4,806 matches
-
, I.[ancu] (4.XII.1923, Iași - 28.X.2002, București), editor. Este fiul Florei și al lui Carol Fischer, proprietar. Licențiat al Facultății de Litere și Filosofie a Universității din București (1946), activează ca cercetător la Institutul de Lingvistică din București și ca profesor de limbi clasice la Facultatea de Limbi Străine a Universității din capitală, unde va deține funcțiile de șef de catedră și de decan. Este președinte al Societății Române de Lingvistică și al Societății Române de
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287009_a_288338]
-
ca cercetător la Institutul de Lingvistică din București și ca profesor de limbi clasice la Facultatea de Limbi Străine a Universității din capitală, unde va deține funcțiile de șef de catedră și de decan. Este președinte al Societății Române de Lingvistică și al Societății Române de Studii Clasice, membru în comitetul de redacție al revistelor „Revue roumaine de linguistique”, „Studii și cercetări lingvistice” și „Studii clasice”. Colaborează la lucrările colective Gramatica limbii române contemporane (1955), Limba română. Fonetică, gramatică, vocabular (1956
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287009_a_288338]
-
nu numai intuiției noastre, dar și declarației explicite de intenții a autoarei, analiza limbajului politic eminescian caută informații relevante cu privire la opțiunea și atitudinea politică a emitentului mesajelor. Iar semiotica, cu orizontul ei integrator, favorizează colaborarea și integrarea mai multor discipline lingvistică, sintaxă, pragmatică, pentru o descriere cât mai completă a acestui complex obiect de cercetare. Prima parte a lucrării fixează punctele de plecare ale cercetării, cel teoretic capitolul Limbajul politic spațiu al construcției identității și legitimării, și cel metodologic Dimensiuni ale
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
Ceea ce rezultă din tot acest travaliu deosebit al cercetării este o imagine mult clarificată, cu argumente calitative și cu bază cantitativă, a lui Eminescu, în calitatea lui de jurnalist politic. Interesant cum această analiză, efectuată cu mijloacele semioticii și ale lingvisticii computaționale, o conduce pe autoare la o conștientizare metodologică ușor gadameriană, a problemei diferenței de orizont. Și productiv, întrucât o atare cercetare conduce la noi ipoteze și proiecte. Tema lucrării este amplu prezentată, iar cartea este foarte bine scrisă stilistic
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
vremii. Orizontul integrator al cercetării este conferit de perspectiva semiotică care vizează descrierea sintactică, semantică și pragmatică a limbajului politic cultivat de jurnalist și caracterizarea parametrilor semiozei publicisticii eminesciene. Știință integratoare, semiotica favorizează recursul la inventarul metodologic al altor discipline: lingvistică, sociologie, psihologie, semantică, pragmatică etc. Analiza semiotică se sprijină pe rezultatele obținute în urma procesării corpusului cu instrumente informatice (softul Discourse Analysis Tool). Chiar dacă ponderea pe care o dețin cele două perspective, semiotică și informatică, în cadrul lucrării, este inegală, considerăm că
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
semiotică se sprijină pe rezultatele obținute în urma procesării corpusului cu instrumente informatice (softul Discourse Analysis Tool). Chiar dacă ponderea pe care o dețin cele două perspective, semiotică și informatică, în cadrul lucrării, este inegală, considerăm că utilizarea unor tehnici de analiză aparținând lingvisticii computaționale a permis obiectivarea cercetării de factură semiotică, contribuind la formarea unei perspective contrastive asupra limbajului publicistic românesc din cea de-a doua jumătate a secolului al XIX-lea. Demersul analitic pleacă de la două premise: prima este aceea că limbajul
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
