55,096 matches
-
ideii de suveranitate concentrată În figura lui Zeusxe "Zeus", Înmulțind-o În diferitele regate și afirmând totodată principiul egalitarist al demnității de același rang Între suverani. Cu afirmarea cetăților, poleis, și declinul acelor gene2 aristocratice, ea devine un model irepetabil, limitat În trecut, iar rolul eroului se democratizează. El devine un exemplu, fie și contradictoriu, Întrucât este excepțional, și un apărător pentru cetate și pentru toți cetățenii, asemenea lui Filoctetxe "Filoctet", care, În tragedia omonimă a lui Sofocle, renunță la singurătatea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În anul următor, putreziți, ca să fie puși pe altare cu scopul de a obține o recoltă bună, thesmophoriile reprezentau pentru femei și un moment de evadare din rolul pe care Îl Îndeplineau În cetate, deși era un moment circumscris și limitat la timpul sărbătorii. Thesmophoriile, ca și aloele, dar și antesteriile Împreună cu celelalte sărbători ale lui Dionysosxe "Dionysos" erau un spațiu instituțional În care lumea „diferită” a femeilor și lumea exterioară potențial transgresivă erau integrate În universul politic al cetății. În interiorul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Împăca, mortului i se aduceau ofrande și libații - repetate În a treia și a noua zi - de miere, ulei și apă. În epoca arhaică familiile aristocratice acompaniau riturile funebre cu manifestări fastuoase de doliu, care au fost Însă interzise sau limitate de legislatori În epoca polisului. Și nașterea constituia un moment critic În viața individuală și a familiei. Nou-născutul apărea ca un corp străin care era alipit casei printr-o Întreită Înconjurare a vetrei, hestìa, căminul domestic, Înainte să Îi fie
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În care pozitivul este Însuși universul citadin, garantat de depărtarea În spațiu și timp. Rod al cuvântului, povestire construită cu meșteșug, Înzestrat cu o formă și reprodus de niște specialiști, puțini la număr, mitul cunoaște o ritualizare În momentul recitării, limitată la ocaziile prevăzute de calendarul festiv. Actului ritual Îi era, În schimb, Încredințată acțiunea „religioasă” a omului, o acțiune care Însă le aparținuse Înainte acelor gene, iar apoi cetății. De rit depindeau conservarea prezentului și soluția, sub semnul stabilității, a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cu acestea. Nu există Îndoială că orfismul și pitagoreismul dau dovadă de multe asemănări, ca nemurirea și transmigrația sufletelor, practica vegetarianismului și a ritualurilor catarctice. Cu toate acestea, fiecare pare să fi avut un specific propriu care ne Împinge să limităm orice suprapunere la dinamicile schimburilor culturale. Deja Pitagora, fondatorul pitagoreismului, este un personaj istoric, născut la Samos În secolul al VI-lea Î.Hr., În timp ce Orfeuxe "Orfeu" este o figură mitică și nu este, În sens propriu, fondatorul orfismului. Nici
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ereditar, fiind și ele absorbite În dimensiunea publică a cetății. Adică sunt tot culte publice, chiar dacă cetatea făcea distincție Între sacerdoțiile nobiliare și sacerdoțiile democratice. Așadar, În Grecia, sacerdoțiul se dovedește o funcție onorifică, având o durată de cele mai multe ori limitată În timp, și aproape niciodată o alegere de viață. Numai la Delfi, unde nici Atenaxe "Atena", nici Sparta nu au reușit niciodată să exercite un control absolut, această preoție pare să asume trăsăturile specifice ale unei slujiri exclusive. Contrar a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
unde era un „Învățător al adevărului” care nu se deosebea de mantis. Așadar, poeți și ghicitori au participat la modelarea religiei grecești ca poli de orientare ai existenței umane În cadrul ordinii cosmice. Dar mantis Își avea propria sferă de acțiune, limitată la particularul unei situații de criză momentană care nu putea fi generalizată, În timp ce poetul sau, mai bine zis, poezia, după cum recunoștea Aristotel (Poetica, IX, 1451 b 6-7), avea drept obiect universalul. Dacă mantica și poezia au contribuit deci la crearea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
fenomen schimbând evaluarea sau terminologia lui, ceea ce se Întâmplă de obicei când, de exemplu, se estimează că acceptarea cultului zeiței Mater Magnaxe "Mater Magna" ar reprezenta o ruptură cu religia republicană și Începutul decăderii orientale sau când epoca imperială este limitată la „sincretism” și este redusă la o fază de „supraviețuire” a cultelor clasice 1. 3. Mituri, misterii, filozofitc "3. Mituri, misterii, filozofi" a) Mituri Numeroase mituri grecești care Îl transferă pe cititorul modern În Ionia, Tesalia, Atica și Argos, erau
