1,248 matches
-
printr-o tradiție neîntreruptă uzajul indo-europenei primitive, care este cea mai veche limba indo-europeană"238. Limba comună străveche din care au descins limbile din această mare familie este denumită proto-indo-europeană sau indo-europeană comună. Prin comparația formelor unui cuvînt în limbi indo-europene înrudite se poate ajunge, prin metoda reconstrucției, la forme (rădăcini) ale unor cuvinte din indo-europeană comună. În privința limbilor europene, probabil că din indo-europeană comună au plecat, într-adevăr, două mari ramificații, una balto-slavo-germană și una greco-italo-celtică, urmînd apoi ramificări succesive
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
Limba comună străveche din care au descins limbile din această mare familie este denumită proto-indo-europeană sau indo-europeană comună. Prin comparația formelor unui cuvînt în limbi indo-europene înrudite se poate ajunge, prin metoda reconstrucției, la forme (rădăcini) ale unor cuvinte din indo-europeană comună. În privința limbilor europene, probabil că din indo-europeană comună au plecat, într-adevăr, două mari ramificații, una balto-slavo-germană și una greco-italo-celtică, urmînd apoi ramificări succesive, în diacronie. O teorie opusă descendentei acestor limbi dintr-o limba mama comună este susținută
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
din această mare familie este denumită proto-indo-europeană sau indo-europeană comună. Prin comparația formelor unui cuvînt în limbi indo-europene înrudite se poate ajunge, prin metoda reconstrucției, la forme (rădăcini) ale unor cuvinte din indo-europeană comună. În privința limbilor europene, probabil că din indo-europeană comună au plecat, într-adevăr, două mari ramificații, una balto-slavo-germană și una greco-italo-celtică, urmînd apoi ramificări succesive, în diacronie. O teorie opusă descendentei acestor limbi dintr-o limba mama comună este susținută de N.S. Trubetzkoy 239, idee sprijinită, printre alții
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
urmînd apoi ramificări succesive, în diacronie. O teorie opusă descendentei acestor limbi dintr-o limba mama comună este susținută de N.S. Trubetzkoy 239, idee sprijinită, printre alții, si de lingvistul sovietic N.I. Marr.240 Această "teorie inversă" susține că familia indo-europeană nu s-a format în urmă diversificării dialectale a indo-europenei comune, ci, dimpotrivă, tocmai prin amestecul și apropierea treptată a unor limbi diferite care au ajuns să se asemene în timp și să devină limbi înrudite. Trubetzkoy afirmă că limbile
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
nu s-a format în urmă diversificării dialectale a indo-europenei comune, ci, dimpotrivă, tocmai prin amestecul și apropierea treptată a unor limbi diferite care au ajuns să se asemene în timp și să devină limbi înrudite. Trubetzkoy afirmă că limbile indo-europene ar trebui caracterizate mai degrabă structural decît genealogic, prin enumerarea unor caracteristici lingvistice comune: 1. limbile indo-europene nu au armonie vocalica, spre deosebire de cele din marea familie uralo-altaică (ugro-finice, turco-tătare etc.); 2. consonantismul în poziție inițială nu este mai sărac decît
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
apropierea treptată a unor limbi diferite care au ajuns să se asemene în timp și să devină limbi înrudite. Trubetzkoy afirmă că limbile indo-europene ar trebui caracterizate mai degrabă structural decît genealogic, prin enumerarea unor caracteristici lingvistice comune: 1. limbile indo-europene nu au armonie vocalica, spre deosebire de cele din marea familie uralo-altaică (ugro-finice, turco-tătare etc.); 2. consonantismul în poziție inițială nu este mai sărac decît cel medial său final (că în limbile dravidiene și uralo-altaice); 3. cuvîntul indo-european nu începe obligatoriu cu
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
lingvistice comune: 1. limbile indo-europene nu au armonie vocalica, spre deosebire de cele din marea familie uralo-altaică (ugro-finice, turco-tătare etc.); 2. consonantismul în poziție inițială nu este mai sărac decît cel medial său final (că în limbile dravidiene și uralo-altaice); 3. cuvîntul indo-european nu începe obligatoriu cu rădăcina, el putînd primi adesea un prefix; 4. flexiunea de tip indo-european nu se realizează doar prin afixe, ci și printr-o serie de alternante vocalice din rădăcina; 5. există o serie de alternante consonantice cu
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
turco-tătare etc.); 2. consonantismul în poziție inițială nu este mai sărac decît cel medial său final (că în limbile dravidiene și uralo-altaice); 3. cuvîntul indo-european nu începe obligatoriu cu rădăcina, el putînd primi adesea un prefix; 4. flexiunea de tip indo-european nu se realizează doar prin afixe, ci și printr-o serie de alternante vocalice din rădăcina; 5. există o serie de alternante consonantice cu rol morfologic, spre deosebire de limbile semitice, în care consoanele rămîn neschimbate; 6. subiectul unui verb tranzitiv are
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
