5,908 matches
-
o evaluare a diferitelor tipologii de agenți religioși după criteriul autorității și charismei, în maniera lui Max Weber. Aplicând același criteriu în cazul divinației, pe primul loc s-ar situa profetul, urmat de clarvăzător și mai apoi de ghicitor. Prezența profetului este semnalată în mai toate civilizațiile: arabă, greacă, semitică etc. Mai mult, "etnologii s-au obișnuit să vorbească chiar despre "profeții primitive" referindu-se la indienii din America și, într-o mai mică măsură, la Africa"14. Așadar, fenomenul divinatoriu
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
spre lucruri, alta spre cele eterne. (...) Prin urmare (profeția n.n.) este un tip special de cunoaștere care este și participarea la rânduiala lui Dumnezeu"15. Cunoscutul sociolog bucureștean face o distincție netă între cunoașterea "senzualiștilor", cunoașterea filosofică și cea duhovnicească. Profetul se situează la nivelul duhovnicesc de cunoaștere grație unei "trăiri înalte". Imaginea profetului este, așa cum anunțam mai sus, valorizată pozitiv la nivelul mentalului individual și colectiv. El se remarcă prin simplitate, prin intensitatea trăirii emoționale, sensibilitate și o viață spirituală
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
special de cunoaștere care este și participarea la rânduiala lui Dumnezeu"15. Cunoscutul sociolog bucureștean face o distincție netă între cunoașterea "senzualiștilor", cunoașterea filosofică și cea duhovnicească. Profetul se situează la nivelul duhovnicesc de cunoaștere grație unei "trăiri înalte". Imaginea profetului este, așa cum anunțam mai sus, valorizată pozitiv la nivelul mentalului individual și colectiv. El se remarcă prin simplitate, prin intensitatea trăirii emoționale, sensibilitate și o viață spirituală intensă. "Este interesant că, de obicei, profeții nu provin din rândurile aristocrației, nici
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
cunoaștere grație unei "trăiri înalte". Imaginea profetului este, așa cum anunțam mai sus, valorizată pozitiv la nivelul mentalului individual și colectiv. El se remarcă prin simplitate, prin intensitatea trăirii emoționale, sensibilitate și o viață spirituală intensă. "Este interesant că, de obicei, profeții nu provin din rândurile aristocrației, nici nu fac parte dintre oamenii instruiți și rafinați; ei ies adesea din popor și rămân fideli originii lor, chiar și atunci când schimbă mediul. Ei se fac remarcați prin frugalitatea și simplitatea lor, trăsături ce
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
popor și rămân fideli originii lor, chiar și atunci când schimbă mediul. Ei se fac remarcați prin frugalitatea și simplitatea lor, trăsături ce îi apropie de ascet și sfânt (cf. stareții ruși). Deoarece inspirația sa constă în a revela adevărurile ascunse, profetul mai poate fi considerat și om care "știe""16. Mahomed, Zoroastru, Ezechiel, Moise, Balaam, Ilie, Luca, Ioan, Matei etc. sunt doar câteva exemple dintre numeroșii profeți care au trăit excepționale stări de grație atunci când au primit inspirația divină. La limită
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
și sfânt (cf. stareții ruși). Deoarece inspirația sa constă în a revela adevărurile ascunse, profetul mai poate fi considerat și om care "știe""16. Mahomed, Zoroastru, Ezechiel, Moise, Balaam, Ilie, Luca, Ioan, Matei etc. sunt doar câteva exemple dintre numeroșii profeți care au trăit excepționale stări de grație atunci când au primit inspirația divină. La limită, intensa lor trăire și forța spirituală de care au dat dovadă se concretizează în minunile și miracolele pe care le-au făcut, menționate în povestirile despre
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
activă sau pasivă, provocată sau nu, obținută în somn sau în stare de veghe etc. Ceea ce contează este doar rezultatul, predicția. Așadar, divinația se prezintă ca un rezultat al legăturii ce se stabilește între om și divinitate. În această privință, profetul este cel care reușește să stabilească o "conexiune" cât mai directă cu putință cu divinul, chiar și fără a-și propune acest lucru. El nu are nevoie să mai exerseze sau să provoace anumite experimente precum ghicitorul (cititul în bobi
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
lucru. El nu are nevoie să mai exerseze sau să provoace anumite experimente precum ghicitorul (cititul în bobi, bețigașe, în foc, în cărți, cafea etc.) sau să studieze dinamica și anatomia cerească asemenea astrologului; informația îi este dată direct. Practic, profetul se bucură de o condiție specială: el este un ales. Are un maximum de autoritate în rândul comunității, fiind unul dintre cei mai respectați specialiști ai sacrului. Profețiile sale au un caracter spontan, necontrolat și, de cele mai multe ori, au în
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
