53,927 matches
-
autor (2011); o astfel de abordare psihologizantă și simplistă ce reduce marxismul și filosofia idealistă germană care l-a anticipat la probleme de natură personală ale unor indivizi suferind de exces de zel intelectual și moralizator, pe lângă faptul că ratează întâlnirea cu mizele filosofice profunde ale unui Kant, Hegel sau Marx, nu beneficiază nici de relevanță științifică. Revenind la situarea socială a marxismului, Lenin a politizat intens revoluția marxistă și a transformat-o până la urmă într-o "ideologie", în sensul pe
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
române dezorganizate, efectele bombardamentelor, schimbările de personal, lipsa de coordonare între măsurile luate de Înaltul Comandament Sovietic și administrația românească, nu puteau fi reproșate serviciilor românești (Dobrinescu: 1988, 63-64, subl. m.). Populația, în special cea rurală, era principalul perdant al întâlnirilor cu Armata Roșie (Stănescu, Zamfirescu: 1998). În afară de 23 august sau 1 mai, în RPR se mai sărbătoreau și alte evenimente de importanță capitală pentru regim. Unul dintre ele era reprezentat de către "săptamâna prieteniei româno-sovietice", care avea loc între întâi și
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
o fi făcut în prima parte a anului 1945, înainte de conferința națională a partidului, așa cum afirmă Silviu Brucan în memoriile sale (Brucan: 1992, 59). Din câte știm, Pauker a optat pentru ocuparea funcției de secretar general de către Dej la o întâlnire cu Stalin și Molotov din vara aceluiași an, argumentând că ea, fiind "femeie, intelectuală, evreică" și petrecând anii războiului în URSS (Deletant, Pearton: 1998, 189), ar fi adus mai degrabă prejudicii partidului, care urma să guverneze și să depună eforturi
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
același ton, acesta continuă, afirmând că "punctul de vedere că atacul împotriva Radioului a fost o acțiune contrarevoluționară bine pregătită, organizată dinainte, nu corespunde realității și este o minciună ordinară (subl. m.)". Acuzând abținerea liderilor PMM de a participa la întâlniri cu revoluționarii, în afară de el însuși, Nagy va conchide că aceștia și-au trădat misiunea și au dat dovadă de "lașitate" și de o conduită nedemnă pentru conducători comuniști. "Comportarea membrilor Biroului Politic în zilele evenimentelor din octombrie este o pată
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
întrebării nu i se poate oferi un răspuns cert. Tocmai de aceea, o figură istorică de o complexitate ca a sa trebuie abordată cu multă precauție analitică și mare grijă pentru detalii. Altfel, riscăm mai mult ca sigur să ratăm întâlnirea, fie și ineluctabil incompletă și distorsionată de trecerea timpului și de încețoșarea treptată a contextului, cu cel care a fost Imre Nagy. * * * Pentru o mai bună înțelegere de ansamblu a evenimentelor petrecute în 1956 în cadrul "lagărului socialist", deosebit de instructivă este
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
încă din 1955, dar evenimentele din Polonia și Ungaria îl plasaseră, cel puțin temporar, într-un con de umbră. Oricum, Bucureștiul era interesat în cel mai înalt grad de aceste chestiuni. Delegația care urma să participe în curând la o întâlnire a Comitetului Politic Consultativ al OTV a fost instruită să facă public faptul că "Guvernul RPR nu consideră necesară staționarea de trupe sovietice pe teritoriul RPR, iar prin retragerea trupelor sovietice de pe teritoriul RPR s-ar lua din mâna elementelor
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
mai ales printre studenți, autoritățile locale vor face tot posibilul pentru limitarea răspândirii în continuare a acesteia. Vor reuși în cele din urmă, datorită unor măsuri coercitive deosebit de dure. Să vedem deocamdată accepțiunea oficială a modului în care a decurs întâlnirea studenților cu reprezentanții puterii în sala cantinei din cadrul Institutului Politehnic: Se poate aprecia că încă de la început adunarea s-a desfășurat într-o atmosferă încărcată, cu huiduieli la adresa partidului și guvernului, întreținută de elementele dușmănoase, studenți repetenți, exmatriculați, antrenând până la
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
liderului sovietic era legată de maniera în care fusese interpretată în Iugoslavia a doua intervenție a Armatei Roșii în vederea lichidării "contrarevoluției" din Ungaria. Tito era acuzat indirect de ipocrizie, deoarece dezavuase în public soluționarea militară a crizei maghiare, în timp ce la întâlnirea de la începutul lunii noiembrie afirmase că era chiar pregătit să trimită propriile trupe în Ungaria, deja comasate în acest scop la granița dintre cele două state (Lungu, Rețegan: 1996, 394). Hrușciov a interpretat acest comportament drept o acțiune "îndreptată împotriva
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