și delimitări conceptuale necesare la dezvoltarea unei semiotici aplicate, de la taxonomia manifestărilor discursive din spațiul politic la definirea specificului limbajului politic eminescian. Instrumentele de analiză sunt cele pe care ni le pun la dispoziție semiotica și celelalte științe ale limbajului: lingvistica, pragmalingvistica, logica, retorica, stilistica și lingvistica computațională. Lucrarea se înscrie în sfera semioticilor aplicate, vizând descrierea mecanismelor și strategiilor care definesc funcționalitatea semnului verbal în cadrul limbajului politic, ca spațiu de reprezentare simbolică a relațiilor și actelor din domeniul politic. Cadrul
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
unei semiotici aplicate, de la taxonomia manifestărilor discursive din spațiul politic la definirea specificului limbajului politic eminescian. Instrumentele de analiză sunt cele pe care ni le pun la dispoziție semiotica și celelalte științe ale limbajului: lingvistica, pragmalingvistica, logica, retorica, stilistica și lingvistica computațională. Lucrarea se înscrie în sfera semioticilor aplicate, vizând descrierea mecanismelor și strategiilor care definesc funcționalitatea semnului verbal în cadrul limbajului politic, ca spațiu de reprezentare simbolică a relațiilor și actelor din domeniul politic. Cadrul teoretico-metodologic al analizei este oferit de
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
din domeniul politic. Cadrul teoretico-metodologic al analizei este oferit de triada semiotică a lui Charles Morris, cu cele trei dimensiuni ale sale (sintaxă, semantică și pragmatică), de specificul analizei situaționale a procesului de semioză și de teoriile discursului din domeniul lingvisticii computaționale. Fără a urmări elaborarea unor judecăți de valoare în legătură cu gândirea politică eminesciană sau operarea unor ierarhizări între creația literară și cea publicistică, lucrarea are ca scop caracterizarea semiotică a limbajului politic cultivat de Mihai Eminescu în presa vremii și
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
politice și specificul parametrilor care o circumscriu. Dacă la începutul anilor '80, abordarea comunicării politice se afla abia la început de drum, asistăm în zilele noastre la multiplicarea cercetărilor în domeniu, propunând demersuri analitice interdisciplinare în care conlucrează discipline ca lingvistica, retorica, științele comunicării, psihologia, sociologia și politologia. Indicând ca definitorie pentru comunicarea politică utilizarea limbajului în scopul legitimării acțiunii politice, literatura de specialitate evidențiază că, în domeniul politicii, manifestările discursive devin o alternativă la violența fizică. Specificul comunicării politice este
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
sistemelor de comunicare determină constituirea sa în subiect de reflecție și de cercetare încă din cele mai vechi timpuri. Secolul al XX-lea marchează întoarcerea reflexivă asupra naturii limbajului, inaugurând discipline noi care și-l asumă ca obiect de cercetare: lingvistica, semiotica, pragmatica ș.a. Interesul este generat de ceea ce specialiștii numesc turnanta lingvistică, inițiată de Cursul de lingvistică generală (1916), al lui Ferdinand de Saussure, care subliniază necesitatea elaborării unei teorii a limbajului. Intuirea importanței limbajului în procesul de comunicare și
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
cercetare încă din cele mai vechi timpuri. Secolul al XX-lea marchează întoarcerea reflexivă asupra naturii limbajului, inaugurând discipline noi care și-l asumă ca obiect de cercetare: lingvistica, semiotica, pragmatica ș.a. Interesul este generat de ceea ce specialiștii numesc turnanta lingvistică, inițiată de Cursul de lingvistică generală (1916), al lui Ferdinand de Saussure, care subliniază necesitatea elaborării unei teorii a limbajului. Intuirea importanței limbajului în procesul de comunicare și a potențialului imens al discursivității transformă actele discursive în obiect de cercetare
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
vechi timpuri. Secolul al XX-lea marchează întoarcerea reflexivă asupra naturii limbajului, inaugurând discipline noi care și-l asumă ca obiect de cercetare: lingvistica, semiotica, pragmatica ș.a. Interesul este generat de ceea ce specialiștii numesc turnanta lingvistică, inițiată de Cursul de lingvistică generală (1916), al lui Ferdinand de Saussure, care subliniază necesitatea elaborării unei teorii a limbajului. Intuirea importanței limbajului în procesul de comunicare și a potențialului imens al discursivității transformă actele discursive în obiect de cercetare predilect al științelor umaniste. Apariția
