7,741 matches
-
organică a acestuia (de vreme ce instituie o "corelație între deficiența sîngelui și rătăcirea lui în durată: cîte globule albe, atîtea clipe goale"), Cioran subestima în fapt interesul metafizic pentru timp, punîndu-l cumva pe seama unui fel de snobism al Ireparabilului 92. Timpul, conceptual vorbind, îi apare ca un element probabil nu într-atît de mult saturat ontologic încît să aibă cu adevărat consistență filosofică, motiv pentru care îi suspectează de ambiguitate pe cei care, lăsîndu-i la o parte conținutul pozitiv, își fac din timp
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
intuiției și de felul în care lucrează intuiția metafizică, prin deosebirile pe care aceasta le induce procesului cunoașterii față de intuiția estetică și prin felul în care, întorcîndu-se spre totalitatea datelor originare, ajunge să ne dezvăluie acel dat nefalsificat de elemente conceptuale: "Prin depășirea spațiului omogen, descoperind astfel, în locul acestei forme vide, durata pură, sesizată de intuiție printr-o întoarcere interioară. Timpul care se socotește, care se desparte în unități artificiale este un concept asemănător celui de spațiu. Mai mult. Aici s-
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
a entropiei și utopiei ideilor. Nu mai sîntem nici în epoca lui Zola sau Voltaire, nici pe timpul lui Cantemir sau Bălcescu, după cum nici vremea lui Sartre nu mai are, riguros vorbind, vreun corespondent. Prin excursul acesta deopotrivă istoric, metafizic și conceptual, să ne apropiem însă și de alte dimensiuni ale unei posibile biografii socio-politice a intelectualului român. Sintetic vorbind, se conturează tot mai mult o strategie complementară celei de pînă acum: intelectualul va avea o forță cu atît mai mare, cu
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
v. sensul utilizat de Hannah Arendt) în care se angajează homo posthistoricus sînt nodurile de pe dosul unei urzeli tematico-ideatice sau, altfel spus, nucleele care au generat căile reflexive ale cercetărilor de pînă acum ale Viorellei Manolache. Sprijinite pe varii genealogii conceptuale, dar fără să se piardă în nu știu ce derivații noționale, aceste Repere teoretice în biopolitică deconstruiesc, de la un capăt la altul, tendința și natura recesivă (în înțelesul pe care Mircea Florian l-a dat termenului) a biopoliticii, evaluează critic reflecțiile deopotrivă
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
socio-politice generate de tehnoștiința biologică, după cum, tot prin vizorul lui Jean-Luc Nancy, interoghează în ce măsură biopolitica poate întruchipa o politică globală cu determinații bioactive, capabilă să țină sub control fenomenele determinate de procesul mondializării. În comentariile sale, cu o ambițioasă densitate conceptuală nu o dată amenințătoare pentru comprehensiunea unui lector mediu, exegeta expune la vedere mai toate pretextele care-i provoacă și întrețin exercițiul, înalt hermeneutic, pe care-l face în landurile biopoliticii. Autoarea nu lasă la o parte reflexele de azi ale
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
darurile cu care planeta noastră a fost înzestrată și să învățăm să le folosim fără a le distruge... Cunoașterea este un prim pas... Apoi urmează conștientizarea, după care ar trebui să acționăm... Spre binele nostru, al tuturor! NOȚIUNI INTRODUCTIVE PRECIZĂRI CONCEPTUALE Noțiunile de mediu natural, mediu geografic și mediu înconjurător sunt uneori utilizate pentru a desemna aceeași noțiune, deși înțelesul fiecăreia dintre ele diferă. Mediul geografic - în care există o relaționare complexă între componentele naturale și cele antropice - poate fi definit
Geografia mediilor temperate şi reci ale globului by Larion Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1179_a_2048]
-
