5,057 matches
-
un oarecare sprijin din Macedonia și din partea marinei, Atena nu a putut fi cucerită. Această acțiune a întărit considerabil poziția regaliștilor. Guvernul aflat sub conducerea lui Tsaldaris și a Partidului Populist avea acum o justificare perfectă ca să-i îndepărteze pe partizanii lui Venizelos din posturile oficiale de stat și din armată. Venizelos, care părăsise țara, a fost condamnat la moarte. Noile alegeri au avut loc în iunie 1935. Deoarece partidul lui Venizelos nu a participat, Partidul Populist a repurtat o victorie
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
succes invaziei italiene. Regimul lui Metaxas semnăna în multe privințe cu cele din Italia și Spania. După modelul celorlalți dictatori, generalul și-a luat titlul de Archigos, conducătorul. Mișcarea lui, care nu a beneficiat niciodată de un număr mare de partizani, avea de asemenea uniforme, sloganuri, saluturi și cîntece proprii. Neavînd inițial nici o ideologie precisă, mișcarea a adoptat curînd un program extrem de naționalist. Susținătorii lui declarau că existaseră trei mari perioade în istoria grecilor: clasică, bizantină și Regimul de la 4 August
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Balcanice, unde trupele italiene dețineau responsabilități extinse în administrarea și ocupația teritoriilor cucerite. În ciuda faptului că Înaltul Comandament German continua să aibă efectiv sub control aceste regiuni, el nu putea împiedica trecerea unor cantități imense de armament italian în mîinile partizanilor. Forțele germane au reușit să rămînă stăpîne pe cea mai mare parte a Italiei, inclusiv pe capitala acesteia, pînă la sfîrșitul primăverii anului 1944. Deși armatele aliate au traversat partea continentală a țării în octombrie 1943, ele au ocupat Roma
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
permanent capacitatea de luptă a armatei germane. În august 1944, trupele sovietice au ocupat România, urmîndu-și marșul spre Bulgaria, pe teritoriul căreia au intrat în septembrie. Belgradul a fost cucerit în octombrie printr-o acțiune comună a rușilor și a partizanilor iugoslavi. În ciuda acestor mari victorii ale Aliaților, războiul din Europa nu a luat sfîrșit decît în mai 1945. Japonia era singura care mai continua să lupte. Cu toate temerile americanilor că va fi necesară o campanie lungă și costisitoare în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Cu toate că liderii bulgari au refuzat aceste cereri, ei erau în schimb perfect de acord cu o serie de alte planuri ale germanilor. Întrucît conflictul cu rușii făcea necesar transferul unui număr mai mare de soldați germani din Balcani, iar activitatea partizanilor se intensifica în zonă, comandamentul german voia ca armata bulgară să îndeplinească mai multe sarcini legate de teritoriile ocupate din regiunea aceasta. Guvernul bulgar, care prefera să administreze doar teritoriile pe care intenționa să le anexeze, nu prea a fost
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
la crearea unor conflicte directe între partidul bulgar și partidele grec și iugoslav atît înaintea cît și în timpul războiului. În cadrul acestei lupte, care va fi relatată mai detaliat ceva mai încolo, comuniștii bulgari erau tot mai dezavantajați. Către sfîrșitul războiului, partizanii iugoslavi dețineau controlul regiunii și obținuseră sprijinul sovieticilor. Unul dintre motivele relativei slăbiciuni a poziției bulgarilor era eșecul partidului, în special în comparație cu rivalul lui iugoslav, în organizarea unor mișcări de rezistență eficientă. Conducerea Bulgariei își desfășura bineînțeles activitatea în condiții
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de ocupație."7 Din pricina acestei slăbiciuni de bază a programului său și deoarece cea mai mare parte a membrilor lui erau în închisoare, partidul comunist întîmpina dificultăți în îndeplinirea sarcinii trasate de sovietici în privința organizării de detașamente și a activității partizanilor. Pe lîngă aceasta, majoritatea membrilor lui recunoșteau că ar fi fost mai înțelept să-și cruțe forțele pentru mai tîrziu. Astfel, cu toate că au fost într-adevăr formate cîteva grupuri de partizani, accentul era pus pe terorismul urban, iar după februarie
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de sovietici în privința organizării de detașamente și a activității partizanilor. Pe lîngă aceasta, majoritatea membrilor lui recunoșteau că ar fi fost mai înțelept să-și cruțe forțele pentru mai tîrziu. Astfel, cu toate că au fost într-adevăr formate cîteva grupuri de partizani, accentul era pus pe terorismul urban, iar după februarie 1943 au apărut o serie de asasinate, ale căror victime erau personalități proeminente. Activitățile politice ale comuniștilor nu au obținut succese deosebite. Micile detașamente care operau în munți nu erau privite
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Aceste detașamente se confruntau deci cu o adevărată poblemă în ceea ce privește asigurarea hranei și a combustibilului necesare menținerii lor în viață. S-a estimat că în septembrie 1944, cînd mișcarea a atins apogeul ei, existau între opt mii și zece mii de partizani.8 Germanii apreciau că numărul acestora se ridica la douăsprezece mii. În ciuda faptului că, din punct de vedere militar, contribuția acestor detașamente era mică, importanța lor politică ulterioară a fost considerabilă. Activitatea lor a devenit parte integrantă a mitologiei comuniste
