9,263 matches
-
o teorie asupra comunicării introducînd noțiunea de "implicatură", care permite explicarea divergenței frecvente dintre semnificația unei fraze și sensul comunicat prin enunț. Există, prin urmare, un principiu al cooperării (un principiu de cooperare sau un principiu cooperativ) care îi permite receptorului să poată interpreta ce a vrut să spună vorbitorul, deoarece anumite enunțuri comunică mai mult decît semnifică elementele care le compun (căci locutorul dă de înțeles receptorului mai mult decît sensul literal al frazei). Aceasta nu se întîmplă însă decît
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
al cooperării (un principiu de cooperare sau un principiu cooperativ) care îi permite receptorului să poată interpreta ce a vrut să spună vorbitorul, deoarece anumite enunțuri comunică mai mult decît semnifică elementele care le compun (căci locutorul dă de înțeles receptorului mai mult decît sensul literal al frazei). Aceasta nu se întîmplă însă decît dacă interlocutorii iau ca punct de plecare al activității lor conversaționale dorința de a informa și de a fi informați. Astfel, dacă locutorul afirmă A fost o
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
interpretări interferează. Pentru a evita confuzia semnalată, P. Charaudeau propune întrebuințarea sintagmei terminologice subiect destinatar - aflate în raport simetric cu cea de subiect enunțiator. Cei doi sînt protagoniștii punerii în scenă a discursului și se opun emițătorului (subiectul comunicant) și receptorului (subiectul interpretant), parteneri empirici ai actului comunicării. În această viziune, subiectul comunicant are deplin control asupra subiectului destinatar prin aceea că primul îl construiește ideal pe al doilea, căutînd să producă asupra lui efectele intenționate de proiectul său de discurs
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
efectul vizat. Se înțelege astfel cum, într-un model de discurs cu spațiu dublu - extern și intern -, care indică dubla dimensiune, explicită și implicită a discursului, același act de vorbire, adresat unui destinatar ideal, poate produce efecte diferite în funcție de subiectul receptor care-l interpretează. De aceea, se poate spune că un text este purtătorul unui ansamblu de efecte posibile, cele care corespund efectelor vizate de instanța de comunicare și cele corespunzătoare efectelor produse de instanța de interpretare. La aceasta se adaugă
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
doar gruparea unor fenomene cu efecte similare. V. focalizare, dislocare, hiperbat, ironie, topică. DU MARSAIS; FONTANIER 1977; DSL 2001; CHARAUDEAU - MAINGUENEAU 2002; VARO - LINARES 2004; BUSSMANN 2008. AC EMIȚĂTOR. Punctul de început al procesului comunicării, aflat în opoziție cu termenul receptor, care reprezintă punctul final. Termenul se referă la cel care produce un mesaj și îl transmite prin intermediul unui anumit canal de comunicare (hîrtia, undele hertziene, etc.). Exceptînd situația monologului, termenul emițător presupune întotdeauna existența a cel puțin două instanțe de
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
referitoare la produs), în construirea mesajului. Publicitatea exploatează la maximum manifestările psiho-afective, prin sondarea a psihicului uman și prin transformarea subliminală a produsului publicitat într-o formă de trăire afectivă euforică, de plăcere/acceptare/aderare/cumpărare, astfel încît decizia/alegerea receptorului devine una de ordin emoțional. Prin complexitatea ei, practica publicitară se suprapune cursului actual al civilizației, epistemei contemporane, atît din punct de vedere mental și afectiv, cît și estetic. A n a l i z a d i s c
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
sînt oameni (fără premisa majoră) ori 1) toți oamenii sînt muritori, iar 2) poeții sînt (și ei) oameni (unde nu este prezentă concluzia). De fiecare dată, entimema presupune, prin urmare, existența unor judecăți subînțelese, iar subînțelegerea este o activitate a receptorului (interlocutorului) și este deseori orientată de starea lui sau de împrejurări. Din punctul de vedere al expresiei, entimema realizează o evidentă economie de mijloace lingvistice, dar are forță sugestivă și întrunește importante valențe pragmatice. În acest caz, pentru a-i
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
prezentată nu îmbogățește în mod direct experiența subiecților care comunică, dar le propune un experiment, iar confruntarea experimentală a cunoașterilor și a valorilor cu alte modele posibile de structurare a timpului, de relații între actanți etc. se produce prin consimțămîntul receptorului. Această autonomie secundară în raport cu realitatea permite adesea realizatorului și receptorului de ficțiune să aducă discursului aspecte pe care conștiința sau inconștientul lor nu și le asumă ca atare. Rezultă de aici că, în mod necesar, ficțiunea ar trebui abordată din
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
dar le propune un experiment, iar confruntarea experimentală a cunoașterilor și a valorilor cu alte modele posibile de structurare a timpului, de relații între actanți etc. se produce prin consimțămîntul receptorului. Această autonomie secundară în raport cu realitatea permite adesea realizatorului și receptorului de ficțiune să aducă discursului aspecte pe care conștiința sau inconștientul lor nu și le asumă ca atare. Rezultă de aici că, în mod necesar, ficțiunea ar trebui abordată din perspectiva componentelor ei pragmatice. Primul aspect de acest tip ar
