51,037 matches
-
sau consecință a unui act și, ca urmare, el are origine, se produce Într-un anumit loc și Într-un anumit moment și are existență materială. El nu este numai o actualizare a semnelor lingvistice, ci și consecința existenței unei intenții comunicative Într-un anumit context; 2) textul poate fi alcătuit din semne aparținând unor sisteme diferite de semne: textul lingvistic este obligatoriu Însoțit de semne paraverbale (vocea cu diversele ei aspecte diferențiatoare) și poate fi - și de regulă este - Însoțit
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
cu răspunsul asociat, neurmată de cea de a doua, nu are finalitate: ea nu ne spune ce dorește/urmărește locutorul În raport cu referința/referentul respectiv. Doar cea de a doua Întrebare, neprecedată de prima, nu are sens: interlocutorul nu poate recupera intenția/scopul/obiectivul locutorului deoarece aceasta trebuie să fie În raport cu ceva, adică cu referința/referentul. Observăm că cele două tipuri de context, intern (lingvistic) și extern, par a avea funcții specializate: primul pare să ajute la formarea referinței, iar cel de-
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
și nu au o legătură directă și nemijlocită cu propoziția enunțată. Includem aici acele semne corporale ce caracterizează comportamentalul general al locutorului: modul cum se Îmbracă, cum mănâncă, cum merge, ce ticuri are etc. Aceste semne nu au legătură cu intenția de comunicare a locutorului; ele sunt surse de semnificație despre locutor, În general, nu despre semnificația unui anumit enunț produs de către acesta . Prin Contextul fizic înțeleg atât lumea obiectuală și evenimențială reală În care se găsesc cei doi actanți În
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
activitatea are prioritate În raport cu limbajul, deoarece limbajul este un instrument folosit În activitatea care are un anumit scop. Dacă așa stau lucrurile, atunci contextul extern (am În vedere, În primul rând, activitatea) este anterior limbajului, cel puțin În faza de intenție, de formulare a obiectivului urmărit. Rezultă că interpretarea semnelor lingvistice se face Într-un context prestabilit; interpretul nu este nevoit să treacă În revistă toate semnificațiile memorate ale unui semn lingvistic pentru a vedea care se potrivește cel mai bine
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
dat agentului numai 1000. Prin urmare, l-a păcălit cu 200 lei! Ce era atât de greu de Înțeles?! Bălosu “se uita la el cu o privire rece și buimacă”. Explicitarea Îl buimăcise și mai tare. În locul satisfacției, Bălosu vede intenția vecinului său de a-și bate joc de el. Un lucru Înțelege și Bălosu din limbajul și jocul lui Moromete: că acesta nu aparține universului În care el, Bălosu, trăiește. De aceea, nu va mai juca cu el jocul, normal
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
perfectă consonanță cu abordarile actuale În care ambiguitatea, vagul sunt caracteristici normale ale comunicării: „Nu este oare neclarul adesea tocmai lucrul de care avem nevoie?” <ref id=”50”>Ibid., p. 135referință </ref>. Nesiguranța interpretării unui enunț mai are o cauză: intenția care stă la baza comunicării, „ceea ce avem În vedere”, conține o doză de „privat”, „acel ceva ce nu poate fi sesizat; comparabil doar cu conștiința Însăși” <ref id=”51”>Ibid., p. 244 referință </ref>. Pentru că nu jocul, ca fapt obiectiv
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
imagina o multitudine de situații În care propoziția poate fi rostită: un copil a fost deranjat, În joacă, de un prieten și rostește propoziția În timp ce aleargă după acesta să se răzbune; un individ rostește propoziția În timp ce urmărește o persoană cu intenția de a o ucide; un actor care Învață rolul lui Niculae din romanul Moromeții rostește propoziția În fața oglinzii; un om de la Țară, deranjat de comportamentul unui animal de curte, care nu-l ascultă, rostește această propoziție pentru a-și manifesta
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
se comit trei tipuri de acte: locuționar (actul de a enunța o propoziție cu un anumit sens și cu un anumit referent), ilocuționar (efectuarea unei afirmații, promisiuni, oferte etc. prin propoziția rostită) și perlocuționar (producerea unor efecte asupra gândurilor, sentimentelor, intențiilor sau acțiunilor interlocutorului prin enunțarea acelei propoziții, efecte care depind de circumstanțele enunțării) <ref id=”67”> Levinson 1983, p. 236 referință </ref>. Referitor la actul de limbaj, Austin afirmă că ceea ce trebuie elucidat este actul total de limbaj În integralitatea
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
procedură care să includă enunțarea anumitor cuvinte, de către anumite persoane, În anumite circumstanțe” <ref id=”73”>Ibid., p. 26 referință </ref> - traducerea mea. Acest sentiment de convenționalizare a contextului este accentuat de includerea, În sfera contextului, a gândurilor, sentimentelor și intențiilor locutorului. Pentru ca enunțul performativ să fie reușit, trebuie doar ca ele să fie conforme cu natura actului ilocuționar. Cu alte cuvinte, s-ar putea stabili, prin convenție, ce gânduri, sentimente, intenții trebuie să corespundă fiecărui tip de act ilocuționar pentru ca
