1,491 matches
-
parte în discuțiile care s-au purtat cu raționaliștii. Evitarea tematizării limbajului reflectă în parte efortul de a se menține distanța față de poststructuralism, asociat cu relativismul interpretativ. Este o reflectare a accentului pus de abordarea de mijloc pe problematicile de ontologie. O abordare a limbajului care este în consecvență cu ontologia socială a constructivismului ar trebui să ocupe un teren de mijloc în sfera epistemologică. Între a înțelege limbajul fie ca o oglindă a lumii sau doar ca pură interpretare există
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
tematizării limbajului reflectă în parte efortul de a se menține distanța față de poststructuralism, asociat cu relativismul interpretativ. Este o reflectare a accentului pus de abordarea de mijloc pe problematicile de ontologie. O abordare a limbajului care este în consecvență cu ontologia socială a constructivismului ar trebui să ocupe un teren de mijloc în sfera epistemologică. Între a înțelege limbajul fie ca o oglindă a lumii sau doar ca pură interpretare există și posibilitatea înțelegerii limbajului și acțiunii ca fundament normativ. Această
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
întrucât mulți constructiviști au criticat abordările raționaliste. Prezentăm în continuare câteva diferențe de abordare dintre abordările constructiviste și cele raționaliste în ceea ce privește unele teme centrale ale relațiilor internaționale. 1.3.1. Ființa socială Teoriile raționaliste din relațiile internaționale sunt subscrise unei ontologii individualiste, unitatea de bază pentru analiză este individualul (înțeles ca stat, dar și ca individ uman). Teoria neorealistă, spre exemplu, abordează statele ca fiind similare oamenilor care încearcă să își maximizeze șansele supraviețuirii. Neorealiștii, precum Kenneth Waltz, prezintă statele ca
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
sunt factori cauzali și trebuie schimbate între indivizi pe deplin formați. Indivizii la care se referă Goldstein și Keohane apar ca nefiind născuți într-un sistem social care modelează ceea ce aceștia vor deveni.151 Constructiviștii au pus sub semnul întrebării ontologia individualistă a raționalismului și au insistat pe ontologia socială. Ca ființe sociale, indivizii sau statele, nu pot fi separați de contextul înțelesurilor normative care modelează ceea ce sunt și posibilitățile pe care le au la dispoziție (conceptul suveranității este în primul
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
pe deplin formați. Indivizii la care se referă Goldstein și Keohane apar ca nefiind născuți într-un sistem social care modelează ceea ce aceștia vor deveni.151 Constructiviștii au pus sub semnul întrebării ontologia individualistă a raționalismului și au insistat pe ontologia socială. Ca ființe sociale, indivizii sau statele, nu pot fi separați de contextul înțelesurilor normative care modelează ceea ce sunt și posibilitățile pe care le au la dispoziție (conceptul suveranității este în primul rând o categorie socială constitutivă; înaintea condiției de
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
Considerând statul ca principal actor în politica mondială, curentele tradiționale din relațiile internaționale negau implict variabilitatea identităților asumând că suveranitatea este trăsătura definitorie a statelor într-un sistem bazat pe anarhie.186 În caracterizarea lui Robert Cox, neorealismul avea o ontologie explicită o formă pervertită a universalității în care statele, balanța puterii, omul hobbesian în căutarea puterii și fundamentul contractual al politicului sunt prezumate a fi eterne componente inter-relaționate ale ordinii globale.187 Cel mult abordările tradiționale echivalau studiul identității cu
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
conduse de SUA. Occidentalismul este elementul critic pentru succesul implementării politicilor de reconstrucție post-război.234 În abordările constructiviste se pleacă de la asumpția că identitățile sunt construite și reconstruite prin acțiune socială, că nu sunt fixe sau naturale. Păstrându-se în ontologia constituirii reciproce dintre structură și agent, abordările constructiviste văd identitățile ca fiind relații sociale care se schimbă cu timpul și în funcție de context. Întrucât identitățile sunt relații, acestea nu reprezintă caracteristici imuabile ale indivizilor sau ale grupurilor; oamenii le produc și
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
în formarea identităților și, foarte important, pentru clarificarea fundamentelor pentru evidențierea contribuției abordării discursive în politica internațională. Teoria socială a identității formulată de Jacques Lacan pornește de la ideea că, spre deosebire de psihologie, unde se asumă unitatea subiectului, se bazează pe o ontologie alternativă a identității care a fost ignorată în mare parte de constructiviști. La nivel teoretic, Sinele unificat, din perspectiva lacaniană, nu este mai mult decât un construct imaginar în care individul trebuie să creadă pentru a compensa o lipsă constitutivă
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