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
poziție filozofică a referinței drept criteriu de evaluare. V. referință, semiotică, sens, text. GREIMAS - COURTES 1993. RN HIPERBOLĂ. Figură retorică, hiperbola se întemeiază pe capacitatea emițătorului de a exagera voluntar semnificația unui mesaj, cu scopul de a spori impactul asupra receptorului sau pentru a-i reține acestuia atenția într-o manieră expresivă. Exagerarea poate viza accentuarea unor evaluări pozitive (este un înger de fată, un munte de bărbat), dar poate construi și reversul negativ (vorbește întruna, viața mea e un infern
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
confirmă sau nu rolul jucat de către ceilalți, prin jocul propriului rol. Comunicarea interpersonală poate fi abordată din trei perspective diferite: 1) perspectiva acțională (teoria țintei - comunicarea este unidirecțională); 2) perspectiva interacțională (teoria ping-pong-ului - fiecare protagonist este, pe rînd, emițător și receptor; răspunsul oferit de receptor îl determină pe emițător să reconfigureze codul, cu scopul de a controla mai bine actul comunicațional); 3) perspectiva tranzacțională (teoria spiralei - comunicarea este un proces dinamic de tip cauză-efect). În studiile dedicate limbajului, interacțiunea este o
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
să asculte ceea ce spune locutorul (de exemplu, în cazul unei conferințe, al unei emisiuni radiofonice etc.). În ceea ce privește natura și funcția noțiunii "interlocutor", se manifestă o anumită ambiguitate: unii lingviști atribuie interlocutorilor un statut de actori externi actului enunțării (emițători și receptori), alții le atribuie un statut de protagoniști interni procesului de enunțare (enunțiatori și destinatari). V. destinatar, emițător, locutor, receptor. DUCROT - TODOROV 1972; GREIMAS - COURTÈS 1993; DETRIE - SIBLOT - VERINE 2001; DSL 2001; CHARAUDEAU - MAINGUENEAU 2002. LC INTERPRETARE. În tradiția lingvistică instituită
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
funcția noțiunii "interlocutor", se manifestă o anumită ambiguitate: unii lingviști atribuie interlocutorilor un statut de actori externi actului enunțării (emițători și receptori), alții le atribuie un statut de protagoniști interni procesului de enunțare (enunțiatori și destinatari). V. destinatar, emițător, locutor, receptor. DUCROT - TODOROV 1972; GREIMAS - COURTÈS 1993; DETRIE - SIBLOT - VERINE 2001; DSL 2001; CHARAUDEAU - MAINGUENEAU 2002. LC INTERPRETARE. În tradiția lingvistică instituită de concepția lui Ferdinand de Saussure, interpretarea este parafraza prin care se redă un conținut echivalent unei unități semnificante
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
ci, dimpotrivă, competența sa interpretativă este avută în vedere de emițător în momentul producerii discursului, iar răspunsul-replică este și el prevăzut ca un contra-discurs. Mesajul este construit, de aceea, în maniera unui dialog intern între discursul enunțătorului și cel al receptorului; acesta, dotat cu propriile referințe culturale, sociale și lingvistice, interpretează discursul altuia cu mijloacele sale. Luarea în considerare a interpretării receptorului implică, pe de altă parte, faptul că enunțătorul integrează în propriul discurs imaginea discursului atribuit receptorului, adică discursul enunțătorului
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
ca un contra-discurs. Mesajul este construit, de aceea, în maniera unui dialog intern între discursul enunțătorului și cel al receptorului; acesta, dotat cu propriile referințe culturale, sociale și lingvistice, interpretează discursul altuia cu mijloacele sale. Luarea în considerare a interpretării receptorului implică, pe de altă parte, faptul că enunțătorul integrează în propriul discurs imaginea discursului atribuit receptorului, adică discursul enunțătorului conține imaginea propriei interpretări atribuită altuia. Din punctul de vedere al receptorului însă, înțeleasă ca o strategie cognitivă, interpretarea se poate
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
și cel al receptorului; acesta, dotat cu propriile referințe culturale, sociale și lingvistice, interpretează discursul altuia cu mijloacele sale. Luarea în considerare a interpretării receptorului implică, pe de altă parte, faptul că enunțătorul integrează în propriul discurs imaginea discursului atribuit receptorului, adică discursul enunțătorului conține imaginea propriei interpretări atribuită altuia. Din punctul de vedere al receptorului însă, înțeleasă ca o strategie cognitivă, interpretarea se poate configura ca fiind constituită din două etape în interiorul unui raționament logic: 1) stabilirea inferențelor creative și
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
