7,100 matches
-
și totuși autentice, niciodată nedând impresia de convenție desuetă. Era frumos în ordinea scrisului, în acest echilibru rar de invenție modernă și de plenitudine a unui fond tradițional. Dar era frumos cu această responsabilitate a unui ins care știa că frumosul este al obștei și nu numai al unui rând de vieți ci al celor care vor veni după noi." Dintr-un sentiment de pudoare lesne de înțeles, Șerban Cioculescu nu-și exprimă deschis sentimentele pe care le nutrește față de memoria
Un senior al spiritului VLADIMIR STREINU Eseu critic by TEODOR PRACSIU, DANIELA OATU () [Corola-publishinghouse/Science/91676_a_92912]
-
soare, ni se pot topi aripile și iar cădem... Adam era fericit, era inconștient. Căzînd, în procesul de individuație, am dobîndit conștiința, cunoaște rea binelui și răului, dar scopul ei este regăsirea originilor, înțelegerea arhetipurilor prin cultivarea binelui, adevărului, a frumosului moral și dreptății. Căci dacă nu, Eriniile, slujitoarele dreptății, ne vor da în vileag. Avem de redescoperit în special arhetipul central sau arhetipul unității, pe care Jung, inspirîndu-se din buddhism, l-a numit Sine, Imago Dei, zeitatea noastră interioară. Obîrșia
[Corola-publishinghouse/Science/1563_a_2861]
-
Sephirot mă locuiește deja, mă umple, e aproape eu însumi (care am existență în sine), de la magnificența (Doamne, iar o văd pe soacră-mea) lui Kether la năbădăioasa de Shekinah, care s-a îndrăgostit de mine, mai bine zis de frumosul meu trup, că în rest suntem una. Ce revoluție! De la copacul ce semăna cu un corn de ren vertical, la Bradul de Căciun și la Arborele meu Sephirotic. Ne-am regăsit în sfîrșit, după eoni. Nici nu știu dacă l-
[Corola-publishinghouse/Science/1563_a_2861]
-
om, pentru că omul poate avea slăbiciuni și căderi, însă așezat pe tron este dincolo de acestea, căci este ipostas al lui Dumnezeu. Vasile I, în Epanagoge, ne redă în detaliu aparatul teoretic, ideologia care justifica instituția imperială: “Basileul întruchipează Binele și Frumosul”. Parcă regăsim aici o frază din Platon, și de fapt putem astfel să identificăm o sursă majoră a acestei ideologii. Republica lui Platon a fost un text luat în serios de ideologii noului stat creștin, deși întotdeauna din perspec¬tiva
Dan CHIŢOIU by Repere în filosofia bizantină () [Corola-publishinghouse/Science/91598_a_92852]
-
Anghel Demetriescu, P., om cu serioasă cultură clasică, informat și cu privire la ideile și arta contemporană, a fost un teoretician tradiționalist, intrând în rezonanță cu autori și opere consacrate. Deși teoretiza insistent asupra preeminenței fanteziei între facultățile generatoare de artă, înțelesul frumosului era, la el, cel clasicist. În contribuțiile lui analizează cvasididactic, citând abundent esteticieni al căror șir pornește din Antichitate, noțiuni precum cele de urât, ridicol și comic, glosează în legătură cu alte categorii - sublim, grație, farmec, naivitate -, scrie comentarii scolastice intitulate Ficțiune
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288725_a_290054]
-
înfrângerilor temporare ale voievodului: eliberarea Chiliei în zilele de 23-25 ianuarie 1465, când „a intrat Ștefan voievod în cetate, cu voia lui Dumnezeu”; înfrângerea lui „Matiaș” Corvin la Baia în 1467; înlăturarea din domnie în 1473 a lui Radu cel Frumos din „cetatea sa de scaun, numită Dâmbovița”, cu care prilej Ștefan „a luat și pe doamna lui Radul voievod, și pe singura sa fiică”, Maria, ce avea să-i devină soție în 1478; bătălia victorioasă din 1475 „ianuarie 10, marți
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287788_a_289117]
-
reiterate atitudinea față de literatură, reliefându-se justețea ei, ca și izbânzile în promovarea scrierilor românești de calitate. Nota se încheie cu o declarație de principiu: „Vom fi conduși de același spirit democratic, de aceeași dorință de a sluji morala și frumosul, apărători mai presus de orice ai libertății de gândire - bunul cel mai mare și mai înalt al omului”. Rolul principal în redacție îl deține în continuare G. Ibrăileanu, ajutat tot de G. Topîrceanu și de Mihail Sevastos, apoi, după plecarea
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290534_a_291863]
-
diferit de cel al atitudinilor practice, caracterizându-se prin seninătate și independență, și se produce numai atunci când sufletul se află într-o stare de „joc”, adică de mișcare liberă (idee preluată din estetica germană a epocii). În felul acesta, apar „frumosul în sine”, dar și „urâtul” atunci când jocul nu priește spiritului. P.-F. e astfel și printre primii esteticieni români care definește noțiunea de „urât”, în același timp în care ea circula intens și în estetica europeană. Un accent deosebit cade
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288896_a_290225]
-