unui verb tranzitiv are același tratament că subiectul unui verb intranzitiv (o situatie diferită apare, de pildă, în limbile caucaziene). Fiecare dintre cele șase trăsături poate apărea și în alte familii de limbi, dar toate laolaltă apar numai în limbile indo-europene; o limbă nu poate fi numită indo-europeană, oricîte asemănări lexicale ar prezenta, daca nu are toate cele șase trăsături enumerate anterior.241 Prin urmare o limbă ne-indo-europeană ar putea deveni indo-europeană prin dobîndirea acestor șase trăsături sau ar putea ieși
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
subiectul unui verb intranzitiv (o situatie diferită apare, de pildă, în limbile caucaziene). Fiecare dintre cele șase trăsături poate apărea și în alte familii de limbi, dar toate laolaltă apar numai în limbile indo-europene; o limbă nu poate fi numită indo-europeană, oricîte asemănări lexicale ar prezenta, daca nu are toate cele șase trăsături enumerate anterior.241 Prin urmare o limbă ne-indo-europeană ar putea deveni indo-europeană prin dobîndirea acestor șase trăsături sau ar putea ieși din această familie, dacă își pierde fie
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
de limbi, dar toate laolaltă apar numai în limbile indo-europene; o limbă nu poate fi numită indo-europeană, oricîte asemănări lexicale ar prezenta, daca nu are toate cele șase trăsături enumerate anterior.241 Prin urmare o limbă ne-indo-europeană ar putea deveni indo-europeană prin dobîndirea acestor șase trăsături sau ar putea ieși din această familie, dacă își pierde fie și o singură trăsătură din cele șase242. Autorul încearcă să stabilească (prin analiza distribuției areale a celor șase trăsături) între ce familii lingvistice se
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
ieși din această familie, dacă își pierde fie și o singură trăsătură din cele șase242. Autorul încearcă să stabilească (prin analiza distribuției areale a celor șase trăsături) între ce familii lingvistice se aflau situate, în trecut, limbile care "au devenit" indo-europene. Trubetzkoy constată că, de pildă, trăsătură șase se întîlnește și în familia uralo-altaică, a cincea în limbile fino-ugrice, iar primele patru în limbi mediteraneene (caucaziene și semitice). Concluzia este că teritoriul în care au apărut primele dialecte indo-europene ar fi
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
au devenit" indo-europene. Trubetzkoy constată că, de pildă, trăsătură șase se întîlnește și în familia uralo-altaică, a cincea în limbile fino-ugrice, iar primele patru în limbi mediteraneene (caucaziene și semitice). Concluzia este că teritoriul în care au apărut primele dialecte indo-europene ar fi fost situat între aria limbilor fino-ugrice și cea a limbilor caucaziene mediteraneene și că limbile transformate în limbi indo-europene au trecut de la un tip asemănător cu cel al limbilor caucaziene de est la unul comun cu limbile fino-ugrice
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
iar primele patru în limbi mediteraneene (caucaziene și semitice). Concluzia este că teritoriul în care au apărut primele dialecte indo-europene ar fi fost situat între aria limbilor fino-ugrice și cea a limbilor caucaziene mediteraneene și că limbile transformate în limbi indo-europene au trecut de la un tip asemănător cu cel al limbilor caucaziene de est la unul comun cu limbile fino-ugrice și altaice. Dintre numeroasele critici aduse acestei teorii le amintim pe cele după care nu există nici un fel de dovezi că
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
trecut de la un tip asemănător cu cel al limbilor caucaziene de est la unul comun cu limbile fino-ugrice și altaice. Dintre numeroasele critici aduse acestei teorii le amintim pe cele după care nu există nici un fel de dovezi că limbile indo-europene ar fi mai recente decît celelalte grupuri de limbi și cea după care "el definește limbile indo-europene după un numar arbitrar de trăsături, nu dintre cele mai importante și care au o largă răspîndire în limbile flexionare; armonia vocalica e
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
fino-ugrice și altaice. Dintre numeroasele critici aduse acestei teorii le amintim pe cele după care nu există nici un fel de dovezi că limbile indo-europene ar fi mai recente decît celelalte grupuri de limbi și cea după care "el definește limbile indo-europene după un numar arbitrar de trăsături, nu dintre cele mai importante și care au o largă răspîndire în limbile flexionare; armonia vocalica e caracteristică tipului aglutinant, iar construcția ergativă a fost postulata de unii cercetători și pentru fazele arhaice ale
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
și care au o largă răspîndire în limbile flexionare; armonia vocalica e caracteristică tipului aglutinant, iar construcția ergativă a fost postulata de unii cercetători și pentru fazele arhaice ale indo-europenei"243. Cele șase trăsături nu sînt adecvate pentru definirea limbilor indo-europene pentru că, deși pot servi la descrierea lor într-o anumită fază a istoriei lor, ele se pot modifica în decursul mileniilor. Mai mult, Émile Benveniste demonstrează chiar că toate cele șase trăsături se regăsesc într-o limbă amerindiana, takelma, limba