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
antichității, dar mai ales cu tradițiile lor etice și profetice (cf. subcapitolul 1.2d). La Roma, realitatea care se numește „religie” nu este monopolizată de o castă sacerdotală Închisă ori de un rege divinizat. La Roma, colegiile sacerdotale centrale se limitează la dreptul sacru, la legile-cadru, cum este aceea din Urso (cf. subcapitolul 3.2a), și la cazuistică, la divinație și la un control moderat al corectei practici religioase. Din câte știm, ele nu au elaborat o doctrină normativă proprie despre
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În care, fără soluție de continuitate, dar cu inovații și schimbări profunde, se desfășoară istoria religioasă a grecilor luată aici În considerare, impune câteva distincții preliminare și, Înainte de toate, o selecție a fenomenelor ce trebuie examinate, care, În mod inevitabil, limitează și este Încredințată evaluării personale a cercetătorului. De la Începuturile epocii elenistice la edictul lui Teodosius din 392 d.Hr., care interzice practicarea cultului păgân, istoria religiei grecești, deși Își menține fizionomia individuală, se intersectează În largă măsură sau măcar merge
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lui, să Îmi ciulesc urechile și să ascult, Între vis și realitate, cu părul zbârlit pe cap, să vărs lacrimi de bucurie și să simt ușoară povara minții (II, 32-33; Nicosia, 1984, p. 90). Izbăvirea garantată de zeu nu se limitează la sănătatea fizică, ci atinge Întreaga dimensiune existențială a credinciosului și, fără să se proiecteze În perspectivă escatologică, care rămâne cu totul străină intereselor oratorului nostru, Îi permite să Îl proclame pe Asclepiosxe "Asclepios" „stăpân al destinului său” (II, 36
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
o manieră mai evidentă voința de a Înzestra păgânismul - Înțeles ca albie comună În care puteau converge diferitele și diversificatele curente religioase ale numeroaselor contexte naționale ale zonei din jurul Mării Mediterane - cu o liturgie proprie care, departe de a se limita la nivelul unei practici materiale, permitea atingerea celor mai Înalte culmi ale divinului. Interferența profundă Între interese speculative, tensiuni etice și preocupări religioase caracterizează deci În profunzime mișcarea neoplatonică și, exceptând dimensiunea ei ideologică, Îi legitimează implicarea În problematica religioasă
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a unui sistem tradițional În sensul interiorizării funcțiilor sociale (concepute conform ideologiei tripartite indo-europene a lui Dumézil) și al transpunerii lor În plan etic (Molé, 1963, p. 60): este vorba, de fapt, despre o interpretare care nu explică, ci se limitează, cel mult, la a constata un fenomen și la a oferi o reconstrucție mai mult teoretică decât istorică a naturii acestuia. G³th³, „Yasna celor șapte capitole”, imnurile, Wid¶wd³d, celelalte părți ale Avestei târzii (cf. mai jos, „Religia zoroastriană”, subcapitolul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
vedică, să fi fost o invenție a limbajului gathic, care a sfârșit prin a influența Însăși noțiunea de așavan Într-o accepție mai largă (Gereshevitch, 1959, p. 156; Gnoli, 1987a, p. 706) Este deci evident că inovația gathică nu se limitează la un simplu conflict ritual, ci implică puternic și alte sectoare și aspecte ale experienței umane și ale credințelor religioase. Pe de altă parte, orice ritualism este o degenerare formalistă a cultului sau a practicii religioase, iar un ritualism nou
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
conceput ca fiind diabolic, deși este Înzestrat cu o imensă și cumplită putere. În realitate, Învățătura gathică trebuie definită corect ca fiind dualistă În inspirația sa de bază: aceasta se prezintă ca un „monoteism dualist”, În care puterea divină este limitată de prezența Răului pe un plan care Îl precede și transcende pe cel al vieții materiale, la rândul ei puternic și dramatic condiționată. În G³th³, ca de altfel În toată lumea religioasă a Iranului antic, răul este un dat, o condiție
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
581 sq.), referindu-se chiar la escatologie. Se va accepta, de asemenea, că există loc În G³th³ și pentru o escatologie individuală, dar nu una pentru sfârșitul lucrurilor sau a timpului, din moment ce repetarea actului ritual perpetuează Întoarcerea eternă și Își limitează obiectivele la interesele și aspirațiile actorilor și beneficiarilor săi individuali: ritualul este locul unei actualități reînnoite neîncetat, În cadrul căreia se realizează tranziția Între cosmogonie și escatologie (Kellens, 1991a, p. 51), conform unei teze ilustrate acum treizeci de ani de M.
