45,986 matches
-
clare. Preocupările țărilor mici erau eclipsate de cele ale marilor puteri. Cum Marea Britanie avea interese preponderent coloniale, iar pe continent Rusia nu avea rival, țarul urma să arbitreze aranjamentul european de după război. Protestele locale, tratate ca pericole pentru acordurile de pace, au fost Înăbușite energic. Securitatea rușilor era direct proporțională cu teritoriul aflat sub control țarist - trebuia ca armatele occidentale să nu poată atinge Moscova cu ușurință - și cu măsura În care locuitorii acestui teritoriu se Împăcau, de voie sau de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
a cerut nimeni părerea, deși n-am afirmat că ne place vreunul. Nu am intervenit pentru că e zona de acțiune militară anglo-americană”. Toată lumea se aștepta ca al doilea război mondial să se Încheie, ca și primul, cu un Tratat de pace atotcuprinzător. La Paris s-au semnat, Într-adevăr, În 1946, cinci tratate separate care reglementau problemele teritoriale și alte aspecte În România, Bulgaria, Ungaria, Finlanda și Italia, dar nu și În Norvegia, care a rămas oficial În război cu Germania
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
sovieticilor), aceste acorduri au fost semnate tocmai pentru că nici una dintre marile puteri nu ar fi riscat o confruntare din pricina lor. În schimb Germania era cu totul altceva. Nemții contau imens, mai ales pentru ruși. Germania era subiectul războiului și al păcii. Spectrul revanșismului german nu bântuia numai calculele francezilor, ci și pe cele ale rușilor. Când Stalin, Truman și Churchill s-au Întâlnit la Potsdam (În perioada 17 iulie - 2 august 1945, cu Attlee În locul lui Churchill după victoria laburiștilor În
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
spre sfârșit, francez. Prima reuniune a avut loc la Londra, la două luni după Potsdam, iar ultima tot la Londra, În decembrie 1947. Scopul lor declarat era să formuleze un aranjament definitiv pentru Germania postbelică și să pregătească tratatele de pace Între Puterile Aliate și Germania și Austria. În cursul acestor Întâlniri - mai ales la Moscova, În martie-aprilie 1947 - a devenit evidentă prăpastia ce separa atitudinea Occidentului de cea sovietică. Prudența politică ghida strategia anglo-americană. Dacă germanii din zona vestică rămâneau
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
două jumătăți, cu toate implicațiile acestui act pentru securitatea europeană. Era clar că cele patru puteri ocupante nu erau pe cale să ajungă la un acord. Când procesul de la Nürnberg a luat sfârșit În octombrie 1946 și după ce termenii Tratatelor de pace de la Paris au fost definitivați luna următoare, Aliații nu mai aveau În comun decât responsabilitatea pentru Germania, ale cărei contradicții erau din ce În ce mai evidente. La sfârșitul anului 1946, britanicii și americanii au convenit să unească economiile zonelor lor de ocupație Într-
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
oficial, Estul și Vestul erau Încă de acord. Adevărata ruptură s-a produs În primăvara anului 1947, când cei patru miniștri de Externe s-au Întâlnit la Moscova Între 10 martie și 24 aprilie, Încercând să schițeze un Tratat de pace pentru Germania și Austria. Divergențele erau acum clare. Britanicii și americanii erau hotărâți să sprijine economia germană pentru ca nemții să poată subzista singuri, dar și să contribuie la reconstrucția economiei europene În general. Reprezentanții sovietici urmăreau reluarea plății reparațiilor din
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
includă reprezentanți germani În Consiliul Economic al Bi-zonei, devenit astfel embrionul viitorului guvern vest-german. Mai departe, situația a evoluat rapid. Nici una dintre părți nu a mai căutat sau oferit concesii: americanii și britanicii, care se temuseră multă vreme de o pace ruso-germană separată și de aceea toleraseră amânări și compromisuri, au Încetat să mai ia În considerație această ipoteză improbabilă. În august au luat decizia unilaterală de a permite creșterea producției În Bi-zonă (suscitând un val de critici din partea rușilor și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În afacerile interne și devenise mult mai drastic În țările din noul bloc sovietic, controlate de comuniști. Miniștrii au discutat, ca și În trecut, perspectiva unui guvern exclusiv german sub control aliat și alți termeni pentru un eventual Tratat de pace. Dar, În absența unui acord privind planurile pe termen lung și administrarea comună a Germaniei, Întâlnirea s-a terminat fără programarea unor reuniuni viitoare. În schimb, Franța, SUA și Marea Britanie au inițiat discuții tripartite În cadrul unei conferințe extinse care a
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