slăbit cu insistențele noastre" (Betea: 2001b, 174). Documentele de arhivă demonstrează însă altceva. În aprilie 1956, când Chișinevschi și Constantinescu l-au criticat pe Dej în cadrul ședinței Biroului Politic pe care am analizat-o în paginile anterioare, acesta încheia respectiva întâlnire cu două recomandări: intensificarea acțiunilor de propagandă, respectiv recunoașterea oficială și unanimă de către conducerea de partid a faptului că "ridicarea problemei retragerii trupelor sovietice din țara noastră a fost greșită" (Tudor, Cătănuș: 2001, 169). Pe cale de consecință, după Congresul al
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
depuse pentru industrializarea economiei românești, interpretând de asemenea nefavorabil planurile prin care se urmărea, în toamna aceluiași an, demararea construcției combinatului siderurgic de la Galați (Anton: 2007, 141-147; Fischer-Galați: 1967, 91). Încercărilor conciliante ale sovieticilor din anul următor, care vizau o întâlnire personală între Hrușciov și Gheorghiu-Dej li s-a răspuns prin tatonări care mascau un evident refuz: partea română ar fi urmat să se întâlnească cu liderul Uniunii Sovietice numai după finalizarea unui document care va fi încapsulat orientarea internațională a
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
care va fi încapsulat orientarea internațională a Bucureștiului; de abia atunci s-ar fi putut purta o discuție pertinentă și convingător argumentată (Stanciu: 2009, 257-260; Moraru: 2008, 184). Dar, odată ce acel document va fi făcut public în aprilie 1964, orice întâlnire pentru atenuarea disonanțelor româno-sovietice va deveni inutilă. Poziția economică autonomă a României devenise treptat o realitate, după cum va deveni în scurt timp și cea politică la care contribuise în mare măsură, după cum urmează să vedem, conflictul sino-sovietic. 5.3. "Ăștia
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
U.R.S.S. și R.P.R. să stea întotdeauna ca frați în aceleași rânduri ale luptei noastre comune împotriva imperialismului" (Moraru: 2008, 229). Pe acest ton îi scria Hrușciov, în primăvara anului 1963, secretarului general al PMR, insistând pentru a obține o întâlnire bilaterală în vederea soluționării recentelor dispute care afectau vizibil relațiile româno-sovietice. Dej nu era însă deloc receptiv la avansurile omologului său; dimpotrivă, utilizând contextul existent la acea dată în cadrul mișcării comuniste internaționale pentru a își extinde cât mai mult posibil ponderea
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
PMR (Stan: 2010, 224-225). Și pe bună dreptate, dacă ținem cont de un amănunt pe care mi l-a relatat Gabriela Colțescu (2009), studentă în acea perioadă: în amfiteatrele Universității din București, Ion Gheorghe Maurer și Silviu Brucan au avut întâlniri cu studenții pentru a justifica proaspăt descoperita tendință a regimului Dej, ultimul pronunțându-se în termeni deosebit de virulenți la adresa Uniunii Sovietice: "Porcii de ruși!". Animozitatea care a apărut în secolul XIX între Principatele Române și Imperiul Țarist reprezintă un subiect
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
antrenând astfel nefasta posibilitate a apariției unui regim democratic "burghez", cu implicații subversive enorme pentru întreg "lagărul socialist". Începând cu ianuarie 1968, data instaurării regimului Dubcek, statele comuniste îngrijorate de direcția în care evolua Cehoslovacia, au organizat o serie de întâlniri în care era discutată "situația internațională" și organizarea unei noi conferințe a "partidelor comuniste și muncitorești", pentru a reafirma forța și prestigiul Uniunii Sovietice, ambele serios afectate de conflictul sino-sovietic. Au vut loc întâlniri preliminare la Budapesta, o convocare a
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
Cehoslovacia, au organizat o serie de întâlniri în care era discutată "situația internațională" și organizarea unei noi conferințe a "partidelor comuniste și muncitorești", pentru a reafirma forța și prestigiul Uniunii Sovietice, ambele serios afectate de conflictul sino-sovietic. Au vut loc întâlniri preliminare la Budapesta, o convocare a Comitetului Politic Consultativ al OTV la Sofia, o nouă întâlnire la Dresda. După cum urmează să vedem, delegația PCR a părăsit demonstrativ "consfătuirea pregătitoare" a noii conferințe internaționale a partidelor comuniste, ținută la Budapesta, și
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
noi conferințe a "partidelor comuniste și muncitorești", pentru a reafirma forța și prestigiul Uniunii Sovietice, ambele serios afectate de conflictul sino-sovietic. Au vut loc întâlniri preliminare la Budapesta, o convocare a Comitetului Politic Consultativ al OTV la Sofia, o nouă întâlnire la Dresda. După cum urmează să vedem, delegația PCR a părăsit demonstrativ "consfătuirea pregătitoare" a noii conferințe internaționale a partidelor comuniste, ținută la Budapesta, și nu a mai fost invitată la celelalte (Rețegan: 1998; Cioroianu: 2005a). În paralel, noua conducere cehoslovacă
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
