3,752 matches
-
nu a scăpat până la sfârșitul vieții. La învățământul ideologic, pe care, în anii '50, trebuia să-l urmeze ca orice cadru didactic, era terorizat de ideea de a nu comite o gafă care ar putea avea urmări. Lipsit de cultură marxistă, ar fi preferat să tacă, dar își dădea seama că și tăcerea totală putea fi interpretată negativ. În aceste condiții, strecura observații anodine, care stârneau o mare animație printre participanți. Astfel, când cineva s-a referit la sloganul leninist "Comunism
Ion Barbu într-un document revelator by Solomon Marcus () [Corola-journal/Memoirs/17075_a_18400]
-
Ca și Hasdeu, el știe tot. Și ține neapărat să-și comunice publicului certitudinile. Debutul lui Gherea, la vîrsta de 30 de ani, se înfățișează ca spectaculos și retoric. În privința evoluției imediate a societății, autorul și-a însușit total dogma marxistă. "Una din aceste concepții, cea mai adîncă și cea mai vastă, e concepția materialistă. Acum patruzeci de ani, concepția aceasta a fost formulată de Karl Marx, genialul fondator al socialismului științific, împreună cu Fr. Engels, colaboratorul său. După concepția materialistă, factorul
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
că, pe lîngă naturalism, există în literatura contemporană și alte tendințe, mai ales în poezie, criticul decide instantaneu că "decadentismul modern nu e altceva decît degenerarea liricei moderne înseși, bătrînețea, decăderea liricei" (Eminescu și curentul eminescian, 1896). Pe eșafodaj teoretic marxist construiește Gherea și imaginea "noii critici": spre deosebire de critica maioresciană, decretată a fi "metafizică", noua critică ar fi o critică "științifică", adică bazată pe științele exacte și, evident, pe ideologia lui Marx, ca îndrumar teoretic general. Primii cititori ai lui Gherea
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
romantismului întîrziat. Contrazicerea deschisă a autorității maioresciene nu putea să nu stîrnească simpatie, mai ales în rîndul tinerilor. Astăzi însă, o sută de ani mai tîrziu, vocea lui Gherea sună cu totul altfel: e o premoniție, deocamdată vagă, a terorii marxiste ce urma să vină, a mentalității intolerante care a ajuns, pe parcursul secolului XX, la cunoscutele performanțe. Dincolo de funesta descendență politică pe care criticul român nu avea cum s-o prevadă, ar fi interesant de examinat în ce măsură propunerile teoretice ale lui
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
concrete analizate. După deceniul său glorios-productiv, adică după pragul anilor 1895-1896, Gherea suferă o metamorfoză semnificativă ce-i alterează treptat certitudinile. Integrat complet spațiului cultural românesc, nu doar administrativ, ci și spiritual, criticul își modifică substanțial perspectiva. Relevarea stridențelor ideologice marxiste pare a fi primul semn al noii faze: deja în Materialismul economic și literatura (1895) polemica îi avea în vedere pe marxiștii înțepeniți în dogme, pe cei care explicau simplist, pur economic, faptul literar, transformînd marxismul în "formulă moartă"; stufosul
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
complet spațiului cultural românesc, nu doar administrativ, ci și spiritual, criticul își modifică substanțial perspectiva. Relevarea stridențelor ideologice marxiste pare a fi primul semn al noii faze: deja în Materialismul economic și literatura (1895) polemica îi avea în vedere pe marxiștii înțepeniți în dogme, pe cei care explicau simplist, pur economic, faptul literar, transformînd marxismul în "formulă moartă"; stufosul și inegalul studiu din anul următor intitulat D. Panu asupra criticei și literaturii evidențiază neașteptate similitudini între viziunea gheristă și cea a
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
