7,741 matches
-
triplă împărțire a viziunilor despre lume apare și în Weltanschauung des Menschen seit Renaissance und Reformation, unde Dilthey identifică Evul mediu cu perioada teologică, Renașterea cu cea artistică, iar epoca modernă cu cea științifică. 113 Materialismul este determinat de "atitudinea conceptuală" (auffassendes Verhalten), idealismul obiectiv de "atitudinea vieții sufletești" (Verhaltungsweise des Gefühlslebens), iar idealismul libertății de "atitudinea voinței" (Willensverhalten), precizează Dilthey în Das Wesen... (p. 59). Cf. în acest sens și A. Dumitriu, Istoria logicii, p. 790. 114 W. Dilthey, Das
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
pentru că, potrivit opiniei sale, există configurații spirituale specifice fiecărei epoci, iar nu o configurație unică, general umană. Vorbim atunci despre o relativizare a cunoașterii. Ea trebuie văzută drept o consecință a istoricizării conștiinței (vezi II, 1Bc). La o înțelegere superioară, conceptuală a faptelor ajungem numai printr-o corelație a posteriori; o astfel de comprehensiune apare ca o operație de sinteză, posibilă numai după ce vom fi analizat, reasamblat și înțeles în corelațiile lor elementele izolate pe care ne bizuim în procesul cunoașterii
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
după ce vom fi analizat, reasamblat și înțeles în corelațiile lor elementele izolate pe care ne bizuim în procesul cunoașterii: "Corelația lucrurilor a fost realizată inițial de totalitatea forțelor sufletești; doar treptat, cunoașterea a desprins din această corelație ceea ce este pur conceptual (das rein Gedankenmäßige)", afirmă Dilthey în Einleitung...2, căci, după cum am văzut (III, 5), viața rămâne "elementul primordial și mereu actual, în timp ce abstracțiunile cunoașterii constituie al doilea element și se referă tot la viață". Comentariul autorului în legătură cu această problemă este
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
fond să diferențieze așa cum am și anticipat filozofia ca știință ("știința filozofică", cum îi zice el34) de filozofia ca Weltanschauung. Pentru aceasta, el apelează chiar la termenii lui Dilthey: dacă omului de știință i se solicită "înzestrare teoretică" fiindcă "distincția conceptuală și claritatea" sunt "o chestiune de teorie riguroasă" -, în schimb, autorul unei Weltanschauung are nevoie de "înțelepciune", deoarece aici "o personalitate i se adresează alteia", iar "profunzimea (Tiefsinn) este o chestiune de înțelepciune". Mai mult decât atât, întemeietorul fenomenologiei supralicitează
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
exprimării și a nu mai complica inutil lucrurile sintagma "viziune despre lume", care s-a impus atât în uzul lingvistic, cât și în limbajul filozofic. Toate considerațiile anterioare ne conduc spre aceeași idee: la Dilthey rămâne o zonă "insondabilă", neacoperită conceptual, cea a vieții. Dar aceasta nu este, așa cum crede Metzger, o carență a filozofului, ci a filozofiei înseși. Carența, relativitatea unui sistem rezidă în dualismul funciar al filozofiei înseși. Tocmai acest dualism provoacă păcatul originar al filozofiei: acela de a
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
tradițional "un sens ascuns, misterios", un Tiefsinn. Or, "profunzimea" recunoscută și de Husserl ca fiind proprie filozofiei ca Weltanschauung rămâne "o chestiune de înțelepciune", nu de cunoaștere exactă, sau de "știință riguroasă", cum ar spune autorul abia citat. Dar indeterminarea conceptuală la care ne-am referit nu se reduce numai la imposibilitatea de a organiza conceptual trăirile și experiențele vieții. Aici nu mai este vorba atât despre acel "insondabil" al vieții, cât mai ales despre tentativa perpetuă de a lua în
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