le atenueze temerile și să îi convingă de fidelitatea sa față de cauza marxism-leninismului. Situația se precipita însă pe măsură ce PCC reușea tot mai greu să țină sub control procesul reformelor și cererile tot mai îndrăznețe ale societății. Au loc două ultime întâlniri, la sfârșitul lui iulie și începutul lui august, în care liderii cehoslovaci sunt somați cu fermitate să lupte eficient împotriva "contrarevoluției" care le amenință țara și să recâștige puterea decizională pe care, în optică sovietică, o pierdeau cu repeziciune. Dubcek
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
liderul de la Praga s-a străduit să infirme temerile indirecte sovietice și est-germane cum că "va porni pe "calea românească"". Tocmai din acest motiv Dubcek a evitat să se răspundă curtoaziilor lui Ceaușescu și invitațiilor sale de a stabili o întâlnire până în iulie 1968, când PCC va primi scrisoarea semnată de partidele comuniste ale viitoarelor state invadatoare, amintită în rândurile de mai sus. Ceaușescu însă, speculând conjunctura favorabilă internațională pentru RSR, a susținut încă de la început reformismul lui Dubcek, în ciuda atitudinii
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
că direcțiile majore ale discursului au fost convenite în prealabil, dar Ceaușescu le-a mai adăugat o notă personală tradusă în forma unei exaltări romantice. România a urmărit cu interes schimările petrecute în interiorul sistemului cehoslovac. După ce a părăsit însă demonstrativ întâlnirea partidelor comuniste de la Budapesta, în care se dezbăteau liniile majore pe care le-ar fi urmat noua conferință a comunismului internațional datorită unui atac direct asupra politicii sale externe, conducerea RSR a fost exclusă de la întrunirea Comitetului Politic Consultativ al
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
și Cehosovacia au semnat la 16 august și un tratat de prietenie, fapt care cu siguranță a fost de natură să irite Moscova (vezi Ceaușescu: 1969, 391-395). Întrebat de un jurnalist cehoslovac de ce România nu a fost prezentă la unele întâlniri ale altor state comuniste organizate sub egida OTV, Ceaușescu a răpuns: "Cel mai bine ar fi să-i întrebați pe cei care au participat la aceste consfătuiri. Noi nu le considerăm consfătuiri ale organizației Tratatului de la Varșovia, ci ale unor
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
2009a, 251). Nici în primăvara anului următor liderul sovietic nu va da curs invitației de a face o vizită oficială în RSR, propunând în schimb ca o delegație română să se deplaseze până la Moscova (Betea: 2009a, 252-253). Subînțelesul locației posibilei întâlniri era conștientizat de ambele părți: dacă Brejnev ar fi venit la București, ar fi legitimat pretențiile de independență ale României; invers, dacă Ceaușescu s-ar fi deplasat la Moscova, și-ar fi compromis imaginea disidentă de pe urma căreia începuse să aibă
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
42; 1974, 6-8; nr. 45, 1974, 2-5). La nivel simbolic, leninismul romantic se născuse, deși se afla încă într-o fază embrionară. Așa cum am menționat, declarațiile politice ale Bucureștiului au devenit mult mai împăciuitoare la câteva zile după invazie. O întâlnire a lui Ceaușescu cu ambasadorului sovietic Basov, derulată în 25 august, a pus capăt oricărei tușe antisovietice din partea RSR (Brown: 1969b, 35; vezi și SR/Romania: 22 May 1968, 1-2). În scrisoarea transmisă de Basov lui Ceaușescu din partea conducerii sovietice
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
sovietice în afacerile militare ale "lagărului socialist", așa cum nu a făcut-o nici în cele politice și economice. Ceaușescu a criticat dur, în 1968, discuțiile de la Dresda referitoare la tentativele de supranaționalizare a OTV, la care RSR nu fusese invitată. Întâlnirea prefigura iminenta invazie a Cehoslovaciei, care, așa cum am văzut, fusese dur criticată la București. La întâlnirea de la Dresda țara noastră nu a fost invitată. Nu facem pentru aceasta nici un reproș nimănui. Ceea ce ne-a reținut însă atenția este faptul că
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
și economice. Ceaușescu a criticat dur, în 1968, discuțiile de la Dresda referitoare la tentativele de supranaționalizare a OTV, la care RSR nu fusese invitată. Întâlnirea prefigura iminenta invazie a Cehoslovaciei, care, așa cum am văzut, fusese dur criticată la București. La întâlnirea de la Dresda țara noastră nu a fost invitată. Nu facem pentru aceasta nici un reproș nimănui. Ceea ce ne-a reținut însă atenția este faptul că la această întâlnire s-au pus în discuție probleme ale activității C.A.E.R.-ului și
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]
-
invazie a Cehoslovaciei, care, așa cum am văzut, fusese dur criticată la București. La întâlnirea de la Dresda țara noastră nu a fost invitată. Nu facem pentru aceasta nici un reproș nimănui. Ceea ce ne-a reținut însă atenția este faptul că la această întâlnire s-au pus în discuție probleme ale activității C.A.E.R.-ului și ale Comandamentului Forțelor Armate Unite ale statelor participante ale Tratatului de la Varșovia. Considerăm că discutarea unor astfel de probleme, care se referă la organisme internaționale la fondarea
by EMANUEL COPILAŞ [Corola-publishinghouse/Science/945_a_2453]