5,057 matches
-
istoricii iugoslavi de după război au numit perioada celor șapte campanii, în cadrul cărora au cooperat din cînd în cînd cu italienii, cu organizația Ustaša, cu forțele regimului Nedić și cu cetnicii. Scopul tuturor acestor acțiuni era încercuirea și distrugerea detașamentelor de partizani. Cu toate că le-au provocat pierderi foarte mari adversarilor lor, germanii nu și-au atins obiectivul fundamental, adică anihilarea conducerii insurgenților și capturarea lui Tito. Operînd în condiții foarte grele, Tito și colaboratorii lui apropiați au reușit să evite încercuirea și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
foarte grele, Tito și colaboratorii lui apropiați au reușit să evite încercuirea și să-și mențină organizația activă. În septembrie 1943, după capitularea Italiei, poziția germanilor a devenit și mai dificilă. Cantități enorme de arme italiene au căzut în mîinile partizanilor. Comandamentul german era tot timpul îngrijorat de eventualitatea debarcării în peninsulă a unei forțe aliate și de faptul că detașamentele de gherilă vor face imediat front comun cu aceasta. Convingerea tot mai fondată că războiul va fi cîștigat de Aliați
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
cîștigat de Aliați contribuia și ea ca autorităților germane să le fie tot mai dificil să beneficieze de cooperarea organizațiilor locale: toate erau preocupate de cum va fi situația lor după război. Pe măsură ce războiul se apropia de sfîrșit, era limpede că partizanii obținuseră un avantaj asupra oricărui alt rival politic din Iugoslavia. Chiar dacă avea o poziție puternică pe plan internațional, guvernul de la Londra nu avea o structură administrativă în țară. În schimb, Tito deținea practic controlul efectiv asupra statului. Imediat după ocuparea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
avantaj asupra oricărui alt rival politic din Iugoslavia. Chiar dacă avea o poziție puternică pe plan internațional, guvernul de la Londra nu avea o structură administrativă în țară. În schimb, Tito deținea practic controlul efectiv asupra statului. Imediat după ocuparea unei regiuni, partizanii organizaseră comitete de țărani pentru administrarea afacerilor locale și respectarea legii și ordinii. Chiar și atunci cînd pierdeau controlul asupra unei zone, aceste organizații politice auxiliare alese de partizani rămîneau active. În noiembrie 1942, partizanii au ținut o conferință la
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
deținea practic controlul efectiv asupra statului. Imediat după ocuparea unei regiuni, partizanii organizaseră comitete de țărani pentru administrarea afacerilor locale și respectarea legii și ordinii. Chiar și atunci cînd pierdeau controlul asupra unei zone, aceste organizații politice auxiliare alese de partizani rămîneau active. În noiembrie 1942, partizanii au ținut o conferință la Bihać, unde au instituit o autoritate centrală numită Consiliul Anti-Fascist de Eliberare Națională a Iugoslaviei, prescurtat AVNOJ. Organizația aceasta, o adunare formată din cincizeci și patru de reprezentanți din
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Imediat după ocuparea unei regiuni, partizanii organizaseră comitete de țărani pentru administrarea afacerilor locale și respectarea legii și ordinii. Chiar și atunci cînd pierdeau controlul asupra unei zone, aceste organizații politice auxiliare alese de partizani rămîneau active. În noiembrie 1942, partizanii au ținut o conferință la Bihać, unde au instituit o autoritate centrală numită Consiliul Anti-Fascist de Eliberare Națională a Iugoslaviei, prescurtat AVNOJ. Organizația aceasta, o adunare formată din cincizeci și patru de reprezentanți din diferite părți ale țării, avea o
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
și miniștrii lui urmau să se întoarcă sau nu în țară, în cadrul cărora a fost încă o dată reafirmată organizarea federală. Existau deci două autorități iugoslave separate. În ciuda faptului că Aliații continuau să recunoască guvernul de la Londra, ajutorul militar era acordat partizanilor. În mai 1944, comandamentul german a lansat un atac aerian asupra cartierului general temporar al lui Tito de la Drvar, în Bosnia, acesta reușind cu greu să scape nevătămat. El a fost ulterior evacuat în Italia, iar de aici în insula
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
firește tot interesul în realizarea unei concilieri între cele două centre politice. Au fost exercitate mari presiuni asupra regelui Petru pentru ca acesta să-l repudieze pe Mihalović și să formeze un guvern care să poată ajunge la o înțelegere cu partizanii. În cele din urmă, în iunie 1944, Dr. Ivan Šubašić, reprezentant al Partidului Țărănesc Croat, a devenit premierul guvernului în exil și a plecat imediat în insula Vis ca să negocieze cu Tito. El a semnat la 16 iunie un acord
