51,037 matches
-
absorbea preventiv - a unor guverne despre care putea fi sigur că nu vor periclita vreodată siguranța sovietică. Acest rezultat nu putea fi garantat decât aliniind sistemele politice ale statelor est-europene la sistemul din Uniunea Sovietică: aceasta a fost, de la Început, intenția și dorința lui Stalin. Pe de o parte, părea un țel ușor de atins: În țări ca România și Ungaria, vechile elite fuseseră discreditate; nu era greu să le elimini și să pornești de la zero. În multe locuri, armata sovietică
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
egalității și respectarea drepturilor democratice Într-o parte a Europei În care cele trei fuseseră dintotdeauna sporadice. Erau țeluri tangibile (cel puțin În aparență) și seducătoare pentru cei care, la fața locului sau În Europa de Vest, voiau să creadă În bunele intenții ale lui Stalin. Însă Într-o serie de alegeri locale și naționale din Austria, Germania de Est și Ungaria s-a dovedit că acest program era dezavantajos tocmai pentru comuniști. A fost clar de foarte timpuriu (de exemplu, la alegerile
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
fără sprijin sovietic, dar și partidele comuniste din Franța și Italia, deși Își afirmau În continuare loialitatea față de Moscova, funcționau În viața de zi cu zi fără sfaturi sau instrucțiuni din străinătate. Liderii de acolo nu erau la curent cu intențiile lui Stalin. Ca și cehii, dar cu și mai puține directive din partea Uniunii Sovietice, ei urmau o „cale spre socialism” franceză sau italiană, participând la coaliții de guvernare și tratând obiectivele naționale și pe cele comuniste ca perfect compatibile. Toate
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
a condamnat proiectul unei Federații Balcanice, iar URSS a sistat tratativele comerciale, rechemând În luna următoare personalul civil și militar de la Belgrad. A continuat cu o serie de comunicate și acuzații oficiale, În care ambele părți afișau cele mai bune intenții, și a culminat cu refuzul lui Tito de a lua parte la a doua conferință a Kominformului. Ruptura s-a consumat apoi la respectiva conferință, pe 28 iunie 1948, printr-o rezoluție oficială ce excludea Iugoslavia din organizație sub pretext
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
era Înfățișat ca un pact atlantic de apărare, și nu ca o alianță euro-americană. Apărând inițiativa guvernului În fața Senatului, Dean Acheson n-a uitat să sublinieze că America nu va desfășura trupe numeroase În Europa. și aceasta era, Într-adevăr, intenția americanilor. Dacă Statele Unite se angajau, În premieră, Într-o complicată alianță europeană, era pentru că la Washington mulți vedeau În NATO, ca și În Planul Marshall, un mod de a ridica moralul europenilor și de a le reda autonomia - În speță
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
cele precedente. Procurorii și martorii au subliniat În mod repetat apartenența etnică a majorității acuzaților - „cosmopolitul Rudolf Margolius”, „Slánský... speranța evreimii din Partidul Comunist”, „reprezentanții sionismului internațional” etc. Originea evreiască (uneori „originea sionistă”) servea drept prezumție de vinovăție, fiind dovada intențiilor anticomuniste, anticehe. Limbajul procurorilor, transmis la radioul cehoslovac, amintea și chiar depășea vituperările triviale ale procurorului VÎșinski În procesele de la Moscova: „trădători scârboși”, „câini”, „lupi”, „javrele lui Hitler” și altele de aceeași factură, consemnate și de presa cehă. În a
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Drepturilor Omului (semnată de Consiliul Europei În 1950) aveau să capete În deceniile următoare o semnificație durabilă. Dar, la vremea lor, asemenea documente și agențiile care le promulgau semănau teribil cu pacturile și ligile din anii ’20: pline de bune intenții, dar sortite eșecului. E de Înțeles că scepticii momentului nu le-au dat prea multă importanță. Cu toate acestea, după moartea lui Stalin și sfârșitul războiului din Coreea, Europa Occidentală a pășit pe nesimțite Într-o eră remarcabilă de stabilitate
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
În aparență - era important să pară pregătite și capabile să le folosească -, dar mult mai temperate În realitate. Pentru americani, ele mai prezentau un avantaj. Statele Unite Încercau Încă să iasă din Încurcăturile europene În care intraseră, În ciuda celor mai bune intenții ale liderilor. Nuclearizarea Europei era o posibilă soluție. N-ar mai fi fost nevoie de o uriașă prezență militară americană staționată pe termen nelimitat În inima Europei - oamenii politici și strategii militari deopotrivă așteptau cu nerăbdare clipa În care Europa
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
