820 matches
-
din ce in ce mai) periferice, acestea joacă rolul, în orice context, de elemente de rezonanță ale nucleului semnificativ însuși, dar, în același timp, si de elemente "sinonimice" sau de afinitate în raport cu nucleul altor cuvinte. Cuvântul (autosemantic) este prin definiție, un depozit de imagini latențe care nu așteaptă decât norocoasă integrare într-un inedit sintagmatic care să-i activeze (selectiv) sensurile: să-l facă expresiv și original." (Dragomirescu, 1995, p. 36). Cred că Dragomirescu se cam îndepărtează aici de cele gândite de Bréal și de
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
decât norocoasă integrare într-un inedit sintagmatic care să-i activeze (selectiv) sensurile: să-l facă expresiv și original." (Dragomirescu, 1995, p. 36). Cred că Dragomirescu se cam îndepărtează aici de cele gândite de Bréal și de Hașdeu, ducând "ideile latențe" spre niște "imagini latențe", cam în sensul "imaginilor pierdute" de care s-a ocupat G.I. Tohăneanu într-un dicționar binecunoscut. 3.2.7.2. Conexiunea pe care Dragomirescu a făcut-o între noematologia lui Hașdeu și ideea pe care el
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
un inedit sintagmatic care să-i activeze (selectiv) sensurile: să-l facă expresiv și original." (Dragomirescu, 1995, p. 36). Cred că Dragomirescu se cam îndepărtează aici de cele gândite de Bréal și de Hașdeu, ducând "ideile latențe" spre niște "imagini latențe", cam în sensul "imaginilor pierdute" de care s-a ocupat G.I. Tohăneanu într-un dicționar binecunoscut. 3.2.7.2. Conexiunea pe care Dragomirescu a făcut-o între noematologia lui Hașdeu și ideea pe care el o avea despre perisintaxă
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
în pofida gândirii sale subtile (și, în consecință, seducătoare) Hașdeu va găsi mulți adepți care să-i preia clasificarea (sub)disciplinelor lingvistice. În același timp, consideră și el interesantă completarea adusă de lingvistul român prin propunerea noematologiei că doctrina a "ideilor latențe" evidențiate de Bréal: "Ich bezweifle sehr, ob H. für diesen letzten, allerdings sehr feinen Gedanken viele Anhänger finden wird. Ich hebe noch die Bemerkung hervor, dafs die Syntax eine Ergänzung der Morphologie șei, wie die Noematologie der Semasiologie, dafs diese
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
vorba despre fragmentul care începe cu "Graiul este un mijloc de înțelegere mutuala..." și care se încheie cu "...urmează dara că după sintaxa să punem cu același drept o doctrină separată pentru ceea ce Bréal a numit atât de bine idei latențe (Mélanges, p. 295-322 [33]); o doctrină căreia, în lipsă de alt termen, noi îi vom zice noematologie, de la νόηµα "cugetare intenționala"" (ibid., pp. 8-9). La finalul acestei prime secțiuni, Șăineanu conchide: "În rezumat, semasiologia, oricare ar fi diviziunea linguisticei, ocupă
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
ni se pare mult mai importantă, deoarece demonstrează că autorul era la curent cu dezbaterile contemporane din domeniu. Șăineanu nu se referă însă la miezul primelor studii semasiologice ale lui Bréal, ci mai mult la un caz particular lingvistico-psihologic: reprezentările latențe ["die latenten Vorstellungen", în vers. orig.; n.m. C.M.], semnificația cuvintelor care poate fi lămurita doar prin contextul sintactic (cf. ibidem: 4), reluate apoi prin prisma metaforicii stilistice, ținând deci mai degrabă tot de analiză sintactica decât de cercetarea sensurilor particulare
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
sau de etimologia lor. De aici rezultă la Șăineanu și prima delimitare a obiectului semasiologiei în "cuvânt izolat" și "cuvânt în propozițiune"" (ibid., p. 230). Aici se impune o îndreptare: referirea la studiul lui M. Bréal, cel despre reprezentările/ideile latențe, nu-i aparține lui Șăineanu, ci lui Hașdeu (vezi supra, 3.3.2.): face parte din citatul hasdeian reprodus de Șăineanu. Probabil că vina atribuirii greșite n-ar trebui pusă, totuși, pe seama lui Rudolf Windisch, ci a modului defectuos în
