7,741 matches
-
omului. Prin ea s-a deschis o perspectivă care îi făcea să gândească altfel pe toți cei care au cunoscut-o, într-un fel cauzal nou, inconfundabil diferit. S-au născut astfel nu doar condițiile, ci și mijlocul logic și conceptual pentru ca oamenii să gândească și inductiv, pentru ca fenomenele din natură și societate să fie înțelese și explicate dintr-o perspectivă cauzală, mecanicistă. 3. Viața psihică reprezentată geometric Galileo Galilei Un gânditor care "a pus umărul" la trezirea și dezvoltarea interesului
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
Galileo Galilei (1564-1642). Galilei a contribuit la fundamentarea unei noi ordini geometrice de gândire a fenomenelor naturale, a celor cosmice și pământene. În accepțiunea sa, ideile se pot valorifica doar pe calea reprezentării geometriei lor naturale. Ceea ce el a elaborat conceptual, a fost o geometrie socială unitară, care a cuprins tot ce putea intra în câmpul vizual al unui om, cu precizarea că ceea ce este reprezentat ca un câmp geometric galileean nu este unul gol, ci capabil să se încarce cu
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
domeniul filosofiei sau al teologiei. În 1755, el a publicat la Londra lucrarea Studii despre suflet, pentru ca apoi, în 1759, să publice lucrarea Studii analitice despre aptitudinile sufletești. Bonnet a încercat să realizeze o unificare a preformismului cu empirismul senzorial. Conceptual, Bonnet a fost inclus în rândul preformiștilor, care au declarat că toate formele posibile ale vieții există doar prefăcute. În acord cu concepția sa, sufletul uman, ca și cel animal, sunt existențe eterne, o eternitate a sufletului care depinde de
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
scop o activitate perceptivă sau una gândită. Adevărata ființare a monadelor este dată de o neîntreruptă dezvoltare a acțiunilor perceptive, de fapt, a unor acțiuni pre-existente experienței psihice. În completarea acestora se înscriu cele proprii acțiunilor gândite. Ambele reprezintă elemente conceptuale distincte, care au avut o influență decisivă în constituirea ulterioară a psihologiei ca știință de sine stătătoare. Prin teoria monadelor, Leibniz a formulat ideea existenței unui psihic neconștient. În acord cu teoria sa este necesară o anulare decisivă a separației
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
durata respectivului interval gândirea sa nu încetează să se manifeste. Opinia împărtășită de Leibniz era că, pe perioada pierderii conștiinței, forțele sufletești nu încetează să-și exercite funcțiunea, să influențeze producerea gândirii în stare de conștiință. Dintr-o asemenea perspectivă conceptuală, procesele psihice pot să se desfășoare foarte bine, independent de măsura în care sunt sau nu conștiente. Această teză leibnizeană a avut darul să submineze tot ceea ce s-a crezut până atunci despre introspecție și puterea acesteia de a intra
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
a celor senzoriale și motorii, ca parte a raportului organism-mediu. Pe de altă parte, s-au creat premisele înțelegerii naturii atacului vehement al medicilor vremii împotriva teoriei reflexului. Aceasta pentru că, în timp ce medicii au revendicat noua perspectivă reflexologică doar ca instrument conceptual pentru interpretarea fenomenului patologic, problema respectivă, așa cum a fost formulată la Hall și Müller, nu era nici pe departe rezumată doar la această sferă îngustă de manifestare a relației dintre activitatea neuronală și cea psihică. Soluția propusă de ei avea
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
nativistă" și a fost contrapusă empirismului, care conferă experienței individuale rolul central de a realiza reflectarea senzorială spațială. 7. Principiul anatomic al "câmpului senzorial" Ernest Heinrich Weber Nașterea concepției nativiste în explicarea reflectării senzoriale s-a încadrat într-o tendință conceptuală mai generală decât posibila influență a teoriei aprioriste a lui Kant. Epoca era sub influența unei tendințe conceptuale iluministe mai vaste, în care și-au găsit locul alături de filosofi, creatori de artă, pictori și reprezentanți ai științelor naturii. În acest
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
7. Principiul anatomic al "câmpului senzorial" Ernest Heinrich Weber Nașterea concepției nativiste în explicarea reflectării senzoriale s-a încadrat într-o tendință conceptuală mai generală decât posibila influență a teoriei aprioriste a lui Kant. Epoca era sub influența unei tendințe conceptuale iluministe mai vaste, în care și-au găsit locul alături de filosofi, creatori de artă, pictori și reprezentanți ai științelor naturii. În acest context se încadrează formularea "principiului anatomic", dominant în fiziologia vremii. În acord cu acest principiu, nimic nu se
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
avea darul să încurajeze încercările de asimilare a fenomenelor psihice la sistemul viu. Printre cei care s-au plasat pe această linie de gândire au fost Helmholtz, Raymond Du Bois ș.a. Ca rezultat al strădaniei lor s-au creat premisele conceptuale și metodologice pentru ca psihologia să se transforme într-o știință a experienței individuale. Grație contribuției lor, la ansamblul energetic-molecular subordonat principiului conservării energiei din natură, s-a mai adăugat un subsistem diferit, reprezentând viața psihică: pe această bază, acțiunile organismului
