1,204 matches
-
microcircuite locale și din enteroglie. În ansamblu, SNE are organizare reticulară, microganglionii săi fiind asamblați prin cordoane interganglionare în plexuri cu morfologie și topografie variabilă care se regăsesc în toate straturile pereților tubului digestiv TA. Microganglionii sunt alcătuiți din populații neuronale heterogene și fibre nervoase compactate de celule enterogliale. Cordoanele nervoase plexuale sunt mănunchiuri de fibre nervoase formate din axoni intrinseci ai neuronilor enterici Dogiel I și axoni extrinseci, aferenți și eferenți vagali, postganglionari simpatici și aferenți viscerali cu originea în
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
recognoscibil (1, 4, 6, 7, 31). În descrierea clasică plexul mienteric este format din trei subdiviziuni, plexurile primar, secundar și terțiar. Plexul primar este alcătuit din microganglionii enterici și din cordoane de ordinul I, interganglionare. Microganglionii conțin 5-200 de corpuri neuronale, dar există și neuroni solitari, eratici pe traseul unor cordoane interganglionare. Acestea unesc microganglionii, sunt paralele cu fibrele musculare longitudinale și se anastomozează variat, formând reticulul propriu-zis al plexului mienteric primar a cărui geometrie are caracter de specie. Este demn
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
neuroefectoare (31). Plexul subseros, dispus în lama conjunctivă subseroasă, este format dintr-o rețea de fascicule nervoase subțiri care conțin atât fibre proprii, cât fibre extrinseci de origine vagală sau simpatică postganglionară. Microganglionii acestui plex sunt rari, cu puține corpuri neuronale și se găsesc mai ales în esofag, stomac, de-a lungul inserției intestinale a mezenterului și pe fața anterioară a rectului (1, 6, 9, 31). I.2.2.7. Extensia cranială a plexurilor intramurale. Existența plexurilor microganglionare intramurale faringiene și
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
Pe aceste criterii pot fi considerate componente ale SNE și plexurile microganglionare biliare, pancreatice, traheale și bronhice care sunt, de asemenea, derivate ale intestinului anterior. I.2.2.8. Structura funcțională a microganglionilor enterici. Microganglionii enterici sunt alcătuiți din corpurile neuronale (somata) enterice și din neuropilul enteric format la rândul său din prelungirile neuronale, complexele sinaptice și enteroglie care le solidarizează în structuri compacte fără capsulă colagenă sau vase. Neuronii enterici se clasifică după formă, proprietăți fiziologice, afinitate histo- și imunohistochimică
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
pancreatice, traheale și bronhice care sunt, de asemenea, derivate ale intestinului anterior. I.2.2.8. Structura funcțională a microganglionilor enterici. Microganglionii enterici sunt alcătuiți din corpurile neuronale (somata) enterice și din neuropilul enteric format la rândul său din prelungirile neuronale, complexele sinaptice și enteroglie care le solidarizează în structuri compacte fără capsulă colagenă sau vase. Neuronii enterici se clasifică după formă, proprietăți fiziologice, afinitate histo- și imunohistochimică, conexiuni, tipul stucturii inervate și neurotransmițători (2, 9, 31). Formele neuronilor enterici pe
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
și enteroneuronii gigantici se întâlnesc numai la anumite specii de mamifere. Trebuie precizat faptul că această clasificare are importanță pur morfologică din cel puțin două puncte de vedere. Mai întâi, formele neuronilor enterici depind direct de dimensiunile speciei considerate, corpurile neuronale fiind mai mici și geometria neuritelor mai simplă la mamiferele de talie mică. În al doilea rând, neuronii aceluiași tip morfologic (de ex: Dogiel I) pot fi atât enteroneuroni motori excitatori, cât și enteroneuroni motori inhibitori, dar și interneuroni ai
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
