5,121 matches
-
lumea. P. dela Mirandola afirma: ” ai putea să decazi în ființe inferioare și brute sau ai putea să te înalți în lumea superioară a celor divine, după singura hotărâre a spiritului tău”. Recunoscând rostul plăcerii, a bucuriei în viața morală, gânditorii Renașterii apără perspectiva epicureană, viziune în care omul este văzut în adevărata sa natură. Umanismul renașterii nu are un caracter antireligios sau anticreștin, sunt menținute în discursul filosofic probleme legate de Dumnezeu, providență, suflet, nemurire, dar acestea capătă o nouă
Conceptul de libertate în filosofia modernă by Irina-Elena Aporcăriţei () [Corola-publishinghouse/Science/663_a_1310]
-
libertate în filosofia contemporană Reluând distincția kantiană dintre noumen și fenomen, Arthur Schopenhauer consideră că lucrul în sine se identifică cu voința: tot ceea ce ființează este voința de a exista, manifestată fie ca forță, fie ca instinct. Orice fenomen, spune gânditorul este necesar ( determinat), privit în sine, ca voință, orice fapt interior al omului este liber, nefiind supus legii cauzalității. A. Schopenhauer identifică esența umană cu voința pură, egoistă, nemodificabilă, ajungând astfel, la contestarea libertății, la fatalism și la pesimism, deoarece
Conceptul de libertate în filosofia modernă by Irina-Elena Aporcăriţei () [Corola-publishinghouse/Science/663_a_1310]
-
ideea că libertatea este un blestem și totodată, unica sursă a măreției omenești. Întregul raționament sartrian depinde de premisa că libertatea este pur și simplu absența oricăror constrângeri exterioare. Russell definea libertatea ca absența obstacolelor în realizarea dorințelor. Mai mulți gânditori contemporani au subliniat faptul că libertatea nu poate fi redusă la aspectul negativ, absență a constrângerilor, căci ea implică și o componentă pozitivă, constând în capacitatea de inițiativă, capacitatea de a crea și de a alege. Libertatea umană poate fi
Conceptul de libertate în filosofia modernă by Irina-Elena Aporcăriţei () [Corola-publishinghouse/Science/663_a_1310]
-
GÂNDITORUL SINGURATIC Critica și practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein Gedruckt mit Unterstützung des Bundesministeriums für Bildung, Wissenschaft und Kultur Wien Tipărit cu sprijinul Ministerului Federal al Educației, Științei și Culturii din Viena MIRCEA FLONTA (născut în anul 1932), profesor consultant la
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
83 50, fax 021/408 83 51 www.humanitas.ro Comenzi CARTE PRIN POȘTĂ: tel./fax 021/311 23 30 C.P.C.E. - CP 14, București e-mail: cpp@humanitas.ro www.librariilehumanitas.ro Descrierea CIP a Bibliotecii Naționale a României FLONTA, MIRCEA Gânditorul singuratic : critica și practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein / Mircea Flonta. - București: Humanitas, 2008 ISBN 978-973-50-2109-2 1 Note . Care este obiectivul central al lucrării? . . . . . . . . . . . . 126 3. Fața mai vizibilă și fața mai puțin vizibilă a Tractatus-ului . EXISTĂ UN WITTGENSTEIN I Ce
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
cum este privit limbajul? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 5. Contrapartea modului cum este privit limbajul: tratarea problemelor filozofice . „A VEDEA MAI BINE“ . . . . . . . . 251 1. Ce este „înțelegerea“ și cum poate fi ea obținută? Se lasă să se înțeleagă, chiar dacă nu se spune, că gânditorii de primă mărime aparțin unui trecut mai mult sau mai puțin îndepărtat. Ultimul din această galerie a „eroilor gândirii“, ni se sugerează adesea, ar putea fi Kant, Hegel sau, eventual, Nietzsche. Gândire înaltă și secol XX nu par să rimeze
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
avut loc, în 1989, cu ocazia împlinirii a o sută de ani de la nașterea filozofului, o persoană onorabilă și cultivată din punct de vedere filozofic și-a exprimat îndoiala că însemnătatea lui ar putea fi comparată cu cea a unui gânditor ca Henri Bergson (!). Wittgenstein a rămas, la noi, până astăzi puțin cunoscut și discutat în afara unor grupuri restrânse de profesioniști ai filozofiei și a cercurilor culturale de orientare postmodernistă. În comparație cu receptarea gândirii sale în lumea largă, cu impulsul pe care
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
confruntare cu o parte a imensei literaturi de comentariu și exegeză. Aceste două obiective sunt, de cele mai multe ori, strict despărțite în literatura de largă circulație internațională despre Wittgenstein, publicată îndeosebi în limba engleză. Pentru cel ce se adresează cititorului 8 GÂNDITORUL SINGURATIC român de astăzi, primul obiectiv va fi, desigur, prioritar. Urmărirea lui va veni în întâmpinarea interesului celor mai mulți dintre cei care vor lua în mână această carte. Se va înțelege însă că autorului i-a fost greu să-l urmărească
