1,158 matches
-
indivizi l-au atins încă de pe acum"54). Această contribuție socială nu îndepărtează însă reflexivitatea de particularitatea obiectului ei (păstrând o trăsătură avută permanent în vedere în filosofii precum cea a lui Kierkegaard unde întreaga miză existențială gravitează în jurul unicității ireductibile a ființei individuale). Nu trebuie elaborate concepte esențializate ale persoanei pentru a urmări omogenizarea structurilor morale între participanții comunitari, ci doar pentru a pregăti desfășurarea oarecum tipică a unei integrări a fizionomiei individuale, a elaborării unei strategii de răspuns la
Conştiinţa de sine. Eseu despre rolurile multiple ale reflexivităţii by Vlad-Ionuţ Tătaru [Corola-publishinghouse/Science/929_a_2437]
-
tip teoretic o abordare relativizantă și tranzitorie care arată că implicarea unei interiorități conviviale este necesară atât evoluției cât și unui nivel acceptabil al toleranței în cadrul comunității științifice. Spre deosebire de viziunea lui Dragomir, teoria valorilor elaborată de Tudor Vianu subliniază contrastul ireductibil dintre adevăr și subiectivitate, îndepărtând miezul definitoriu al oricărui conținut teoretic de natura caracteristică a noeticului: "suportul valorilor teoretice nu poate fi decât rezultatul cercetării savantului, nu actul acestei cercetări, așa cum acest rezultat este cristalizat în propozițiile științei sub forma
Conştiinţa de sine. Eseu despre rolurile multiple ale reflexivităţii by Vlad-Ionuţ Tătaru [Corola-publishinghouse/Science/929_a_2437]
-
figura unică a semenului fără medierea deschizătoare de orizont al cunoașterii care este identificarea similarității caracteriale. Marea probă a întâlnirii cu celălalt rezidă într-o asemenea simetrizare spirituală, în citirea în cifru comun a tuturor modulațiilor sufletești care poartă aparența ireductibilă a diversității. Conceptul strângerii laolaltă care ilustrează spiritual mecanismul esențial al învecinării comunitare conține în sfera sa de note o trăsătură fenomenologică a atracției reciproce generate de asemănarea interpersonală. Această atracție funcționează în deplină lumină a conștiinței și este distinctă
Conştiinţa de sine. Eseu despre rolurile multiple ale reflexivităţii by Vlad-Ionuţ Tătaru [Corola-publishinghouse/Science/929_a_2437]
-
destituită din manifestarea sa explicită, expozițională, privată de atributele întemeierii și de imperativele semnificării. Ea e străpunsă până în punctul obscur în care semnificabilul e abia posibilul, autorevelarea posibilului însuși, donație a inaparentului în trupul poetal al unei infra-imagini, în miezul ireductibil al unei pre-imagini sau - așa cum l-am numit - al unui imagem. Stare genuină a comprehensibilului confruntat nu cu survenirea ființei imaginii, ci cu pre-ființarea ei inimaginabilă. Înțelegem deci prin ființare nu vreo calificare ontică a ființei reprezentabile, ci dinamica (dynamis
[Corola-publishinghouse/Science/84974_a_85759]
-
văzut și de spus? Ce mai e de văzut și de spus în această reducție totală a vizibilității și a rostirii? Dar nu totul e absent în urma irealizării și a desensibilizării. În orice caz, nu un nevăzut absolut, un nespus ireductibil: "O stranie lumină te urmează/ pretutindeni unde-ți porți surâsul,/ palidă lumină, stăruie sărutul,/ veștedu-i sărut, de-a lungul vremii". Ceea ce urmează - și se arată drept urmă neștearsă, stăruitoare - este lumina ce însoțește această stranie dispariție. Cele ce nu par
[Corola-publishinghouse/Science/84974_a_85759]
-
un "flux de imagini tinzând spre viziune"16. Imaginea aceasta nu mai e reprezentativă a unui referent pe care îl face vizibil prin reflectare directă; desprinsă de obiecticitatea lumii exterioare, ea e liberă până la transparență, liberă să arate "sâmburele misterios, ireductibil, al realului", adică inefabilul, inexprimabilul, indicibilul, cu un cuvânt: necunoscutul. Dar realul astfel intuit în esența sa inaparentă nu apare decât odată cu poemul, în stofa densă a plăsmuirii deja posibile; "el nu există înainte ca opera artistică să existe". Ceea ce
