891 matches
-
adunarea manuscriselor pentru constituirea bibliotecii palatului, bibliotecă dispersată la moartea împăratului. Savanții palatului aveau ca misiune și corectarea textelor, dar și editarea autorilor clasici, așa cum se făcea în Alexandria cu zece secole mai devreme. În același timp, se dezvoltau atelierele monastice (Corbie, Saint-Riquier, Tours), iar copiștii reproduceau operele autorilor antici și pe cele sacre. În Germania, această mișcare artistică și literară va fi continuată în secolul al X-lea de primii trei Otton; mănăstirile din Korvey, Fulda, Reichenau, Saint-Emmeran de Ratisbonne
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
Frecventă în secolele al VI-lea și al VII-lea, această practică s-a rărit mai apoi. Procedeele chimice permit reapariție primei scrieri a acestor palimpseste, dar folosirea procedeelor optice este mai puțin periculoasă pentru conservarea suportului. Copiștii aparțineau comunității monastice. Uneori, călugări în trecere veneau să li se alăture, chemați datorită competenței lor sau, dimpotrivă, veniți să se perfecționeze într-un atelier renumit sau pur și simplu pentru a recopia un text care lipsea din mănăstirea lor. Scriptorium-ul nu folosea
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
Astfel, scriptorium-ul, biblioteca și arhiva erau adesea legate, iar armarius cumula îndatoririle. Fiecare atelier lucra pentru biblioteca propriei mănăstiri, dar putea primi și comenzi din exterior, fie de la prinți sau personalități, fie de la alte mănăstiri. Astfel, cele mai bune ateliere monastice, datorită calității tehnicilor lor în caligrafie sau ilustrare, au jucat un rol comparabil cu cel al unei edituri (Saint-Martin de Tours, Saint-Denis, Saint-Gall, Reichenau, Echternach, Saint-Maximin de Trčves), ca furnizori recunoscuți de către prinți, biserici și mănăstiri. 3. Scrierea. În această
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
protecția volumelor pe care raritatea le făcea prețioase în sine. Cele mai vechi legături în piele cunoscute sînt copte și arabe; între secolele al VIII-lea și al XI-lea le găsim și în Occident, influențate de Orient. În legătura monastică obișnuită, părțile late erau făcute din scînduri de lemn, pentru a susține cărțile adesea voluminoase și a căror materie, pergamentul, avea tendința să se miște. Aceste scînduri erau acoperite cu piele de vițel, vacă sau scroafă și cu puține ornamente
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
din viața economică se refugiase în aglomerațiile rurale: în moșiile merovingiene și abații. Viața intelectuală se izola în aceste abații; bibliotecile și scriptoria lor satisfăceau nevoile comunităților respective, iar difuzarea scrierilor timpului nu ieșea deloc din circuitul închis al lumii monastice. De aceea este numită perioadă monastică această epocă a istoriei cărții. O dată cu evoluția favorabilă a comunității, renașterea urbană se afirmă chiar de la sfîrșitul secolului al XII-lea și totul se schimbă. Viața intelectuală se întoarce spre orașele redevenite centre ale
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
aglomerațiile rurale: în moșiile merovingiene și abații. Viața intelectuală se izola în aceste abații; bibliotecile și scriptoria lor satisfăceau nevoile comunităților respective, iar difuzarea scrierilor timpului nu ieșea deloc din circuitul închis al lumii monastice. De aceea este numită perioadă monastică această epocă a istoriei cărții. O dată cu evoluția favorabilă a comunității, renașterea urbană se afirmă chiar de la sfîrșitul secolului al XII-lea și totul se schimbă. Viața intelectuală se întoarce spre orașele redevenite centre ale producției și schimbului și a căror
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
urbană se afirmă chiar de la sfîrșitul secolului al XII-lea și totul se schimbă. Viața intelectuală se întoarce spre orașele redevenite centre ale producției și schimbului și a căror populație crește. Învățămîntul urmează aceeași cale; înainte era rural în școlile monastice și urban între zidurile catedralelor; în timp ce primele erau în declin, școlile episcopale au beneficiat de avîntul orașelor și și-au mărit efectivele în cursul secolului al XII-lea; profesori și studenți au trebuit să se unească atunci pentru a-și