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
că, din punct de vedere militar, contribuția acestor detașamente era mică, importanța lor politică ulterioară a fost considerabilă. Activitatea lor a devenit parte integrantă a mitologiei comuniste bulgare postbelice. În timpul războiului, guvernul sovietic a favorizat nu numai formarea organizațiilor de partizani, ci și continuarea politicii gen front popular și a colaborării comuniștilor cu anumite alte partide. În Bulgaria, conform acestui program, Partidul Comunist se afla în spatele organizației Frontul Patriei, care era o combinație lipsită de consistență de organizații politice rivale în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
deci interesat în întărirea brațului înarmat al statului croat, Garda Casei, sau Domobranci. Unii dintre membrii ei au fost trimiși în Germania pentru instruire, iar pregătirile pentru alcătuirea acestei forțe de acțiune au fost accelerate. Întrucît o puternică mișcare de partizani și-a făcut apariția aproape imediat, oamenii aceștia nu au beneficiat de o instruire corespunzătoare. Regimul Ustaša nu avea deci un sprijin militar experimentat sau pe care să poată conta. Deoarece toți comandanții din fruntea ierarhiei militare și majoritatea ofițerilor
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
fie lipsit de mobilitate. Cetnicii și liderul lor au rămas loiali vechiului regim, adică regelui și Iugoslaviei anterioare dominate de sîrbi pe tot parcursul războiului. Ei sprijineau sistemul politic și social tradițional. Cea mai importantă mișcare de rezistență, cea a partizanilor, avea un caracter cu totul diferit. Liderul ei era Iosip Broz Tito, secretarul general al Partidului Comunist Iugoslav. Deși conducerea comunistă a organizației a fost de la bun început eficientă, Tito și adepții lui au apelat la sprijinul tuturor partidelor și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
diferit. Liderul ei era Iosip Broz Tito, secretarul general al Partidului Comunist Iugoslav. Deși conducerea comunistă a organizației a fost de la bun început eficientă, Tito și adepții lui au apelat la sprijinul tuturor partidelor și naționalităților. Urmînd ideea frontului popular, partizanii susțineau unirea tuturor forțelor patriotice împotriva invadatorilor. Principalul sprijin al acestei mișcări l-a constituit la început populația țărănească din zonele de munte, unde condițiile erau cele mai grele. Aici, detașamentele de gherilă formate din țărani din partea locului puteau opera
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
la început populația țărănească din zonele de munte, unde condițiile erau cele mai grele. Aici, detașamentele de gherilă formate din țărani din partea locului puteau opera relativ liber și obține provizii, oferite de bunăvoie sau nu, de la populația locală. Detașamentele de partizani, care nu puteau bineînțeles învinge forțele de ocupație aplicînd tactici militare clasice, apelau la acțiunile de gherilă care se dovediseră atît de eficiente în Balcani în trecut. Forțele lor loveau în punctele slabe ale sistemului defensiv al Axei sau atacau
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
și la atrocități de ambele părți, dar dădeau rezultate. Mișcarea avea de asemenea avantajul că autoritatea ei centrală era strîns unită, avea o puternică bază ideologică și putea impune o disciplină strictă. Inițial, au existat unele încercări de colaborare între partizani și cetnici; la urma urmei, ambii urmăreau izgonirea dușmanului. Unificarea și cooperarea forțelor rezistenței era dorită și de puterile occidentale, precum și de Uniunea Sovietică. S-a ivit însă curînd un dezacord fundamental în privința ducerii luptei. Să ne amintim că, după
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
inamicul și să-i ucidă soldații, indiferent de prețul plătit de participanții le ele. Siguranța patriei-mamă a socialismului trebuia să constituie primul obiectiv al membrului de partid loial, avînd prioritate față de propria lui viață, avere sau țară. În urma acestor ordine, partizanii au întreprins într-adevăr mai multe acțiuni împotriva puterilor ocupante, atacuri cărora atît germanilor cît și italienilor le venea greu să le țină piept. O mare parte a trupelor germane a trebuit să fie transferată pe frontul rusesc, mai ales
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
în luptă. O mare parte a forțelor lui Mihailović au fost de fapt demobilizate în vederea acțiunilor viitoare; unii dintre membrii lor au devenit susținători ai guvernului Nedić. Și mai serioasă decît dezacordul în privința tacticii aplicate era divergența dintre cetnici și partizani referitor la viitorul Iugoslaviei. Datorită legăturilor lor strînse cu guvernul de la Londra, suporterii lui Mihailović erau loiali regelui și vechiului sistem. În ceea ce privește organizarea țării după război, ei sperau că sîrbii vor juca un rol și mai important în cadrul guvernului. Convinși
