5,121 matches
-
au anunțat cifre de vînzare în creștere. Un eveniment care ne interesează în mod deosebit, și care a fost unul din punctele de interes ale Salonului din 2011, a fost colocviul european dedicat împlinirii a 100 de ani de la nașterea gînditorului român de expresie (parțial) franceză, Emil Cioran, organizat de Institutul Cultural Român. Desfășurat în marea sală de conferințe Nota bene, aflată chiar în fața standului românesc de carte, colocviul a beneficiat de prezența tonică și percutantă a unor filosofi, scriitori și
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
a sa, Le Nombre et la Sirène /Numărul și Sirena (2011), în care abordează mult discutatul secret al poemului emblematic al lui Stéphane Mallarmé, "Un coup de dés"/ "O aruncare de zaruri"... Considerat unul din cei mai sclipitori și originali gînditori ai generației sale, revelat și consacrat de volumul Après la finitude (După finitudine), apărut în 2006, Meillassoux ne oferă o demonstrație de virtuozitate hermeneutică, pe fundalul unei meditații asupra ideii de incertitudine, într-o limbă de o eleganță eterată. Adevărul
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
contingență", pornind de la constatarea derivei generate de proasta înțelegere a lui "Dumnezeu a murit" (devenit, cumva, sinonim cu "fiecare crede ce vrea"), care a condus la generalizarea aleatoriului și a relativismului contemporan. În dezacord cu discursul actual asupra sfîrșitului metafizicii, gînditor al contingenței, unic reper în absența Absolutului exilat, Meillassoux nu-l putea ignora pe marele poet al hazardului, mai ales că dilema lui Mallarmé seamănă bine cu a sa: cum să iei act de moartea versului alexandrin fără a renunța
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
pe punctul de a naufragia, aruncă zarurile spre cer într-un gest de ultimă sfidare. Alegoria e transparentă prăbușirea lumii vechi și instaurarea unei incertitudini structurale, ce nu avea cum să devină Cartea vreunei noi religii. Și totuși, analizat de gînditori precum Sartre, Blanchot sau Deleuze, poemul s-a impus repede ca operă cheie și fantasmă ezoterică. Toată lumea a început să caute codurile ascunse, mai ales că notele pregătitoare ale Cărții dezvăluiau un creator pasionat de numerologie, organizîndu-și opera în jurul lui
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
L'Aube, coll. "Monde en Cours" ; Mes philosophes, Meaux, Germina), dintre care prima face deja să curgă multă cerneală. Dar înainte de a ne apleca puțin asupra ei, să survolăm cu mare rapiditate principalele repere din lucrările teoretice ale acestui mare gînditor, adesea contestat, dar cu certă influență în viața intelectuală și politică a Franței. În numeroasele sale texte, autorul Spiritului timpului a abordat din diverse perspective problema cunoașterii, definindu-și modul a a gîndi într-o epocă profund marcată de deconstructivismul
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
Ea poate fi eficace în dominarea obiectelor materiale, în controlul energiilor și manipulările viului. Dar ea a devenit mioapă în perceperea realităților umane și devine o amenințare pentru viitorul omenirii. Considerațiile filosofului ating toate întrebările de fond, la care feluriți gînditori au încercat să răspundă de-a lungul timpului, cum ar fi și cea privitoare la limbaj și la crearea lui de către om, sau invers. Potrivit lui Morin, limbajul e primordial, dar întrepătrunderea între cele două elemente e de nezdruncinat, deoarece limbajul
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
