11,108 matches
-
real sentiment de filiație cosmică și de devoțiune mistică pentru pământ domina mentalul social al acelor comunități sociale premoderne. Cu timpul, acest metafizic sentiment s-a camuflat sub chipul unor structuri agrare, practici vânătorești sau sub cel al unor subtile ritualuri sacrificiale. Pământului i se aduceau ca ofrande ființe umane pentru a le ocroti, renaște și regenera. Pământul era suprema sursă de viață, purificare și terapie. Era în joc o formidabilă solidaritate metafizică între om, pământ, vegetație, cer și ape. Substanța
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
ordaliile. Istoria dreptului medieval european este, în acest sens, realmente fascinantă. Întâlnești acolo stranii și cutremurătoare ordalii, adică practici religioase și juridice realizate de călugări/inchizitori în numele Domnului. Prin mijlocirea lor, suspectul își putea proba nevinovăția. Exemplific aici doar cu ritualul ținerii în mână a unui fier înroșit. Nearderea mâinii era interpretată ca o probă a cinstei acuzatului. Realitatea este că ordaliile sunt universale și preced cu mult creștinismul. Antropologia culturală ne oferă cu maximă generozitate o mulțime de exemple. Unele
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
compasiunea, iertarea, dreptatea și libertatea". În limbajul alchimiei, flacăra violet este un simbol al transmutării. Patronul spiritual recunoscut al flăcării violet este misteriosul conte Saint Germain. Cu ajutorul spiritual al acestui straniu personaj, poți afla secretele funcționării flăcării violet. Există și ritualuri speciale de invocare a îngerilor flăcării violet. În alte variante, manipularea magică a forțelor oculte ar fi apanajul celor 7 arhangheli. Ei pot lucra direct pe aură și pe diversele noastre corpuri energetice. Greu de evaluat astăzi adevărul acestor afirmații
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
ieftin senzațional. Așa îmi explic faptul că există pe piața românească de carte o imensă maculatură secretată de mințile "inițiate" ale unor cvasianonimi. La limită, oricine poate scrie orice despre orice. Este păcat pentru că astfel sunt compromise și vulgarizate simboluri, ritualuri și practici spirituale veritabile. Bine că mai sunt și edituri serioase în România care cer avizul specialiștilor înainte de a publica ceva pe această delicată temă. Normal ar fi să recurgem la textele lor atunci când este vorba de esoterism, simboluri și
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
și nici măcar cu fetișizarea virtuților militare. În 2009 cu totul altele sunt ipostazele iubirii îndelung mediatizate și amplu comercializate. Convingerea mea este că Mircea Eliade avea dreptate: aceste versiuni histrionice ale dragostei, perfect desacralizate, mai păstrază totuși umbra unor simboluri, ritualuri și nostalgii magico-religioase. Toate acestea sunt consubstanțiale ființei umane și, prin urmare, nu pot fi extirpate. Cel mult pot fi înlocuite cu substitute perfect desacralizate. Iată câteva exemple specifice anului 2009. În Franța, Nicolas Garreau produce fantezii erotice pe bandă
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
el începe Săptămâna Neagră. Este un interval sacru esențial din ciclul sărbătorilor pascale, unul care trimite la tradiții străvechi, pe nedrept uitate sau (iremediabil?) vulgarizate. Pe bună dreptate ne putem întreba: mai sunt actuale aceste reminiscențe mitologice străvechi, combinate cu ritualurile creștine pascale? Eu cred că da. Argumentele sunt multe și am să mă opresc în acest text doar la câteva dintre ele. În primul rănd, actualitatea blajinilor ar ține chiar de semnificația numelui. Fie că este vorba de rohmani (Bucovina
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