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
toate cele șase trăsături se regăsesc într-o limbă amerindiana, takelma, limba din Oregon descrisă de Edward Sapir. E foarte posibil să fie evidențiate și alte cazuri de acest fel244. Lingviștii români sînt, în general, adepții existenței unei limbi comune indo-europene din care s-au format ulterior alte limbi: "principalul proces care a intervenit în formarea familiei limbilor indo-europene a fost diversificarea limbii comune IE, provocată de scindarea treptată, deci nesimultană a comunității lingvistice care o vorbea - proces cu maximă intensitate
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
E foarte posibil să fie evidențiate și alte cazuri de acest fel244. Lingviștii români sînt, în general, adepții existenței unei limbi comune indo-europene din care s-au format ulterior alte limbi: "principalul proces care a intervenit în formarea familiei limbilor indo-europene a fost diversificarea limbii comune IE, provocată de scindarea treptată, deci nesimultană a comunității lingvistice care o vorbea - proces cu maximă intensitate în comuna primitivă, în condițiile unei uniuni tribale răspîndită pe un teritoriu relativ întins și fără granițe fixe
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
fost diversificarea limbii comune IE, provocată de scindarea treptată, deci nesimultană a comunității lingvistice care o vorbea - proces cu maximă intensitate în comuna primitivă, în condițiile unei uniuni tribale răspîndită pe un teritoriu relativ întins și fără granițe fixe. Limbile indo-europene vechi reprezintă continuarea, în condiții specifice a limbii-bază, transferată prin migrația, uneori la mari distanțe de vatra comună, a unor ramuri desprinse din colectivitatea indo-europeană"245. Merritt Ruhlen crede că a existat o unică protolimbă umană originară, cam cu 50
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
condițiile unei uniuni tribale răspîndită pe un teritoriu relativ întins și fără granițe fixe. Limbile indo-europene vechi reprezintă continuarea, în condiții specifice a limbii-bază, transferată prin migrația, uneori la mari distanțe de vatra comună, a unor ramuri desprinse din colectivitatea indo-europeană"245. Merritt Ruhlen crede că a existat o unică protolimbă umană originară, cam cu 50 de mii de ani în urmă. Din această limbă-mamă s-au nascut mai apoi toate marile familii de limbi. Printre primele cuvinte pe care primii
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
lingvistice confirmă ipoteza Gimbutas: în arealul cuprins între Scandinavia la nord, Marea Neagră la sud, munții Urali la est și fluviul Volga la vest (ipotetica patrie primitivă a indo-europenilor) trăiesc și populații uralice și altaice și de aici ideea că limbile indo-europene și cele uralo-altaice au o origine comună. În Limbile lumii. Mică enciclopedie, volum apărut în 1981, Marius Sală și Ioana Vintilă-Rădulescu realizează o sinteză a caracteristicilor tipologice ale limbilor indo-europene despre care se vorbise pînă atunci: "Din punct de vedere
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
populații uralice și altaice și de aici ideea că limbile indo-europene și cele uralo-altaice au o origine comună. În Limbile lumii. Mică enciclopedie, volum apărut în 1981, Marius Sală și Ioana Vintilă-Rădulescu realizează o sinteză a caracteristicilor tipologice ale limbilor indo-europene despre care se vorbise pînă atunci: "Din punct de vedere tipologic, familia indo-europeană pare să constituie o verigă intermediară între limbile din nord (uralo-altaice) și cele din sud (caucaziene, semitice). Are trăsături care se regăsesc în unele sau în altele
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
uralo-altaice au o origine comună. În Limbile lumii. Mică enciclopedie, volum apărut în 1981, Marius Sală și Ioana Vintilă-Rădulescu realizează o sinteză a caracteristicilor tipologice ale limbilor indo-europene despre care se vorbise pînă atunci: "Din punct de vedere tipologic, familia indo-europeană pare să constituie o verigă intermediară între limbile din nord (uralo-altaice) și cele din sud (caucaziene, semitice). Are trăsături care se regăsesc în unele sau în altele, dar nu sînt reunite decît în familia limbilor indo-europene: nu au armonie vocalica
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]
-
de vedere tipologic, familia indo-europeană pare să constituie o verigă intermediară între limbile din nord (uralo-altaice) și cele din sud (caucaziene, semitice). Are trăsături care se regăsesc în unele sau în altele, dar nu sînt reunite decît în familia limbilor indo-europene: nu au armonie vocalica; consonantismul nu este mai sărac în poziție interioară sau finală decît inițială; cuvintele nu încep obligatoriu cu rădăcina; flexiunea se realizează atît prin afixe cît și prin alternante vocalice în radical; alternantele morfologice libere au rol
[Corola-publishinghouse/Science/84963_a_85748]