sunt mai mult solicitate, spre deosebire de augurat, care nu se ocupă decât cu formele, obiectele, lucrurile concrete observabile și exterioare. Prin capacitățile sale, și clarvăzătorul este, în felul său, un ales. El nu reușește însă să dezvolte sau să atingă, asemenea profetului, un nivel maxim al unei singure discipline, fie ea de natură practică, experimentală sau spirituală. "La fel ca și cea a profetului, charisma sa decurge dintr-o experiență autentică, însă mai puțin creatoare"18. Impactul social al divinației prin clarviziune
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
și clarvăzătorul este, în felul său, un ales. El nu reușește însă să dezvolte sau să atingă, asemenea profetului, un nivel maxim al unei singure discipline, fie ea de natură practică, experimentală sau spirituală. "La fel ca și cea a profetului, charisma sa decurge dintr-o experiență autentică, însă mai puțin creatoare"18. Impactul social al divinației prin clarviziune este unul mai redus în comparație cu profeția. El privilegiază o cunoaștere bazată pe experiența simțurilor, care se poate întrepătrunde uneori cu trăiri spirituale
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
ori în locul celui de "divinație" sau ca un sinonim al acestuia, creând confuzie. Credem totuși că ar trebui operate o serie de delimitări în ceea ce privește folosirea sa. Aceasta, cu atât mai mult cu cât nu putem afirma nici o clipă că un profet este totuna cu un ghicitor sau un clarvăzător. "Ghicitul" și "ghicitorul" au, pe de altă parte, și o conotație peiorativă hrănită din plin de poziția religiilor oficiale față de aceste practici. Folosirea abuzivă a termenilor "ghicit" sau "ghicitor" a avut drept
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
componenta practică, experimentală și provocată, neexcluzând totuși cunoașterea teoretică. În ceea ce ne privește, vom fi consecvenți cu noi înșine și vom păstra aceste distincții pe tot parcursul demersului nostru. Confuziile care se produc mai ales între aceste noțiuni (ghicitor, clarvăzător, profet) au dobândit în timp noi explicații. Probabil că ele vin să compenseze un deficit de imagine resimțit de cei care se ocupă astăzi de ghicit într-o manieră mercantilă, tip "SRL". Majoritatea acestor subiecți preferă să-și spună astrologi, clarvăzători
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
sunt încă vii în memoria colectivă. De multe ori, astrologul era consilierul și sfătuitorul cel mai important al regelui. Din când în când în istorie survin personaje charismatice ale căror profeții antrenează mari mișcări de mase și schimbări sociale. Acești profeți charismatici reușesc să schimbe cursul istoriei. Să ne gândim că mai toate marile religii sunt profetice. Impactul lor asupra evoluției vieții sociale nu mai este de mult un secret pentru cercetările din domeniu. În cele ce urmează vom urmări fenomenul
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
vedere al divinației (divinatio), suscită o serie de polemici. În general, ele exprimă două perspective de înțelegere total opuse: a) Pe de o parte, putem spune că profeția are o natură aparte care o face să iasă din sfera manticii. Profetul nu caută să pătrundă inteligența divină, ci pur și simplu aceasta i se revelează. El se transformă într-un instrument de comunicare a cărui voință nu contează. Or, prezicătorul caută, cercetează, observă, descoperă, analizează semnele divine. Dincolo de capacitățile sale deosebite
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
prezentul și viitorul. Din această perspectivă, relația profeției cu semnele și mesajele divine este una neprovocată, ea survenind în mod neașteptat. b) Pe de altă parte, divinația este, repetăm, "cunoașterea gândului divin", indiferent dacă această cunoaștere este provocată sau nu. Profetul este cel care propovăduiește cuvântul lui Dumnezeu. Giulia Sfameni Gasparo include profeția în rândul practicilor divinatorii atunci când vorbește despre oracole și sibile în lumea antică 104. "Cu toate că revelația profetică nu se realizează decât în experimente individuale ce tind să izoleze
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
răspândi tuturor mesajul divinității (mandat profetic)"105. Fără îndoială, experiența profetică are un caracter individual cu totul excepțional și ar putea trece foarte ușor în zona intimității și a tabuurilor personale. Totuși, intensitatea trăirii, dar și mesajul divin fac din profet o persoană care comunică și împărtășește celorlalți momentul tulburător în care a primit mesajul divin. Mai mult, acest moment nici nu este gândit ca unul "personal", ci ca unul de "învestitură" în calitatea de mesager al cuvântului divin. La fel
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
care comunică și împărtășește celorlalți momentul tulburător în care a primit mesajul divin. Mai mult, acest moment nici nu este gândit ca unul "personal", ci ca unul de "învestitură" în calitatea de mesager al cuvântului divin. La fel ca prezicătorul, profetul se pune și el în slujba celuilalt. Diferența dintre cei doi este că profețiile au deseori un caracter religios și/sau imperativ. În plus, în cazul profeției, cunoașterea survine în chip direct, neașteptat, ea nefiind provocată într-un fel. Max