ocupa Berlinul de Vest (și mare parte din Europa Occidentală) În orice moment. Dar, cum Statele Unite promiseseră că vor apăra libertatea Berlinului de Vest prin orice mijloace (În practică, asta Însemna arme nucleare), Hrușciov n-avea nici cea mai vagă intenție să riște un război nuclear pentru Germania. După cum consemna ulterior În memoriile sale ambasadorul URSS la Washington, „Kennedy a supraestimat disponibilitatea lui Hrușciov de a face gesturi decisive În Berlin: cel mai agresiv a fost Înălțarea Zidului”11. După Berlin
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
au văzut de ograda proprie. Aspectul cel mai remarcabil al scenei politice europene din anii ’50 nu erau Însă schimbările vizibile, ci schimbările invizibile. Surprinzător, În Europa de după război au reapărut state democratice autonome, care nu aveau nici mijloacele, nici intenția să se războiască și care erau conduse de oameni În vârstă al căror crez politic comun și tacit era „Fără experimente”. În ciuda așteptărilor generale, temperatura politică a Occidentului a părăsit zona incandescentă a ultimilor patruzeci de ani. Calamitățile trecutului recent
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
aveau o realitate geografică arbitrară, a cărei existență postbelică se baza pe decizia tacită de a fabrica o identitate de larg consum nouă și măgulitoare - doar că exercițiul a fost mult mai reușit În cazul Austriei. Un partid creștin-democrat cu intenții reformiste, o stângă parlamentară, consensul general că diviziunile ideologice sau culturale moștenite nu trebuiau Împinse până la polarizare sau destabilizare politică, precum și o populație depolitizată - acestea erau trăsăturile distinctive ale stabilității postbelice În Europa de Vest. Modelul italian sau austriac poate fi reperat
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Încă un rol. Dean Acheson, discurs la West Point (5 decembrie 1962) Vă vorbește Imre Nagy, președintele Consiliului de Miniștri al Republicii Populare Ungare. În primele ore ale acestei dimineți, trupele sovietice au lansat un atac asupra capitalei noastre, cu intenția evidentă de a răsturna guvernul maghiar legal și democratic. Informez poporul și opinia publică mondială că trupele noastre luptă și guvernul este pe poziție. Imre Nagy la Radioul ungar (4 noiembrie 1956, ora 5.20 a.m.) Este o eroare gravă
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Massu a Învins, după ce spărsese o grevă generală și Îi zdrobise pe insurgenți În bătălia pentru Alger. Populația arabă a plătit un preț Îngrozitor, Însă reputația Franței a fost terfelită iremediabil. Iar coloniștii europeni au rămas suspicioși ca Întotdeauna față de intențiile pe termen lung ale Parisului 5. În februarie 1958, guvernul proaspăt instalat al lui Felix Gaillard a fost pus Într-o situație dificilă de aviația franceză care a bombardat Sakhiet, un oraș de peste granița cu Tunisia suspectat că funcționează ca
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
care l-au susținut pe Pétain În 1940. Dar, În cazul tratatului cu Germania din 1963, o asemenea strategie nu avea mare Însemnătate practică. Francezii nu plănuiau să iasă din NATO, iar de Gaulle nu avea nici cea mai mică intenție să se lase atras În vreo stratagemă germană de revizuire a acordurilor postbelice din Est. Tratatul din 1963 și noul condominiu franco-german au confirmat orientarea fermă a Franței către Europa. Pentru Charles de Gaulle, lecția secolului XX a fost că
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
ale Washingtonului. Marea Britanie avea Încă mari datorii către SUA, cărora le plătea dobândă pentru Împrumuturi aflate În derulare; În 1955, presiunea asupra lirei sterline aproape că determinase Londra să solicite să fie temporar exonerată de aceste plăți. Londra suspecta dintotdeauna intențiile americanilor În zonă: Washingtonul, se credea, plănuia să ia locul Marii Britanii În Orientul Mijlociu, ceea ce explica de ce purtătorii de cuvânt americani adoptau uneori o retorică anticolonialistă - probabil cu intenția de a seduce elitele locale. Cu toate acestea, relațiile dintre cele două
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
să solicite să fie temporar exonerată de aceste plăți. Londra suspecta dintotdeauna intențiile americanilor În zonă: Washingtonul, se credea, plănuia să ia locul Marii Britanii În Orientul Mijlociu, ceea ce explica de ce purtătorii de cuvânt americani adoptau uneori o retorică anticolonialistă - probabil cu intenția de a seduce elitele locale. Cu toate acestea, relațiile dintre cele două țări erau În general bune. Coreea și dinamica Războiului Rece aplanaseră resentimentele reciproce din anii ’40 și britanicii credeau că se pot baza pe simpatia americanilor față de interesele
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
debarcau În Egipt. În acel moment, complotul a Început să se destrame. La 6 noiembrie, Dwight Eisenhower a fost reales președinte al Statelor Unite. Administrația de la Washington era furioasă din cauza șiretlicului anglo-francez și scandalizată de minciunile care i se serviseră despre intențiile reale ale aliaților săi: Londra și Parisul ignoraseră, atât În literă, cât și În spirit, Declarația Tripartită din 1950 prin care Marea Britanie, Franța și Statele Unite se obligau să acționeze Împotriva agresorului În cazul unui conflict arabo-israelian. SUA au Început să