fel și Gherea, aflat în posesia unei celebrități neașteptate datorate polemicii cu Maiorescu, abandonează brusc și aparent inexplicabil critica. Ceea ce va publica ulterior în materie rămîne puțin și nesemnificativ. Rațiunea principală a renunțării o reprezintă, probabil, faptul că teoria literară marxistă, expusă de Gherea cu atîta convingere în primele sale studii, a început să nu-l mai satisfacă pe autorul însuși. Explicarea literaturii prin condițiile sociale, imperativul literaturii militante, ideea că literatura trebuie să fie "oglinda vieții" - iată tot atîtea adevăruri
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
import cedează treptat locul unei viziuni tot mai autohtone asupra literaturii. încă din ultimii ani ai secolului al XIX-lea, Gherea începuse să-și concentreze energia pentru atenuarea, revizuirea și amendarea aserțiunilor apodictice din primele sale articole. Se vede că marxistul ajunsese "revizionist"! Acestei treptate reconversiuni i se adăuga un fapt imposibil de ocultat: literatura de inspirație socialistă, pe a cărei apariție în România mizase Gherea, lipsise de la întîlnire; revista "Contemporanul", de apariție relativ îndelungată, ca și publicațiile din orbita ei
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
de la preocupările literare la cele sociologice. Pasionat din ce în ce mai mult de situația economică a României, încercînd să descifreze liniile unei evoluții ulterioare, Gherea scrie tratatul Neoiobăgia, sinteză asupra modelului economic și social propriu țării noastre. Plecînd în continuare de la o viziune marxistă, el corijează sensibil teoria atunci cînd o aplică la realitatea României. Aura de străin exotic, purtată la sosirea în țară, i se șterge lui Gherea, salutar și definitiv, pe măsura avansării în noul secol: înrudit acum cu Caragiale, legat strîns
De la Marx citire by Mihai Zamfir () [Corola-journal/Memoirs/6907_a_8232]
-
atitudine intransigența. Problemele au fost remediate în perioada interbelică când atitudinea anticlericală fusese diminuată. Apar partide politice. Grupările socialiste erau fragmentate. În 1879 are loc un congres al facțiunilor socialiste, dar care s-a dezbinat în 1882. O altă grupare marxistă era condusă de Guesde. Alte grupări erau mai tradiționaliste și criticau marxismul. Societatea franceză s-a democratizat, muncitorii aveau venituri decente, situația financiară și materială s-a îmbunătățit. Se formase și o grupare anarhistă puternică în 1892-1894 care a condus
Istoria Franței () [Corola-website/Science/305941_a_307270]
-
și rămânând cea mai mare putere centrală sindicală franceză. Pe plan ideologic SFIO a adoptat o poziție moderată, recrutând nu doar muncitori, ci și mici burghezi și funcționari, centrul electoral fiind în nordul industrializat. Partidul Socialist își propunea să devină marxist, menținând politică reformistă, dezbaterea și diversitatea de idei, în timp ce SFIC afirmă opoziția față de capitalism și socialismul tradițional, urmând directivele sovietice, adoptând politică clasa contra clasa, interzicând orice apropiere de mișcările de stânga ce competitau pe același electorat. A înregistrat succese
Istoria Franței () [Corola-website/Science/305941_a_307270]
-
un deputat din Duma de Stat declara că, în multe sate, prezența gândacilor și păduchilor de pat în case era considerată semn de bogăție. După studiile efectuate cu câțiva ani înainte, un grup de muncitori a fost cucerit de ideile marxiste și de alte ideologii revoluționare. Cu toate acestea, puterea țaristă dădea dovadă de imobilitate. La sfârșitul secolului al XIX-lea și începutul secolului al XX-lea, mișcări organizate de membri de toate categoriile de populație (studenți sau muncitori, țărani, sau
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