urmează imediat Duminicii Tomei. Acum sufletele celor morți necreștinește (fără lumânare, spovedanie, împărtășanie și împăcare cu semenii) se întorc în lumea noastră. Pentru ei se oficiază slujbe speciale, se pun ofrande pe morminte, se dau de pomană obiecte și alimente. Ritualul continuă și în afara spațiului sacru al Bisericii. În mijlocul naturii, pe câmpuri, oamenii se ospătau lăsând intenționat băutura și resturile culinare drept hrană blajinilor și morților neștiuți. Astăzi, ritualul sacru al blajinilor, cu rosturile sale metafizice bine definite, ia forma hedonistă
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
se pun ofrande pe morminte, se dau de pomană obiecte și alimente. Ritualul continuă și în afara spațiului sacru al Bisericii. În mijlocul naturii, pe câmpuri, oamenii se ospătau lăsând intenționat băutura și resturile culinare drept hrană blajinilor și morților neștiuți. Astăzi, ritualul sacru al blajinilor, cu rosturile sale metafizice bine definite, ia forma hedonistă a unor banale petreceri câmpenești. Sub chipul "duminicalismului" (Andrei Pleșu), poporul invadează pădurile patriei destrăbălându-se bahic și culinar. Gratarul, micii și berica simbolizează reala indiferență a multora
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
Acest episod hagiografic mie îmi amintește de fascinanta mitologie a zeiței Demeter, patroana spirituală a Misterelor din Eleusis. Zeița travestită în femeie bătrână a încercat să inițieze prin foc întru nemurire pe fiul unui rege grec. Surprinsă noaptea, în timpul straniului ritual, Demeter și-a manifestat public dezamăgirea față de ignoranța oamenilor și a dispărut brusc din lumea lor. Or, în cazul proorocului Ilie avem de-a face, poate, cu un act de inițiere reușit. Ilie va fi stăpânul focului și nu va
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
sexul, mediul de rezidență, nivelul studiilor, starea matrimonială, motivația profundă a pelegrinării etc. În urma cercetării de teren s-ar putea obține și informații referitoare la imaginea reală a Bisericii Ortodoxe Române în mentalul social al celor prezenți la acest sacru ritual. Am afla și explicații privind resorturile și gradele contagiunii religioase prezente în cuprinsul marilor pelerinaje din România. Tot asfel vom putea verifica și gradul de adevăr al supoziției referitoare la pelerinajul religios din România înțeles (și) ca sursă de acumulare
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
venituri consistente, profesii sigure, succes social și economic etc.); e) dorința de vindecare a unor boli grave/incurabile; f) credința în miracolele provocate de atingerea moaștelor ; g) căutarea "patriei cerești"3; h) eventuala doză de conformism și stereotipie prezente în ritualul pelerinajului; l) (non) existența "pelerinajelor de ispășire" motivate de existența unor grave păcate și a unor veritabile fărădelegi . Ca ipoteză de lucru susțin că pelerinajul religios din România actuală (inclusiv cel de la Iași) este marcat de fenomenul globalizării. Dimensiunea religioasă
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
cu ocazia marilor sărbători religioase. Prin intermediul cercetării invocate am putea cunoaște și adevărata reprezentare socială a alterității. Vom pleca de la rezultatele unei mai vechi cercetări sociologice privind pelerinajul la moaștele Sfintei Parascheva din Iași. Deși au fost implicați real în ritualul creștin-ortodox al pelerinajului, majoritatea credincioșilor nu au manifestat o deplină încredere în aproapele lor. Astfel, la întrebarea "Majoritatea oamenilor prezenți la pelerinaj sunt de încredere?" 73% au răspuns negativ (dezacord sau total dezacord). Ar fi interesant de știut dacă acest
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