proprie filozofiei ca Weltanschauung rămâne "o chestiune de înțelepciune", nu de cunoaștere exactă, sau de "știință riguroasă", cum ar spune autorul abia citat. Dar indeterminarea conceptuală la care ne-am referit nu se reduce numai la imposibilitatea de a organiza conceptual trăirile și experiențele vieții. Aici nu mai este vorba atât despre acel "insondabil" al vieții, cât mai ales despre tentativa perpetuă de a lua în stăpânire, din punct de vedere teoretic, existența în ansamblul ei. În cunoaștere, un "insondabil" oarecare
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
univers"62. (Or, prin "fenomenologia pură", Husserl nu încercase decât să elimine "enigma transcendenței"63.) Așadar, nu viața în sine se caracterizează printr-o tensiune permanentă între Unergründlichkeit și Gedankenmäßigkeit, adică între insondabilitate (iraționalitate) și posibilitatea de a fi reprezentată conceptual 64, ci "viața" care reflectă asupra ei înseși, ajungând până la conștiința filozofică. De aceea, Dilthey se referă la "activitatea prin care viața își plăsmuiește ideile" (die gedankenbildende Arbeit des Lebens)65. Căci, din punctul lui de vedere, "sediul originar" al
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
lipsite de individualitatea creatorului ei" rămâne de neatins 88. Idealul unei "filozofii științifice" este posibil atâta vreme cât filozofia și știința nu sunt înțelese ca având obiecte și metode specifice. După divorțul dintre filozofie și știință nu mai avem la dispoziție mijloace conceptuale pentru o integrare obișnuită a faptelor istorice într-un întreg ideal. Tensiunea dintre individualul istoric și unitatea istoriei, care părea integrată la Hegel cu mijloacele logicii dialectice, persistă complet în școala istorică; doar că ea depășește granițele a ceea ce suntem
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
autorul -, "orice filozofie va sări de pe linia regresivă, infinită, unde-și încearcă jocul autoîntemeierii, printr-un act de optare, ce echivalează cel puțin cu o anticipație de natură metodologică". Noi considerăm însă că opțiunea anticipativă este mai degrabă de natură conceptuală decât metodologică, deoarece, în primul rând, nu metoda în sine, ci conceptul fundamental al unei filozofii, "operatorul ei ontologic", cum ar spune Noica, este capabil "să raționalizeze întregul" (vezi I, nota 185); în al doilea rând, numărul metodelor este relativ
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
doilea rând, numărul metodelor este relativ limitat în raport cu multitudinea conceptelor fundamentale, a ideilor ordonatoare sub semnul cărora se plasează o filozofie sau alta. De altfel, atunci când se referă la "factorii propulsivi în problematica filozofică", Blaga însuși are în vedere aspectul conceptual, fiindcă vorbește despre idei "totdeauna foarte abstracte, aproape imponderabile" (vezi subcapitolul precedent). Chiar modul în care Blaga prezintă apoi justificarea metodei alese de către un filozof explică acreditarea pe care o capătă treptat tocmai un astfel de concept fundamental. Metoda aleasă
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
conștientizarea absenței generalului în cazul lui Blaga stau, într-un fel sau altul, toate deosebirile dintre cei doi filozofi. Este lesne de observat că "refuzul determinațiilor" ne trimite la o atitudine esențial clasică, iar conștientizarea absenței generalului la o frustrare conceptuală de tip romantic. 70 Cf. ibid., cap. II, consacrat catholitei. 71 C. Noica, Scrisori despre logica lui Hermes, București, Editura Cartea Românească, 1986, p. 81. 72 Id., Spiritul românesc în cumpătul vremii..., p. 46. 73 Analizând relația individual determinații general
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
dezirabile într-un model sociouman care poate fi acceptat și adoptat ca ideal educațional. Incertitudinile în acest domeniu sunt așadar multiple. Se poate admite însă că, în preajma și pentru începutul mileniului trei, cel puțin în ceea ce privește civilizația europeană, există și cristalizări conceptuale filosofice care pot servi drept temeiuri pentru opțiuni filosofico-educaționale juste. Avem în vedere drepturile omului, ca valori umane unanim acceptate, și valorile societății democratice. Ele pot fi armonizate într-o filosofie educațională aptă să contureze un model sociouman și un