unei schimbări majore de paradigmă și, în consecință, de comportament, în care diferențele culturale nu trebuie să joace conflictual, ci complementar. E drept că există un punct ușor nevralgic în argumentația lui Morin care, se știe, a fost întotdeauna un gînditor de stînga, cu toate nuanțele pe care experiența și reflecția le impun. Prin urmare, propunerile concrete de reformă pe care autorul le formulează în Calea schițează o societate democratică, policentrică, antibirocratică, pe scurt, o societate socialistă sau comunistă, desigur, așa cum
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
Bătrînul", i-a venit autorului, pare-se, într-o seară de vară mediteraneană, cînd, la ieșirea din mare, a fost cuprins de un soi de cutremurare ființială și și-a pus întrebările pe care și le pun din zorii omenirii gînditori "de meserie" sau simpli cugetători: ce caut eu aici?, de ce există ceva mai degrabă decît nimic?, există ceva după moarte? și, evident, există Dumnezeu?. Întreaga desfășurare a textului este și o scurtă istorie a credințelor noastre, fără partipriuri, fanatisme, sau
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
sau să tăcem și să vorbim simultan; dar mintea nu cunoaște asemenea obstacole și false opțiuni, iar Cioran, prin excelență, ne împiedică să ne lăfăim în clișeele și neputințele noastre binare, invitîndu-ne direct să înfruntăm complexitatea, și s-o acceptăm. Gînditorul nu a căutat o nouă patrie adoptivă, nu a dorit o altă identitate socială și legală, nu a cerut azil politic în Franța, ci și-a dorit o limbă în care să poată îngenunchia rațiunea în deplină libertate și cu
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
mai structurat decît ne putem imagina, doar că țesătura minții lui se desfășura pe alte coordonate decît cele cu care suntem obișnuiți. Prin urmare, în acest spațiu psihologic și intelectual median al lui între (compus, de fapt, din și-și), gînditorul își permite luxul deschiderii către un dat în ansamblu pozitiv, dar ambiguu, pe care îl numește conținut. Neașteptat cuvînt la Cioran, nu-i așa? În dialogul său cu Branka Bragavac (în Convorbiri cu Cioran), el operează o distincție între un
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
reprezintă lucrul unei aceleiași subiectivități ("Eu, iată obstacolul. Nu reușesc să-l depășesc. Sunt înțepenit acolo, fără scăpare.") (C) care abordează un unghi de atac diferit sau mai multe unghiuri deodată căci, pasionat de paradox și de logica terțului inclus, gînditorul nu a ezitat niciodată să facă să se încalece mai multe puncte de vedere, concepții filosofice sau judecăți morale pentru a scormoni permanent prin aceleași teme: Dumnezeu, moarte, păcat, suferință, Celălalt, vanitatea oricărui lucru, conștiința răului. Penultima frază din Amurgul
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
De ani de zile mă aflu constant mai prejos de mine însumi!" Poate că aceasta e cheia de lectură pentru Cioran, om al intervalului. Lipsit de fericirea de a se pierde în divinitate, sau de cea a coincidenței cu sine, gînditorul alege provocarea, exasperarea diferențelor, în speranța ascunsă de a-i atenua importanța. Această diafora, această fractură de sine, desigur rafinată de-a lungul timpului, nu e mai puțin prezentă de la un capăt la altul al operei sale, înnobilată de un
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
un om care se strînge tot în această sentință incurabilă: "Mă aștept"? (C) Autoficțiunea, improbabile apropieri: Cioran și Maxime Roussy La o primă vedere, e greu de găsit două personalități, două stiluri și două opere mai diferite decît cea a gînditorului român de expresie franceză Emil Cioran și cea a romancierului canadian franco fon Maxime Roussy. Și totuși... autoficțiunea și problemele identitare concepte dense și fecunde, la intersecția dintre singular și colectiv, conștient și subconștient pun în joc noțiuni precum: reprezentare