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
manifestare a semnificației, indiferent de substanța pe care o are semnificantul. O trecere în revistă a definițiilor propuse de literatura de specialitate vizează atât evidențierea complexității conceptului de limbaj, cât și clarificarea semnificației acestuia. Astfel, remarcăm că în dicționarele de lingvistică prevalează accepțiunea de facultate de exprimare cu ajutorul semnelor verbale, specifică ființei umane, limbajul fiind definit în strânsă legătură cu limba: "ansamblul limbii, ca instituție socială comună tuturor subiecților care o vorbesc, și al discursului, ca realizare individuală a vorbirii în
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
în trei maniere diferite: 1) ca orice texte, adică în calitate de documente, ca surse de informație istorică sau istorico-culturală, inclusiv în ceea ce privește concepțiile și ideologiile politice în cadrul filologiei; 2) ca exemple tipice de discursuri "eficiente", orientate spre "valoarea practică a eficacității" în cadrul lingvisticii generale a textului; 3) individual, în cadrul stilisticii vorbirii sau al lingvisticii textului ca hermeneutică a sensului. Vorbind despre relația dintre politică și limbaj, Eugen Coșeriu afirmă că problematica raportului dintre cele două poate fi tratată din cel puțin două perspective
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
ca surse de informație istorică sau istorico-culturală, inclusiv în ceea ce privește concepțiile și ideologiile politice în cadrul filologiei; 2) ca exemple tipice de discursuri "eficiente", orientate spre "valoarea practică a eficacității" în cadrul lingvisticii generale a textului; 3) individual, în cadrul stilisticii vorbirii sau al lingvisticii textului ca hermeneutică a sensului. Vorbind despre relația dintre politică și limbaj, Eugen Coșeriu afirmă că problematica raportului dintre cele două poate fi tratată din cel puțin două perspective: "perspectiva politicii, în cadrul căreia limbajul este considerat ca uz lingvistic propriu
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
Având ca obiect de reflecție ființa și conștientizând din ce în ce mai acut că ființa este în primul rând ființa-spusă, filosofia acordă o atenție deosebită limbajului, convinsă fiind că acesta poate oferi răspunsuri la marile ei întrebări. Acest lucru se întâmplă odată cu turnanta lingvistică a anilor ‛60, care face din limbaj obiectul de studiu privilegiat al epocii. Astfel, reflecția asupra raportului limbaj- realitate, asupra drumului de la cuvânt la limbaj, recurge la limbaj chiar dacă precaritatea cuvintelor, imposibilitatea de a răspunde la toate întrebările prin cuvânt
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
dezvoltare: prima vizează analiza de conținut, împletită cu investigații lexicometrice, constând în procesarea discursurilor politice cu ajutorul instrumentelor informatice; cea de-a doua are în centrul preocupărilor analiza retorico-pragmatică și urmărește recenzarea strategiilor discursive, specifice comunicării politice. Ambele direcții datorează enorm lingvisticii structurale care pune bazele analizei limbajului, lărgindu-și considerabil obiectul de cercetare prin luarea în calcul a parametrilor contextuali, fără de care investigarea și explicitarea mecanismelor discursive se dovedește deficitară. Complexitatea limbajului politic oferă terenul unor abordări interdisciplinare care, pe lângă multiplicarea
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
în calitate de instrument de exprimare specific domeniului politic. Avantajele unui astfel de demers derivă atât din specificul perspectivei asupra obiectului de cercetare, tratat ca un tot unitar, cât și din metodologia semiotică, care face apel la instrumentarul unor științe variate precum: lingvistică, pragmatică, semantică, sociologie ș.a. Abordarea semiotică impune precizarea atitudinii cercetătorului cu privire la rolul pe care îl joacă limbajul în politică, la relația dintre limbaj și ideologie, la dialectica raporturilor dintre limbaj și putere. Înțeles ca mijloc de exprimare specific cunoașterii și