La origine era o stranie sărbătoare celtică/irlandeză. Conform străvechilor credințe celtice, sufletele defuncților nu mor. Revin periodic pe pământ, posedând corpurile celor vii. Este singura lor șansă de a mai supraviețui. Cei vii, pentru evitarea acestei teribile captivități, practicau ritualuri de sacrificiu cu evident rol apotropaic. Recurgeau și la stingerea focurilor pentru ca oamenii să nu poată fi găsiți, apoi la mascarea chipului și a corpului pentru o perfectă și sănătoasă camuflare. In piețele publice se adunau dansând mascați, cu torțe
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
noapte de Halloween. De ce? Pentru că o sărbătoare ruptă din contextul ei, preluată, desacralizată și apoi exportată oriunde în lume nu mai este sărbătoare. Nu are acoperire nici în tradiția populară românească, dar nici în canoanele creștine. Nu impune simboluri, norme, ritualuri. Totul devine lax, permisiv. Spectacolul, cândva sacru, este acum marcat de ludic și carnavalesc. Dramă nefericitelor suflete rătăcitoare a fost uitată, fiind transformată într-un minunat prilej de distracție și creștere a profiturilor comerciale. Or, un asemenea fenomen social postmodern
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
vechile tradiții precreștine, consumul de droguri controlat atent de specialiștii sacrului îți oferea posibilitatea conectării la misterele lumilor paralele și la cele ale universurilor multidimensionale. Din nefericire, majoritatea fanilor culturii pop au eșuat. Ceea ce s-a dorit a fi un ritual spiritual de transcendere a realității mundane a decăzut într-o regretabilă dependență de droguri și într-o periculoasă intoxicare. Am avut de-a face, cu alte cuvinte, cu o inițiere ratată. Totuși, structurile religioase ale culturii pop se mai păstrează
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
modul total. Viața lor publică și privată provoacă în continuare un imens și inegalabil interes. Megastarurile ne populează copios imaginarul colectiv. Devin modele sociale, repere solide de socializare anticipativă, cum ar spune sociologii. În România, Michael Jackson a provocat ample "ritualuri sociale de purificare" (Mihai Coman) de mizeriile și servituțile tranziției. Prin concertul său din 1992, Michael Jackson a funcționat asemenea unui veritabil terapeut național. Muritorul de rând și-a proiectat în mesagerul "Noului Olimp" ambițiile, dorințele ascunse, trăirile îndelung cenzurate
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
fix, conform programului, întreaga delegație germană ne aștepta la recepția hotelului. Aveam programată participarea la slujba religioasă de la catedrală consacrată Sfântului Konrad, patronul spiritual al orașului. O procesiune realmente impresionantă: preoți reprezentând mai multe confesiuni, copii și tineri integrați perfect ritualului, muzică sacră impecabil cântată la orgă, absența totală a politicienilor ipocriți, dornici de o baie de mulțime, simplitatea, rigoarea, naturalețea și eleganța cuvântărilor, integrarea firească a prezenței noastre în viața unui minunat orășel german. Trăiau cu toții un eveniment din calendarul
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
o formă ultimă, iar taina cununiei ar deveni o vorbă fără rost. În cele din urmă am ajunge (și) la o tristă disoluție a demnității femeii și, în genere, a feminității. Suntem departe în timp de templele antichității și de ritualurile mistico-erotice orientale unde prostituția era o artă sacră și avea, prin urmare, o justificare socială și o valoare soteriologică. În concluzie, acestea ar putea fi o parte din riscurile legalizării prostituției. Sunt însă și importante avantaje. Specialiștii sunt invitați să
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
partenere?, București, Editura Curtea Veche, 2006, pp. 150-151. 5 Adi Dohotaru, Anii'60: mișcări contestatare în SUA, prefață de Ovidiu Pecican, Editura Eikon, Cluj-Napoca, 2008, p. 245. 6 Adi Dohotaru, op. cit., p. 248. 7 Mihai Coman, Mass media, mit și ritual. O perspectivă antropologică, Iași, Editura Polirom, 2003, p. 167. 8 Pierre Brunel, Miturile secolului XX, Editura Univers, București, vol. II, p. 282. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- NICU GAVRILUȚĂ Mama proștilor e mereu gravidă 2 1