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Dr. Ivan Šubašić, reprezentant al Partidului Țărănesc Croat, a devenit premierul guvernului în exil și a plecat imediat în insula Vis ca să negocieze cu Tito. El a semnat la 16 iunie un acord care oferea cele mai mari avantaje taberei partizanilor. Termenii acestuia cereau ca guvernul de la Londra să recunoască AVNOJ ca unica autoritate politică din Iugoslavia și armata de partizani drept forța armată oficială a țării. Chestiunea monarhiei urma să fie rezolvată după război. În vara lui 1944 era evident
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Vis ca să negocieze cu Tito. El a semnat la 16 iunie un acord care oferea cele mai mari avantaje taberei partizanilor. Termenii acestuia cereau ca guvernul de la Londra să recunoască AVNOJ ca unica autoritate politică din Iugoslavia și armata de partizani drept forța armată oficială a țării. Chestiunea monarhiei urma să fie rezolvată după război. În vara lui 1944 era evident că luptele vor lua curînd sfîrșit în Balcani; forțele germane începuseră să se retragă. Tito s-a întîlnit în august
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Pînă în acest moment, el avusese cele mai strînse legături cu misiunea militară britanică. Tito a ajuns în Uniunea Sovietică la o înțelegere cu autoritățile acesteia în privința măsurilor care trebuiau luate pentru eliberarea completă a țării sale. Ajutați de sovietici, partizanii au ocupat în octombrie Belgradul. După aceea, armata sovietică a traversat nordul Iugoslaviei și a intrat în Europa Centrală. Controlînd toată țara, forțele lui Tito erau libere să-și elimine adversarii politici interni, acțiune care a fost înfăptuită cu o
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Iugoslaviei și a intrat în Europa Centrală. Controlînd toată țara, forțele lui Tito erau libere să-și elimine adversarii politici interni, acțiune care a fost înfăptuită cu o mare cruzime. Cu toate că prin primăvara anului 1945 armatele inamice părăsiseră teritoriul Iugoslaviei, partizanii aveau totuși încă de furcă cu opoziția internă. Ei s-au confruntat la început cu rămășițele detașamentelor de cetnici și cu grupurile care colaboraseră cu Axa, adică cu ustașii, cu membrii Gărzii Casei croate și cu suporterii lui Nedić și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
unui guvern comunist; partidul acesta cîștigase înainte de război doar simpatia unei mici minorități a populației. Membrii lor dețineau totuși o poziție dominantă în cadrul AVNOJ și al forțelor armate; existența activă a oricărui centru politic rival nu avea nici o șansă. Liderii partizanilor au profitat de posibilitățile oferite de situația postbelică nu numai ca să se răzbune pe cei care fuseseră cu adevărat colaboraționiști, ci și ca să împiedice organizarea oricărei opoziții politice. Forțele cetnicilor, care reprezentau vechiul regim, nu prezentau nici un pericol. Spre sfîrșitul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
intre în rîndurile învingătorilor, alții nu au reușit să facă acest pas fie din cauză că erau compromiși de activitățile lor din timpul războiului, cazul membrilor organizației Ustaša și ai Gărzii Casei, sau pentru că nu erau de acord cu poziția politică a partizanilor. Peste 100.000 dintre aceștia, însoțiți de familiile lor și de alți refugiați, au decis să fugă spre nord și să se predea armatei britanice, ceea ce avea să ducă la ultima atrocitate în masă făptuită pe teritoriul iugoslav în timpul războiului
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
mai, în satul Bleiburg din Austria, grupul acesta a încercat să se predea comandamentului britanic. Conform unui acord interaliat care stabilea că prizonierii urmau să fie predați guvernului împotriva căruia luptaseră, britanicii i-au dat pe acești oameni pe mîna partizanilor. Mulți dintre ei, printre care se aflau și un mare număr de civili, au murit pe parcursul următoarelor săptămîni. S-a apreciat că au pierit în acest masacru între 40.000 și 100.000 de oameni. Partizanii nu numai că au
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acești oameni pe mîna partizanilor. Mulți dintre ei, printre care se aflau și un mare număr de civili, au murit pe parcursul următoarelor săptămîni. S-a apreciat că au pierit în acest masacru între 40.000 și 100.000 de oameni. Partizanii nu numai că au triumfat asupra tuturor celorlalte elemente din regiunile Serbiei, Croației și Sloveniei, dar au reușit de asemenea să preia controlul deplin asupra a două zone ale vechiului stat iugoslav, Macedonia și Kosovo, unde politicile naționale anterioare fuseseră
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
s-a schimbat atunci cînd Germania a atacat Uniunea Sovietică și cînd Kominternul a insistat asupra declanșării unor revolte armate menite să slujească interesele sovieticilor. După cum am menționat, era dificil pentru nu prea puternicul partid bulgar să organizeze acțiuni ale partizanilor îndreptate împotriva soldaților bulgari. În această situație, cei mai militanți organizatori iugoslavi au reușit să organizeze o serie de acțiuni, iar în toamna anului 1941, sub conducerea lui Koliševski, au fost înființate primele detașamente. Eforturile acestora au eșuat însă de la