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
recurgea la ele doar pentru că erau confortabile, deși doar parțial satisfăcătoare. Viața reprezenta ceva mai mult decât o simplă cauzalitate fizică și chimică. Depășirea acestei viziuni a fost realizată pentru prima dată de Charles Darwin (1809-1882), dintr-o nouă perspectivă conceptuală, evoluționistă. A reușit acest lucru prin introducerea în biologie a unui determinism mult mai complet, mult mai dinamic și articulat. În acest sens, pentru el, forța naturii, a dezvoltării și evoluției ei fenomenale a fost identificată și extrasă nu dintr-
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
soluțiilor ei mecaniciste inițiale. Drept rezultat s-a postulat creșterea însemnătății mediatoare a sistemului nervos, considerându-se că acest lucru putea oferi soluții pentru explicarea fiziologică a reflectării senzoriale. În acest sens, s-a început prin formularea unor noi categorii conceptuale prin care se urmărea să se surprindă relațiile mediatoare suportate de sistemul nervos. "Impulsurile externe" inițiate duceau la "excitarea" unor circuite neuronale, a unor structuri anatomo-morfologice ale receptorilor, care urmau să antreneze mecanisme senzoriale de mediere, etc. Cu mijloace conceptuale
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
conceptuale prin care se urmărea să se surprindă relațiile mediatoare suportate de sistemul nervos. "Impulsurile externe" inițiate duceau la "excitarea" unor circuite neuronale, a unor structuri anatomo-morfologice ale receptorilor, care urmau să antreneze mecanisme senzoriale de mediere, etc. Cu mijloace conceptuale de acest fel s-a încercat realizarea necesarei deschideri de perspectivă, implicarea de noi instrumente și mecanisme indispensabile pentru explicarea recepției senzoriale, pentru evidențierea rolului activităților de mișcare. Din perspectiva concepției evoluționiste, se adeverea tot mai mult faptul că soluțiile
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
producea "din interiorul" receptorilor. Studierea în acest fel a diferitelor modalități senzoriale de recepție a creat terenul favorabil pentru căutarea mecanismelor neuronale implicate. Soluțiile au apărut abia ulterior, din partea celor aflați sub influența concepției evoluționiste. Era necesară realizarea unei deschideri conceptuale care să permită implicarea în reflectare a ceea ce este înnăscut alături de ceea ce ține de domeniul experienței individuale, fapte care anterior erau puse simplist pe seama intervenției rațiunii reflectante prea generice, a celei apriorice. A fost necesar ca însemnătatea exercițiului să ajungă
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
vitaliste, de a da respectivelor reușite un mesaj pozitiv caracteristic, inspirat de perioada renascentistă, completată de cea iluministă, dar susținută de tot ceea ce anterior s-a acumulat în istoria societății omenești. De fiecare dată istoricii au știut să accentueze însemnătatea conceptuală și metodologică a unei sau altei construcții filosofice, considerată fundamentală pentru așternerea și direcționarea drumului noilor discipline științifice, al științelor naturii, al psihologiei. Însă în ceea ce privește psihologia, constructorii marilor sisteme filosofice, contrar contribuțiilor lor fundamentale la explicarea substanței subiective a vieții
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
în același timp judecător și judecat, actor pe scenă și totodată spectator în sală. Sunt limitele indicate (Mueller) ca fiind cele proprii pentru pozitivismul rațional al filosofiei kantiene, care au negat legitimitatea trecerii conștiinței de la "eu"-l cartezian la activitatea conceptuală, gândită, care au negat "eu"-lui reprezentativitatea pentru raportul spirit corp, pentru a-i recunoaște acestuia doar o dimensiune eternă și absolută. Este locul unde "eu"-l se face dependent de un imperativ moral absolut, dumnezeiesc, de manifestare a vieții
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
de simț și care nu dispar odată cu pierderea conștiinței. Existența "eu"-lui se păstrează contrar marii variații stimulatorii a obiectelor, care se pot individualiza cu ajutorul conceptelor. Acest "eu" se definește prin sine, prin puterea sa de a uni și numi conceptual elementele concretului universal, de a avea în același timp conștiința separată a înțelegerii fiecăruia. Funcționarea acestei conștiințe este pusă pe seama relațiilor dintre limbaj și gândire, inseparabile una de alta. Limbajul este, pentru Hegel, o concretizare a sensului universalului, care se
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