este deci de neconceptualizat, este de neprins în cuvinte. Evident, omul drept este o ipoteză de lucru, o copie palidă a ideii de om drept, nicăieri nu putem întălni un astfel de om. Analiza profesorului Mureșan sugerează o relație între conceptual și practic. Trebuie să ne așteptăm ca pe plan conceptual din dreptate să decurgă necesarmente anumite principii, pe cănd pe plan real nu. Deci la întrebarea lui Platon: este posibil ca omul drept, dacă i sa dat spre păstrare argint
Ieşirea în etern. Exerciţiu împotriva căderii by Ramona Cojocaru () [Corola-publishinghouse/Science/1134_a_2299]
-
omul drept este o ipoteză de lucru, o copie palidă a ideii de om drept, nicăieri nu putem întălni un astfel de om. Analiza profesorului Mureșan sugerează o relație între conceptual și practic. Trebuie să ne așteptăm ca pe plan conceptual din dreptate să decurgă necesarmente anumite principii, pe cănd pe plan real nu. Deci la întrebarea lui Platon: este posibil ca omul drept, dacă i sa dat spre păstrare argint și aur, să-l lipsească pe proprietar de acestea,răspunsul
Ieşirea în etern. Exerciţiu împotriva căderii by Ramona Cojocaru () [Corola-publishinghouse/Science/1134_a_2299]
-
să decurgă necesarmente anumite principii, pe cănd pe plan real nu. Deci la întrebarea lui Platon: este posibil ca omul drept, dacă i sa dat spre păstrare argint și aur, să-l lipsească pe proprietar de acestea,răspunsul ar fi: conceptual nu este posibil, real, însă, este. La omul ideal drept poftele lui sunt ținute în frău de rațiune, la omul real doar parțial sunt înfrănate. Ce relevanță ar putea avea asupra vieții noastre toate cele afirmate mai sus? Poate ar
Ieşirea în etern. Exerciţiu împotriva căderii by Ramona Cojocaru () [Corola-publishinghouse/Science/1134_a_2299]
-
acțiunii altora; apoi sunt induse elemente ce definesc persoana ca subiect al acțiunii; în final se adaugă elemente de apartenență la un cadru social, extinzându-se în final la tot ceea ce are legătură cu persoana. Achiziția cea mai spectaculoasă în conceptual despre sine, chiar din copilărie este raportarea la alții, semnificativi pentru persoană, pe care îi folosește ca model.Tinzând să se realizeze prin alții “sinele” implică treptat elementele morale, urmărește scopuri, și de aici legătura organică a lui cu succesul
FASCINAŢIA ANOTIMPURILOR ÎN LITERATURĂ ŞI ARTĂ. Concurs naţional by Ghiusca Roxana () [Corola-publishinghouse/Science/1123_a_2330]
-
este mai sensibil în cunoașterea de sine, cu atât devine mai obiectiv în tendința lui spre valori și deci spre succes. 32 “Sinele” este etalonul unității, originalității, consecvenței și constanței persoanei. Persoana își apără unicitatea în virtutea a ceea ce psihologii consideră “conceptual de bază” despre sine, precum și a perceperii poziției pe care o are față de ceilalți și a rolului ce-l îndeplinește. Cunoașterea de sine dă omului imaginea clară a ceea ce este, încotro trebuie să se îndrepte, cu ce mijloace, cu un
FASCINAŢIA ANOTIMPURILOR ÎN LITERATURĂ ŞI ARTĂ. Concurs naţional by Ghiusca Roxana () [Corola-publishinghouse/Science/1123_a_2330]
-
până la urmă reducționiste, înfățișând lumea dintr-un singur punct de vedere. De fapt, metafizica rămâne pentru Dilthey ein merkwürdiges Doppelwesen ("o stranie creatură duală")3, cu aspirații și exigențe divergente: pe de o parte, ea vrea să fie o construcție conceptuală riguros obiectivă și unanim acceptată, iar pe de altă parte, se raportează la Absolut, urmărind să descopere într-un demers singular principiul suprem al tuturor alcătuirilor lumii. Drama ei provine dintr-un păcat originar, acela de a investiga cu metodele
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