urâtul” atunci când jocul nu priește spiritului. P.-F. e astfel și printre primii esteticieni români care definește noțiunea de „urât”, în același timp în care ea circula intens și în estetica europeană. Un accent deosebit cade pe aspectul senzorial al frumosului, în speranța autorului de a afla unele legi estetice precise, el putând fi considerat, în acest sens, un precursor al lui Mihail Dragomirescu. Cel mai important dintre principiile sale stabilește însușirile jocului estetic, care, pentru a provoca frumosul, trebuie să
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288896_a_290225]
-
senzorial al frumosului, în speranța autorului de a afla unele legi estetice precise, el putând fi considerat, în acest sens, un precursor al lui Mihail Dragomirescu. Cel mai important dintre principiile sale stabilește însușirile jocului estetic, care, pentru a provoca frumosul, trebuie să fie proporționat, moderat și armonic. Idealul estetic al lui P.-F. se vădește a fi de natură junimistă, foarte apropiat de cel al lui Titu Maiorescu. SCRIERI: Cântece voinicești despre zile din bătrâni, Bârlad, 1870; Fundament de filosofie
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288896_a_290225]
-
dovadă directă și de neobiectat a capacității sale de a aprecia calitatea literară a unei scrieri, de a simți frumusețea artistică a unui text. Ne referim la mărturia scrisă în 1764 pe exemplarul personal de lucru al Observațiilor despre sentimentul frumosului și al sublimului, referitoare la efectul provocat asupra lui de lectură operei lui Jean Jacques Rousseau (mai cu seamă de românul Émile ou de l' éducation, din 1762), în care vedea reunite, în cel mai înalt grad, calități pe care
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
asupra operei sale, indiferent de calea pe care se manifestau acestea: de la modă discuțiilor artistice și critice care invadaseră în acea vreme Berlinul (după exemplul Parisului sau al Londrei) și a cursurilor universitare pe această temă43, până la interesul general pentru frumos, pus tot mai mult în legătură pe masura ce înainta studiul dimensiunii umane interne cu sentimentul moral 44. În timp ce estetică aplicată, critică literară și artistică înfloreau în acel timp în Franța și Anglia, bazele criticii, teoria generală a artei și filosofia frumosului
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
frumos, pus tot mai mult în legătură pe masura ce înainta studiul dimensiunii umane interne cu sentimentul moral 44. În timp ce estetică aplicată, critică literară și artistică înfloreau în acel timp în Franța și Anglia, bazele criticii, teoria generală a artei și filosofia frumosului se construiau (tocmai sub influența unor autori de la aceste latitudini, ca Charles Dubos, Charles Batteaux, Anthony de Shaftesbury și James Harris 45) mai ales in Germania, în fecunda vecinătate a cercetării psihologice. Conceptele cele mai importante ale esteticii engleze și
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
cele mai importante ale esteticii engleze și franceze (gust, frumos, regula, imaginație, geniu) au fost, practic, reelaborate aici, în ton cu rigoarea caracteristică meditației din această țară46. Filosofia sistematică încearcă să definească specificul competenței omului de a se relaționă cu frumosul prin raportare la celelalte facultăți subiective, printr-un efort de a determina unitatea spiritului pornind de la diferitele articulații funcționale ale acestuia. Teoria celor trei facultăți (cognitivă, volitiva, judecativă), care structurează opusul kantian, are antecedente clare în activitatea Academiei din Berlin
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
sufletului într-o facultate cognitivă și o facultate volitiva, si sa se includă în această din urmă senzația de plăcere sau de neplăcere. Dar eu cred că între cunoaștere și voință se află asentimentul, satisfacția sufletului încercată dincolo de dorință. Contemplam frumosul naturii și al artei cu plăcere și satisfacție, fără să implicăm dorința 53. Pe masura ce, între căutări de noi orizonturi și de revizii și rectificări ale realizărilor precedente, știința psihologiei își ia avânt, în sfera teoriei artei se reduce tot mai
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
perioadei din istoria culturii germane care îi și poartă numele (die Geniezeit 55). Ca urmare a acestei mutări de perspectivă, în cea de-a doua jumătate a secolului al XVIII-lea, teza întâietății sentimentului în materie de artă și de frumos, a trăirii individuale ireductibile la rațional în fenomenul estetic era deja acceptată. Din care motiv, acest veac a mai fost calificat, retrospectiv, de către unii teoreticieni, și că "era individualului"56. Individualismul a fost, în viziunea unor cercetători care s-au
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
începuturile esteticii că disciplină modernă, deci nu poartă însă doar pecetea factorilor de schimbare imanenți filosofiei epocii. Afirmarea ideii individualismului și a geniului în perimetrul acesteia din urmă că o consecință a fundamentării psihologiei, recunoașterea subiectivității ca bază a teoriei frumosului este și un reflex al cursului științei timpului, care, în virtutea noilor sale direcții de evoluție, jalonate încă în atmosferă Renașterii (prin cercetători că Toscanelli, Copernic, Galilei), cultiva acum tot mai mult în dezavantajul descrierii și al speculației la masa de