zile mai târziu, la o Întâlnire a Comisiei Aliate de Control În Berlin, la 20 martie, Sokolovski a denunțat din nou „acțiunile unilaterale” ale Aliaților occidentali, „luate În vestul Germaniei, contrar intereselor altor țări pașnice și populației germane doritoare de pace, care vrea unitate și democratizare”. Apoi a ieșit furtunos din Încăpere, urmat de delegația sovietică. Data următoarei Întâlniri nu a mai fost stabilită. Ocupația Germaniei de către Aliați se terminase: În mai puțin de două săptămâni, la 1 aprilie, autoritățile militare
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Stalin - era mai puțin original decât părea la prima vedere. Al doilea război mondial nu era pentru Europa primul conflict În care victoria armată dicta organizarea socială: războaiele religioase din secolul al XVI-lea s-au Încheiat În 1555 cu Pacea de la Augsburg, care permitea domnitorilor să-și impună religia În teritoriile câștigate (cuius regio eius religio); În cuceririle europene ale lui Napoleon la Începutul secolului al XIX-lea, succesul militar s-a tradus rapid Într-o revoluție socială și instituțională
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
465 de locuri În parlament. Însă opoziția era sortită pieirii: singurul lucru care Împiedica Armata Roșie și pe aliații ei locali să Înăbușe pe loc vocile discordante era nevoia de a colabora cu Aliații occidentali la elaborarea unui Tratat de pace pentru Bulgaria și de a obține recunoașterea anglo-americană a legitimității guvernului comunist. Odată ce tratatele au fost semnate, comuniștii nu mai aveau de ce să aștepte, iar cronologia evenimentelor e grăitoare. La 5 iunie 1947, Senatul american a ratificat Tratatele de pace
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
pace pentru Bulgaria și de a obține recunoașterea anglo-americană a legitimității guvernului comunist. Odată ce tratatele au fost semnate, comuniștii nu mai aveau de ce să aștepte, iar cronologia evenimentelor e grăitoare. La 5 iunie 1947, Senatul american a ratificat Tratatele de pace cu Bulgaria, România, Ungaria, Finlanda și Italia, În ciuda avertismentelor trimise de diplomații americani de la Sofia și București. Chiar a doua zi, figura marcantă a opoziției anticomuniste bulgare, liderul țărănist Nikola Petkov (care refuzase să se Înscrie, ca alți țărăniști mai
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
marcantă a opoziției anticomuniste bulgare, liderul țărănist Nikola Petkov (care refuzase să se Înscrie, ca alți țărăniști mai flexibili, În Frontul Patriotic Comunist), a fost arestat. Procesul lui a durat de pe 5 până pe 15 august. La 15 septembrie, Tratatul de pace cu Bulgaria a intrat În vigoare și patru zile mai târziu Statele Unite au recunoscut oficial guvernul de la Sofia. În 96 de ore, Petkov a fost executat, sentința nefiind pronunțată până la comunicatul oficial american. După asasinatul juridic al lui Petkov, comuniștii
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
acestea aminteau - dacă mai era nevoie - de omniprezența Armatei Roșii. Armata a 37-a de pe Frontul 3 ucrainean a fost detașată de trupele care ocupau România În septembrie 1944 și staționată În Bulgaria, unde a rămas până la semnarea tratatelor de pace din 1947. Forțele sovietice au rămas În Ungaria până la jumătatea anilor ’50 (și din nou după 1956), iar În România până În 1958. Republica Democrată Germană s-a aflat sub ocupație militară sovietică În toți cei 40 de ani ai săi
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de cele din Est. Nu e clar dacă liderii sovietici l-au crezut pe Gottwald când acesta Îi asigura că Partidul Comunist Cehoslovac va triumfa prin forțe proprii. Dar cel puțin până În toamna anului 1947, Stalin a lăsat Cehoslovacia În pace. Cehii au expulzat populația germană din regiunea sudetă (ceea ce le-a atras ostilitatea Germaniei și i-a făcut și mai dependenți de protecția sovietică), iar accentul pus de guvernele postbelice ale lui Beneš pe efort, proprietate de stat și planificare
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
și mai mult de acolitul din Balcani. Dar Tito nu Îl făcea de râs (stârnind În plus iritarea anglo-americană) numai În sudul Balcanilor. La Trieste și În peninsula Istria, ambițiile teritoriale iugoslave Îi Împiedicau pe Aliați să Încheie Tratatul de pace cu Italia: când acesta a fost În sfârșit semnat, În septembrie 1947, viitorul zonei Trieste era incert, trupele aliate păstrându-și pozițiile pentru a bloca o anexare iugoslavă. În Carintia Învecinată, districtul cel mai sudic al Austriei, Tito pretindea o
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
a inaugurat oficial o campanie de denigrare a foștilor aliați, socialiștii. Comuniștilor italieni le-a luat puțin mai mult timp, dar În ianuarie 1948 Congresul PCI (Partito Communista Italiano) a adoptat și el o „nouă direcție”, axată pe „lupta pentru pace”. În consecință, comuniștii vest-europeni au fost, bineînțeles, afectați - fiind marginalizați În afacerile interne și pierzând masiv, În cazul Italiei, la alegerile generale din aprilie 1948, când ambasada americană și Vaticanul au intervenit masiv de partea anticomuniștilor 6. Dar asta nu