De altfel, expresia "paralelism istoric" este derutantă chiar și în raport cu viziunea lui Blaga, deoarece el consideră că toate configurațiile majore ale unei culturi sunt expresii ale uneia și aceleiași "matrice stilistice". În viziunea lui Dilthey filozofia prelucrează sub o formă conceptuală tocmai datele oferite de "sistemele culturale" care constituie fundalul amintit. Ea însăși este "un sistem cultural" ce solidarizează manifestările libertății de gândire, răspunzând "nevoii spiritului individual de a reflecta asupra faptelor sale, de a se modela lăuntric, de a dobândi
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
perfecțiunii îl conduce spre cultivarea mimetică a unor "forme închise"30. Am sugerat la începutul acestui subcapitol că, pentru a-și asigura obiectivitatea imperativ cardinal pentru clasici -, transcendentalismul kantian păstrează încă tiparele universaliste și imuabile ale raționalismului. Urmărind distincția dintre conceptual și empiric, Kant rămâne atașat de modelul clasic al metafizicii, de tradiția filozofiei analitice, într-o epocă în care încep să se prefigureze marile sisteme speculative "ce își propun să ofere o interpretare categorială integratoare și totalizatoare a faptelor și
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
cuvântul creator, vrem să sugerăm tocmai apropierea dintre natura filozofiei înțelese ca Weltanschauung și natura artei este, într-adevăr, îndatorat experienței și se supune controlului acesteia. Altminteri însă spre deosebire de autorul unei Weltauffasssung -, el este liber să-și construiască o rețea conceptuală pentru a organiza într-o manieră personală faptele și experiențele. Această rețea apare ca o grilă pe baza căreia el interpretează lumea din punctul lui de vedere. Am văzut așadar că după părerea lui Blaga, experiența poate infirma o viziune
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
pur inductiv, în sensul celor arătate mai sus. De altfel, în Das Wesen der Philosophie, Dilthey presupune existența unei situații unitare în procesul de cunoaștere (ipoteza că există independent de noi o realitate accesibilă gândirii, posibilitatea intercomunicării umane, capacitatea expunerii conceptuale a experienței interioare) și verifică valabilitatea acestei supoziții abia prin cercetarea însăși. Este vorba aici despre acea "anticipație de natură metodologică" la care se referea Blaga în Despre conștiința filozofică (p. 108) și la care ne vom reveni chiar în
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
romantic atașat de ipoteze, precum clasicii de presupoziții (vezi I, 2B), și conturează avant la lettre, încă din 1798, dezacordul romanticilor cu pozitiviștii în privința metodei. Avem de-a face aici cu o opțiune clară pentru o universalizare obținută pe cale pur conceptuală, căci autorul se întreabă în finalul fragmentului citat cât timp le va fi necesar astronomilor moderni până să ajungă la imaginea sferică a lumii pe care Aristotel o înfățișase "printr-un simplu concept" (Fr. Schlegel în ***, Athenäum. Auswahl, Leipzig, Verlag
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
202 E. Spranger, Wilhelm von Humboldt..., p. 34. Într-o altă lucrare, Spranger chiar încearcă să facă o apropiere între cercetarea ultimelor principii și viziunea religioasă asupra lumii: "Cu cât ne întoarcem spre ultimele amplasamente ale științei trecând prin aspectele conceptuale și logice în sens mai restrâns -, cu atât ne apropiem de domeniul unei viziuni religioase asupra lumii". Autorul precizează că aici îi conferă o semnificație religioasă "oricărei intenții inteligibile ce-și are rădăcinile în atitudinea lăuntrică față de ultimul rost (definitiv
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
discontinuitățile istoriste și, mai ales, istoriciste.) Ne întrebăm însă acum: O continuitate a faptelor istorice sau a cunoașterii despre ele? Sau în alți termeni: Există un sens real și, eventual, un progres al istoriei ca Geschichte, sau doar un sens conceptual, pe care noi îl atribuim istoriei ca Historik? Răspunsul la această întrebare l-am anticipat deja când am arătat că Droysen pornește de la "cunoașterea obiectului", iar nu de la "obiectul cunoașterii", ceea ce îl plasează pe acest reprezentant al istorismului în apropierea
