrategice, cât mai ales cu prezența normelor și instituțiilor liberal-democratice. Cu alte cuvinte, această viziune propune o altă grilă de lectură a istoriei: progresul este posibil, umanitatea poate transcende condiția (realistă
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
deoarece guvernele democratice sunt controlate de cetățenii lor, care nu vor sprijini războaiele cu alte democrații stabile. Potrivit unui al doilea argument, democrațiile liberale ar Împărtăși aceleași valori morale și aceasta ar duce În timp la formarea unei „uniuni a păcii”, adică a unei zone de pace bazată pe fundamentele morale comune ale tuturor democrațiilor. Din punct de vedere moral, mijloacele pașnice de rezovare a conflictelor interne și respectul pentru statul de drept sunt considerate de ordin superior față de comportamentul violent
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
cetățenii lor, care nu vor sprijini războaiele cu alte democrații stabile. Potrivit unui al doilea argument, democrațiile liberale ar Împărtăși aceleași valori morale și aceasta ar duce În timp la formarea unei „uniuni a păcii”, adică a unei zone de pace bazată pe fundamentele morale comune ale tuturor democrațiilor. Din punct de vedere moral, mijloacele pașnice de rezovare a conflictelor interne și respectul pentru statul de drept sunt considerate de ordin superior față de comportamentul violent. În viziunea liberalismului din relațiile internaționale
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
și la nivelul relațiilor dintre astfel de regimuri. Libertatea de expresie și comunicarea neîngrădită promovează Înțelegerea reciprocă la nivel internațional și permite existența unor mecansime prin care reprezentanții politici să acționeze În conformitate cu dorințele cetățenilor pe care Îi guvernează. Mai mult, pacea Între democrații ar fi consolidată de cooperarea economică, prin crearea unor sisteme complexe de interdependențe. Ipoteza „păcii democratice” a generat o serie de dezbateri teoretice privind relevanța sa analitică și validitatea sa empirică (Brown et al., 1996), dar este la fel de
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
la nivel internațional și permite existența unor mecansime prin care reprezentanții politici să acționeze În conformitate cu dorințele cetățenilor pe care Îi guvernează. Mai mult, pacea Între democrații ar fi consolidată de cooperarea economică, prin crearea unor sisteme complexe de interdependențe. Ipoteza „păcii democratice” a generat o serie de dezbateri teoretice privind relevanța sa analitică și validitatea sa empirică (Brown et al., 1996), dar este la fel de interesantă și din punct de vedere al practicii relațiilor internaționale. Acțiunile politice inspirate de teoria păcii liberale
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
Ipoteza „păcii democratice” a generat o serie de dezbateri teoretice privind relevanța sa analitică și validitatea sa empirică (Brown et al., 1996), dar este la fel de interesantă și din punct de vedere al practicii relațiilor internaționale. Acțiunile politice inspirate de teoria păcii liberale nu sunt o noutate a ultimelor decenii. În contextul primului război mondial, președintele Woodrow Wilson, care Întâmplător a fost și profesor de științe politice, a propus Americii misiunea de a aduce valorile democratice liberale În Europa și În restul
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
și adoptarea principiilor comerțului liber și al securității colective 1. În practică, unele dintre ideile lui Wilson se regăsesc În viziunea care a stat la baza creării Ligii Națiunilor. Poate mai interesant pentru scopul acestui articol este faptul că teoria păcii democratice a devenit foarte influentă În cercurile politice În primii ani ai perioadei de după Războiul Rece, când mulți politicieni și analiști argumentau că lumea ar trebui să profite de libertatea și fluiditatea generate de colapsul comunismului și dezmembrarea blocurilor geopolitice
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
asigura stabilitatea politică. Discursurile politice ale unor politicieni occidentali cu o mare influență În relațiile internaționale, precum președinții George Bush Sr. și Bill Clinton, subliniau frecvent faptul că cea mai bună strategie pentru a asigura securitatea Occidentului și construirea unei păci durabile este sprijinirea dezvoltării democrației În lume. Președinții americani nu erau, cu siguranță, singurii care au avut acest punct de vedere. După Încheierea Războiului Rece, multe guverne occidentale și organizații precum NATO, OSCE, Consiliul Europei și UE au susținut ideea
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
arătau că doresc să „acționeze pentru construirea, consolidarea și Întărirea democrației ca unic sistem de guvernare pentru națiunile noastre” și afirmau că „respectul deplin pentru drepturile omului este baza pe care vom Încerca să construim Europa” (OSCE: CSCE, 1990). Teza păcii democratice a avut o importanță deosebită și În cadrul NATO, iar acest lucru merită subliniat, deoarece Alianța Nord-Atlantică este deseori descrisă doar ca alianță militară, un aranjament de tip geostrategic care nu ar fi interesat de căutarea stabilității internaționale prin promovarea
