5,121 matches
-
de conflictul dintre ideea de a pleca și cea de a r]mane. Filosofia etic] a fost preocupat] recent tocmai de întreb]ri privind modul de viat] pe care trebuie s] îl urmeze individul în vederea form]rii propriului caracter. Unii gânditori nemulțumiți de caracterul impersonal și îngust al utilitarismului și kantianismului - teoriile dominante la acea vreme - au reînsuflețit tradiția pan] atunci uitat] a „teoriei virtuții”. Doctrina etic] anterioar] a urm]riț dou] aspecte. În primul rând, a fost interesat] de conflictul
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
cea mai mare parte a eticii afacerilor nu este deci foarte flatant] pentru aceast] activitate. Într-un anumit sens, originile acestei istorii pot fi identificate în epocile antic] și medieval], cînd, pe lang] atacurile asupra afaceriștilor din filosofie și religie, gânditori pragmatici precum Cicero au analizat cu atenție chestiunea corectitudinii în tranzacțiile comerciale obișnuite. Cel mai adesea, de fapt, accentul a fost pus pe tranzacții specifice, conferind domeniului un soi de stil ad-hoc, fiind considerat o practic] nefilosofic] și etichetat că
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
c] principiile morale sunt aspecte care pot fi adev]rate și cunoscute, iar a doua este aceea c] ele sunt cunoscute într-un mod special și nefamiliar, probabil printr-o capacitate deosebit] numit] intuiție moral]. Aceste lucruri sunt discutabile. Mulți gânditori (adesea denumiți noncognitiviști) susțin c] atitudinile morale nu sunt adev]rate sau false, din moment ce nimic nu le poate face corecte sau greșite. O atitudine moral] este o expresie a poziției morale a individului și, astfel, poate fi sau nu sincer
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
c] acest lucru este unul bun sau unul r]u. Și, bineînțeles, avortul este doar unul dintre exemplele potrivite; același lucru poate fi spus cu privire la oricare alt] problem] moral]. Aceast] idee a fost abordat] de c]tre o mulțime de gânditori, mai ales de c]tre cei cu o viziune empiric]. David Hume a pus punctul pe „i” în 1738, cînd a scris în importantă să lucrare Tratat asupra naturii umane c] morală este o problem] care ține de „sentiment, si
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
moral] și emoție, ci și o leg]tur] dintre moral] și rațiune. Cea de-a treia tr]s]tur] a subiectivismului etic, despre care susțin]torii s]i sper] c] ar putea rezolva problema, a fost sugerat] de c]tre gânditori că John Dewey și W.D. Falk. Ei au susținut c], în timp ce judec]țile morale exprim] sentimente, nu orice sentimente sunt bune. Procesul de „a chibzui” la diferite fapte, argumente și alte considerații privitoare la o anumit] problem] moral] poate
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
cut] de Platon (Meno, 98b) și Aristotel (Etică Nicomahic], mai ales cartea a VI-a) între opinia corect] sau dorinț] și înțelegerea practic] sau înțelepciune (phronèsis). Gândirea „critic]” și „intuitiv]” sunt nume potrivite pentru aceste dou] nivele. Dac] am fi gânditori morali perfecți, am putea folosi întotdeauna metodă kantian-utilitar], si anume gândirea critic]. Dar dac] oamenii ar face acest lucru, ar fi conduși pe un drum greșit: nu ar avea suficient timp și informație și ar fi la milă dezam]girii
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
soluția care s-a potrivit propriilor interese a fost cea cerut] de metod]. De aceea oamenii ar fi bine sf]tuiți s] se instruiasc] s] aib] bunele dispoziții sau virtuțile care îi conduc, în linii mari, s] fac] ceea ce un gânditor moral critic și nep]rtinitor i-ar obligă s] fac] - la nevoie f]r] prea mult] gândire, dac] aceasta este inoportun]. Cu alte cuvinte, ar trebui s]-si cultive aceleași intuiții la care apeleaz] intuiționiștii, împreun] cu inclinații puternice de
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
mai bune, judecând dup] m]sura în care cultivarea lor îndeplinește finalit]țile oamenilor în general. De-a lungul timpului înțelepții au f]cut acest lucru; deci exist] supoziția c] e bine s] ai convingerile morale împ]rt]site de gânditori. Dar este doar o supoziție: unele dintre ele pot s] nu fie cele corecte. De exemplu, este corect s] gândești c] este legitim din punct de vedere moral s] m]nânci animale umane? Dac] ne îndoim c] predecesorii noștri au
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
raționamentul moral care accept] utilitarismul este, exclusiv din aceast] cauz], mai putin sofisticat cognitiv decât raționamentul moral care accept] o teorie moral] deontologic], precum cea a lui Kant. Aceast] idee pare ridicol] atunci când se ia în considerare lungul șir de gânditori distinși care adopt] o anumit] form] de utilitarism: Jeremy Bentham, John Stuart Mill și Henry Sidgwick. Nu este deloc evident de ce Kohlberg crede c] a construit o pledoarie pentru opinia potrivit c]reia raționamentul moral deontologic este cognitiv mai sofisticat