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
ca obiect al presimțirii, convingerii religioase și al credinței: nu mai este un obiect al științei în sens posthegelian." Acest fapt se explică în felul următor: o dată cu separarea produsă între filozofie și știință, aceasta din urmă, lipsită acum de "mijloacele conceptuale pentru o integrare obișnuită a faptelor istorice într-un întreg ideal", se vede nevoită să apeleze la inducție, și ca atare metodele istoricilor "nu mai pot admite decât ca acea totalitate să funcționeze ca ipoteză de lucru, ca idee regulativă
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
Totodată observăm faptul că interpretarea lui Schnädelbach în legătură cu istoriștii trimite la un fel de proiecție-etalon, acreditată în spirit romantic de istoria înțeleasă ca știință (Geschichtswissen-schaft), fără ca o asemenea proiecție să fie de astă dată rezultatul unei frustrări personale, ci pur conceptuale: în fața realității empirice nemulțumitoare, aspirația către o lume mai bună ia acum forma unei aspirații spre o știință mai bună, adică spre un concept ideal pentru știință. Totodată, această proiecție joacă rolul de a sistematiza pe linie pozitivistă datele empirice
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
capitolul introductiv (I, 3E) că Dilthey le conferă presupozițiilor capacitatea de "a se adapta la o diversitate cunoscută inductiv, mereu mai exact, a conținuturilor experienței", idee la care vom reveni de îndată, dar într-un alt context. Renunțând la aparatul conceptual al filozofiei, care avea darul să sistematizeze istoria și să satisfacă nevoia de universalitate a investigației istorice, interesul istoriștilor se deplasează dinspre "problema unității istoriei" către "problema unităților din istorie (a identității obiectelor ei, a posibilității de a le identifica
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
chiar dacă aceasta are în transcendența ei propria-i dialectică, adică o desfășurare imanentă, heraclitică așa cum am arătat -, deoarece ea "crește prin sine și din sine". Socotim necesară această adăugire pentru că și la istoriști, inclusiv la Dilthey, apare ideea unei "unități conceptuale". Izvorâtă însă din imanența vieții, aceasta nu intervine din exterior, spre a se obiectiva în planul empiric, ca la Hegel, ci primește în cazul de față forma unei "unități structurale" sau a unei "structuri sufletești", care include deopotrivă intelectul, afectivitatea
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
discontinuității. Numai că el caută să meargă mai departe, purtând lestul propriilor dezamăgiri. Constată limitele și înaintează către metafilozofie, cu ele cu tot. Exaltarea creativității ține de vocația demiurgică a romanticilor. Este în aceasta, poate, și un reflex al frustrării conceptuale resimțite de ei (vezi II, 2Ab). O asemenea atitudine ne amintește de Blaga. Deosebirea este aceea că la filozoful român accentele relativiste sunt întrucâtva mai apăsate decât în cazul lui Dilthey (vezi și II, 1Be). Relevând limitele cercetării istorice și
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
baza experienței) -, iar pe de altă parte, că nu putem acoperi cu conceptele noastre diversitatea formelor de manifestare a vieții. În plus, concluzia majoră pe care o desprindem este următoarea: progresul nu are un sens real, ci unul, cel mult, conceptual, pentru că istoria (Geschichte) devine "inteligibilă" și capătă "sens" prin noi înșine ca Historik -, și nu este așa prin ea însăși. Cu aceasta am răspuns la întrebarea pusă în subcapitolul despre continuitate și discontinuitate. (Vezi de asemenea considerațiile noastre despre presupusa
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]