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
astfel de program ar fi putut fi atrăgător pentru sîrbi, el nu prezenta nici o atracție pentru croați, macedoneni, albanezi, sloveni și pentru musulmanii bosniaci, care alcătuiau la urma urmei majoritatea populației iugoslave. În schimb, una dintre principalele atracții pentru mișcarea partizanilor era atitudinea ei față de chestiunea națională. Tito însuși, care avea o origine țărănească amestecată croato-slovenă, s-a străduit să rămînă deasupra acestor neînțelegeri. Poziția comuniștilor fusese axată pe susținerea acordării de drepturi egale tuturor naționalităților constitutive ale statului iugoslav. Primul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
față de chestiunea națională. Tito însuși, care avea o origine țărănească amestecată croato-slovenă, s-a străduit să rămînă deasupra acestor neînțelegeri. Poziția comuniștilor fusese axată pe susținerea acordării de drepturi egale tuturor naționalităților constitutive ale statului iugoslav. Primul sprijin major al partizanilor provenea din partea populației sîrbești atacată de forțele organizației Ustaša. Ulterior, mișcarea a recrutat suporteri din toate zonele naționale. Programul politic al partizanilor cerea reorganizarea statului pe baza unei federații a naționalităților, poziție care avea să atragă un larg sprijin popular
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
fusese axată pe susținerea acordării de drepturi egale tuturor naționalităților constitutive ale statului iugoslav. Primul sprijin major al partizanilor provenea din partea populației sîrbești atacată de forțele organizației Ustaša. Ulterior, mișcarea a recrutat suporteri din toate zonele naționale. Programul politic al partizanilor cerea reorganizarea statului pe baza unei federații a naționalităților, poziție care avea să atragă un larg sprijin popular. Prin noiembrie 1941, eforturile depuse anterior în vederea asigurării cooperării dintre cetnici și partizani eșuaseră. A apărut o situație foarte complicată. Deși fusese
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
recrutat suporteri din toate zonele naționale. Programul politic al partizanilor cerea reorganizarea statului pe baza unei federații a naționalităților, poziție care avea să atragă un larg sprijin popular. Prin noiembrie 1941, eforturile depuse anterior în vederea asigurării cooperării dintre cetnici și partizani eșuaseră. A apărut o situație foarte complicată. Deși fusese instituită o ocupație germană și italiană în ținuturile iugoslave, oficialii celor două puteri nu erau întotdeauna de acord și existau diferențe de opinie asemănătoare și în privința modului în care trebuia să
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
am văzut, după iunie 1941, Uniunea Sovietică a sprijinit mișcările de rezistență puternice din toate teritoriile ocupate de Axă pentru a diminua presiunea exercitată asupra propriilor ei forțe. Înainte de capitularea finală a armatei germane, interesul sovieticilor era ca detașamentele de partizani să continuie să ducă o politică activă și agresivă. Cu toate acestea, supus unor presiuni puternice în propria lui sferă de activitate și nedispunînd niciodată de un surplus de material de război, guvernul sovietic nu putea acorda un ajutor mai
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
interese majore în controlarea pe viitor a Mediteranei și unul aparte în privința Greciei, aveau atît capacitatea cît și dorința de a coopera cu organizațiile de rezistență din Balcani. Deși au fost trimise misiuni britanice care au luat legătura atît cu partizanii lui Tito cît și cu cartierul general al cetnicilor, a devenit curînd tot mai evident că unitățile cetnicilor cooperau cu Axa și cu regimul Nedić, organizînd operațiuni împotriva lui Tito. Ca atare, guvernul britanic și-a schimbat treptat politica, pînă
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
mai evident că unitățile cetnicilor cooperau cu Axa și cu regimul Nedić, organizînd operațiuni împotriva lui Tito. Ca atare, guvernul britanic și-a schimbat treptat politica, pînă cînd, prin primăvara lui 1944, tot sprijinul lui a fost canalizat numai spre partizani. În ciuda acestui fapt, cu toată atitudinea aceasta față de Mihailović, britanicii au acordat în continuare ajutor regelui Petru și guvernului în exil al acestuia. Începînd din vara anului 1941 mișcările de rezistență au constituit o problemă majoră pentru comandamentele german și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
pentru comandamentele german și italian. Deși preocuparea lor principală era, pe de o parte, menținerea liniilor de comunicație cu Grecia, iar pe de alta a celor de-a lungul Dunării, autoritățile de ocupație germane nu puteau permite ca mișcarea de partizani să dobîndească o asemenea forță încît să poată prelua literalmente controlul asupra țării. În anii războiului ele au organizat ceea ce istoricii iugoslavi de după război au numit perioada celor șapte campanii, în cadrul cărora au cooperat din cînd în cînd cu italienii
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]