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
capitolul 34, „R]zboi și pace”.) Cum r]mane cu aspectul argumentativ? Ce comentarii se pot face? Care sunt bazele metaetice? La acest nivel, multi filosofi tradiționali ar da înapoi. Oricât de mult] empatie ar exista pentru poziția prezentat] anterior, gânditorul tradițional va susține c] a considera c] o lătur] genetic] a evoluției moralei spune ceva din punct de vedere argumentativ creeaz] un gol de neumplut. În cel mai bun caz, prezentarea punctului de vedere este incomplet], iar în cel mai
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
O nou] abordare promit]toare a eticii pune întreb]ri la care și r]spunde. Desigur, r]mân multe aspecte de rezolvat: de exemplu, în ceea ce privește interacțiunea dintre biologie și cultur]; unde ar trebui s] o pozițion]m în rândul marilor gânditori din istoria eticii (David Hume este personalitatea pe care eu o prefer); în leg]tur] cu modul în care cunoștințele despre latura noastr] biologic] ne-ar putea ajuta s] evit]m alegerea unor variante pe termen scurt care indic] pl
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
dac] proletariatul devine conștient de propria existent]; numai atunci mișcarea va putea crea o societate în care nu exist] iluzii ideologice și nici clasele care determin] apariția acestora. x. Rezist] ideile lui Marx în absență moralei? Marx a fost un gânditor radical, iar atacul s]u asupra moralei este printre cele mai radicale idei ale sale. Ideea marxist] a unei mișc]ri sociale revoluționare și a unei noi ordini sociale care ar aboli morală dorea s] șocheze, s] însp]imânte și
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
utând noi modalit]ți de gandire cu privire atât la viețile noastre individuale, cât și la cea colectiv]. Marx aparține unei tradiții radicale a gândirii moderne despre moral] - o tradiție care îi include, de asemenea, pe Hegel, Nietzsche și Freud - gânditori care ne-au f]cut în mod dureros conștienți de modurile în care viața moral] ne implic] inevitabil în iraționalitate, lips] de inteligent] și alienare. Ceea ce sugereaz] aceast] tradiție este posibilitatea enigmatic] și înfricoș]toare c] reflecția moral] modern] își
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
în care trebuie tr]it] viața. Apoi, sunt expuse marile tradiții etice, si g]sim divergențe de opinii nu numai între diferitele tradiții, ci chiar în sânul fiec]rei tradiții. Istoria eticii filosofice occidentale arăt] cum, de la cei mai vechi gânditori greci și pan] în zilele noastre, vechile poziții filosofice au reieșit periodic la suprafaț], iar vechile b]ț]lii au trebuit reluate în termeni mai moderni. Atunci când, în partea a patra, volumul trece de la trecut la prezent, ni se ofer
[Corola-publishinghouse/Science/2264_a_3589]
-
lumină caracterul autentic al culturii române, punând în discuție ca elemente centrale tradiționalismul (istoria și folclorul) și ortodoxismul. Această tendință nu s-a regăsit însă doar în interiorul gândirismului; în întreaga periodă de efervescență a preocupărilor pentru înțelegerea "specificului poporului", unii gânditori ai vremii 7 au asociat, în diferite grade și sub diferite unghiuri, românismul și ortodoxia 8. De altfel, aproape întreaga scenă a dezbaterilor asupra spiritului național din cultura română a începutului de secol XX stă sub sceptrul esențialismului 9, probabil
by Horaţiu Rusu [Corola-publishinghouse/Science/1049_a_2557]
-
loc și mă uit în ochii lor mijiți. Formidabil, după ce v-ați dat seama? Fac pauză retorică și, meditativ, zic: după pălărie. Zbaaang. Se poate termina și altfel. Jung, îmbătrînind, se așeza cu modestia, dar și cu imensul orgoliu al gînditorului în categoria celor care "au învățat să-și ferească ochii de lumina orbitoare a părerilor comune și să-și astupe urechile la zgomotul lozincilor efemere". Iar în ultimul an al lungii sale vieți (1960), într-o scrisoare către M. Serranno
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
în care să se întrevadă conturarea unei concluzii tot există. Și asta pentru că, recitind acum pasajul, ceva m-a șocat, așa cum nu se întîmplase cu mulți în urmă, la prima lectură, fiind atunci, probabil, frapat doar de fraza ghiduș-sclipitoare a gînditorului. Cineva care-l conjurase să "stoarcă" tot din el, și care reușise deplin pînă atunci, îi cerea, în sfîrșit, să... trateze și artele frumoase. Așa s-au născut părerile lui Alain despre arte. Cînd veni rîndul picturii, Alain povesti cum
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