de „dualitate a autorității”. Intersecția între guvern și sovietul din Petrograd era asumată de către vicepreședintele său, republicanul socialist-revoluționar Alexandr Kerenski, care era și ministru de justiție și apoi și de război. Aproape toți revoluționarii, mai ales cei formați la școala marxistă, credeau că revoluția proletară este prematură într-o țară atât de rurală și de întârziată din punct de vedere economic. În ochii lor, Rusia era suficient de matură doar pentru o revoluție burgheză, proletariatul fiind lipsit de experiență și prea
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
din punct de vedere economic. În ochii lor, Rusia era suficient de matură doar pentru o revoluție burgheză, proletariatul fiind lipsit de experiență și prea slab numeric. Revoluția trebuia în primă fază să se limiteze la sarcinile pe care analiza marxistă i le atribuia revoluției burgheze, cele realizate de către Revoluția Franceză din 1789: sfârșitul feudalismului și . În acest sens, sovietele erau concepute ca „fortărețe proletare”, situate în inima „revoluției burgheze”. pentru a asigura realizarea solicitărilor populare, pentru a pregăti în viitor
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
la „paradoxurile și neînțelegerile” lui Octombrie, Nicolas Werth rezuma și dezbaterile și punctele de vedere opuse, de multe ori nu lipsite în întregime de motive ascunse și prejudecată ideologică: Din acest motiv, conform acestui istoric, departe de „simplismele” liberale sau marxiste, Potrivit concluziei sale, în octombrie 1917, „pentru moment, lovitura de stat politică și revoluția socială s-au împreunat, înainte de a diverge către deceiile de dictatură”. Luând puterea la Petrograd, Lenin și Troțki nu au avut niciun moment intenția de a
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
o manifestare de protest contra acestei decizii, și douăzeci dintre manifestanți au fost uciși: Maxim Gorki avea să-i salute, la înmormântarea lor, drept martiri ai unei experiențe democratice de doar câteva ore, așteptată timp de o sută de ani. Marxistul scria la momentul respectiv: „Lenin acționează în calitate de țar. Înlăturând Adunarea Constituantă, Lenin a creat un vid oribil în jurul lui. Provoacă un război civil fără rost și pregătește consecințe îngrozitoare.” El scria și că „garda roșie a lui Lenin-Troțki l-a
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
a fost adoptată la același congres. Această liberalizare economică — care nu a fost dublată și de o liberalizare politică — avea să contribuie la revigorarea economiei. După Războiul Civil, a avut loc o schimbare foarte importantă în domeniul moravurilor sexuale. Critica marxistă a familiei burgheze îi făcuse deja pe bolșevici să modifice legislația referitoare la divorț, căsătorie și întrerupere voluntară de sarcină. În 1922, practicile homosexuale au fost și ele dezincriminate. De-a lungul anilor 1920, dorința de a avea acces la
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
totalitare a puterii de stat. Cauzele acestei „degenerări” sunt explicate diferit. Pentru anarhiști, ele se datorează principiilor „autoritare” ale partidului bolșevic. Pentru alții, cum ar fi unii liberali, aceasta își are rădăcinile în ideile lui Karl Marx. Pentru mai mulți marxiști nebolșevici, Lenin a comis o eroare fatală din dorința de a declanșa o revoluție a muncitorilor într-o țară copleșitor țărănească și a supraestimat potențialul revoluționar al țărilor occidentale. Pentru comuniști, marxiști, antileniniști, ca și pentru , bolșevicii au pus la
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
în ideile lui Karl Marx. Pentru mai mulți marxiști nebolșevici, Lenin a comis o eroare fatală din dorința de a declanșa o revoluție a muncitorilor într-o țară copleșitor țărănească și a supraestimat potențialul revoluționar al țărilor occidentale. Pentru comuniști, marxiști, antileniniști, ca și pentru , bolșevicii au pus la punct încă de la început un și au încălcat principiile comuniste și marxiste. Comentând încă din epocă pe marginea evenimentelor din octombrie și Războiului Civil, marxiștii, cum ar fi teoreticianul sau revoluționara Rosa