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
descrisă doar ca alianță militară, un aranjament de tip geostrategic care nu ar fi interesat de căutarea stabilității internaționale prin promovarea normelor și instituțiilor liberal-democratice. O analiză a declarațiilor și documentelor NATO din anii ’90 arată Însă faptul că teoria păcii democratice este frecvent prezentă În discursul alianței, atât ca mod de argumentare, cât și ca strategie de abordare a contextului de securitate de după Încheierea Războiului Rece (Gheciu, 2005). Un bun exemplu În acest sens Îl constituie declarația secretarului general al
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
ca efect direct securitatea Alianței (NATO, 1991)1. Acesta este contextul În care NATO a lansat sute de noi inițiative cu scopul de a promova normele liberal-democratice În fostele state comuniste din Europa. Cea mai importantă a fost Parteneriatul pentru Pace, program al procesului de extindere (Gheciu, 2005). 4.3. Neoconservatorismul și politica externă americanătc "4.3. Neoconservatorismul și politica externă americană" Un ultim exemplu pentru a demonstra cum diferitele teorii privind relațiile internaționale Își găsesc expresia politică este cel al
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
Wilson În cizme”, dacă ar fi să Împrumutăm formula lui Hassner (2002). Această apropiere ar putea fi utilă pentru a surprinde dimensiunea reformatoare a proiectului neoconservator. Totuși, este oarecum nepotrivită. Într-adevăr, ca și Wilson, neoconservatorii cred puternic În teza păcii democratice și În universalitatea valorilor libertății și În libertățile individuale, dar dincolo de acest punct nu există similitudini relevante. De altfel, neoconservatorii contemporani, În contrast cu adepții liberali ai tezei păcii democratice, au arătat puțin respect sau interes În ceea ce privește instituțiile internaționale, negocierile multilaterale
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
oarecum nepotrivită. Într-adevăr, ca și Wilson, neoconservatorii cred puternic În teza păcii democratice și În universalitatea valorilor libertății și În libertățile individuale, dar dincolo de acest punct nu există similitudini relevante. De altfel, neoconservatorii contemporani, În contrast cu adepții liberali ai tezei păcii democratice, au arătat puțin respect sau interes În ceea ce privește instituțiile internaționale, negocierile multilaterale și dreptul internațional. Ei tind să privească Națiunile Unite ca moral corupte și ineficiente, neavând astfel nici o autoritate pentru a limita dreptul SUA de a interveni În problemele
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
nu a avut și nu are un Înțeles comun pentru toată lumea. Mai mult, pentru perioade Îndelungate de timp, ea nici nu a fost văzută ca o problemă principală a statelor (Buzan, 1991b, p. 2), pentru că problemele de putere și de pace erau considerate ca dimensiuni mult mai importante. Securitatea a fost văzută de către majoritatea practicienilor și a teoreticienilor ca un derivat al problematicii puterii, ceea ce a făcut ca ea să fie un concept „subdezvoltat” (Buzan, 1991b, p. 2). Cu toate acestea
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
1991b, p. 2). Cu toate acestea, În relațiile internaționale de după Războiul Rece, securitatea, ca noțiune și domeniu de interes practic, a devenit mult mai proeminentă, tocmai pentru că se afla undeva Între problematicele legate de putere și cele legate de obținerea păcii. Securitatea este o problematică flexibilă, care se poate integra dinamismului relațiilor internaționale actuale. În 1991, Stephen Walt scria un articol despre renașterea studiilor strategice și de securitate (Walt, 1991) În care enunța definiția securității așa cum era ea percepută În acel
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
militară este Însă prezentă În ambele concepții (Betts, 2004, p. 5). Totuși, dacă strategia se referă, În termeni generali, la condițiile de utilizare a forței În vederea atingerii obiectivelor naționale, se pune Întrebarea care este relația dintre strategie și război, respectiv pace. Din punct de vedere epistemologic, se poate observa că efervescența intelectuală În cadrul studiilor de strategie corespunde destul de bine ciclurilor de război și pace (Betts, 1997, p. 7). Căderea În desuetudine a războiului ca instrument al politicii nu a condus Însă
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
a forței În vederea atingerii obiectivelor naționale, se pune Întrebarea care este relația dintre strategie și război, respectiv pace. Din punct de vedere epistemologic, se poate observa că efervescența intelectuală În cadrul studiilor de strategie corespunde destul de bine ciclurilor de război și pace (Betts, 1997, p. 7). Căderea În desuetudine a războiului ca instrument al politicii nu a condus Însă și la căderea În desuetudine a strategiei (Mueller, 1989). Așa cum se va demonstra În paginile ce urmează, aceasta s-a Întâmplat și pentru că
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