[Corola-publishinghouse/Science/84974_a_85759]
-
retrage în imagine, omenescul trebuie să se retragă din imaginea de sine. Tot "ce e omenesc rămâne-n urmă ca pielea unui șarpe", "să-ngroape taina sa de om/ luminii doar,/ asemănare"24. Pe ultima treaptă a decreației, în miezul ireductibil al absenței, "socotindu-se pulberea drumurilor"25, omul e pregătit de urmare. Dar "nu putem urma/ decât fiind asemeni"26, prin asemănarea cu lumina neasemuită a chemării. Ultima treaptă e prima pe calea urmării, intrarea în imagine ca în pulberea
[Corola-publishinghouse/Science/84974_a_85759]
-
se lasă cuprinsă de distanța necuprinsă care i se dă, se re-dă la nesfârșit, precum izvorul inepuizabilului reînceput. În schimb, "nemurirea/ chipului ascuns nu-ncerca s-o redai"; ceea ce apare în vedere este, la rândul său, chipul învăluit al ultimului ireductibil, neînchipuitul care stă sub chip. Ca ultim al esenței, el se dă ca prim al ființării; se arată în ascundere, în taina supradeterminării. Cele în care se arată nu pot fi scrise, ci doar de-scrise, decreate în manifestarea lor
[Corola-publishinghouse/Science/84974_a_85759]
-
laolaltă cu vălul ce acoperă adevărul înseamnă, inversând sensul mitului platonician, a uita nu de ființă, ci de vanele imagini ale acesteia, devenite indiferente, pentru a avea împărtășire cu adevărul dezvăluit, alétheia. Repliere - reducție - până la pliul din urmă, la esența ireductibilă, nemanifestată, dar receptivă, astfel încât trupul dematerializat să nu fie decât mediul de primire și de exaltare a unei alte imagini: "Îngerii Domnului/ ca niște pești/ mi se strecoară în vârtejuri/ prin găvane...". Imaginea aceasta nu arată nimic din existența uitată
[Corola-publishinghouse/Science/84974_a_85759]
-
interpretare alegorică este inofensivă; alegoria este o acoperire sau mai degrabă o travestire a ceva care este deja cunoscut ori cognoscibil într-un anumit fel, în timp ce apariția unei Imagini având virtutea de simbol este un fenomen originar (Urphaenomen), necondiționat și ireductibil, apariția a ceva ce nu se poate manifesta altfel în lumea noastră" (Mundus Imaginalis ou l'imaginaire et l'imaginal, conferință susținută la Colloque du Symbolisme, Paris, 1964, publicată în Cahiers internationaux du symbolisme 6, Bruxelles, 1964, în Henry Corbin
[Corola-publishinghouse/Science/84974_a_85759]
-
originii absolute și quasimetafizice". Cadrele investigației, temporale doar cu titlu pur orientativ, erau metafizice, propunîndu-și deci transcenderea fenomenalului. O asemenea clătinare a fundamentelor care impunea însă o necesară reîntemeire s-a produs în fapt odată cu filosofia lui Husserl și Heidegger. Ireductibilă, deci, la un debut temporal ("act ireductibil la simpla apariție în timp"), a fonda "constă în a structura cu ajutorul unor anumite forme, în a depăși fărîmițarea primară, pentru a ajunge la principiile unificatoare", acelea prin care ființa și spiritul captează
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
doar cu titlu pur orientativ, erau metafizice, propunîndu-și deci transcenderea fenomenalului. O asemenea clătinare a fundamentelor care impunea însă o necesară reîntemeire s-a produs în fapt odată cu filosofia lui Husserl și Heidegger. Ireductibilă, deci, la un debut temporal ("act ireductibil la simpla apariție în timp"), a fonda "constă în a structura cu ajutorul unor anumite forme, în a depăși fărîmițarea primară, pentru a ajunge la principiile unificatoare", acelea prin care ființa și spiritul captează cotidianitatea informă a vieții empirice. "Orice fondare
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