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
în ediția din 1999 (îngrijita cu atenție de către Livia Vasiluță, care declara că a confruntat citatele cu fragmentele din lucrările originale) mai găsim unele locuri în care, la finalul citatului, lipsesc ghilimelele 34. În rest, se observă că aceste "reprezentări latențe" i-au suscitat întrucâtva interesul și profesorului german, deși el nu le acordă o importanță deosebită în comparație cu primele contribuții semantice ale lui Bréal. 3.3.4. Indiferent de modul în care au catalogat clasificarea în cauză (ca fiind utilă, interesantă
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
structural/sintactic în accepție coșeriană?). În orice caz, pare destul de sigur că dacă ne referim la SINTAXA 1 sensul global al unei "proposițiuni" rezultă, în opinia lui Hașdeu, din suma semnificatelor cuvintelor "legate" sintactic (α-β-γ) + ideea latentă (sau suma ideilor latențe). În felul acesta, nu suntem prea departe de modul coșerian de a vedea sensul unui discurs/text sau act concret de comunicare ca rezultat al combinării dintre semnificate și desemnare, dar trebuie să recunoaștem că într-o asemenea privința "teoria
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
arăt într-un mod cât mai exact cu putință că marile spirite (cum se zice adesea) se întâlnesc uneori. (b) Din studiul lui Hașdeu despre ramificațiile gramaticii comparative se va fi reținut deja că sensul fluid (adică desemnarea) sau ideile latențe (adică, aproximativ, cunoașterea "lucrurilor") se cristalizează/condensează în timp în sensurile cuvintelor și al expresiilor. La fel, suscita interes și următoarea afirmație lapidara de la sfârșitul articolului în cauză: "prin noematologie, unde se urmărește sensul lipsit de formă, Psico-glotica se furișează
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
noi punem doctrina separată a semnificațiunii, care resultă d'a-dreptul din studiul formelor gramaticale și al cuvintelor, urmează dara că după sintaxa să punem cu același drept o doctrină separată pentru ceea ce Bréal a numit atât de bine "idei latențe"20; o doctrină căreia, în lipsă de alt termen, noi îi vom zice noematologie, de la νόημα "cugetare intenționala". Numai această importantisimă doctrina a subînțelegerii ne explică, de exemplu, pentru ce chinesul șèn háo wang, literalmente "virtute a iubi rege", poate
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
nominativ, de a treia persoană etc. Totalitatea Gloticei, astfel înțeleasă, s-ar putea represinta prin următoarea figură: După cum o formă gramaticala nu este decât o construcțiune sintactica condensata, tot așa sensul cel expres nu este decât o condensare a ideii latențe. Noematologia se rapoartă la semasiologie întocmai că sintaxa la morfologie. Ideea latentă și construcțiunea sintactica șanț cele două principie primitive psichice oarecum fluide, al cărora contact cu sonul, ca materie sau element solid, a închegat o porțiune din ele în
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
vedere asupra ramificațiunilor gramaticei comparative (1882), desi îl consemnează în bibliografia generală a volumului (op. cît., p. 263). Cercetând însă cu atenție secțiunea rezervată Semasiologiei lui L. Șăineanu, am descoperit că, într-adevăr, studiul lui Hașdeu este invocat cu privire la "ideile latențe" ale lui Bréal și, mai cu seamă, în legătură cu încadrarea semasiologiei în tabloul lingvisticii, al filologiei sau al gramaticii (vezi H. Frisch, op. cît., pp. 175-177). Frisch precizează că Steinthal localizase semasiologia în filozofia limbii, Heerdegen și Hey în filologie, iar
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