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
adresat cititorilor de Coralie Trinh-Thi, scriitoare și actriță porno, în La voie humide, enormul opus autobiografic (Paris, Au Diable Vauvert, 2007), dar această apropiere nu i-ar fi displăcut, probabil, lui Cioran; în plus, îi vine ca o mănușă. Căci gînditorul nu a scris vreodată altceva decît adevărul său, inclusiv în textele cele mai "teoretice" sau pretins obiective. De fapt, dacă întreaga operă a lui Cioran este o formă de mărturie, care e locul Caietelor sale în substanța acesteia ? Credem că
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
exclusiv, deși Cioran afirmă contrariul : "Nu scriu decît pentru a mă elibera de crizele mele de obidă. Nu e plăcut pentru cititori. Dar nu scriu ca să fiu citit." (p.236) Există, totuși, un soi de complicitate afectivă și dincolo de moarte. Gînditorul umple caiete întregi pe care le sortește distrugerii (dar fără a o face el însuși în timpul vieții) și pe care le lasă moștenire Simonei, tovarășa lui senină și transparentă, care decide să-i ignore dorința, devenind astfel, cumva, coautor. Pînă
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
din moment ce aspiră la alta. Mai rău, lenea neutră în care se scălda Adam s-a transformat treptat în "lene tragică ce are drept nume melancolia" (IE). Singura reacție atunci cînd conștiința futilității devine insuportabilă e să nu faci nimic, susține gînditorul român, să nu practici nici o meserie sau, cel mult, pe cea de rege, precum Solomon, căci munca frenetică nu e decît negarea sensului eternității. Spirit de contradicție sau necesitate vitală? Cert este că, în calitate de perpetuu juisor al neîmplinirii, Cioran se
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
nevoilor materiale și îl propulsează pe om dincolo de consecințele imediate ale păcatului, la nivelul unui Dumnezeu de duminică, extenuat de muncile săptămînii de creație, care și-ar privi opera și s-ar privi privind-o, fără comentarii sau remușcări. Reacția gînditorului s-ar limita atunci la un refuz placid de a ieși din duminică, lăsîndu-se în voia lenii ca a unui "scepticism fiziologic, o îndoială a cărnii" (TD). E, de altfel, o perspectivă pe care o justifică o veche legendă românească
[Corola-publishinghouse/Science/1552_a_2850]
-
modifice și chiar să suprime proprietatea, dacă găsește că așa este bine; în al doilea caz, atribuțiile sale se mărginesc la a o garanta, la a o face respectată. În preambulul proiectului de constituție al unuia dintre cei mai mari gânditori a timpurilor moderne, domnul Lamennais 17, citesc aceste cuvinte: Poporul francez declară că recunoaște drepturi și datorii anterioare și superioare tuturor legilor pozitive și independente de ele. Aceste drepturi și datorii, direct emanate de la Dumnezeu, se rezumă la tripla dogmă
by Frédéric Bastiat [Corola-publishinghouse/Science/1073_a_2581]
-
de franci sub candelabru, astfel încât fiecare jeton corespundea la zece franci. După partidă se reglau conturile și jucătorii retrăgeau de sub candelabru de atâtea ori câte zece franci cât reprezentau jetoanele. Văzând acest lucru, unul dintre ei, mare aritmetician poate, dar gânditor slab, spune: Domnilor, o experiență invariabilă mă învață că la sfârșitul partidei sunt cu atât mai bogat cu cât am mai multe jetoane. Nu ați făcut aceeași experiență asupra dumneavoastră? Astfel, ceea ce este adevărat în privința mea este adevărat în mod
by Frédéric Bastiat [Corola-publishinghouse/Science/1073_a_2581]
-