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
de includerea, În sfera contextului, a gândurilor, sentimentelor și intențiilor locutorului. Pentru ca enunțul performativ să fie reușit, trebuie doar ca ele să fie conforme cu natura actului ilocuționar. Cu alte cuvinte, s-ar putea stabili, prin convenție, ce gânduri, sentimente, intenții trebuie să corespundă fiecărui tip de act ilocuționar pentru ca producerea lui să fie reușită! Austin Însuși este conștient de faptul că “...este greu de spus unde Încep și unde se termină convențiile” <ref id=”74”>Ibid., p. 119 referință </ref
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
am putea identifica În acest schimb verbal trei acte de limbaj sub forma Întrebărilor și unul sub forma răspunsului la o Întrebare. Pentru ca ele să fie reușite ar trebui, conform unor convenții, să fie precedate, generate de anumite gânduri, sentimente, intenții. Bălosu ar trebui să aibă un gând care să reflecte interesul lui real pentru a afla ce mai face Moromete și dacă acesta a terminat de săpat. Gândul lui Moromete, care precede răspunsul la Întrebările lui Bălosu, ar trebui să
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
ce mai face Moromete și dacă acesta a terminat de săpat. Gândul lui Moromete, care precede răspunsul la Întrebările lui Bălosu, ar trebui să corespundă unei stări de lucruri reale (enunțul să fie adevărat) și să fie generat/Însoțit de intenția de a spune adevărul. Dar cum ne dăm seama, În calitate de participanți la actul de comunicare, de gândurile, sentimentele și intențiile celuilalt? Este convenția suficientă? Cu alte cuvinte, este suficient să știu că un răspuns la Întrebarea pe care am pus
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
Bălosu, ar trebui să corespundă unei stări de lucruri reale (enunțul să fie adevărat) și să fie generat/Însoțit de intenția de a spune adevărul. Dar cum ne dăm seama, În calitate de participanți la actul de comunicare, de gândurile, sentimentele și intențiile celuilalt? Este convenția suficientă? Cu alte cuvinte, este suficient să știu că un răspuns la Întrebarea pe care am pus-o trebuie să fie precedat de un anumit gând, sentiment, intenție pentru ca eu să pot evalua/interpreta corect enunțul? Răspunsul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
participanți la actul de comunicare, de gândurile, sentimentele și intențiile celuilalt? Este convenția suficientă? Cu alte cuvinte, este suficient să știu că un răspuns la Întrebarea pe care am pus-o trebuie să fie precedat de un anumit gând, sentiment, intenție pentru ca eu să pot evalua/interpreta corect enunțul? Răspunsul este negativ. În procesul de evaluare/interpretare a enunțului, actanții folosesc convenția doar ca pe un instrument de orientare pentru a descifra, În context, care sunt aceste gânduri, sentimente, intenții. Prin
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
sentiment, intenție pentru ca eu să pot evalua/interpreta corect enunțul? Răspunsul este negativ. În procesul de evaluare/interpretare a enunțului, actanții folosesc convenția doar ca pe un instrument de orientare pentru a descifra, În context, care sunt aceste gânduri, sentimente, intenții. Prin ceea ce Austin numește sentimente, gânduri, intenții adecvate ar trebui să Înțelegem pur și simplu o stare de compatibilitate Între diferite tipuri de acte de limbaj și gândurile, sentimentele, intențiile care stau la baza producerii lor, compatibilitate care reflectă În
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
interpreta corect enunțul? Răspunsul este negativ. În procesul de evaluare/interpretare a enunțului, actanții folosesc convenția doar ca pe un instrument de orientare pentru a descifra, În context, care sunt aceste gânduri, sentimente, intenții. Prin ceea ce Austin numește sentimente, gânduri, intenții adecvate ar trebui să Înțelegem pur și simplu o stare de compatibilitate Între diferite tipuri de acte de limbaj și gândurile, sentimentele, intențiile care stau la baza producerii lor, compatibilitate care reflectă În primul rând dorința de cooperare a actanților
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
pentru a descifra, În context, care sunt aceste gânduri, sentimente, intenții. Prin ceea ce Austin numește sentimente, gânduri, intenții adecvate ar trebui să Înțelegem pur și simplu o stare de compatibilitate Între diferite tipuri de acte de limbaj și gândurile, sentimentele, intențiile care stau la baza producerii lor, compatibilitate care reflectă În primul rând dorința de cooperare a actanților. Cum ne dăm seama dacă un interlocutor dorește sau nu să coopereze? După semnele pe care el le produce prin actul de comunicare
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