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
pe autori să-și încredințeze cu mai multă ușurință operele copiștilor, iar doritorii de carte invadează lumea universitară; librarii universității se consacrară și comerțului cu cartea destinată publicului larg, iar cîțiva librari au apărut și în alte orașe mari. Bibliotecile monastice nu mai sînt singurele colecții de carte. Bibliotecile regale iau amploare, începînd cu cea a Sfîntului Ludovic; cea a lui Carol al V-lea, care aduna 1 200 de manuscrise în turnul Luvrului, a rămas celebră. Gustul pentru carte cîștigă
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
TABLA DE MATERII PREFAȚĂ ............................................................ INTRODUCERE .................................................. ORIGINILE CĂRȚII ............................................ CARTEA ÎN ANTICHITATEA GRECO-LATINĂ ................................................ I. Condițiile generale .................................... II. Cartea în Grecia clasică ............................ III. Cartea la Roma și în Imperiul Roman ...... CARTEA ÎN EVUL MEDIU ............................... I. Sfîrșitul Antichității și cartea în Bizanț ..... II. Perioada monastică ................................... III. Perioada laică ........................................... IV. Cartea în Extremul Orient și în Orientul Mijlociu ...................................... APARIȚIA TIPARULUI ...................................... I. Xilografii ................................................... II. Nașterea tipografiei ................................... III. Expansiunea tiparului ............................... IV. Factorii răspîndirii tiparului ..................... DE LA MANUSCRISUL MEDIEVAL LA CARTEA MODERNĂ ................................... I. Forma de prezentare a cărții ...................... II. Ilustrarea cărții
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
Veniamin Costachi la înmormântarea starețului Paisie de la Neamț, BOR, 1987, 3-4; Paul Mihail, Cuviosul stareț Paisie de la Neamț, în Sfinți români și apărători ai legii strămoșești, coordonator Nestor Vornicescu, București, 1987, 483-495; Călugărul Ioannikios (Muntele Athos), A Homily for the Monastic Tonsure by St. Paisy (Velichkovsky), RSE, 1991, 3-4; Alexandru Duțu, Pour une histoire de la dévotion sud-est européenne. Contributions récentes, RSE, 1991, 3-4; Paul Mihail, Slujba sfântului cuviosului Paisie de la Neamț (După manuscrisul aflat la Muntele Athos în schitul Sf. Ilie
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288622_a_289951]
-
datorită unei fervente activități misionare de convertire desfășurate în cadrul comunităților păgâne 3, răspândirea progresivă a noii credințe a dus în mod firesc la modificări semnificative ale mitologiilor locale, uneori chiar în mod radical. Pe măsură ce instituția clericală în ansamblu, inclusiv cea monastică, și-a consolidat bazele pentru exercitarea atribuțiilor religioase, monoteismul a impus noua reprezentare figurală a divinității − cu acceptarea interpretărilor locale, unele marcate profund de reminiscențele credințelor păgâne. Pentru a-i sprijini pe muritorii acum penitenți să înțeleagă mesajul creștin și
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
manifestare a fricii în fața puterii absolute de judecata coercitivă. El a luat forme diferite în credința catolică față de ortodoxie, date fiind credințele bogate și mitologiile păgâne ale tinerelor regate medievale. Istoria motivului purgatoriului (emergent din secolul XI), venit dintre mediul monastic irlandez (Sf. Patrick), oglindește permisivitatea pe care dogma catolică a fost nevoită să o manifeste față de soluțiile "populare" (pe lângă lupta permanentă cu modelul regelui-sacerdot, de inspirație bizantină, preluat și de monarhi occidentali, cu consecințe pentru teoria și exercitarea puterii catolice