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
la ele; e) stăpânirea schimbărilor corporale învățând noi modele de mișcare; f) învățarea rolului biopsihosocial al sexului; g) învățarea unui mod adecvat de a înțelege și a controla lumea fizică înconjurătoare; h) dezvoltarea unui sistem adecvat de simboluri și abilități conceptuale; i) dezvoltarea unei conștiințe, a unei moralități, a unei scări de valori și a unui sistem etic pentru ghidarea comportamentului; j) raportarea în mod propriu la Lume (Cosmos). Fiecare dintre aceste „sarcini de dezvoltare” se poate transcrie ca „finalitate a
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
apar la fiecare pas. Antrenamentul școlar înseamnă educație și „muncitorii” trebuie să fie educați, nu doar antrenați să-și formeze abilități de muncă efectivă în fabrică. Designerul postmodern trebuie să fie racordat la scopurile educaționale, înțelese ca forțe ale înțelegerii conceptuale și ale capacităților de rezolvare a problemelor în domeniul practic respectiv; c) Folosește obiectivele ca euristică pentru ghidarea proiectării instrucționale! În descrierea operațională a scopurilor nu apare nici o valoare specială; în consecință, operaționalizarea devine constrângătoare în raport cu scopurile celor care învață
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
School: Curriculum Development and Theory, Alfred A. Knopf, New York. Cremin, L.A. (1980), American Education: The National Experience, 1783-1876, Harper Colophon Books, New York. Cremin, L.A. (1988), American Education: The Metropolitan Experience, 1876-1980, Harper and Row, New York. Crețu, Carmen (1994), „Curriculum: perspective conceptuale, istorice, vocaționale”, Revista de pedagogie, nr. 3-4. Cristea, S. (1994), Fundamentele pedagogice ale reformei învățământului, Editura Didactică și Pedagogică, București. Crișan, Al. (1994), „Curriculum și dezvoltarea curriculară”, Revista de pedagogie, nr. 3-4. Crowley, S. (1989), A teacher’s introduction to
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
atacau originalitatea, cât și pe cei ce l-ar fi putut acuza de o eventuală erezie. Valoarea în sine a metafizicii cartesiene, faptul că ea s-a constituit într-un izvor, nesecat pînă astăzi, pentru doctrinele originate în el, întinderea conceptuală și temporală a câmpului său de acțiune, sunt incontestabile. Acestea sunt motivele pentru care exegeții operelor cartesiene au evitat sau pur și simplu au ignorat considerațiile istorice, raportarea acestor scrieri la condițiile lor de formare și straturile profunde ale gîndirii
Cartesianismul ca paradigmă a "trecerii" by Georgia Zmeu () [Corola-publishinghouse/Science/471_a_1370]
-
Augustin cogito-ul este înfățișat în mod imediat, fără a se recurge la noțiunea mijlocitoare de gîndire și că existența sufletului imaterial a fost dedusă din ipoteza îndoielii, înțeleasă ca și identificată cu eroarea. ) Poate fi considerat evident că la nivel conceptual, rolul mijlocitor al gîndirii este mai mult implicit în desfășurarea argumentației augustiniene dar identificarea îndoielii cu eroarea nu mai este atât de evident implicită. La Augustin îndoiala este la fel de hiperbolică și de explicită ca și la Descartes. În acest sens
Cartesianismul ca paradigmă a "trecerii" by Georgia Zmeu () [Corola-publishinghouse/Science/471_a_1370]
-
EUROPEAN 2009 Lui Dragoș și Otiliei, copiii mei CUPRINS Introducere / 13 PARTEA ÎNTÂI / 17 Capitolul I. Importanța ideii de comunitate în istoria gândirii / 19 1. Reîntoarcerea eternă / 19 1.1. Relevanța ideii de comunitate / 19 1.2. Complexitate ș( ambiguitate conceptuală / 20 2. Înger și demon / 22 2.1. Comunitatea ca înger / 22 2.2. Demonizarea comunității / 26 3 . Despre funcționalitatea comunității / 27 Capitolul II. Definirea comunității / 31 1. Dificultatea demersului / 31 2. Definiții și strategii de definire a comunității / 33