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
declanșa o revoluție a muncitorilor într-o țară copleșitor țărănească și a supraestimat potențialul revoluționar al țărilor occidentale. Pentru comuniști, marxiști, antileniniști, ca și pentru , bolșevicii au pus la punct încă de la început un și au încălcat principiile comuniste și marxiste. Comentând încă din epocă pe marginea evenimentelor din octombrie și Războiului Civil, marxiștii, cum ar fi teoreticianul sau revoluționara Rosa Luxemburg, și-au concentrat criticile asupra naturii Partidului Bolșevic și asupra organizării sale leniniste (pe care Troțki însuși a denunțat
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
potențialul revoluționar al țărilor occidentale. Pentru comuniști, marxiști, antileniniști, ca și pentru , bolșevicii au pus la punct încă de la început un și au încălcat principiile comuniste și marxiste. Comentând încă din epocă pe marginea evenimentelor din octombrie și Războiului Civil, marxiștii, cum ar fi teoreticianul sau revoluționara Rosa Luxemburg, și-au concentrat criticile asupra naturii Partidului Bolșevic și asupra organizării sale leniniste (pe care Troțki însuși a denunțat-o încă din 1904 ca un pericol). În ochii lor, asimilarea partidului cu
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
sau , un pionier al criticii stalinismului. Pentru Troțki și troțkiști, cauza dictaturii regimului totalitar trebuie căutată în nașterea birocrației, precum și în izolarea revoluției într-o țară săracă și puțin dezvoltată. Se poate, totuși, sublinia faptul că nicio revoluție așa-zis „marxistă” a secolului al XX-lea nu a izbucnit în vreo țară bogată și industrializată, țările afectate fiind predominant agrare, și cu dezvoltarea rămasă în urmă (China, Vietnam, Etiopia, Mozambic etc.). Mai mult decât atât, niciunul dintre regimurile care s-au
Revoluția Rusă din 1917 () [Corola-website/Science/298166_a_299495]
-
americanizarea " lumii în 1930, va face pe mulți intelectuali și sociologi să se aplece asupra influenței culturii de masă asupra modul nostru de viață. Apariția internetului a impus reconsiderarea conceptului de cultură de masă. În timp ce o majoritate intelectuală, de obediență marxistă și pe urmele lui Noam Chomsky, o văd ca pe o "fabrica a opiniei" și înainte de toate, exercitarea unei dominații sociale, alții, reflectează asupra fenomenului tehnic ca un întreg, și nu doar asupra mass-mediei, văd în cultura de masă semnul
Cultura de masă () [Corola-website/Science/337171_a_338500]
-
parte din „lotul Noica“ la sfîrșitul anilor ’50.) În orice caz, cartea a luat-o, atras pesemne și de îndrăzneala de a vedea pe copertă cuvîntul (plin, pentru el, de conotații nostalgice) de „fenomenologie“, într-un context cultural oficializat ca „marxist“. Noica m-a anunțat într-o bună zi că vom merge „la Sănduc Dragomir“: „Gabi dragă, este un elev al lui Heidegger, tocmai a ieșit la pensie și vrea să se reapuce serios de filozofie, a tot citit în anii
Alexandru Dragomir, destinul deturnat al unui filozof by Gabriel Liiceanu () [Corola-journal/Memoirs/13242_a_14567]
-
o intimitate intelectuală cu femeile cu care se află în contact. O primă experiență pe această linie o are cu Katia, care însă are o legătură permanentă cu un scriitor și, din punct de vedere intelectual este influențată de ideile marxiste ale acestuia, condițiile fiind neprielnice pentru înțelegerea intelectuală la care năzuia. În această perioadă o întâlnește în liniștea sălii de lectură a "Preussische Staatsbibliothek" din Berlin pe Soledad. Inițial i se pare că fata nu corespunde gustului și exigențelor sale
Mihail Fărcășanu () [Corola-website/Science/311166_a_312495]