tot ceea ce mai înainte erau numite ca fapte de voință și conștiință, Secenov a avut îndrăzneala să le coboare la nivelul preparatelor sale de studiere a reactivității reflexe nervoase. Pentru explicarea formelor complexe de activitate, Secenov a inițiat un demers conceptual și metodologic aparte. În acest sens el a avut nevoie să explice mai întâi însemnătatea funcțiilor centrilor nervoși, de la diverse etaje de organizare anatomică a nevraxului, drept pentru care a formulat ipoteza acțiunii inhibitoare a acestor centri, exercitată asupra sistemului
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
să-și facă ucenicia o serie de tineri din cele mai diferite colțuri ale lumi, unii din America, unde vor reproduce apoi cu succes această experiență. Se cuvine subliniat în acest sens faptul că Wundt a dovedit o largă deschidere conceptuală și metodologică, capabilă să cuprindă sub aripa sa cele mai diverse încercări și inițiative experimentale ale acelor vremuri. A avut o deosebită calitate de organizator, de care știința în fașă a psihologiei tocmai avea nevoie, și a reușit să ofere
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
reflectării psihice, că funcționarea acesteia nu se poate reduce la aceea a unei simple mașinării fizico-chimice, perspectivă care în momentul următor ar deveni neputincioasă în a explica marea diversitate de forme și conținuturi reflectate proprii vieții psihice. Fără această deschidere conceptuală și metodologică, fenomenele subiective de conștiință ar fi rămas fapte epife-nomenale. Or, Wundt n-a acceptat punctul de vedere al unei asemenea fiziologii, motiv temeinic să se despartă de dascălul său, pentru ca pe mai departe să joace un rol important
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
condiții social-istorice și puneau psihologia în fața unor probleme teoretice și aplicative imediate deosebite. Psihologia acelui început de secol s-a aflat deopotrivă sub influența pozitivismului raționalist al filosofiei germane, cu deosebire a celei a lui Kant și Hegel. Idealismul lor conceptual a recunoscut esența religioasă a omului, drept o cale de echilibrare a raporturilor omului cu natura și ca o reglementare a relațiilor dintre oameni. Numai că idealismului acestei filosofii i s-a opus o altă filosofie, cea formulată de Karl
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
timpului necesar până când subiectul realizează o reprezentare în raport cu un cuvânt dat s-a dovedit a fi mai pertinentă și adecvată decât simpla măsurare a timpului de reacție. Mai mult, ea a permis extinderea cuantificării numerice la domeniul activităților spirituale. Formația conceptuală a lui Galton s-a potrivit întru totul cu cea a lui Wundt: în timpul experimentului subiectul de experiență trebuia să facă aprecieri asupra propriilor sale acțiuni. Nu întâmplător procedeul metodologic propus a fost larg îmbrățișat la acea vreme de Wundt
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
a mai fi explicate doar ca produse ale conștiinței, pentru a deveni de acum produse ale interacțiunii cu mediul înconjurător, expresii ale activității de adaptare la mediu. Odată cu reușita descoperirii unei metode obiective comparate de studiere a stărilor emoționale, obiectivul conceptual al lui Darwin a fost desăvârșit. Cu ajutorul conceptului de instinct a putut delimita nivelul superior de integrare adaptativă, direct implicat în manifestarea legilor generale ale biologiei, legea luptei pentru existență, a selecției naturale, etc. Integrarea metodologică a contribuției sale rămânea
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
două domenii, de a condiționa și subordona existența vieții psihice a animalelor de cea a omului nu a mai fost decât un pas, care de atunci încoace nu încetează să fie făcut în acord cu o tendință și o mentalitate conceptuală de acum caracteristică denumită antropomorfistă. Apariția și răspândirea acestei tendințe s-a produs în condițiile în care discipolii și unii din contemporanii lui Darwin se înghesuiau să aducă noi argumente în favoarea concepției evoluționiste. O parte dintre ei s-au centrat
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
de Darwin cu altele referitoare la viața psihică a animalelor, la implicarea funcțiilor psihice ale animalelor în procesul de adaptare la mediu. Ceea ce părea să corespundă unei ordini demonstrative coerente și logice va degenera în final în dezvoltarea unei perspective conceptuale eronate, antropomorfiste. S-a ajuns la aceasta grație aplicării unei metodologii de sorginte scolastică, de supralicitare și divinizare a perfecțiunii vieții psihice umane și de avansare a acesteia ca model în care să se identifice și să se regăsească viața
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]
-
doar după "chipul și asemănarea" celei a omului. Justificările au fost căutate nu în asemănarea și compararea reacțiilor instinctive, asemenea celor viscerale și de alt fel, ci în invocarea unor argumente privitoare la modul inteligent de comportare a animalelor. Tendința conceptuală antropomorfistă este interesantă prin felul și ordinea argumentelor folosite. Astfel, în timp ce Darwin, la acea vreme, a dovedit o rigoare severă când a separat stările emoționale propriu-zise (ca stări subiective) de mișcările sau reacțiile prin care se manifestă, reprezentanții tendinței antropomorfiste
by MIHAI -IOSIF MIHAI [Corola-publishinghouse/Science/970_a_2478]