că suveranitatea nu trebuie tratată ca o calitate a statalității fără ambiguități sau ca pe un principiu definitiv al societății internaționale, ci a pe o variabilă a regimurilor sociale.277 Structura constituțională a societății internaționale moderne este bazată pe o ontologie socială radical diferită față de varianta absolutistă a societății statelor. La fel ca și în cazul Greciei antice și Italiei în perioada renascentistă, metavalorile care au structurat sistemul absolutist erau bazate pe o ontologie socială holistică. În fiecare din aceste trei
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
societății internaționale moderne este bazată pe o ontologie socială radical diferită față de varianta absolutistă a societății statelor. La fel ca și în cazul Greciei antice și Italiei în perioada renascentistă, metavalorile care au structurat sistemul absolutist erau bazate pe o ontologie socială holistică. În fiecare din aceste trei cazuri, scopul moral al statului era legat de păstrarea și cultivarea unei tip particular al vieții colective: pentru grecii antici era cultivarea vieții politice (bios politikos), pentru italienii renascentiști era vorba despre gloria
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
enunțat acest lucru foarte bine când a spus că "securitatea" este un concept esențialmente contestat pentru că este un construct intelectual și cognitiv, nu un fapt obiectiv. Din această perspectivă, fiind un concept subiectiv și modificabil, implică multe realități depinzând de ontologia la care aderă cineva, precum și de puterea pe care o posedă.551 David Roberts propune abordarea subiectului securității umane din cealaltă parte, adică ce anume înseamnă insecuritatea umană. Autorul definește insecuritatea umană ca situație în care decesul anumitor indivizi poate
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
d'un '' paradigme des paradigmes'' pour le domaine des sciences sociales, n'étant pas une approche similaire aux autres courants des relations internationales (le réalisme, le néoréalisme, l'idéalisme, le liberalisme etc). Le constructivisme doit être compris en tant qu'ontologie, épistémologie et méthodologie. Nous avons mis en évidence les thèmes constructivistes qui sont caractéristiques aux relations internationales, la relation de cette approche avec le rationalisme et, finalement, quelques aspects sur les études de sécurité constructiviste. Le deuxième chapitre est dédié
by IOANA LEUCEA [Corola-publishinghouse/Science/958_a_2466]
-
arhetipuri și esențe, cu o dezinvoltură provenită din detașarea de posesiune și din stil. Botta este astfel înscris în tradiția literaturii române, văzută de poet ca purtând vocația pentru clasicism, căruia S. îi schițează, pe urmele ideilor celui interpretat, o ontologie - clasicismul ca mod de a fi în lume. Pe de altă parte, se referă la orfismul poetului, înțeles ca mod de refacere a unității originare, la care și suprarealismul visa, dar care aici este meditație ordonatoare, ideal al clasicismului. Comentatorul
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289554_a_290883]
-
bazează pe o disociere justă a regimurilor discursive practicate de autor: „Schimbarea la față este mai distructivă decât toată opera metafizică fiindcă are alt statut ontologic. Și anume, pentru opera metafizică a lui Cioran funcționează convenția auctorială și estetică, deci ontologia operei de artă și a creației; când el scrie, de pildă, că dacă ar ajunge la putere primul lucru ar fi să-și lichideze prietenii, nu înseamnă că Cioran [...] și-ar fi strâns de gât prietenii; e o frază fantasmală
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288793_a_290122]
-
grațios. Individul nu este fructul naturii, nici măcar unul tropical, ci o creație și o instituție socială"331. Perspectiva expusă mai sus poate fi sesizată și atunci când privim problema construcției ideologice a realității pe fundamente holiste din punctul de vedere al ontologiei instituțiilor sociale, domeniu interesat să răspundă la următoarea întrebare: "Cum poate exista o lume obiectivă compusă din bani, proprietate, căsătorie, guverne, alegeri, meciuri de fotbal, petreceri și tribunale, într-un univers alcătuit integral din particule fizice plasate în câmpuri de
by Daniel Şandru [Corola-publishinghouse/Science/1033_a_2541]
-
cum anume este posibil ca o teorie politică să aibă drept punct de plecare o anumită teorie a cunoașterii. Filosofia politică recentă are în vedere atât determinările existențiale ale diferitelor teorii politice (ce pot fi înțelese, în acest sens, ca "ontologii regionale"354), cât și bazele lor epistemologice. Folosind un tipar aristotelic, se poate afirma că manierele filosofice de fundamentare a "politicului"355 sunt diferite: pe de o parte, dintr-o perspectivă existențialistă, putem face apel la un discurs argumentativ, care
by Daniel Şandru [Corola-publishinghouse/Science/1033_a_2541]
-
efective nu numai primejdia catastrofei atomice, dar și, mai presus de toate, tehnica și sistemul de informație ce-i conferă un soi de imobilitate realmente non-istorică. Nietzsche și Heidegger, și împreună cu ei toată acea gândire care se revendică de la temele ontologiei hermeneutice, sunt aici acceptați chiar dincolo de intențiile lor drept acei gânditori care au pus bazele pentru construirea unei imagini a existenței în aceste condiții de non-istoricitate sau, mai bine zis, de post-istoricitate" (Gianni Vattimo, Sfârșitul modernității. Nihilism și hermeneutică în