Că atunci polul n-a mai însemnat doar o parte a populației trăitoare pe meleagul strămoșesc, ci toată populația polul frigului pe care antecesorii pesedismului de azi au știut să-l întrețină jumătate de secol, iată ceva ce scapă acelorași gînditori de-acum ai stîngii. E ceva însă mult mai parșiv decît memoria scurtă a omului iliescian de după '89. Ca și cum nu și-ar da seama că lumea s-a schimbat în așa măsură încît nu mai stă sub dihotomicul de mult
by al Gheorghiu [Corola-publishinghouse/Science/1091_a_2599]
-
Desigur, acest fapt implică și gestul simplu al de-lăsării celui care gândește în voia gândirii, însă numai atunci când aceasta gândește despre sine; altminteri, tocmai gândirea trebuie constrânsă la o desfășurare în care hotărârea asupra căii de urmat o ia "gânditorul"; iar gânditorul acesta nu poate fi decât un om căruia îi este proprie o unitate de viață plină de făptuiri, rostiri și de gânduri despre ceea ce ar putea el însuși făptui, rosti și despre ceea ce ar putea gândi fără constrângerile
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
fapt implică și gestul simplu al de-lăsării celui care gândește în voia gândirii, însă numai atunci când aceasta gândește despre sine; altminteri, tocmai gândirea trebuie constrânsă la o desfășurare în care hotărârea asupra căii de urmat o ia "gânditorul"; iar gânditorul acesta nu poate fi decât un om căruia îi este proprie o unitate de viață plină de făptuiri, rostiri și de gânduri despre ceea ce ar putea el însuși făptui, rosti și despre ceea ce ar putea gândi fără constrângerile exprimate de
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
de cunoaștere; ceea ce înseamnă că mai degrabă recunoașterea este cunoaștere, iar nu invers. De asemenea, "obiectul" vizat aici, anume reconstrucțiile filosofice aflate în "muzeul" istoriei filosofiei (ceea ce se va chema, în demersurile din lucrare, "gândirea-positum), sunt preluate de "subiectul" filosofiei (gânditorul) așa cum în genere subiectul cunoașterii își preia obiectul. Dar este vorba, în recunoaștere, despre un alt "subiect" decât acesta tocmai evocat și, desigur, despre un alt "obiect" al său, dacă acceptăm convențiile terminologice ale filosofiei moderne; și, până la un anumit
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
mediu cultural și participarea acestuia la identitatea "mea" trebuie evaluate, în așa fel încât să devină cu putință o "continuitate" de atitudine, fie aceasta marcată de o ruptură tematică, metodologică etc. -, adâncă. Nu este greu de observat că sunt câțiva gânditori români care au lucrat cu "instrumente" puse la îndemână de mediul cultural de la noi, de la limbă până la reprezentările privind identitatea proprie sau identitatea Celuilalt foarte activi în privința tematizărilor semnificative a acelor probleme care sunt, cumva, proprii conștiinței filosofice contemporane. Acesta
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
din capul locului este faptul că de la Aristotel încoace, idealul în cauză constituie dominanta filosofiei, "chestiunea" care a instituit reconstrucții filosofice semnificative: "sisteme", "concepții", "probleme și soluții", "teorii" etc. De asemenea, mai putem spune că, încă înainte de Aristotel, unul dintre gânditorii socotiți exemplari în privința practicării filosofiei chiar în planul interesului pentru înțelegerea de sine în sensul lămuririi asupra puterii cunoașterii de a dezvălui ceea-ce-este în lume -, anume Socrate, deschidea un spațiu de înaintare a filosofării (filosofarea fiind un reflex al minții
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
și rezultatele îndoielnice ale unor încercări de a ieși de sub greutatea monumentalizărilor de până acum. Graba de a obține un "produs" robust și rezistent la timpuri (produs al gândirii, al filosofiei etc.) pare a nu-i fi dominat și pe gânditorii din alte orizonturi de viață judicativă, mai depărtate de "apusul" sub autoritatea căruia ne situăm acum. Ne-ar putea scoate din aceste obiceiuri vreo lecție de filosofie? Atenția îndreptată către scrutarea limitelor dictaturii judicativului ne-ar putea oferi un răspuns
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]
-
îndrituită să "cunoască" logos-ul, adică pe sine în propriul fapt-de-a-fi, căci este ea însăși logos, ci numai a "formei" acestuia, a aspectului său formal. Îi lipsesc formalismului până la urmă, schemelor pure ale gândirii, logicii înseși recunoașterea de sine a gânditorului prin actul gândirii, cunoașterea imanenței Celuilalt în propria ființă a gânditorului, conștientizarea prezenței logos-ului ca inteligibilitate (lumină a recunoașterii de sine și a cunoașterii Celuilalt). Cum știm, toate aceste teme sunt active în fenomenologia husserliană și în cea merleau-pontiană
by VIOREL CERNICA [Corola-publishinghouse/Science/975_a_2483]