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
rând al dlui Titus Lateș. Le transmit, și pe această cale, mulțumirile mele. Doresc să-i mulțumesc de asemenea redactorului cărții, dl Dragoș Dodu. Munca sa atentă, discretă, dar importantă, a contribuit la îmbunătățirea textului. Mircea Flonta, februarie 2008 10 GÂNDITORUL SINGURATIC O VIAȚĂ DE EROU? „A practica filozofia a fost pentru el o problemă de morală. A face asta numai pentru a câștiga într-un joc al inteligenței nu-l preocupa deloc.“ Alice Ambrose, Ludwig Wittgenstein. A Portrait Constantin Noica
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
la o moștenire ce reprezenta o avere considerabilă, angajarea lui ca învățător în sate sărace din munții Austriei, atitudinea cu totul detașată față de cariera academică, după ce acceptase, fără entuziasm, o bursă și apoi o poziție de profesor la Cambridge, 12 GÂNDITORUL SINGURATIC abandonarea prematură a profesoratului în 1947. Este de presupus că asemenea renunțări, care amintesc de parabolele biblice și de îndemnurile lui Iisus, venite din partea unui om care nu s-a socotit niciodată un bun creștin, l-au impresionat pe
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
culturii despre un drum al vieții supus contingențelor și vicisitudinilor de tot felul și un drum al gândirii care ar exprima O VIAȚĂ DE EROU? 13 libertatea creației nu i se potrivește lui Wittgenstein. El se asemăna cu foarte puțini gânditori ai trecutului, cum au fost, de pildă, Sfântul Augustin sau Kirkegaard. În cazul acestora nu am fi îndreptățiți să spunem: putem să le uităm viața, ceea ce ne interesează este, până la urmă, opera pe care au lăsat-o. Wittgenstein nu a
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
aprilie 1951. În ultimii douăzeci de ani ai vieții, a scris zeci de mii de pagini fără a publica un singur rând, lăsând pe seama moștenitorilor săi testamentari decizia publicării sau nepublicării acelor manuscrise pe care nu le-a distrus. 14 GÂNDITORUL SINGURATIC O VIAȚĂ DE EROU? 15 Ne găsim, fără îndoială, în fața unei relații aparte, sui generis, între modul cum a trăit și a resimțit viața o personalitate excepțional de puternică și ceea ce vom putea numi opera lui.5 Cercetarea acestei
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
o pun doar oamenii maturi care gândesc independent, și nu de puține ori moraliștii: „De ce trebuie să spunem adevărul de vreme ce este avantajos să mințim?“ Și va aprecia că înclinația de a se lăsa acaparat de asemenea reflecții a fost 16 GÂNDITORUL SINGURATIC caracteristică deja pentru ființa lui de copil mare și de adolescent.8 Ceea ce l-a deosebit și l-a despărțit de tinerii de aceeași vârstă pare să fi fost, așadar, o seriozitate morală precoce. O seriozitate care era în contrast cu
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
-și consacre viața filozofiei. Singura persoană care i-ar fi putut oferi o asigurare în această privință era chiar Russell. Înainte ca Wittgenstein să plece în Austria, pentru vacanța de Crăciun a anului 1911, Russell îi promisese un răspuns 18 GÂNDITORUL SINGURATIC dacă îi va prezenta câteva din gândurile sale, într-un text scurt. Russell și-a amintit mai târziu că încă de la citirea primei propoziții a textului pe care i l-a înmânat Wittgenstein, după întoarcerea lui la Cambridge, și-
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
Walter, cvartetul lui Joseph Joachim și Pablo Casals concertau cu ocazia serilor muzicale ale familiei. Fiii și fiicele lui Karl Wittgenstein beneficiaseră de o educație literar-artistică, în primul rând de una muzicală, deosebit de îngrijită.11 Ca persoane profund îmbibate 20 GÂNDITORUL SINGURATIC de cultura clasică, așa cum era ea receptată în tradiția vieneză, se interesau de tot ce era nou în literatură, muzică, arte frumoase, arhitectură, în disciplinele umaniste și în dezbaterile de idei. Nu le puteau scăpa controversele iscate de acea
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
caracter. Inspirația viziunii asupra destinului omului a tânărului autor a fost una riguros dualistă. În orientarea vieții, valoarea și plăcerea îi apăreau drept poli. Weininger opunea idealismul moral hedonismului. Pentru idealist cu adevărat reale sunt doar binele, adevărul, frumusețea 22 GÂNDITORUL SINGURATIC pură și echitatea. Încorporările exemplare ale acestui mesaj erau pentru evreul Weininger învățătura lui Iisus Christos precum și filozofiile lui Platon și Kant. În alcătuirea omului, susținea el, intră două principii: principiul ordinii, care provine de la divinitate, și principiul haosului
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