iar enunțul cu ceea ce se intenționează a spune (what is meant/speaker’s meaning). Ceea ce se spune aparține explicitului și nu ridică probleme de interpretare - această semnificație se obține prin simpla decodare a semnelor lingvistice, prin aplicarea unei convenții Însușite; intenția de comunicare a locutorului, ceea ce el dorește cu adevărat să spună, Ține de domeniul implicitului, iar pentru recuperarea ei interpretul trebuie să parcurgă un proces deductiv, inferențial. Recunoașterea importanței intenției (speaker’s meaning) În procesul de comunicare este un pas
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
simpla decodare a semnelor lingvistice, prin aplicarea unei convenții Însușite; intenția de comunicare a locutorului, ceea ce el dorește cu adevărat să spună, Ține de domeniul implicitului, iar pentru recuperarea ei interpretul trebuie să parcurgă un proces deductiv, inferențial. Recunoașterea importanței intenției (speaker’s meaning) În procesul de comunicare este un pas definitor spre recunoașterea rolului capital pe care contextul Îl joacă În procesul de interpretare a enunțurilor. Această recunoaștere nu este directă, explicită, ci dedusă, deoarece, așa cum spune Moeschler, „teoria pragmatică
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
loc celor mai impresionante evoluții,...,nu este nici o teorie a contextului nici una a dependenței contextuale”<ref id=”88”>Moeschler, J. La Pragmatique apres Grice: contexte et pertinence, www.unige.ch/senses/linge/moeschler/publication pdf/gric .pdf, p. 7 referință </ref> . Intenția este o stare mentală, prin urmare o stare unică pe axa timpului, generată de un complex unic și irepetabil de factori interni și externi; ea nu poate fi recuperată decât În contextul manifestării ei. A deduce intenția Înseamnă a parcurge
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
7 referință </ref> . Intenția este o stare mentală, prin urmare o stare unică pe axa timpului, generată de un complex unic și irepetabil de factori interni și externi; ea nu poate fi recuperată decât În contextul manifestării ei. A deduce intenția Înseamnă a parcurge un proces inferențial de interpretare. Ce anume face ca interpretul să nu accepte semnificația literală (obținută prin simpla decodare) și să caute altceva prin intermediul unui laborios demers rațional? Pentru a răspunde la această Întrebare și nu numai
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
tochitură moldovenească. Grice numește acest tip de implicaturi care pornesc de la respectarea maximelor implicaturi generale (a căror inferare, susține Grice, nu este dependentă de context). În cel de-al doilea caz, vehicularea gândului interlocutorului se face prin Încălcarea flagrantă, cu intenție a maximelor. Procesului inferențial este declanșat ca urmare a sesizării de către interpret a modului ostentativ În care locutorul a Încălcat, aparent, una sau mai multe maxime, În scopul scoaterii În evidență a unui anumit conținut implicit. Din această perspectivă, răspunsul
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
sus, al căror proces de derivare pornește de la constatarea Încălcării intenționate a maximelor, sunt numite implicaturi particulare (producerea lor este dependentă de context). Constatăm că și Grice pune În relație determinantă semnificația unui enunț cu (inter)acțiunea umană În general, intenția (scopul) și cooperarea fiind elementele definitorii ale acesteia. În consecință, captarea semnificației unui enunț se poate realiza doar În contextul social al producerii acestuia. 3.8. High-context Situations vs Low-context Situations În cap. 1.3.1., diferența dintre următoarele două
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
Prima idee care se desprinde din această Încercare de definire a semnificației, este aceea că interpretul nu poate fi niciodată sigur că ceea ce el a recuperat, prin interpretarea enunțului, este identic cu ceea ce producătorul enunțului a vrut să spună, deoarece intenția este o stare mentală a producătorului enunțului la care interpretul nu are acces direct. Emițătorul furnizează doar o serie de semne /indici, verbali, paraverbali și non verbali prin procesarea cărora interpretul să poată recupera, mai mult sau mai puțin fidel
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]
-
este o stare mentală a producătorului enunțului la care interpretul nu are acces direct. Emițătorul furnizează doar o serie de semne /indici, verbali, paraverbali și non verbali prin procesarea cărora interpretul să poată recupera, mai mult sau mai puțin fidel, intenția sa. Interpretarea enunțului devine astfel un proces creativ, de construcție, prin care interpretul, pe baza indicilor furnizați de emițător, deduce/inferează ceea ce acesta a vrut să spună (speaker’s meaning / vouloir dire). Acest proces rațional de inferență are un caracter
Context şi semnificaţie. Abordare semio-pragmatică by Mircea D. Horubeţ () [Corola-publishinghouse/Science/675_a_1253]