580 matches
-
al creștinătății imperiale, al unei populații enorme și pestrițe sub raport etnic, care nu trăia decât foarte confuz conștiința unității sale creștine: își dorea, cum insatietas, clarificarea acestei conștiințe de unitate creștină pentru toți supușii, care ar fi conferit Imperiului Carolingian „sângele spiritual” pentru funcționarea sa politică, economică și socială 4. Émile Durkheim a subliniat că, în mod obiectiv, crearea imperiului impunea, cu iminență, și „importante reforme pedagogice” care, la rândul lor, reclamau „un centru capabil să lumineze întregul imperiu”5
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
astronomia, gramatica, retorica, muzica, dialectica și „științele antice”. Într-un poem consacrat episcopilor din York, Alcuin a prezentat nu numai acest program școlar, ci și modelul curricular al instituției. Aceasta se întâmpla în anii 781-782, când încerca să furnizeze cărturarilor carolingieni și împăratului însuși o teorie coerentă de organizare a școlii palatine și a întregului sistem de învățământ 10. Dar ar fi exagerat să se considere că opera pedagogică din Imperiul Sfânt al lui Alcuin s-ar datora exclusiv experienței câștigate
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
uniciale”, derivate din literele majuscule romane cu forme rotunjite; alteori se scria cursiv, cu litere mici unite prin numeroase ligaturi. Alcuin s-a decis să facă ordine și a impus ca în scriptoriumul, de la Tours să se folosească exclusiv „minuscula carolingiană” sau „carolina”, inventată de el. Carolina era o scriere regulată, clară, fără legături între litere și cu spații mai mari între fraze: o scriere mai ușoară ce s-a impus repede și care s-a generalizat în Renaștere. Carolina este
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
erudiția sa imensă i le permitea, ceea ce a stimulat un anumit cult al erudiției cu efecte mai largi în plan cultural. Au beneficiat de ele mai ales disciplinele cuprinse în trivium. S-a vorbit, în acest sens, despre o „renaștere carolingiană”, cu referire la o anumită „înflorire culturală” din epoca respectivă. Dar „înflorirea culturală” s-a rezumat la studiile de limbă și gramatică latină, la literatură retorică și filosofie a controversei (dialectică). Artes reales - astronomia, matematica, geometria - n-au beneficiat de
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
la o anumită „înflorire culturală” din epoca respectivă. Dar „înflorirea culturală” s-a rezumat la studiile de limbă și gramatică latină, la literatură retorică și filosofie a controversei (dialectică). Artes reales - astronomia, matematica, geometria - n-au beneficiat de avântul cultural carolingian. 8.5. Răspândirea curriculumului bazat pe septem artes liberalestc "8.5. Răspândirea curriculumului bazat pe septem artes liberales" În anul 780, Carol cel Mare și-a anunțat programul de dezvoltare a educației și învățământului în întregul imperiu printr-un capitular
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
Alcuin. Preoții și episcopii stăpâneau cele septem artes liberales și nimic mai mult. Prin urmare, ei nu au putut înființa decât școli parohiale care, excluzând ciclul primar în care se învăța intensiv scris-cititul, imitau școlile ecleziastice. Răspândirea învățământului în Imperiul Carolingian și în întreaga Europă Occidentală a avut acest impuls alcuinian și a evoluat mai departe cu el. Dar nu învățământul primar a beneficiat cu prioritate de curriculumul bazat pe septem artes liberales, ci învățământul superior. Universitățile au apărut abia în
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
cultură globală? Note și referințe bibliograficetc " Note și referințe bibliografice" 1. Alcuin (Flaccus Albinus Alcuinus, 730-804) fusese elev și, mai apoi, director al renumitei școli ecleziastice din York. A fost invitat de Carol cel Mare pentru a organiza Schola palatina carolingiană. Nu este vorba de o operă strict personală - deși, începând din 782, Alcuin a devenit „directorul” acestei școli bizare. A fost sprijinit și de alte personalități, care l-au promovat la conducerea acestei instituții normale, precum gramaticul Petru din Pisa
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
alte personalități, care l-au promovat la conducerea acestei instituții normale, precum gramaticul Petru din Pisa, elenistul Paul Warnefried (cunoscut sub numele de Paul Diacre) și Clement din Irlanda. Alcuin a fost, de fapt, un fel de „ministru” al învățământului carolingian. 2. Eginhard (Einhard) (770-840), în calitate de secretar al lui Carol cel Mare, era un fel de „prim-ministru”, care a sprijinit opera de proiectare și organizare curriculară pusă în practică de Alcuin din York. 3. Cf. O. Drimba, Istoria culturii și
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