și interspecii prin varietatea cotransmițătorilor. Neuronii motori ai musculaturii circulare au localizare mienterică la cobai sau mienterică și submucoasă la om și mamiferele de talie mare și pot fi excitatori, imunoreactivi la acetilcolintransferază, și inhibitori, VIP imunoreactivi. În raport cu poziția corpului neuronal, axonul se poate dirija ascendent, în sens oral, sau descendent, în sens anal, iar ramificațiile sale terminale se distribuie circumferențial și suplează o bandă circulară lată de aproximativ 2-8 mm. Neuronul excitator își distribuie axonul unui segment de 7 mm
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
părăsesc pereții intestinali. Neuroni aferenți extrinseci pot fi extra-parietointestinali și intra-parietointestinali. Din punct de vedere anatomic, neuronii extra-parietointestinali aparțin fie SNP parasimpatic și sunt situați în ganglionii jugular și nodos de pe traiectul nervului vag, fie SNP simpatic și au corpurile neuronale în ganglionii spinali toraco-lombo-sacrați. Neuronii extrinseci intra-parietointestinali sunt numiți și intestinofugali (IFAN), au corpurile neuronale atât în plexul mienteric, cât și în cel submucos, și reprezintă singura structură neuroenterică aferentă care conectează direct SNE cu restul sistemului nervos periferic și
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
anatomic, neuronii extra-parietointestinali aparțin fie SNP parasimpatic și sunt situați în ganglionii jugular și nodos de pe traiectul nervului vag, fie SNP simpatic și au corpurile neuronale în ganglionii spinali toraco-lombo-sacrați. Neuronii extrinseci intra-parietointestinali sunt numiți și intestinofugali (IFAN), au corpurile neuronale atât în plexul mienteric, cât și în cel submucos, și reprezintă singura structură neuroenterică aferentă care conectează direct SNE cu restul sistemului nervos periferic și central. Din acest punct de vedere, se descriu două clase de neuroni intestinofugali: IFAN cu
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
primesc aferențe de la enteroneuronii senzitivi intrinseci și au valoare de neuroni aferenți secundari. În această situație, brațul aferent al reflexelor entero-enterice pe care le realizează devine polisinaptic, ceea ce ilustrează o dată mai mult complexitatea SNE. IFAN cu conexiuni centrale au corpurile neuronale în plexurile mienteric și submucos de la extremitățile orală și anală ale tubului digestiv. Axonii aferenți ai neuronilor IFAN de la nivelul stomacului iau calea ramurilor gastrice ale nervului vag și se proiectează în complexul nuclear dorsal bulbar, iar cei de la nivelul
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
numărul estimat al celulelor enterogliale fiind de 4 ori mai mare decât cel al neuronilor (50). Ele se găsesc atât în ganglioni, cât și în cordoanele nervoase interganglionare ale tuturor plexurilor parietale digestive și sunt dispuse atât perisomatic, în jurul corpurilor neuronale, cât și periaxonal, contribuind decisiv la compactarea structurilor ganglionare. Relația glie-neuron în sistemul nervos enteric este surprinzătoare și neconvențională deoarece CEG nu izolează complet corpurile neuronale lăsând, în special la periferia ganglionilor, extinse zone membranare nude în raport direct cu
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
nervoase interganglionare ale tuturor plexurilor parietale digestive și sunt dispuse atât perisomatic, în jurul corpurilor neuronale, cât și periaxonal, contribuind decisiv la compactarea structurilor ganglionare. Relația glie-neuron în sistemul nervos enteric este surprinzătoare și neconvențională deoarece CEG nu izolează complet corpurile neuronale lăsând, în special la periferia ganglionilor, extinse zone membranare nude în raport direct cu LEC. Același fenomen se constată in neuropilul ganglionar unde procesele celulelor gliale nu izolează fiecare axon, ci doar mănunchiuri axonale în interiorul cărora au loc contacte intermembranare
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
enteroglială a unor factori trofici încă necunoscuți (49). Rolul în neurotransmisie este ilustrat de faptul că CEG umane sunt glutamat-imunoreactive ceeace sugerează faptul că enteroglia are rol în neurotransmisia glutamatergică. Ele reprezintă și o sursă de glutamină pentru resinteza glutamatului neuronal și mai ales a acidului gama-aminobutiric (GABA) pentru care conțin și transportorul GAT2 care preia rapid GABA din mediul extracelular. Imunoreactivitatea pentru L-arginină - precursorul oxidului nitric - este un argument pentru implicarea CEG în neurotransmisia nitrinergică (31). I.2.2