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
semnificativă produsă În Europa (și În SUA) ca urmare a războiului - dorința de a Împărtăși informații, de a coopera În domeniul apărării, securității, comerțului, politicii valutare etc. Pentru prima oară În istorie, Forțele Aliate stăpâneau Împreună și pe timp de pace. Dar acordurile din 1949 nu reprezentau forma definitivă a NATO. În primăvara anului 1950, Washingtonul se străduia Încă să le explice francezilor și altor națiuni din Europa că singura șansă reală pentru apărarea Occidentului era reînarmarea Germaniei - subiect tensionat și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În sine a europenilor, NATO s-a transformat Într-un angajament militar major, Întemeiat pe resursele aparent nelimitate ale economiei Statelor Unite, obligându-i pe americani și aliații lor la o acumulare de forțe umane și materiale nemaivăzută pe timp de pace. Generalul Eisenhower s-a Întors În Europa În calitate de comandant suprem al Forțelor Aliate, iar În Franța și Belgia au apărut state-majore și birouri administrative ale NATO. Pactul Nord-Atlantic era acum, fără Îndoială, o alianță. Sarcina sa principală era ceea ce strategii
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Bielorusia, Ucraina și În partea de vest a Rusiei, străzile, podurile și căile ferate fuseseră distruse intenționat. La Începutul anilor ’50, recolta de grâne era mai proastă decât cea din 1929, inferioară, la rândul ei, ultimei recolte pe timp de pace din vremea țarilor. Războiul s-a desfășurat pe cele mai bune terenuri arabile ale Uniunii Sovietice, iar sute de mii de cai, vaci, porci și alte animale au fost ucise. Ucraina, care nu-și revenise Încă după foametea deliberată, punitivă
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
să fie condusă de aparatul unui Partid Comunist subordonat (practic, dacă nu și teoretic) Partidului Comunist conducător de la Moscova 2. Așa cum am mai spus, Stalin reproducea societatea sovietică În statele-satelit din motive foarte simple. În Europa de Est postbelică, dorința generală de pace, pământ, mâncare și un nou Început le-ar fi putut ușura comuniștilor accesul la putere, dar nu le garanta sprijin local pentru politica sovietică. Experiența practică a unui regim comunist putea altera preferința de moment pentru comuniști În loc de fasciști sau
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
retoricii antifasciste arborate de stânga oficială se afla o viziune duală asupra apartenenței politice: noi suntem ce nu sunt ei. Ei (fasciștii, naziștii, franchiștii, naționaliștii) sunt Dreapta, noi suntem Stânga. Ei sunt reacționari, noi suntem progresiști. Ei reprezintă Războiul, noi - Pacea. Ei sunt forțele Răului, noi suntem de partea Binelui. Cum spunea Klaus Mann la Paris În 1935: „Nu știu ce sunt fasciștii, dar eu nu sunt și mă opun”. De vreme ce oponenții antifascismului Își defineau poziția În primul rând ca anticomunistă (de unde atracția
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
și Belgia, precum și În Germania, de către Brecht și alți scriitori est-germani. Vrând să profite de teama nelămurită - dar generalizată - de un nou război, precum și de suspiciunea elitelor europene față de orice lucru legat de America, Stalin a inițiat o Mișcare pentru pace internațională. Din 1949 și până la moartea lui, „pacea” a fost cuvântul de ordine al strategiei culturale sovietice. Mișcarea pentru pace a fost lansată În august 1948 În Polonia, la Wroc³aw, la un Congres Mondial al Intelectualilor. Întâlnirii de la Wroc³aw i-
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
alți scriitori est-germani. Vrând să profite de teama nelămurită - dar generalizată - de un nou război, precum și de suspiciunea elitelor europene față de orice lucru legat de America, Stalin a inițiat o Mișcare pentru pace internațională. Din 1949 și până la moartea lui, „pacea” a fost cuvântul de ordine al strategiei culturale sovietice. Mișcarea pentru pace a fost lansată În august 1948 În Polonia, la Wroc³aw, la un Congres Mondial al Intelectualilor. Întâlnirii de la Wroc³aw i-au urmat, În aprilie 1949, primele congrese pentru
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
un nou război, precum și de suspiciunea elitelor europene față de orice lucru legat de America, Stalin a inițiat o Mișcare pentru pace internațională. Din 1949 și până la moartea lui, „pacea” a fost cuvântul de ordine al strategiei culturale sovietice. Mișcarea pentru pace a fost lansată În august 1948 În Polonia, la Wroc³aw, la un Congres Mondial al Intelectualilor. Întâlnirii de la Wroc³aw i-au urmat, În aprilie 1949, primele congrese pentru pace, organizate aproape simultan la Paris, Praga și New York. Prototip al „frontului
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]