by Daniel Şandru [Corola-publishinghouse/Science/1033_a_2541]
-
Atunci teologia se varsă „într-o baltă fără semnificație în care este posibil orice, dar nimic cu adevărat nou și profund”1. Adevărul mărturisit de Biserică este o realitate invizibilă la care participi și pe care nu o poți poseda. Ontologia participației contrazice atât de masiv economia posesiei, până în punctul în care refuză identificarea Ortodoxiei cu lichidități verbale (i.e. enunțul unor „parole” dogmatice)2. Ortodoxia primește confirmarea într-un mod de existență eclezial și eshatologic. Pentru a participa la adevărul Ortodoxiei
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]
-
poate media - ca și trupul - o sublimă revelație 3. Limba atestă rezervorul inepuizabil de creativitate al gândirii, instituind prin puterea cuvintelor lumi care, departe de-a rămâne producții ficționale, răspund și corespund realității. Deși ilustrată cu exemple din istoria artei, ontologia hermeneutică rămâne structural lingvistică: „în experiența hermeneutică nu se poate separa forma verbală de conținutul transmis”4. Limba nu este un instrument sau o funcție destinată comunicării, ci o rețea poetică de semnificații care articulează generozitatea simbolică a tuturor lumilor
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]
-
relativistă a constituit un veritabil pons asinorum în dezbaterile epistemologilor contemporani. Mai mult decât cele două versiuni (restrânsă și generalizată) ale teoriei relativității, fizica cuantică a provocat școlile postbelice de epistemologie, furnizând imaginarului filozofic un spectaculos model holistic al realității. Ontologia cuantică este construită cu presupozițiile nonseparabilității elementelor constitutive ale lumii 1. Louis de Broglie avea deci dreptate să spună că mecanica cuantică a reușit să mute „linia de demarcație între fizică și metafizică”. Evidențierea, în regim submicroscopic, a imposibilității determinării
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]
-
relativității, alături de exigențele teoretice fundamentale ale mecanicii cuantice, exprimă în mod neașteptat câteva realități apărate de hermeneutica ontologică a lui H.-G. Gadamer: imposibilitatea comprehensiunii obiective și articularea inevitabilă a cunoașterii în perimetrul cercului hermeneutic (ilustrat remarcabil în proiectul unei ontologii a nonseparabilității, sub semnătura lui David Bohm). Aceste evenimente din istoria științei au nutrit într-un mod copios discursul epistemologic relativist al sfârșitului de secol XX. Dacă N.R. Hanson a pledat în favoarea recunoașterii imposibilității faptului brut în științele empirice 2
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]
-
târzii, conștientă de falsul mitografiei intelectuale promovate, nu în puține rânduri, de ideologia iluministă. În cuvintele lui H.-R. Patapievici, „modestia cu care mânuitorii de azi ai cunoașterii tehnice acceptă o percepție a lumii care nu mai rezultă consecvențial din ontologia instrumentului lor de cunoaștere sugerează că instinctele cognitive ale modernității târzii sunt orientate după exigențele unei forme de cunoaștere mai tolerante, pentru care raționamentele specifice cunoașterii «tari» sunt acum subordonate unei înțelegeri a complexității lumii, care este solidară mai degrabă
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]
-
marea șansă a omului constă în conștiința radicalei sale finitudini. Soluția este „saltul în paradox” și asumarea antinomiilor ca destin teologic al raționalității. Este locul unde gândirea lui G. Marcel - filozoful pentru care reflecția asupra sfințeniei constituie „veritabila introducere în ontologie”2 - pregătește, în economia cărții lui A. Louth, tema esențială a tainei revelației sau a misterului cunoașterii ecleziale. Nu este prima oară când un teolog optează pentru formularea existențialistă a lui G. Marcel (1889-1973). Mai aproape de noi, D. Stăniloae, vorbind
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]
-
prima oară când un teolog optează pentru formularea existențialistă a lui G. Marcel (1889-1973). Mai aproape de noi, D. Stăniloae, vorbind despre „existența lumii ca mister insondabil” care reclamă un sens divin totalizator, folosește la rândul său conceptele lui Marcel 1. Ontologia marceliană este compusă dintr-un lanț de binomuri polare. Persoana este persoană numai în măsura în care înțelege să recuze angajarea sa în lume într-o dimensiune strict utilitară, epuizată în orizontul funcționalității biologice. „Verbul” a fi trebuie să prevaleze asupra „verbului” a
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]
-
noastre, care debordează percepția discretă a conștiinței, nu ar putea fi asigurată decât de ceva prioritar oricărui principiu mundan de existență. Acesta este probabil punctul cel mai dificil de acceptat de către fenomenologii contemporani, întrucât Henry pare să enunțe premisele unei ontologii holiste a participației, în care realitatea generică nu poate fi explicată prin ea însăși, pentru că nu este niciodată ea însăși. Ipseitatea cărnii, ascunsă în memoria „sinelui”, nu e acoperită de identitatea ego-ului (ulterior divizat de psihanaliză în sfera conștientului și
[Corola-publishinghouse/Science/1998_a_3323]