Aluzie la alegerea sa, în data de 27 aprilie 1848, cu doar cu câteva zile înainte de apariția acestui articol, ca deputat în Adunarea Constituantă din partea departamentului Landes (n. tr.). 16 Jean-Jacques Rousseau (1712-1778), filozof francez, unul dintre cei mai influenți gânditori politici iluminiști și în același timp unul dintre cei mai importanți critici ai Iluminismului; admirator al antichității clasice și critic al modernității liberale, Rousseau este adesea considerat astăzi precursorul gândirii totalitare (n. tr.). 17 Hugues-Félicité Robert de Lamennais (1782-1854), filozof
by Frédéric Bastiat [Corola-publishinghouse/Science/1073_a_2581]
-
din capitala franceză; după revolta acestora din urmă, în data de 15 mai 1848, Louis Blanc este nevoit sa plece în exil la Londra, iar dreptul la muncă și majoritatea legislației muncii promovată de el sunt abolite (n. tr.). 22 Gânditori și activiști socialiști din prima jumătate a secolului al XIX-lea, reprezentanți a ceea ce Karl Marx va denumi ulterior "Școala socialismului utopic" (n. tr.). 23 Palais de Luxembourg, sediul Adunării Naționale (n. tr.). 24 Data de 24 februarie 1848 marchează
by Frédéric Bastiat [Corola-publishinghouse/Science/1073_a_2581]
-
acestea au doar denotația literară nulă, în cazul lor fiind valabilă o „denotație metaforică” (trimit la lumile ficționale create de autor). Pentru Ricoeur metafora este o modalitate referențială, chiar dacă indirectă, „slabă”; metafora poartă informație, cunoaștere, pentru că ea „re-descrie” realitatea. Unii gânditori, precum Nietzsche, Mauthner, consideră că limbajul în totalitate este de natură metaforică, prin el omul nu poate face altceva decât să sugereze o idee, să facă aluzie la o stare de lucruri, dar nicidecum să le cunoască. Asumăm poziția în
COMUNICAREA VERBALĂ / De la Cunoaștere la Acţiune by Constantin Romaniuc () [Corola-publishinghouse/Science/658_a_1041]
-
o făurește gândului”. (cf. Al. Boboc, 1997:10,11). Sapir și Whorf vor duce la extrem această idee a constructivismului lingvistic, ajungând să spună că dacă două popoare vorbesc limbi diferite, ele gândesc diferit. Ca reacție, în cadrul aceleiași poziții, unii gânditori mai moderați consideră că universul lingvistic al omenirii conservă o anumită unitate, că limbile nu sunt în întregime ireductibile unele la celelalte; dacă ar fi așa, consecința ar fi imposibilitatea traducerilor. Or traducerile sunt o realitate. Chomsky va afirma, la
COMUNICAREA VERBALĂ / De la Cunoaștere la Acţiune by Constantin Romaniuc () [Corola-publishinghouse/Science/658_a_1041]
-
cum constituie gândirea și limbajul experiența sau cunoașterea lumii? Cum determină sau constituie gândirea experiența lumii a fost, prin excelență, problematica operelor kantiene. Cum depinde experiența sau cunoașterea lumii reale de limbaj (neexcluzând gândirea) o vom vedea din operele altor gânditori. Whorf va afirma că „limba produce o organizare a experienței. Noi suntem înclinați să considerăm limba o simplă tehnică a expresiei, uitând că o limbă este în primul rând o clasificare și o ordonare a fluxului experienței sezoriale, care se
COMUNICAREA VERBALĂ / De la Cunoaștere la Acţiune by Constantin Romaniuc () [Corola-publishinghouse/Science/658_a_1041]
-
limba maternă determină un anumit tip de experiență. În Tractatus logico-philosophicus, Wittgenstein, chiar dacă merge și pe ideea unui constructivism sau determinism lingvistic în ceea ce privește experiența ori cunoașterea lumii, are ca poziție centrală faptul că limbajul reprezintă sau reflectă lumea reală. Pentru gânditorul vienez, „totalitatea propozițiilor constituie limbajul.[...]. Propoziția este o imagine a realității. Propoziția este un model al realității, așa cum ne-o imaginăm.” (idem:54-55). Chiar dacă limbajul este o imagine a realității, autorul lasă să se înțeleagă că această imagine nu este
COMUNICAREA VERBALĂ / De la Cunoaștere la Acţiune by Constantin Romaniuc () [Corola-publishinghouse/Science/658_a_1041]