despre receptarea cărții lui Weininger, aceasta pare să fi fost inevitabilă. Ludwig trăise în plină adolescență într-un mediu impregnat de un cult al lui Weininger, acel cult care a fost declanșat prin sinuciderea lui la 23 de ani, 24 GÂNDITORUL SINGURATIC în toamna anului 1903. Amănunt nu lipsit de semnificație, Weininger și-a luat viața în casa lui Beethoven din Viena, omul în care el vedea întruchiparea geniului. În cartea sa, al cărei subtitlu Datoria geniului este o aluzie la
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
lasă chiar să se presupună că scrierea lui Weininger, dintre toate cele pe care le-a citit în tinerețea sa, l-a influențat cel mai puternic și mai durabil.“13 Abia pe fundalul impresiei pe care i-a produs-o gânditorul și omul Weininger, cu deosebire contopirea lor într-o identitate unică, vom putea înțelege mai bine de ce Wittgenstein a fost atât de chinuit în adolescență și în prima sa tinerețe de gândul că este o ființă mediocră și s-a
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
de discuție al lui Russell, dar și cel mai temut critic al său, încrederea în sine i-a sporit repede. Iată doar un singur amănunt semnificativ. Potrivit regulamentelor, Wittgenstein era încă student. Russell îl convinsese pe colegul său mai 26 GÂNDITORUL SINGURATIC vârstnic, profesorul de logică W. E. Johnson, să fie tutorele lui Wittgenstein. De la primele lor întâlniri, așa cum i-a povestit Johnson lui George Moore, a trebuit să constate că, de fapt, Wittgenstein era mai mult tutorele lui decât el
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
mai rămân de trăit.“19 Câteva zile mai târziu, înaintea reîntoarcerii în Anglia, Wittgenstein i-a împărtășit lui Pinsent planul său de a părăsi Cambridge pentru a lucra câțiva ani, în deplină singurătate, într un loc izolat din Norvegia. 28 GÂNDITORUL SINGURATIC El ajunsese la concluzia că numai dacă va întrerupe pe deplin contactul cu o ambianță în care se cultiva subtilitatea sofistică, o virtuozitate intelectuală ostentativă, dacă se va desprinde de stereotipiile și distracțiile unei vieți burgheze, va putea înfăptui
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
celelalte teme ne duc la prefăcătorie și la ceartăă Îți propun, așadar, să ne împărtășim unul altuia cele ce privesc munca noastră, modul cum ne merge și altele de acest fel și să lăsăm la o parte orice judecată 30 GÂNDITORUL SINGURATIC de valoare, în deplină conștiință a faptului că în această privință nu putem fi pe deplin cinstiți fără a-l răni pe celălalt (acest lucru este valabil în mod sigur, cel puțin pentru mine).“26 Progresele pe care le
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
medicale, producea revolta sentimentului său de echitate.30 Al doilea motiv pare a fi fost acela că Wittgenstein își dorea experiența limită care este confruntarea cu moartea. El spera că abia trecând această probă ar putea deveni omul care 32 GÂNDITORUL SINGURATIC vroia să fie. Însemnări care s-au păstrat din acei ani susțin o asemenea presupunere. Iar sora lui Hermine reținea în amintirile ei: „Odată cu izbucnirea războiului [Ă] a insistat să fie înrolat în armată, în ciuda unei operații de hernie
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
neputincios în carne, dar liber în spirit.»“34 Este mesajul care îi dă puterea de a suporta povara vieții. În credință găsește îndemnul de a îndura durerea și umilința, după chipul și asemănarea lui Iisus din Nazaret. Se roagă, 34 GÂNDITORUL SINGURATIC chiar dacă nu într-un mod convențional. Cere ca spiritul să fie prezent în el și să poată învinge astfel spaima în fața morții. Expresiile care revin în însemnări sunt „Dumnezeu cu mine“, „Dumnezeu alături de mine“ și, mai ales, „Facă-se
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
a fost frică de moarte. Așa o dorință de a trăi am acum!Ă Tocmai ăsta este «păcatul», o viață nerațională, o concepție falsă despre viață. Devin din timp în timp animal. Atunci nu mă pot gândi la nimic 36 GÂNDITORUL SINGURATIC altceva decât la mâncare, băutură, somn. Îngrozitor! Și atunci sufăr de asemenea ca un animal, fără posibilitatea salvării lăuntrice. Sunt abandonat poftelor și înclinațiilor mele. Atunci nu se poate gândi la o viață adevărată.“40 Se știe că Wittgenstein
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]
-
ceea ce se poate spune este limitat și că acest domeniu poate fi în mod strict delimitat. Este domeniul faptelor a căror cunoaștere o urmărim în cercetarea științifică, precum și în viața de fiecare zi. Ceea ce i-a preocupat cu deosebire 38 GÂNDITORUL SINGURATIC pe filozofi - lumea ca întreg, limbajul/gândirea și relația limbajului/gândirii cu lumea, valorile care conferă sens vieții - iese în afara acestui domeniu. Încercările de a spune ceva despre toate acestea sunt, pentru autorul Tractatus ului, consecința „neînțelegerii logicii limbajului
Gânditorul singuratic : critica ºi practica filozofiei la Ludwig Wittgenstein by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1367_a_2719]