de Hașdeu, apreciind că Șăineanu ar fi putut renunța la respectiva taxonomie (care, după părerea lui Windisch, ar fi trebuit corectata). Interesant mi se pare faptul că și lingvistul german remarcă referirea lui Șăineanu pe linia lui Hașdeu la "ideile latențe" teoretizate de Bréal, insă consideră acest amănunt drept ceva minor (mai degrabă "un caz particular lingvistico-psihologic"), considerând că Șăineanu ar fi trebuit să aibă în vedere "miezul primelor studii semasiologice ale lui Bréal" (vezi Windisch, 1991/2006, p. 230). 24
Studii de ştiinţa limbii by Bogdan Petriceicu Hasdeu [Corola-publishinghouse/Science/896_a_2404]
-
prin telefon), acest lucru este ușor de realizat, dar sunt și situații în care subiecții dau răspunsuri în laborator, unde se pot înregistra și alte reacții care pot indica dificultatea și natura întrebării. Fiindcă este limpede că atunci când timpul de latență este mare, ceva nu e în regulă cu întrebarea. Aducerea subiecților în laborator are însă inconveniente legate de artificialitatea situației. d. Interviurile cognitive constituie procedura mai de substanță și complexă în estimarea dificultăților, a punctelor sensibile ale întrebărilor și a
[Corola-publishinghouse/Science/1855_a_3180]
-
ușurință, zace stratul granitic al clasicității scriitorului. Naturalismul descriptiv, individul trăitor nedeslipit de natură, eposul istoric, arhaitate și viață primogenă, toate aceste aspecte de conformație literară există în adevăr și informează geniul lui M. Sadoveanu, dar ele stau pe o latență a geniului său, care latență se află în comunicare cu tiparele neschimbătoare ale lumii." Adresânduse unui posibil cititor al operei sadoveniene, Streinu scrie aceste patetice fraze, pătrunse de o caldă vibrație poematică și de o nostalgie fără leac: Te vei
Un senior al spiritului VLADIMIR STREINU Eseu critic by TEODOR PRACSIU, DANIELA OATU () [Corola-publishinghouse/Science/91676_a_92912]
-
clasicității scriitorului. Naturalismul descriptiv, individul trăitor nedeslipit de natură, eposul istoric, arhaitate și viață primogenă, toate aceste aspecte de conformație literară există în adevăr și informează geniul lui M. Sadoveanu, dar ele stau pe o latență a geniului său, care latență se află în comunicare cu tiparele neschimbătoare ale lumii." Adresânduse unui posibil cititor al operei sadoveniene, Streinu scrie aceste patetice fraze, pătrunse de o caldă vibrație poematică și de o nostalgie fără leac: Te vei simți ieșit din beciuri umede
Un senior al spiritului VLADIMIR STREINU Eseu critic by TEODOR PRACSIU, DANIELA OATU () [Corola-publishinghouse/Science/91676_a_92912]
-
durere vie, acută, bine localizată și care dispare rapid după încetarea excitației nociceptive; poate fi produsă prin înțepare și se mai numește durere inițială sau prima durere; durere difuză, surdă, greu de localizat, cu un caracter de arsură și o latență de până la o secundă (1s), ce dispare foarte lent; se mai numește durere tardivă sau a doua durere. Poate fi produsă prin strivirea puternică a unui pliu cutanat; durerea de profunzime este durerea din mușchi, oase, articulații și are un
Fitoterapie clinică by Olga I Botez, Gabriela Anastasiu () [Corola-publishinghouse/Science/1133_a_2098]
-
sale - au suferit un șoc similar, cu urmări nu mai puțin spectaculoase, ce se pot estima prin simpla comparație a aceea ce acești tineri scriau înainte de 1924, cu experiențele lor imediat ulterioare. Fascinant, procesul înnoirii limbajului provoacă adevărate rupturi, catalizează latențe nebănuite, generează salturi surprinzătoare, accelerând procesul de coagulare a personalității. În octombrie 1924, când inițiază, alături de pictorul Victor Brauner, revista 75 H.P. (al cărei „redactor” e și Stephan Roll), Voronca pare a-și fi însușit principalele repere ale programului constructivist
[Corola-publishinghouse/Science/1852_a_3177]
-