Drimba, Istoria culturii și civilizației, Editura Științifică și Enciclopedică, 1987, vol. II, p. 360. Trimiterile sunt la Eginhard, Vie de Charlemagne, traducere în franceză de Louis Halphen, H. Champion, Paris, 1923. Pentru detalii, vezi istoricii și exegeții târzii ai „renașterii carolingiene”: Christine Fell et al., „Le monde nordique”, în D.M. Wilson (ed.), Histoire et héritage des peuples d’Europe du Nord, Thames & Hudson, Paris, 2003; Émilienne Demougeot, La formation de l’Europe et les invasions barbares, vol. I-II, Aubier-Montaigne, Paris
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
écoles carolingiennes, Paris, 1905. Lucrarea lui Roger acreditează ideea că reforma curriculară a lui Albert la școala episcopală din York era inspirată de septem artes liberales și că ea a stat la baza acțiunilor pedagogice întreprinse de Alcuin în Imperiul Carolingian. O demonstrație, de altfel, nu prea greu de realizat! 11. Despre ce datora Yorkului, Alcuin a scris cu mare căldură: Vos fragiles infantiae meae annos materno favistis affectu et lasciviam pueritiae tempus pia sustinuistis patientia,et paternae castigationis disciplinis ad
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
tărie prin învățătura științelor sacre”) - „Epistulae” (42), în Monumenta Germaniae Historica, Hanovra, 1826, vol. IV. Prețuirea nu se referea doar la dascălii yorkezi, ci și la remarcabila bibliotecă a școlii, a cărei absență o resimțea dramatic în perioada școlii palatine carolingiene. Într-o altă epistolă (12, în Monumenta Germaniae Historica, ed. cit., vol. IV) scria: Sed ex parte desunt mihi... exquisitores eruditionis scolasticae libelli, quos habui in patria per bonzam et devotissimam magistri mei industriam (vel) etiam mei ipsius quaelemcumque sudorem
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
curricula realiste” (care dezvoltau disciplinele din quadrivium). Această bifurcație curriculară s-a făcut remarcată mai întâi în școala secundară franceză, cu liceele sale fie de „literatură și artă”, fie de „științe”. Rămasă catolică, Franța mai ținea încă la tradițiile Imperiului Carolingian și ale curriculumului alcuinian. Dar în Europa protestantă și dincolo de Atlantic, unde protestanții au întemeiat mari state francmasonice, precum SUA, s-a valorificat și etica protestantă a muncii. S-a produs o „trifurcație” curriculară. Pe lângă școlile secundare de „arte” și
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
Evului Mediu, pentru Biserică, a fost una destul de frământată cu schimbări destul de importante în ceea ce privește viața ei. În primul rând, Biserica a început să se dezvolte potrivit culturii atât din Răsărit, cât și din Apus. Astfel, scaunul papal și implicit imperiul carolingian și-au pus bine amprenta pe tot ceea ce era în partea de Apus a Europei, iar Imperiul Bizantin și-a lăsat influența asupra Răsăritului creștin. Acest aspect a dus la separarea în două a Bisericii începând cu anul 1054. De la
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
secolul al V-lea" (Guizot, 2000, p. 94). Am văzut câteva aspecte destul de importante legate de ceea ce s-a întâmplat mai mult în partea de Răsărit a Europei cu privire la relația dintre împărat și creștinism. În partea de Apus, datorită epocii carolingiene, relația dintre conducători și papă se va cristaliza altfel. Spre a confirma o asemenea diferențiere, în secolele al VIII-lea și al IX-lea zona centrală și occidentală a Europei a încercat, sub hegemonia francilor lui Carol cel Mare, să
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
a Europei a încercat, sub hegemonia francilor lui Carol cel Mare, să pună în aplicare un nou proces de unificare (Renovatio imperii) care a apărat-o în fața înaintării musulmanilor în Spania și a popoarelor slave și saxone în nord-est. Renașterea carolingiană a marcat unirea definitivă dintre moștenirea romano-latină și cea germanică într-o originală sinteză, cea a "creștinătății occidentale", concepție destinată să supraviețuiască după dezmembrarea, destul de rapidă, a eșafodajului politic carolingian. Realitatea imperiului a fost într-adevăr curând restrânsă doar la
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
Spania și a popoarelor slave și saxone în nord-est. Renașterea carolingiană a marcat unirea definitivă dintre moștenirea romano-latină și cea germanică într-o originală sinteză, cea a "creștinătății occidentale", concepție destinată să supraviețuiască după dezmembrarea, destul de rapidă, a eșafodajului politic carolingian. Realitatea imperiului a fost într-adevăr curând restrânsă doar la aria germanică, în timp ce marea schismă religioasă din anul 1054 a făcut ca separarea celor două arii3, până atunci considerate mereu ca fiind complementare, să devină definitivă și permanentă" (Enciclopedie de
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
instituit cu un soi de nostalgie postmodernă cunoscutul premiu "Charlemagne", decernat anual la Aachen pentru servicii excepționale aduse cauzei unității europene" (Lung, 2005). Le Goff consideră însă că "din perspectiva duratei lungi și mai ales dintr-o perspectivă europeană, Imperiul Carolingian a însemnat deci un eșec" (Le Goff, 2005, p. 46). Refuzul, poate chiar prea tranșant, de a acorda carolingienilor rolul de părinți ai Europei se leagă, probabil, de credința autorului că originile trebuie căutate în structuri mai profunde și mai