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
numeroasele teme pe care reflecția le atinge în desfășurarea ei, în virtutea lucidității cu care autorul surprinde direcțiile cele mai semnificative, chestiunile de dezbatere cele mai actuale în cultura epocii. Amintim că vremea Iluminismului a fost decisivă în procesul fundamentării teoriei frumosului și a instaurării sensurilor moderne ale conceptelor ei principale, ca a definit termeni cardinali pentru dezvoltarea posterioara a acestei discipline, cum au fost aceia de estetică, filosofia artei, judecată de gust sau literatura. Meditația kantiana asupra artei are, evident, drept
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
echilibrat poemul implică activitatea judecății de gust a artistului în timpul procesului de creație. Luând aici termenul gust nu în semnificația diferențiala, legată de senzație (dulce, amar, sărat etc.), cu care apare acesta în Antropologia, ci de facultate de evaluare a frumosului, de capacitate de a discerne între ceea ce generează plăcere și ceea ce generează neplăcere. Răspândit în Europa veacului al XVIII-lea mai întâi printre artiștii și filosofii englezi, francezi și italieni iar mai apoi printre cei din restul continentului, gustul era
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
printre artiștii și filosofii englezi, francezi și italieni iar mai apoi printre cei din restul continentului, gustul era văzut, pe o linie teoretică ce ajunge până la Cicero, ca o facultate subiectivă, naturală (în Oratorul perfect, acesta pomenea un simț pentru frumos comun individului cult, doctus, și celui incult, rudis). În ciuda cărui caracter, crede Kant împreună cu Secolul Luminilor (sub influența contelui Anthony de Shaftesbury și a lui Alexander Gerard), gustul se modelează, se "corectează și evoluează", se educa și se rafinează în
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
gustului apare ca fiind chiar mai importantă în această activitate. Pentru că, dacă nu este bine stăpânit și îndrumat, geniul poate produce, în virtutea forței sale "oarbe", adevărate dezastre. Sarcina acestei necesare acțiuni moderatoare asupra geniului îi revine facultății de judecată a frumosului, care, scrie filosoful, îl disciplinează și "îi imprimă un curs, indicându-i limitele de acțiune adecvate finalității"95. Care îl călăuzește pe artist în timpul procesului creator, induce în mod spontan (independent de orice concepte și reguli) alegerea, între diversele posibilități
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
o oferea) și a acceptării ideii unui component rațional în creația artistică, cristalizează acum noțiunea de rațio poetica (sau ragione poetica). Devenită curând loc comun al teoriilor estetice ale timpului, aceasta s-a menținut și în perioada Clasicismului, cănd prin frumos artistic se înțelegea acela care era produsul regulilor. Toate aceste sensuri vor fi contopite mai apoi la temeliile accepției kantiene a geniului de "compus" pe baza a două elemente principale, natura și raționalitatea, cărora li se adaugă un al treilea
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
e caută poetul autentic nu este satisfacția prin realizat (poemul, cartea), ci prin actul de a realiza, prin faptul singularei sale rostiri. Destinate, totuși, în virtutea sociabilității naturale a omului (pe care filosoful o are tot timpul în vedere în problema frumosului artistic), altcuiva. Artistul este o spiritualitate rafinată, "un om fin", scrie Magister Kant, "înclinat spre și înzestrat pentru a comunica plăcerea lui altora", și "nu încearcă satisfacție printr-un obiect când nu poate împărtăși această stare cu alți oameni"139
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
scrie Magister Kant, "înclinat spre și înzestrat pentru a comunica plăcerea lui altora", și "nu încearcă satisfacție printr-un obiect când nu poate împărtăși această stare cu alți oameni"139. Autorul afirmă limpede, așadar, prin aceste cuvinte, caracterul social al frumosului, care nu prezintă interes, în concepția lui, decât în comunitatea de indivizi: de la subiectul comun până la geniu. Nimeni nu se împodobește când se află singur la el acasă, observă, sau cînd nu este acompaniat de persoane externe familiei. Rupt de
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
ele locuința; numai în societate o face140. La fel, artistul nu simte cu adevarat satisfacție estetică în fața unui obiect, decât atunci când poate împărtăși cu altcineva această trăire. Actul poetic reprezintă, prin urmare, pentru el, o dublă experiență a plăcerii: prin frumos și prin posibilitatea de a o încerca împreună cu ceilalți, în grupul uman care se menține ca atare în virtutea forței normelor morale, a religiei și a tradițiilor, și sub semnul cărora el se formează ca individ social. Profesorul Villacañas propune o
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]