și bun" și care, cu libertatea insului biblic de dinainte de cădere, e ispitit să citească "semnul întors". Figura Magului care, după Eminescu, e "paza răzbunării" ne dezvăluie o experiență existențială. Ea înseamnă în fond, pentru peisajul originar al Egiptului, " Prezența ireductibilă prin care omul face (uneori) proba", cum observa J. Russ în lucrarea citată mai sus, gest cu ajutorul căruia e identificat misterul existenței însăși, precum și singularitatea omului, ireductibil la orice om generic. Magul sau Marele Preot e acea Prezență fondatoare care
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
o experiență existențială. Ea înseamnă în fond, pentru peisajul originar al Egiptului, " Prezența ireductibilă prin care omul face (uneori) proba", cum observa J. Russ în lucrarea citată mai sus, gest cu ajutorul căruia e identificat misterul existenței însăși, precum și singularitatea omului, ireductibil la orice om generic. Magul sau Marele Preot e acea Prezență fondatoare care apare de altfel și în Biblie, Egiptul avînd o influență hotărîtoare asupra vecinului său de la est: Israelul, dar și asupra Greciei, cea considerată ostentativ de exegeze ca
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
provincial este deopotrivă efectul unei imposibilități de a se închide în sine în mod etanș și rodul tendinței de a transcende realul. Numai că acest solipsism îl transformă pe provincial doar într-un visător ce își contemplă eul mizer și ireductibil, acceptînd una din cele două soluții posibile: "aceea individualistă a claustrării în eu". Același provincial însă, ispitit de mirajul singularizării, mai are la îndemînă celălalt procedeu sau remediu, radical opus față de primul: este varianta "confundării prin identificare în conștiința totală
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
întîlnim un model unic al științelor, acel "monism metodologic" despre care va vorbi von Wright și prin care Comte consideră Metzger ridică perspectiva științifică la rangul de "conștiință principial filozofică"158. Distincția amintită prezentată de către von Wright sub forma "opoziției ireductibile"159 dintre "monismul" și "dualismul metodologic", adică dintre ceea ce el numește "tradiția galileană" și, respectiv, cea "aristotelică" în investigația științifică, distincție asupra căreia noi am insistat deja (vezi supra notele 63 și 155) evidențiază limpede tocmai această deosebire majoră dintre
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
romantice de Erlebnis și Verstehen dezvoltate de tradiția hermeneutică vizează "o explicație teleologică, intențională" (pentru lămuriri în privința reprezentativității trăirii și a criteriului istoricității vezi nota precedentă) și presupun sesizarea condițiilor care fac dintr-o epocă, dintr-o cultură o totalitate ireductibilă, o configurație (Gestalt) valabilă în propria-i temporalitate. Or, în acest sens este greu să mai putem vorbi despre caracterul istorist al pozitivismului de vreme ce idealul lui de cunoaștere îl constituie "explicația cauzală", prin legi universal valabile (vezi I, 2C și
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
valabilitatea unor valorizări, a unor norme și imperative cu semnificație universală, pe când creativitatea se va afirma ca expresie a unei forme de viață și a unui ideal particular. Blaga condiționează un asemenea ideal de o "matrice stilistică" valabilă în sine, ireductibilă la altă matrice. Varietatea acestor "matrice stilistice" în spațiu și timp determină și explică relativitatea sistemelor filozofice. Se cuvine să subliniem că deși relativismul lui de tip spenglerian are accente mai categorice decât în cazul lui Dilthey Blaga nu este
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
viziunea lui Dilthey presupune reluarea acestui proces o dată cu fiecare autor de Weltanschauung, ceea ce ne determină să o numim o filozofie a hiatusului repetabil. Ea apropie filozofia de artă, întrucât filozoful, ca și artistul, își creează un univers propriu, unic și ireductibil la altul. (Vezi și IV, 5, unde vom prezenta modelele aflate de originea celor trei perspective filozofice.) Însuși faptul că reformatorii n-au reușit să stabilească definitiv filozofia pe coordonatele științificității și că în istoria filozofiei rămâne oricând posibilă câte