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
de 100 ori mai mare pentru ionii de K+ decât pentru cei de Na+, asigură deplasarea și creșterea rapidă a sarcinilor chimice pozitive pe fața externă membranară în defavoarea celor negative ale proteinelor anionice și clorului de pe fața internă a membranei neuronale, realizând dipolul electric al potențialului celular de repaus, a cărui valoare medie atinge - 90 mV. Acesta are la bază echilibrul forțelor electrochimice generate de gradientele de concentrație ionică ale membranei neuronale. Celula nervoasă fiind specializată în receptarea, procesarea, elaborarea și
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
proteinelor anionice și clorului de pe fața internă a membranei neuronale, realizând dipolul electric al potențialului celular de repaus, a cărui valoare medie atinge - 90 mV. Acesta are la bază echilibrul forțelor electrochimice generate de gradientele de concentrație ionică ale membranei neuronale. Celula nervoasă fiind specializată în receptarea, procesarea, elaborarea și conducerea influxului nervos ca suport al transmiterii de informație, interdependența existentă între polaritatea electrică a membranei celulare și sistemul de transport ionic membranar, asigură capacitatea înaltă de răspuns specific a țesutului
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
potențialului de repaus al membranei plasmatice ca rezultat al modificărilor rapide ale permeabilității membranare. Spre deosebire de potențialele gradate subliminale, acestea sunt semnale rapide, de scurtă durată și ample (100-130 mV), conduse sau propagate nedecremențial de-a lungul întregii suprafețe a membranei neuronale, asigurând transmiterea la distanță a influxului nervos. Amplitudinea potențialului de acțiune se păstrează, de asemenea, neschimbată de la un capăt la altul al neuronului (fig. 23). Declanșarea potențialului electric de acțiune are la bază depolarizarea cu viteză maximă (1,5-2 msec
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
distanță a influxului nervos. Amplitudinea potențialului de acțiune se păstrează, de asemenea, neschimbată de la un capăt la altul al neuronului (fig. 23). Declanșarea potențialului electric de acțiune are la bază depolarizarea cu viteză maximă (1,5-2 msec) a membranei plasmatice neuronale de la valoarea potențialului de repaus variabilă între -70 și -90 mV până la limita superioară a depolarizării cu valoare maximă pozitivă de 130 mV. Conform teoriei ionice actuale, fenomenele electrice neuronale generatoare de potențiale de acțiune se desfășoară în următoarea ordine
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
depolarizarea cu viteză maximă (1,5-2 msec) a membranei plasmatice neuronale de la valoarea potențialului de repaus variabilă între -70 și -90 mV până la limita superioară a depolarizării cu valoare maximă pozitivă de 130 mV. Conform teoriei ionice actuale, fenomenele electrice neuronale generatoare de potențiale de acțiune se desfășoară în următoarea ordine secvențială: Perioada de latență cu durată foarte scurtă (0,1 msec), în care începe intrarea Na+ la nivelul conului axonal de emergență prevăzut cu cel mai mic prag de excitație
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
pentru ionii de potasiu de 50-100 ori mai mare decât pentru ionii de sodiu. Faptul se datorează difuziunii mult mai accentuate a ionilor de potasiu prin canalele de difuziune în comparație cu ionii de sodiu. Un rol important în generarea fenomenelor electrice neuronale revine anionilor nedifuzibili cu sarcini electrice negative precum și ionilor de Ca2+. Anionii negativi nedifuzibili includ moleculele proteinelor și altor compuși organici celulari care conțin fosfați, sulfați etc., responsabili de încărcătura electrică negativă din interiorul fibrelor nervoase. La rândul lor, ionii
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