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
angajaseră În secret Într-o expediție atât de prost planificată și executată, dar și pentru momentul ales. Criza Suezului aproape a coincis cu ocuparea Ungariei de către sovietici. Implicându-se Într-un complot imperialist flagrant Împotriva unui singur stat arab, cu intenția vădită de a se răzbuna pe acesta fiindcă Își exercitase suveranitatea teritorială, Londra și Parisul au distras atenția Întregii lumi de la ce se petrecea În Europa de Est: Uniunea Sovietică invadase un stat independent și Îi anihilase guvernul. Ele puseseră interesele proprii
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
la 1 ianuarie 1958, noua CEE (cu cartierul general la Bruxelles) cuprindea aceleași șase state care formaseră CECO În urmă cu șapte ani. Este important să nu exagerăm importanța Tratatului de la Roma. El repezenta mai mult o declarație de bune intenții. Semnatarii săi schițaseră un calendar pentru reduceri tarifare și armonizare, deschiseseră perspectiva unor eventuale alinieri monetare și căzuseră de acord să promoveze libertatea de mișcare a mărfurilor, monedei și forței de muncă. Cea mai mare parte a textului forma un
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
se află sâmburele eșecului său. Deși cuvântarea nu a fost publicată oficial În Uniunea Sovietică până În 1988, serviciile secrete occidentale au aflat despre ea În doar câteva zile. La fel și partidele comuniste din Vest, deși nu fuseseră informate despre intențiile lui Hrușciov. Ca urmare, În câteva săptămâni, zvonurile despre acuzele lui Hrușciov la adresa lui Stalin se răspândiseră peste tot. Efectul a fost euforic. Printre comuniști, condamnarea publică a lui Stalin și a faptelor sale aducea confuzie și Îndoială, dar și o
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
act de sfidare din partea unui partid forțat să aleagă Între baza sa națională și autoritatea superioară de la Moscova. Cu siguranță, așa vedeau lucrurile liderii sovietici. Hrușciov, Mikoian, Molotov și alți trei oficiali au zburat spre Varșovia la 19 octombrie cu intenția de a Împiedica numirea lui Gomu³ka, de a interzice Îndepărtarea lui Rokossowski și de a reinstaura ordinea În Polonia. Pentru a face și mai clare aceste intenții, Hrușciov a ordonat deplasarea unei brigăzi de tancuri sovietice spre Varșovia. Dar, În urma
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Molotov și alți trei oficiali au zburat spre Varșovia la 19 octombrie cu intenția de a Împiedica numirea lui Gomu³ka, de a interzice Îndepărtarea lui Rokossowski și de a reinstaura ordinea În Polonia. Pentru a face și mai clare aceste intenții, Hrușciov a ordonat deplasarea unei brigăzi de tancuri sovietice spre Varșovia. Dar, În urma unor discuții aprinse cu Însuși Gomu³ka, purtate În parte chiar pe pista aeroportului, Hrușciov a ajuns la concluzia că interesele sovietice În Polonia erau mai avantajate de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
avut un larg ecou În țară; consiliile muncitorești din Budapesta, care erau În grevă de la Începutul revoltei, au răspuns cu un apel de reluare a lucrului. Nagy Îi atrăsese În sfârșit de partea sa pe majoritatea celor care Îi suspectaseră intențiile. În aceeași seară În care Nagy lansa apelul său istoric, János Kádár a fost transportat În secret la Moscova, unde Hrușciov l-a convins de necesitatea formării, cu sprijin sovietic, a unui nou guvern la Budapesta. Armata Roșie urma oricum
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
stârnit o reacție ce sugerează că filmul francez devenise vehiculul preferat al dezbaterii etice internaționale. Astfel, când 26 de tineri regizori germani s-au Întrunit În 1962 la Oberhausen pentru a proclama „colapsul cinematografiei germane tradiționale” și și-au declarat intenția de a „crea un nou film german... eliberat de convențiile industriei, de controlul grupurilor de interes special”, ei au recunoscut deschis influența francezilor. Așa cum Jean-Luc Godard Îl elogiase pe Ingmar Bergman Într-un faimos eseu publicat În 1957 În Cahiers
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Dar cu excepția admirabilelor instituții școlare egalitariste și meritocratice din a Treia și a Patra Republică franceză, bursele nu acopereau cheltuielile reale pentru studii suplimentare; nicăieri ele nu compensau venitul pierdut. În ciuda generației precedente de reformatori, animată de cele mai bune intenții, Oxford, Cambridge, École Normale Supérieure, univeristățile din Bologna sau Heidelberg și celelalte instituții vechi și prestigioase din Europa rămâneau, practic, inaccesibile. În 1949, Suedia număra 15.000 de studenți, Belgia 20.000. În toată Spania existau doar 50.000 de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]