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
crucial” (Bartholomae, 1904, col. 1291) sau, mai probabil „Întrebare, interpelare” (Kellens, 1987b, p. 247) -, saoșyant, „cel care face să prospere (existența)”, de unde și semnificația „salvatorul care va veni” (forma verbală este cea a unui participiu viitor), care nu este neapărat limitată la sfera rituală (contrar lui Kellens, 1974; cf. Kellens-Pirart, 1990, p. 313: „destinat să devină opulent”) - sau la o expresie ca feraș¶m ah¿m kar - „a face existența minunată” (sau „potrivită”; cf. Humbach, 1959, I, pp. 51 sqq.) -, prezentă
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
islamică, obiect al unor studii acurate ale lui G. Monnot (1974; 1986a), sunt, de asemenea, importante și ne oferă un cadru care clarifică starea de izolare și de slăbiciune a comunității zoroastriene din Iranul medieval. Izvoarele primare zoroastriene nu se limitează Însă la Avesta și la textele În limba pahlavi (nici În rarele mărturii epigrafice preislamice la care se pot adăuga cele arheologice legate de așa-numitele temple ale focului; cf. Shippmann, 1971; Boyce, 1975b), ci sunt de găsit și În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
universală este o istorie sacră, care se desfășoară ca un proces de mântuire unic și grandios. Preluând speculațiile babiloniene despre anul cosmic (Boyce, 1982, p. 234; Panaino, 1992b, p. 26), zoroastrismul subîmparte istoria lumii În douăsprezece milenii, care reprezintă timpul limitat În care se consumă viața Întregii creații, care culminează cu Zoroastruxe "Zoroastru" și cu venirea Bunei Religii la Începutul celui de-al zecelea mileniu, și continuă cu trei salvatori viitori la sfârșitul celui de al zecelea, al unsprezecelea, respectiv al
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
separare” (a celor două Spirite). Faza amestecului este marcată de amalgamarea binelui și răului, provocată de lupta dintre cele două Spirite - Ohrmazdxe "Ohrmazd" și Ahrimanxe "Ahriman" - căreia i se va pune capăt prin separarea celor două Spirite. Stadiul intermediar este limitat În timp și spațiu, fiind rezultatul planului mântuitor al lui Ohrmazd: prin intermediul creației materiale și al atacului permanent Îndreptat asupra acesteia de Ahriman va fi posibilă consumarea efectelor malefice ale provocării lansate de acesta din urmă Împotriva lumii binelui. Creația
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lumii binelui. Creația este deci un instrument pe care principiul binelui Îl inventează, prin atotcunoașterea sa, pentru a distruge principiul malefic Într-o perioadă predeterminată, care, prin natura sa, este În mod necesar limitată (Zurw³nxe "Zurwa>n" ș kan³rag½mand, „Timp limitat”) la 12 000 de ani (anul m¶n½g sau eonul cosmic), ca, de altfel, și spațiul. Timpul este limitat de creație; Înainte și după această perioadă limitată - adică, Înainte și după amestec - există Timpul nelimitatxe "Timpul nelimitat" (Zurw³n ș akan³ragxe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
principiul malefic Într-o perioadă predeterminată, care, prin natura sa, este În mod necesar limitată (Zurw³nxe "Zurwa>n" ș kan³rag½mand, „Timp limitat”) la 12 000 de ani (anul m¶n½g sau eonul cosmic), ca, de altfel, și spațiul. Timpul este limitat de creație; Înainte și după această perioadă limitată - adică, Înainte și după amestec - există Timpul nelimitatxe "Timpul nelimitat" (Zurw³n ș akan³ragxe "Zurwa>n ș akana>rag"), În care cele două principii opuse sunt separate În Întregime unul de altul. Orice
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
este. Ohrmazdxe "Ohrmazd" este singurul care deține o creație ce reușește să ajungă În starea g¶tșg; Ahrimanxe "Ahriman", care, prin natura sa, este distructiv și aducător de moarte, nu poate da viață unei creații materiale și trebuie să se limiteze la invadarea creației lui Ohrmazd, Împins de invidie și dintr-o nevoie neroditoare de rivalitate. În acțiunea sa dezordonată și haotică, Ahriman este animat de o aviditate oarbă și de o cunoaștere limitată la efecte (o „post-cunoaștere”: pas-d³nișnșh), care intră
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
unei creații materiale și trebuie să se limiteze la invadarea creației lui Ohrmazd, Împins de invidie și dintr-o nevoie neroditoare de rivalitate. În acțiunea sa dezordonată și haotică, Ahriman este animat de o aviditate oarbă și de o cunoaștere limitată la efecte (o „post-cunoaștere”: pas-d³nișnșh), care intră În opoziție cu prevederea și Înțelepciunea lui Ohrmazd, care cunoaște atât efectele, cât și cauzele (Marele Bundahișn I, 7 sqq.). Creația are loc În trei stadii succesive: cerul făcut din piatră sau cristal
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ritual atât e bogat și complex: h¶rbad și mobad (În limba pahlavi, mowbed). Primii sunt supuși unui prim nivel (navar) al inițierii sacerdotale, iar ceilalți unui al doilea nivel (martab); aceste inițieri fac posibilă dobândirea unor competențe diverse, mai limitate pentru unii, mai extinse pentru ceilalți. În vârful ierarhiei ecleziastice se află dast¿r (În limba pahlavi, dastwar), un fel de episcopi zoroastrieni care administrează unul sau mai multe temple importante (Duchesne-Guillemin, 1962a, p. 118). Sacerdoțiul este În Întregime ereditar
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]