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
imaginate, tradiționale sau născocite vin să formeze imaginea bunei societăți. Comunitatea devine mijlocul pentru de a denota legitimitatea în asociații diverse precum statul, Biserica, sindicatele, mișcările revoluționare sau grupările profesionale. În tradiția sociologică, de la Auguste Comte la Max Weber, contrastul conceptual format de structurile caracterizate de spiritul comunitar, respectiv cele în care acesta lipsește, este viu și articulat. Chiar dacă abia spre finalul secolului Ferdinand Tönnies a dat terminologia ce rezistă, contrastul nu este mai puțin prezent la ceilalți de dinainte și
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
toate acestea au fost (nsoțite de o dezbatere morală ș( politică cu privire la drepturile ș( responsabilitățile indivizilor, grupurilor, comunităților, statului. Se deschide astfel un câmp fascinant, care ne poate oferi atât revelații intelectuale, cât și explicații. 1.2. Complexitate ș( ambiguitate conceptuală C(mpul terminologic specific gândirii sociale poate apărea uneori foarte asemănător unui c(mp de bătălie. Noi ș( noi concepte reclamă drept de cetate (n defavoarea sau spre completarea altora. Se aduc continuu noi sensuri ș( interpretări ș(, cu siguranță
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
de bătălie. Noi ș( noi concepte reclamă drept de cetate (n defavoarea sau spre completarea altora. Se aduc continuu noi sensuri ș( interpretări ș(, cu siguranță, se vor mai aduce. Semn al naturii particulare a acestor științe (dinamica (n plan conceptual fiind o consecință a efervescenței tematice), situația amintită nu este lipsită de capcane. (n orice domeniu, lipsa noțiunilor, a vehiculelor adecvate informației conduce la imposibilitatea comunicării. Aceeași consecință apare, chiar dacă pe alte căi, ș( (n cazul unei abundențe extreme de
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
termenul comunitate merită cu adevărat să fie numit concept. Oamenii cred în comunitate ca ideal și/sau realitate. Ea a dat bătăi de cap sociologilor care doreau să localizeze dimensiunile structurale ale comunității. Această dualitate a conceptului reprezintă miezul confuziei conceptuale căreia i-a dat naștere. Realitatea "spiritului comunitar", simțul apartenenței pe care oamenii îl arată într-o entitate socială și culturală la o scară redusă care este mai cuprinzătoare decât familia dar totuși mai impersonală decât birocrația sau organizația de
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
etnică este, desigur, prezentă în procesul identificării multiplului, multiplicitatea fiind legată și de diferențierile funcție de tipul de habitat (urban/rural), de nivelurile de dezvoltare economic(, socială etc. Bauman arată că, înainte, misiunea intelectualilor era aceea de a oferi noi cadre conceptuale ca sprijin celor ce îș( pierdeau comunit(țile (( trebuiau s( se descurce (n noile condi(ii. Legislatorii trebuiau și ei să dezvolte un cadru (n care s( capete formă societatea ordonat(, noua ordine socială. "Ambele sarcini au derivat din aceea
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
ar fi politica liberală. Deși mai dificil de acceptat, apare ideea că, dacă trebuie să creăm o uniune artificială și istorică dintr-o multitudine de entități izolate, starea de natură ar putea fi luată în considerare ca punct de plecare conceptual. Atât timp cât, datorită fragmentării noastre, este greu de crezut că vom ajunge să cădem de acord cu privire la ceea ce este bun, ar fi de preferat ca, în spiritul tradiției liberale standard, să acceptăm prioritatea justiției procedurale asupra concepțiilor cu privire la ceea ce este bun
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]