by NICU GAVRILUŢĂ [Corola-publishinghouse/Science/990_a_2498]
-
Antichității târzii 6: ea semnalizează existența unei altfel de lumi, lumea pe dos, carnavalescul așa cum îl vedea Mihail Bahtin în François Rabelais și cultura populară în Evul Mediu și în Renaștere. Prezența măscăricilor și a nebunilor parodiază diverse momente ale ritualului serios, marcând ceea ce Jacques Le Goff denumise "un proces de laicizare a gândirii"7. Crezul și Tatăl nostru se numără printre textele cele mai des imitate într-o manieră caricaturală; în acest sens, Mihail Bahtin citează o aserțiune teologică din secolul
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
postului sau risus natalis, râsul de Crăciun. Grație celui dintâi au apărut numeroase narațiuni parodice; cel de-al doilea generează cântece sau imnuri parodice, îmbinând cultul nașterii lui Hristos cu motive laice. Parodierea textelor sfinte se realizează și prin înlocuirea ritualului religios cu forme ale reprezentațiilor de mistere medievale, îndeosebi în acele texte destinate recitării și, pe o treaptă superioară, cântării. Parodia sacra atestată în secolele V-VII cunoaște două exemplificări de excepție în Joca monacorum și Coena (Cena) Cypriani. Aceasta
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
zis anularea distanței) dintre persoana reală și personajul literar a generat, iată, un fenomen specific renascentist. Căruia unii exegeți îi atribuie totuși o descendență medievală clară, întrucât în Evul Mediu târziu prezența măscăricilor și a nebunilor parodia diverse momente ale ritualului serios. Contextul îi favorizează pe bufoni, cei ce stârnesc râsul atunci când își scutură tichia sau când simbolizează nebunia ca formă de eliberare. Aceștia se impun și ca "hibrid parodic"199, autoparodiindu-și "prin îngroșarea cuvântului străin, propriul cuvânt", după cum susține Mircea
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
deodată într-una vulgară, Angelica se transformă într-o femeiușcă, iar Orlando într-un nătâng"226. Este adevărat că Ferraguto, Ranaldo și Orlando, îndrăgostiți la prima vedere, pornesc pe urmele Angelicăi, lăsând baltă turnirul ce trebuia să se desfășoare respectând ritualul. Dar vulgarizarea de care pomenea istoricul literar italian trece în sfera comicului, chiar dacă nu atât de reușit ca la Ariosto, deci nu ni se pare gratuită. Cum altfel ar fi putut sta lucrurile, dacă până și regele se vede nevoit
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
capitolul XXVII al Cărții a doua conține o posibilă cheie a romanului. O dată finalizate stihurile pantagruelice dedicate "celor patru vrednici luptători,/ Ce-au biruit în luptă înțeleaptă,/ Ca Scipio și Fabiu alteori,/ O hoardă de mârlani cotropitori", Panurge practică același ritual, la care naratorul adaugă comentariul că ar reprezenta "o îngânare a închinării lui Pantagruel". După ce "a înfipt într-o țeapă pielea, coarnele și pulpa dreaptă a cerbului, urechile a trei iepuri" ș.a.m.d., Panurge inscripționează următoarele: Aici s-au
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
cu o încărcătură poetică. Exploratorul acestui spațiu virgin se imaginează drept un nou profet, aruncat pe insulă pentru a propăvădui "cuvântul Evangheliei". Însă prezența celorlalți, a indienilor care îi vizitează habitatul nou adoptat pentru a-și duce la bun sfârșit ritualul carnivor, deci profanându-i lumea clădită de el într-un mod poetic, îl va contraria și îl va face chiar să se îndoiască de atotputernicia celor propăvăduite. În fața "rămășițelor carbonizate ale victimei ispășitoare", "Guvernatorul Speranzei" practică o ironică punere în
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]