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
relevantă e contribuția lui Platon - cu accent pus tocmai pe etica datoriei față de oikonomia imaginii divine, în cadrul planului politic creștin și al instituțiilor puterii. Mai mult, eudaimonía (fericirea) aristotelică nu se va "închide" în forme etice de tip monastic ortodox (trăită în credință); dimpotrivă, ea se va traduce printr-o împlinire socială, contingentă: familie, sănătate, prieteni. Ideea poate fi corelată, consider, sub aspect istoric și fără mari riscuri în interpretare, și cu apariția, în viața religioasă și socială a
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
între soț și soție) se regăsesc doar parțial în morala creștină, cea de-a treia valoare a noțiunii grecești de philía (prietenia între oamenii liberi) se restrânge un timp, ca și discursul despre "societate" - se manifestă în mediul monastic bizantin sub forma prieteniei între confrați; revine în mentalul colectiv mai curând odată cu ordinele călugărilor cerșetori, în secolul XIII, în Italia, și cu activitatea lui San Francesco d'Assisi. Propun valorificarea acestei observații și sub un alt unghi: politeí
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
imagine a lui Iisus) și a aproprierii teritoriului credinței de către ea. Controversa în jurul imaginii artificiale a disimulat problema credinței în imaginea naturală, oricum ambele incomode pentru instituția basileică și pentru propriul cult, din cauza răspândirii lor cu ajutorul persuasivei și eficientei teologii monastice. Cu distanță critică față de opiniile unor specialiști factualiști, precum Hélène Ahrweiller (care analizează perioada iconoclastă în cheia unei înfruntări politico-sociale și instituționale convulsive), Marie-José Mondzain (iar Giorgio Agamben cu mult mai mult, în Il Regno e la Gloria, chiar dacă polemic
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
religios, cu implicații spirituale neprețuite pentru lumea catolică, ca și pentru istoria imaginii creștine și a imaginarului colectiv, orientul ortodox retrage conceptul de philía din teoria politică în interiorul practicii clericale și, chiar mai mult, îl "specializează" pentru viața monastică. Gândirea politică basileică nu mai situează etica prieteniei - atât de importantă la vechii greci pentru teoria politicului - drept o dominantă a sistemului de relații de putere (chiar Constantin I renunță de altfel la instituția tetrarhiei). În consecință, imaginarul medieval ortodox
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
începuturile ei instituționale, a fost influențată semnificativ de modelul teologic isihast. Faptul că la jumătatea secolului XIV triumfa, cu privire la relația dintre om și divinitate, viziunea palamită, se poate să fi influențat nu numai primele forme de organizare (predominant de tip monastic) ale vieții ecclesiale de la nord de Dunăre, ci și relațiile politice ulterioare dintre statele medievale românești și capitala bizantină amenințată de invazia otomană. Opțiunea fundamentală pentru o credință de tip isihast, profund ortodoxă, implicit non-unionistă (așa cum am amintit, se opunea
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
ultimul ei secol de existență, chiar atunci când a avut mai multă nevoie de sprijin militar. Esențial pentru demonstrația de față este faptul că isihasmul a reevaluat sursele filosofiei grecești și le-a reintegrat, prin apelul la patristică și la tradiția monastică ascetică: Metoda rugăciunii lăuntrice sau a minții, cunoscută sub numele de isihasm, ține de tradiția ascetică a Bisericii de Răsărit și urcă, fără îndoială, la o antichitate îndepărtată. Trecându-se de la dascăl la ucenic pe cale grăită, prin pildă și îndrumare
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