altuia cu mijloacele sale. Luarea în considerare a interpretării receptorului implică, pe de altă parte, faptul că enunțătorul integrează în propriul discurs imaginea discursului atribuit receptorului, adică discursul enunțătorului conține imaginea propriei interpretări atribuită altuia. Din punctul de vedere al receptorului însă, înțeleasă ca o strategie cognitivă, interpretarea se poate configura ca fiind constituită din două etape în interiorul unui raționament logic: 1) stabilirea inferențelor creative și 2) generarea expectativelor; dintre acestea, prima etapă este o mișcare ascendentă, iar cea de-a
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
cele ale receptării, lectorul apare în ipostaza de co-enunțiator virtual, aflat într-o situație de interacțiune amînată. În afara teoriilor despre receptare, termenul lector este relativ puțin folosit ca atare în analizele lingvistice, el fiind înlocuit de termeni ca destinatar sau receptor sau, în funcție de genul discursiv, chiar interlocutor. "Lector model / ideal" este o noțiune frecvent exploatată în a n a l i z a d i s c u r s u l u i, opunînd publicul efectiv unui public-țintă pe care
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
este o noțiune frecvent exploatată în a n a l i z a d i s c u r s u l u i, opunînd publicul efectiv unui public-țintă pe care textul îl vizează în mod special.V. așteptare, destinatar, receptor. DSL 2001; CHARAUDEAU - MAINGUENEAU 2002; VARO - LINARES 2004. DH LEGILE DISCURSULUI. Interpretarea unui discurs trebuie să se întemeieze pe respectarea unui ansamblu de legi ale discursului, ca norme impuse producerii enunțurilor, pe care locutorii trebuie să le respecte. La rîndul
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
se supune legilor sale. Nu putem ignora faptul că, pe de o parte, orice enunț este formulat în funcție de capacitatea de înțelegere și de evaluare a alocutorului, iar, pe de altă parte, locutorul este, concomitent, în chiar momentul enunțării, emițător și receptor. Oswald Ducrot demonstrează că un anumit enunț, într-o anumită situație de discurs, este susceptibil de sensuri diferite, ce-i pot fi date efectiv. Doar semnificația frazei utilizate nu ne îngăduie să putem prevedea toate aceste sensuri; acestea depind, în
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
maximei calității. Grice evidențiază faptul că, pe lîngă maximele conversaționale, se impune și respectarea altor reguli: estetice, sociale, morale. Importantă este cerința de a fi politicos. Aceasta înseamnă să nu-ți impui cu orice preț ideile, ci să dai alternative receptorului și, mai ales, să-l faci pe destinatar să se simtă bine, fără să-i creezi vreun disconfort. De multe ori, principiul cooperării și principiul politeții intră în conflict. Politețea și adevărul sînt, adesea, mutual incompatibile. Capitularea adevărului în fața politeții
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
Se pornește în acest caz de la ideea existenței colectivului plecînd de la manifestările extralingvistice, fără a se verifica însă dacă acest caracter colectiv este autentic și din punctul de vedere al înțelesului cuvîntului colectiv. V. dialogism, emițător, enunțare, enunțător, interlocutor, polifonie, receptor, subiect, subiectivitate. DUBOIS 1973; GREIMAS - CURTES 1993; MOESCHLER - REBOUL 1994; DUCROT - SCHAEFFER 1995; DSL 2001; DETRIE - SIBLOT - VERINE 2001; CHARAUDEAU - MAINGUENEAU 2002 RN LOGICĂ ȘI DISCURS. Avînd ca obiect identificarea și analiza structurilor gîndirii, logica are, prin firea lucrurilor, implicații
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
limbă naturală; care înlocuiește limba" și ea a fost atribuită inițial comunicării constatate la unele animale. Treptat însă, comunicarea non-verbală a devenit o secțiune a semioticii unde sînt analizate semnalele, care, intenționat sau nu, produc o modificare de comportament a receptorului. Studiile consacrate acestor aspecte au vizat diferite specii animaliere și au identificat canale foarte variate (chimice, cu feromoni, cutanate, de atitudine etc.). În mod deosebit, a fost studiată figura și expresia emoțiilor la primate, ceea ce a condus la începerea observării
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
pe terenul mai multor discipline umaniste, persuasiunea este abordabilă și din din perspectiva actelor de vorbire, fiind integrabilă temelor pragmaticii. Activitatea persuasivă constă în principiu din antrenarea de către enunțător (sau emițător) a tuturor mijloacelor pentru a-l determina pe interlocutor (receptor) să accepte o relație enunțiativă, astfel încît comunicarea să devină eficientă. Persuasiunea are două moduri de a se concretiza: ca un act cognitiv (cînd este un proces semiotic ce constă în realizarea unui act credibil, producînd o fundamentare ontologică) și
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]
-
Această strategie înlesnește disocierea emițătorului de actele amenințătoare asupra imaginilor proprii. Exprimarea neambiguă cu acțiuni redresive presupune utilizarea politeții, atît a celei pozitive, cît și a celei negative, pentru redresarea actelor amenințătoare asupra feței pozitive sau a feței negative a receptorului. Politețea negativă corespunde strategiilor adoptate de către emițător pentru a nu încălca sau pentru a redresa ofensele aduse feței negative a receptorului, reprezentînd modul politicos de adresare. Principalele strategii ale politeții negative, în opinia lui Brown și Levinson, presupun utilizarea actelor
[Corola-publishinghouse/Science/84947_a_85732]