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
spune Ranke, în timp ce Wundt arată că orice epocă istorică "a devenit cu necesitate așa, și nu altfel". Comentând aceste afirmații, M. Florian vorbește chiar în spiritul lui Dilthey atunci când se referă la faptul că fiecare moment istoric "are caractere proprii, ireductibile". El subliniază ideea că specificul fiecărei culturi depinde de faptul că "orice epocă are un scop imanent mai mult sau mai puțin conștient, o misiune, un rost în sine însăși, adică ea nu este un simplu mijloc pentru un scop
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
sine a vieții". Dilthey explică Schnädelbach "numește <<spirit>> această viață care se interpretează singură" pornind de la propriile obiectivări la nivelul expresiei, "iar științele care urmăresc metodic acest proces sunt desemnate drept <<științe ale spiritului>>"100. Viața umană este un întreg ireductibil la suma componentelor sale. Pe baza ei se constituie "sistemul culturii", ale cărui componente sunt, deopotrivă, un produs al indivizilor și un "mediu" al vieții lor. Totodată, aceste componente nu pot fi înțelese decât în relație cu întregul din care
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
nu sunt, la rându-le, decât părți ale unui întreg și se bazează pe un seelische Strukturzusammenhang. Ca și Hegel, Dilthey crede că acestea au o problematică asemănătoare, însă spre deosebire de Hegel, care le reduce la Spiritul absolut el le consideră ireductibile una la alta, așa cum socotește că sunt și tipurile de Weltanschauungen. În cazul acestora din urmă, Dilthey subliniază importanța "valorii vitale" (în sensul acreditat de Lebensphilosophie) pe care o au obiectele lor. După ce am analizat corelațiile expresiei, revenim astfel în
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
conceptului de filozofie și constată înrudirea diverselor Weltanschauungen, precum și conexiunea lor, pe baza căreia desprinde cele trei tipuri amintite. Luând ca punct de plecare "structura" conștiinței și pe "corelația" vieții, autorul consideră că tipurile de viziuni despre lume repetabile, dar ireductibile unul la altul -, sunt, în fond, "trei feluri de comportament legate între ele în structura sufletească": "Relația lor psihică ne e dată în trăire; ea aparține ultimelor fapte accesibile ale conștiinței." Subiectul se raportează la obiecte în mod diferit (am
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
mine, dar distincte de mine, regiunea ocupată de Dasein-ul «celorlalți» și care face cu putință ceea ce Heidegger va numi «faptul-de-a-fi-unul-laolaltă-cu-altul», Miteinandersein; 3) regiunea Dasein-ului care sunt «eu însumi», regiunea «sinelui», das Selbst, ale cărei hotare le trasează suma posibilităților mele ireductibile, deasupra cărora sălășluiește - ca posibilitatea «supremă, desprinsă de orice relație și de neocolit» - moartea fiecăruia dintre noi. ș...ț Această carte nu poate fi deschisă la întâmplare și, cu atât mai puțin, ea nu poate fi frunzărită. Cine vrea să
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
cu prețul mult prea mare al uitării de sine. CAPITOLUL IV. COGITO-UL IV.1. Intuiția cogito-ului Cogito-ul însuși, care dobîndește în cartesianism o dimensiune considerabilă ) în calitate de prim principiu al metodei, este problematic. Dacă el pare să țâșnească din intuiția ireductibilă a subiectului - din orice subiect care gîndește liber - și recompensează efortul conversiunii conform căreia necesitatea este prealabilă îndoielii, el presupune totodată admiterea realității sau adevărului unora din ideile noastre și de fapt el se bazează astfel pe un idealism ce
Cartesianismul ca paradigmă a "trecerii" by Georgia Zmeu () [Corola-publishinghouse/Science/471_a_1370]