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
unității europene" (Lung, 2005). Le Goff consideră însă că "din perspectiva duratei lungi și mai ales dintr-o perspectivă europeană, Imperiul Carolingian a însemnat deci un eșec" (Le Goff, 2005, p. 46). Refuzul, poate chiar prea tranșant, de a acorda carolingienilor rolul de părinți ai Europei se leagă, probabil, de credința autorului că originile trebuie căutate în structuri mai profunde și mai generale decât o tentativă efemeră de unificare, care a reușit însă, nu atât la nivel politic și teritorial, cât
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
credința autorului că originile trebuie căutate în structuri mai profunde și mai generale decât o tentativă efemeră de unificare, care a reușit însă, nu atât la nivel politic și teritorial, cât religios și cultural. "Le Goff acceptă printre meritele Imperiului Carolingian pe acela de a fi unificat organizarea monastică a Occidentului, prin acțiunea călugărilor benedictini, un proces care a fost dublat de omogenizarea liturgică, impusă de Carol cel Mare și urmașii săi pretutindeni pe teritoriul actual al Franței, Germaniei, Italiei și
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
impusă de Carol cel Mare și urmașii săi pretutindeni pe teritoriul actual al Franței, Germaniei, Italiei și Beneluxului după modelul de la Roma. Dacă Biserica Catolică a fost pilonul unității creștine occidentale, aceasta s-a datorat în mare parte și monarhilor carolingieni, care contribuie decisiv la consolidarea prestigiului papalității prin afirmarea rolului paradigmatic al Romei" (Ibidem). Interesant este și textul pe care îl vom așeza spre finalul acestui subcapitol. Trebuie observată cu multă luare aminte diferențierea dintre "Biserica apostolilor" și "Biserica imperială
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
Evului Mediu, contribuind din plin la formarea lor și implicit la formarea Europei. Unitatea nou creată astăzi a Europei, prin intermediul acestui macroproiect numit Uniunea Europeană, ar trebui înțeleasă mai întâi de toate nu ca o "reactivare" a unității date de imperiul carolingian, ci ca o simbioză promovată de către Biserică și realizată datorită principiilor neschimbabile, revelate și mărturisite de creștinism. 4.2. Uniunea Europeană și plasarea în umbră a rolului fundamental al Bisericii la edificarea culturii și civilizației europene În subcapitolul anterior am realizat
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
și cultura acestui continent și nu putem prețui catedralele, mănăstirile, bisericile, operele de artă vizuală și muzicală, în marea lor majoritate inspirate de credința religioasă. Marile curente arhitecturale au apărut datorită creștinismului. "În jurul anului 800, în plină dezvoltare a epocii carolingiene, arhitectura joacă un rol preponderent; sarcina ei este de a exprima aspirațiile cele mai înalte ale stăpânilor regatului franc, ale lui Carol cel Mare în special, și ea atestă numeroasele schimbări intervenite în decursul celei de a doua jumătăți a
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
al gândirii și al esteticii religioase. O statistică publicată în anul 1965, cu ocazia expoziției pe care Consiliul Europei a consacrat-o lui Carol cel Mare la Aachen, dovedește amploarea uimitoare a efortului înfăptuit de noua dinastie. Pe teritoriul Imperiului carolingian, ce cuprindea Franța, vestul Germaniei, nordul Italiei și Catalonia, pentru perioada 768-855 (care acoperă aproximativ domniile lui Carol cel Mare și Ludovic cel Pios), se pot număra 27 de catedrale noi, 417 mănăstiri și 100 de reședințe regale; 16 dintre
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
care le-am preluat dintr-o carte destul de importantă, un dicționar al Evului Mediu: "Numeroși factori, politici și religioși, concură la înstrăinarea din ce în ce mai evidentă a Imperiului bizantin față de lumea occidentală. Din punct de vedere politic, evenimentul decisiv îl reprezintă intervenția carolingiană în Italia. Astfel, după căderea Ravennei, papa Ștefan al II-lea nu obține de la împăratul Constantin al V-lea (718-775; domnia: 741-775 cu întrerupere între anii 741-743) susținerea de care avea nevoie împotriva longobarzilor. El se întoarce atunci către Pepin
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]
-
871), caută să revină asupra acestor concesii, negându-i bazileului titlul de împărat al romanilor și situând în Biserica-mamă din Roma sursa puterii imperiale. Vasile I îi răspunde punct cu punct, apoi conflictul se aplanează prin slăbirea, apoi dispariția Imperiului carolingian. Restaurarea imperiului în anul 962 nu are la origine un caracter antibizantin. Otto I, fidel tradiției france, nu se gândește decât la paritatea celor două imperii. Lovindu-se însă de opoziția Bizanțului în înaintarea sa prin sudul Italiei și de
Biserica şi asistenţa socială din România by Ion Petrică [Corola-publishinghouse/Science/899_a_2407]