repaus, la scăderea excitabilității celulare prin hiperpolarizarea membranei și la controlul duratei potențialului de acțiune prin rapiditatea realizării fenomenului de repolarizare. I.3.2. PROPAGAREA POTENȚIALULUI DE ACȚIUNE Odată declanșat, potențialul de acțiune afectează o zonă limitată a suprafeței membranare neuronale de la nivelul căreia semnalul electric este propagat la distanță pe întreaga suprafață a celulei excitabile. Propagarea are la bază procese electrochimice de conducere a influxului nervos sub formă de potențiale de acțiune transmise nedecremențial. Propagarea nedecremențială a potențialului de acțiune
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
modificarea corespunzătoare a gradientelor electrice și de concentrație membranară. Restabilirea diferențelor de concentrație a ionilor respectivi din timpul potențialului de repaus se realizează cu participarea energiei rezultate din scindarea ATP de către pompa activă reprezentată de ATP-ază (Na+-K+). Modificările excitabilității neuronale din cursul potențialului de acțiune sunt dominate de perioada refractară absolută și relativă (fig. 26). În timp ce perioada refractară absolută are loc în cursul depolarizării membranare, ca urmare a incapacității de răspuns la un nou stimul a canalelor de Na+ total
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
durată etc. Printre factorii de scădere a excitabilității figurează fenomenul de acomodare, creșterea calciului și scăderea potasiului din mediu, anestezicele locale, analgezicele, neurosedativele etc. Blocarea canalelor ionice de sodiu cu tetrodotoxină sau de potasiu cu tetraetilamoniu, de asemenea, reduce excitabilitatea neuronală ca urmare a alterării potențialului membranar. Pentru ca propagarea potențialului de acțiune să continue indiferent de lungimea nervului este necesar ca raportul între voltajul potențialului și pragul de excitare să fie mai mare de 1, iar propagarea procesului de depolarizare să
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
reglată a mediatorului în spațiul sinaptic; -Prezența receptorului specific în spațiul postsinaptic; -Inactivarea mediatorului chimic eliberat. I.4.1 FORMAREA SINAPSELOR Realizarea contactelor între terminațiile axonale ale neuronilor și celulele-țintă nervoase, musculare și glandulare, constituie o treaptă esențială, indispensabilă supraviețuirii neuronale și stabilirii conexiunilor sinaptice. Lipsa contactului axonal cu celula-țintă duce adeseori la atrofierea și moartea neuronului. Dependența neuronilor de țintele respective are la bază eliberarea de factori trofici de la nivelul acestora. În timp ce factorii trofici sunt importanți pentru supraviețuirea neuronilor, factorii
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
celula-țintă duce adeseori la atrofierea și moartea neuronului. Dependența neuronilor de țintele respective are la bază eliberarea de factori trofici de la nivelul acestora. În timp ce factorii trofici sunt importanți pentru supraviețuirea neuronilor, factorii de creștere nervoasă asigură diviziunea, dezvoltarea și maturarea neuronală. Supraviețuirea neuronilor este reglată de interacțiunea cu țintele lor, iar maturarea apare dependentă de comunicarea realizată între terminațiile nervoase și țintă. Mecanismul formării și menținerii conexiunilor sinaptice centrale și periferice constituie obiectul unui mare număr de cercetări experimentale. S-a
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
creștere, ca NGF (Levi-Montalcini, 1972), neutrofinei, factorilor neurotrofici NGF-like, factorului neurotrofic derivat de creier și factorului neurotrofic ciliar (Barde, 1994). De la nivelul receptorilor specifici ai terminațiilor nervoase, factorii de creștere secretați de către celulele țintă sunt transportați retrograd la corpul celular neuronal în vederea activării enzimelor implicate în procesele trofice neuronale, cu participarea mesagerilor secunzi. Alterarea transportului este urmată de moartea neuronilor și întreruperea transmiterii sinaptice. Pentru ca o conexiune sinaptică să se formeze și să funcționeze corect, sunt necesare următoarele condiții de bază
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]