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
prin raportare la logica predicatelor și la logica propozițiilor. Considerăm că investigarea logicii subiacente a limbajului politic oferă informații importante privind structura formală a acestuia, susținând analizele semantice și pragmatice ulterioare. 2.3. Vocabular politic și mutații semantice Ramură a lingvisticii având ca obiect studiul semnificațiilor cuvintelor și al variației acestora, semantica identifică rațiunile modificărilor semantice fie în limbă, fie în factori de ordin psihologic sau sociologic, exteriori limbii. Antoine Meillet subliniază interacțiunea a trei elemente în dezvoltarea semnificației cuvintelor: legile
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
în același timp. Pe această linie de interpretare, Lakoff și Johnson 127 propun o taxonomie a metaforei politice, după criteriul categoriilor de experiențe care le generează: a) metafore de orientare: înglobează două procese diferite: cel spațial și cel temporal. În cadrul lingvisticii textuale, structurile metaforice nu sunt entități frastice izolate, fiind răspândite pe întreaga suprafață a textului, într-o manieră omogenă și supunându-se unui principiu mai general, cel al pertinenței locale. Spațiul și timpul organizează experiența noastră fizică și culturală, aflându
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
la Curierul de Iași, când, în singura foaie rămasă la dispoziția gazetarului, celelalte trei fiind destinate comunicatelor oficiale, Eminescu îngrămădește cronici teatrale, programe ale teatrelor ieșene, articole politice, recenzii, rezumatele unor conferințe susținute la Iași, studii de istorie, economie și lingvistică, în dorința de a oferi cititorilor cât mai multe date. Asumându-și responsabilitatea pentru partea literară și pentru pagina neoficială a gazetei, Eminescu "intenționa să facă din această secțiune a foii ieșene o publicație cu caracter enciclopedic, în care să
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
învață vorbe, apoi învață în genere ceva. Nimic nu învață, pentru că memoria nu păstrează nimic nepriceput, nerumegat, unde interesul viu și judecata copilului n-a jucat nici un rol"349. Venind din orizontul unei vaste culturi, cuprinzând domenii precum economia, politica, lingvistica, istoria, sociologia, filosofia, mitologia, polemica eminesciană îmbină tehnica pamfletului cu dimensiunea anecdotică, situându-se între ironia mușcătoare și satira vehementă a tarelor unei lumi în care prea multe lucruri nu sunt așa cum trebuie. 4.4.4. Istoricul Prin activitatea pe
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
eminesciene oferă informații relevante privind funcționalitatea procesului de semnificare. Structura sintactică influențează orientarea argumentativă a limbajului, fie prin accentuarea agentivității (asumarea acțiunii de către actorii politici), fie prin depersonalizarea deciziei și deculpabilizarea actorilor politici, prin cultivarea fenomenelor de nominalizare și pasivizare. Lingvistica franceză introduce noțiunea de schemă textuală globală 376, aptă să asigure coerența textului ca întreg articulat și ierarhizat, și stabilește drept scheme textuale esențiale: narativul, descriptivul și argumentativul, fiecare dintre acestea impunând textelor dominante structurale specifice: * narativul discurs organizat secvențial
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]
-
că limbajului politic eminescian ilustrează specificul publicisticii românești din secolul al XIX-lea, iar individualitatea lui nu poate fi evidențiată decât prin comparare cu texte care au aceeași tipologie și același referent evenimențial. Analiza contrastivă are la bază tehnici ale lingvisticii computaționale, care vizează, în principal, investigații de natură lexico-semantică. Disciplină relativ nouă, lingvistica computațională utilizează tehnici computerizate de analiză lingvistică, implicând algoritmi, structuri de date și modele formale ale reprezentării, precum și tehnici ale inteligenței artificiale. Procesarea limbajului natural cu inventarul
by MIHAELA MOCANU [Corola-publishinghouse/Science/979_a_2487]