succes în practică), reprezentată dogmatic de Varlaam din Calabria, a intrat așadar în conflict deschis cu teologia isihastă, dar în mod productiv. Aceasta din urmă a refăcut autoritatea spirituală patristică, printr-o interpretare nu revoluționară, ci, dimpotrivă, respectuoasă față de tradiția monastică ascetică. Modelul moral și spiritual al creștinului, propus de Palamas, s-a impus definiv în credința ortodoxă și a fost recunoscut de conciliile constantinopolitane. El a întâlnit totodată planul politico-religios al oikonomiei comunităților medievale - unele mult influențate de disputele constantinopolitane
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
al oikonomiei comunităților medievale - unele mult influențate de disputele constantinopolitane −, atât prin ecoul și demarajul său general post-bizantin în lumea ortodoxă (chiar și la nivelul puterii autocrate, cum e cazul lui Neagoe Basarab), cât și prin practicarea sa în mediul monastic. Precum iconoclasmul, curentul isihast a rămas în istoria imperiului și a lumii ortodoxe atât ca rezultatul unei crize teologice de anvergură, cât și al unei crize a puterii înseși. Instituția basileică a ieșit înfrântă în ambele momente istorice. Dacă însă
[Corola-publishinghouse/Science/84997_a_85782]
-
arhitectura strict funcțională de tip City, Downtown ș.a). De un interes deosebit și aflate în regim de conservare ca expresii ale patrimoniului cultural universal sunt și ansambluri de arhitectură religioasă, integrate armonic în peisajul natural al regiunilor respective: complexele monastice Meteora și Muntele Athos, în Grecia, Ierusalimul, Vaticanul, Mont-Saint Michel în Franța, Shaoling și Lhassa, în China, mânăstirile din nordul Moldovei ș.a.. Își așteaptă regimul normal de conservare și alte ansambluri arhitectonice cu specific național sau regional. Spre exemplu, ansamblurile
Geografia mediului by Irina Ungureanu, Valerian Dragu, Ionel Muntele, Constantin Gheorghiţă [Corola-publishinghouse/Science/880_a_2388]
-
lui Pavel în mod restrictiv, ca o referire la cei ce se mântuie efectiv. Într-adevăr, într-o scrisoare din 429-430 trimisă unui anume Rufin (Epistula ad Rufinum de gratia et libero arbitrio), Prosperus spune că unii membri ai comunității monastice din care face el parte scriseseră prelegeri (collationes) contra lui Augustin, pe care el, însă, îl apăra. Prosperus nega că Augustin ar fi propovăduit într-adevăr lucrurile de care era acuzat, și anume că, sub pretextul doctrinei harului, n-ar
[Corola-publishinghouse/Science/2080_a_3405]
-
alungat și avea să moară în exil. Odată hirotonisit, Cassian a plecat apoi la Marsilia unde a înființat în 415 o mănăstire pentru bărbați și una pentru femei, și aici s-a și stabilit dedicându-se mai ales răspândirii idealului monastic până la sfârșitul vieții, adică anul 435 cu aproximație. De aceea, toate scrierile sale datează din această ultimă perioadă a vieții sale. a) Motive spirituale în operele ascetice Cassian e una din acele figuri care în secolul al cincilea se întâlnesc
[Corola-publishinghouse/Science/2080_a_3405]
-
spune și titlul, analiza etică și ascetică a păcatelor omenești. O altă operă de mari dimensiuni a lui Cassian conține Convorbirile (Collationes), adică discuțiile pe care Cassian și prietenul său Germanus le avuseseră în trecut cu faimoși întemeietori de lăcașuri monastice. Scrierea a fost publicată în trei părți separate, fiecare cu propria sa prefață. Prima, care conține zece convorbiri, a fost începută la cererea episcopului Castor și a fost terminată la puțin timp după moartea acestuia, în 420; de aceea nu
[Corola-publishinghouse/Science/2080_a_3405]
-
drept model viața anahoretică a călugărilor din Egipt, vizitați de Cassian în tinerețe. De aceea, scriitorul își amintește vizitele sale în mănăstirile egiptene și fiecare „vizită” este însoțită de o „convorbire”. Cassian reprezintă, în Occidentul secolului al cincilea, vârful meditației monastice; el reia elementele ascezei egiptene și le plasează în climatul și în mediul social și cultural din vremea sa. Cronologic vorbind, acest scriitor este contemporan cu Augustin, însă din punct de vedere tematic aparține pe deplin perioadei ulterioare acestuia: nu
[Corola-publishinghouse/Science/2080_a_3405]