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
slujba celuilalt. Diferența dintre cei doi este că profețiile au deseori un caracter religios și/sau imperativ. În plus, în cazul profeției, cunoașterea survine în chip direct, neașteptat, ea nefiind provocată într-un fel. Max Weber vede, de altfel, în profet un "purtător exclusiv personal al harismei care, în virtutea misiunii sale, propovăduiește o concepție religioasă sau o poruncă divină"106. Profetul nu este însă numai un propovăduitor al cuvântului lui Dumnezeu, ci și un model exemplar pentru comunitate, susține sociologul religiei
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
cazul profeției, cunoașterea survine în chip direct, neașteptat, ea nefiind provocată într-un fel. Max Weber vede, de altfel, în profet un "purtător exclusiv personal al harismei care, în virtutea misiunii sale, propovăduiește o concepție religioasă sau o poruncă divină"106. Profetul nu este însă numai un propovăduitor al cuvântului lui Dumnezeu, ci și un model exemplar pentru comunitate, susține sociologul religiei. Mai toate marile religii conțin exemple ilustrative în acest sens, unele dintre ele fiind fundamentate pe tradiții profetice. Argumentele exprimate
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
pe experiență și exercițiu); c) divinația inspirată (prezicătorul, deși se implică și declanșează actul divinatoriu, beneficiază de o stare cu totul specială de inspirație în actul prezicerii, stare ce scapă unui control rațional); d) divinația revelată (este divinația profetică, atunci când profetul este total detașat de actul mantic în sine); 4.4. Clasificarea divinației după claritatea mesajului Orice act divinatoriu se finalizează cu un mesaj. El este formulat de către practician în funcție de semnele avute în atenție. De asemenea, experiența, inspirația și "calitatea" semnului
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
prezintă astfel: a) divinație care interesează individul; b) divinație care interesează comunitatea, grupul. *** Clasificarea pe care o propunem aici dorește să sublinieze faptul că în actul divinatoriu importante nu sunt numai tehnicile în sine, ci și întreaga relație dintre divinitate-semn-prezicător/profet (ca intermediari) și om/comunitate (ca beneficiari finali ai actului divinatoriu). În acest fel, diversele tipologii și derivatele lor sunt puse într-o altă lumină. Credem că alcătuirea unor tipologii ale practicilor divinatorii ce țin seama doar de natura semnului
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
poate încă mai reprezintă încercări menite să provoace diverse întâlniri cu Absolutul. În Gnozele dualiste ale Occidentului, Ioan Petru Culianu evocă o situație cu totul deosebită. "Profetismul pe baze dualiste al populațiilor tupi-guarani din Brazilia este un fenomen foarte cunoscut. Profeții (Kurai) răsar din timp în timp, antrenând o parte a locuitorilor într-o aventură pe cât de atrăgătoare pe atât de autodistructivă: căutarea Țării fără de Rău, un loc utopic, unde munca nu va mai fi necesară subzistenței și unde toate interdicțiile
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
se consacre plăcerilor dansului și băuturii"190. Acest "Paradox al nihilismului" (ne referim aici la efectele sale sociale, un fel de prezervare a ordinii inițiale, așa cum o interpreta Pierre Clastre 191) nu ar fi cu putință dacă n-ar exista profetul (cel care are și un gir divin). El este singurul care poate să convingă oamenii că este cu putință cunoașterea adevărată a locului făgăduit. Devine mai puțin important faptul că numărul membrilor va scădea simțitor în urma acestei expediții. În 1539
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
popoarelor, copilul născut cu căiță pe cap poate deveni strigoi sau vrăjitor. Michel Foucault 205 scria în 1972 că nebunia a fost definită și tratată ca o boală numai din secolul XIX. Până atunci, nebunii erau reprezentați ca fiind posedați, profeți sau oameni care aveau darul de a vedea lucruri nevăzute, motiv pentru care erau marginalizați, dar și respectați. În cazul nostru astfel de reprezentări nu sunt actuale. Ele se verifică doar la nivelul unor relatări episodice din trecut culese de la
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]
-
extrem de sugestivă și vine în sprijinul ideii că, din punct de vedere interpretativ, divinația se poate realiza în două direcții: a) într-un sens formal, direct, care favorizează strict relația semn semnificație și b) într-un altul mai subtil, specific profeților, misticilor și, de ce nu, magicienilor veritabili, în care demersul se continuă către o hermeneutică a negativului și a cotidianului. Firește, noi suntem tentați să gândim o hermeneutică a negativului, mai ales în raport cu semnul scris. Iar acest fapt este pe deplin
by Cristina Gavriluţă [Corola-publishinghouse/Science/1065_a_2573]