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
anului 1941, sub conducerea lui Koliševski, au fost înființate primele detașamente. Eforturile acestora au eșuat însă de la bun început, rezultatele lor constituind un adevărat dezastru. Forțele de ocupație bulgare au reușit să anihileze organizațiile de partid și primele acțiuni ale partizanilor. În 1943, partizanii iugoslavi au încercat din nou să organizeze o mișcare de rezistență în Macedonia. Ei deciseseră între timp că regiunea urma să constituie parte integrantă a viitorului stat federal iugoslav. Ca să-și transpună politica în viață, partizanii au
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
conducerea lui Koliševski, au fost înființate primele detașamente. Eforturile acestora au eșuat însă de la bun început, rezultatele lor constituind un adevărat dezastru. Forțele de ocupație bulgare au reușit să anihileze organizațiile de partid și primele acțiuni ale partizanilor. În 1943, partizanii iugoslavi au încercat din nou să organizeze o mișcare de rezistență în Macedonia. Ei deciseseră între timp că regiunea urma să constituie parte integrantă a viitorului stat federal iugoslav. Ca să-și transpună politica în viață, partizanii au trimis un organizator
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
ale partizanilor. În 1943, partizanii iugoslavi au încercat din nou să organizeze o mișcare de rezistență în Macedonia. Ei deciseseră între timp că regiunea urma să constituie parte integrantă a viitorului stat federal iugoslav. Ca să-și transpună politica în viață, partizanii au trimis un organizator capabil, Svetozar Vukmanović, cunoscut și sub numele de Tempo, ca să ia legătura cu grupurile macedonene, dar și cu unitățile de partizani din Grecia și Albania. Iugoslavii dețineau deci inițiativa. În noiembrie 1943, la congresul de la Jajce
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
să constituie parte integrantă a viitorului stat federal iugoslav. Ca să-și transpună politica în viață, partizanii au trimis un organizator capabil, Svetozar Vukmanović, cunoscut și sub numele de Tempo, ca să ia legătura cu grupurile macedonene, dar și cu unitățile de partizani din Grecia și Albania. Iugoslavii dețineau deci inițiativa. În noiembrie 1943, la congresul de la Jajce, Macedonia a fost declarată ca fiind una dintre cele șase republici constituente ale Iugoslaviei. Această acțiune a determinat trecerea în defensivă a Partidului Comunist Bulgar
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
forțelor de ocupație bulgare, controlul asupra zonei a trecut în mîinile iugoslavilor. Guvernul sovietic a fost de acord cu situația aceasta. Chestiunea regiunii Kosovo a fost decisă de acțiuni asemănătoare. În timpul războiului, regiunea fusese sub ocupație italiană și albaneză; conducerea partizanilor a rezolvat viitorul acesteia preluînd pur și simplu conducerea forțelor de rezistență din Albania. Albania În 1939, după cucerirea Albaniei, guvernul italian a introdus aici o administrație nouă. Ca și în Muntenegru și mai tîrziu în Croația, italienii erau în favoarea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de Eliberare Națională, care avea în limba albaneză inițialele LNC. Cu toate că era dominată de comuniști, această organizație includea și unii membri care aveau alte crezuri politice. Prin martie 1943, armata ei de eliberare națională deținea autoritatea asupra majorității detașamentelor de partizani. În octombrie 1942 a fost fondată mai sus menționata Balli Kombëtar, cea de a doua mișcare de rezistență. Ea îi avea în frunte pe Ali Klissura și pe Midhat Frashëri, binecunoscutul lider național al albanezilor. Membrii acesteia, care erau liberali
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
britanic insista asupra unirii celor două grupuri de rezistență. Înaintea invaziei din Sicilia, agenții britanici doreau să dea impresia că era în curs de elaborare un plan de debarcare a Aliaților în peninsulă. Din motive de securitate, grupurile locale de partizani trebuiau convinse de faptul că o asemenea acțiune urma să fie fără îndoială transpusă în viață. Guvernele occidentale aveau tot interesul să-și asigure sprijinul tuturor detașamentelor de partizani în campania împotriva Axei. La inițiativa Aliaților, liderii celor două organizații
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a Aliaților în peninsulă. Din motive de securitate, grupurile locale de partizani trebuiau convinse de faptul că o asemenea acțiune urma să fie fără îndoială transpusă în viață. Guvernele occidentale aveau tot interesul să-și asigure sprijinul tuturor detașamentelor de partizani în campania împotriva Axei. La inițiativa Aliaților, liderii celor două organizații majore s-au întîlnit în august 1943 la Mukaj, unde au fondat Comitetul de Salvare al Albaniei. A apărut aici o divergență asupra viitorului statut al regiunii Kosovo, pe
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]