câțiva, precum Brodie, Kaufmann și Kissinger, au fost politologi sau istorici, marea majoritatea aparținând domeniului științelor exacte - matematicieni, economiști sau fizicieni (Booth și Herring, 1994; Betts, 1997). 7.2.2. Studiile strategice și teoria relațiilor internaționale Studierea războiului și condițiile păcii se află În centrul atenției teoriei relațiilor internaționale de la Începuturile sale ca disciplină. Care este Însă relația dintre studiile de securitate, studiile strategice și teoria relațiilor internaționale? Așa cum notează, de pildă, Booth și Herring (1994), studiile strategice nu se constituie
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
capabilităților de apărare ale UE; 3) sunt instrumente de planificare strategică a capabilităților și misiunilor; 4) trebuie să fie credibile. Autorii au identificat, de asemenea, următoarele cinci tipuri de scenarii strategice: 1) o operațiune pe scară largă de menținere a păcii; 2) o operațiune umanitară; 3) un război regional pentru apărarea intereselor europene; 4) prevenirea unui atac cu WMD; 5) apărarea teritoriului UE (ISS, 2004, pp. 72-98). Concluzii Metodele propedeutice și euristice sunt consecința directă a impredictibilității mediului În care sunt
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
sunt adeseori ignorate obligațiile, riscurile de securitate și noile amenințări pe care acest statut le atrage asupra României. Acțiunile În plan militar ale României În perioada anilor ’90 și la Începutul secolului XXI (participările la diversele misiuni de păstrare a păcii, umanitare și În cadrul coaliției conduse de SUA Împotriva terorismului internațional) sunt, În principal, instrumentele unei politici externe asertive moderate și demonstrative, menită să convingă viitorii parteneri de disponibilitatea statului român de a-și asuma un rol major, În principal ca
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
cel mai mare asupra sistemului internațional și a parametrilor acestuia. Acestea sunt În mare măsură elementele de continuitate cu politicile de securitate națională anterioare alături de reafirmarea rolului României de factor de stabilitate și promovare a valorilor și principiilor democrației, a păcii și securității În subsistemul relațiilor internaționale din care face parte, dar și la nivel internațional. Elementul central În această versiune din 2006 intervine sub forma unei echilibrări a importanței strategice a brațelor securității naționale identificate ca fiind: statutul de membru
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
mai puțin pesimiste, ca, de pildă, neoliberalismul și instituționalismul, acceptă faptul că, deși nu sunt dezirabile, crizele și conflictele apar frecvent În interacțiunea internațională (Keohane și Nye, 1971; Keohane, 2002). Chiar și În discuțiile privind natura și caracteristicile unei posibile păci democratice 2, crizele nu sunt excluse (Russett, 1993; Benson și Kugler, 1998; Hensel et al., 2000; Oneal et al., 1996). Așadar, din punct de vedere al teoriei relațiilor internaționale și, implicit, al studiilor de securitate 1, fie că este vorba
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
mijloacelor violente, precum și un timp scurt de reacție politică (Brecher și Wilkenfeld, 1982). Crizele politico-diplomatice din timpul Războiului Rece pot fi, de pildă, analizate din această perspectivă. Acest sens diferă Însă de cel folosit În mod obișnuit În studiile privind pacea și conflictele. În acest domeniu, literatura de specialitate reprezintă criza drept una dintre etapele În dezvoltarea conflictelor, și anume momentul În care Începe escaladarea acestora (Alker et al., 2001; Zartman, 2005). Cu alte cuvinte, crizele sunt perioade de creștere semnificativă
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
descrie o situație negativă - o competiție care poate presupune utilizarea unor mijloace violente. Această viziune era Împărtășită de majoritatea disciplinelor care studiază conflictele, cele mai importante contribuții provenind din domeniile psihologiei, sociologiei, filosofiei, teoriei relațiilor internaționale, precum și al cercetărilor privind pacea. În teoria relațiilor internaționale, termenul s-a referit, În mod tradițional, la acele tensiuni sau dispute organizate care pun probleme de securitate actorilor internaționali implicați și care pot presupune utilizarea violenței. În prezent, indiferent de disciplină, se acceptă mai degrabă
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]
-
conflictelor" În ceea ce privește managementul conflictelor, credem că În prezent pot fi identificate trei abordări distincte ce provin din direcții de cercetare și practică strâns legate Între ele - prevenirea prospectivă a conflictelor (early warning research), teoria conflictelor (conflict theory) și studiile privind pacea (peace research). Dat fiind că Împărtășesc o serie de premise comune, se influențează reciproc, iar În anumite privințe se suprapun aproape În totalitate, nuanțele sunt destul de dificil de perceput. Din acest motiv, clasificările operate În literatura de specialitate pot părea
[Corola-publishinghouse/Science/2345_a_3670]