care se pliază pe cele patru tipuri de frustrare descrise de Berkowitz: * existența unei imposibilități sau a unei bariere fizice, de exemplu când dificultatea sarcinilor sau obiectivele prea ambițioase fac imposibil succesul școlar la anumiți adolescenți; * apariția unei perioade de latență Între debutul și sfârșitul actului, de exemplu, când Între evaluarea și comunicarea rezultatelor se instalează un interval prea mare de timp; * reducerea sau omiterea recompensei când aceasta reprezintă mobilul acțiunii, de exemplu, profesorul uită să pună nota promisă; * apariția unei
Prevenirea conduitei agresive la preadolescenţi şi adolescenţi by Mihaela Munteanu; Anica Nechifor () [Corola-publishinghouse/Science/91538_a_92391]
-
rațională ("o critică"), biblică ("o întâlnire"), gnostică ("o evadare"), evanghelică ("o răsturnare de valori"), modernă ("un sistem eclectic"). Putem vorbi de o diversitate tipologică a convertirii și privind-o dintr-o altă perspectivă. Ne referim aici la spontaneintatea ori, dimpotrivă, latența unui astfel de proces. Dacă în cazul lui Steinhardt putem vorbi de un proces lung și lent, ce se întinde pe durata mai multor decenii, în ceea ce-l privește pe Frossard convertirea se produce în urma unui "coup de foudre", după cum
by Adrian Vasile SABĂU [Corola-publishinghouse/Science/984_a_2492]
-
mitului oglinzii cu simbolica îngroșată a „cercului Venerii” sau, în fine, poemul Domnișoara Hus este citit ca un „cântec de dragoste moartă” și ca o celebrare, nu lipsită de burlesc, dar și de sublim, a nunții cu „noul mire, soarele”. Latențe ori aproximări „degradate” ale acestor mituri sunt decelabile și în viziunea hipertrofiat dionisiacă a liricii de tinerețe: poemul Pentru Marile Eleusinii este conceput în scenariul poetic al nunții, soarelui și morții, în Înecatul simbolurile oglinzii și nunții ar fi deformate
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288450_a_289779]
-
ne propune o perspectivă care îmbină "analiza și evaluarea politicilor publice bazată pe elemente tehnice (cartografierea mecanismelor legislative și instituționale) cu o tentativă de identificare a unor elemente mai profunde și mai puțin vizibile, cum ar fi valorile și obiectivele latențe" (p. 29). Din acest unghi, autoarea afirmă că politicile de gen din acea perioadă valorizau egalitatea de gen ca armă ideologică și economică dar că ele nu urmăreau calitatea vieții femeilor, fiind utilizate doar ca mijloace de afirmare a superiorității
[Corola-publishinghouse/Science/84980_a_85765]
-
activitate și cunoaștere. Atitudinile se câștigă prin interacțiunea cu obiectele sociale și în contextul unor evenimente sau contexte sociale. În ele se reflectă ca într-o oglindă, viața individuală, precum și experiența lui anterioară. Fiind învățate, atitudinile manifestă aceleași proprietăți - ca latență și prag - ca și alte reacții învățate, putând fi supuse unor schimbări ulterioare prin inhibiție, stingerea interesului față de obiectul atitudinii, oboseală. II.2 Caracteristici specifice ale atitudinilor Pe lângă caracteristicile și însușirile menționate mai sus, care sunt comune și altor procese
MOTIVAŢIA ȘCOLARĂ ȘI ATITUDINEA ELEVULUI SUCCES SAU INSUCCES by ANDREEA MILENA LUPAŞCU () [Corola-publishinghouse/Science/1757_a_3172]
-
fibrelor A delta și C. Aceste două clase de fibre sunt asociate cu transmiterea durerii primare (epicritice) caracterizată prin: localizare precisă, caracter ascuțit, de pumnal (fibre A delta) și respectiv ale durerii secundare (protopatice), ce apare după o perioadă de latență de 0,5 0,8 s, difuză, caracter de arsură, profundă (fibre C) (Zimmerman, 1984; Badiu, 1986). Cercetările [122, 123] au evidențiat că și fibrele de tip A beta pot prelua informații nociceptive. Separat de fibrele aferente, grupul C ar
CONTRIBUTII LA OPTIMIZAREA TRATAMENTULUI FIBROMIALGIEI PE PRINCIPII CRONOBIOLOGICE by GABRIELA RAVEICA [Corola-publishinghouse/Science/679_a_1132]