59,587 matches
-
problema monitorizării dezvoltării umane și chiar a dezvoltării umane controlate. Unii mai fac trimiteri la teorii maltusiene, știut fiind că războiul, foamea și molima (cei trei cavaleri ai apocalipsei) au reprezentat principala formă de reglare demografică. Omul mileniului al treilea respinge ideea reglării demografice prin violență, făcând apel la metode simple și eficace care să stimuleze dezvoltarea umană controlată. Cu toate acestea, producția de armament clasic și nuclear este în creștere, numărul statelor care doresc să dețină arme nucleare este tot
Prelegeri academice by VASILE BURLUI () [Corola-publishinghouse/Science/91809_a_92374]
-
devină cea mai importantă unealtă a matematicii. Dar, datorită ciudatelor lui proprietăți matematice și filozofice, zero s-ar fi lovit cap în cap cu filozofia fundamentală a civilizației grecești. CAPITOLUL 2 Din nimic, nu se naște nimic [CIVILIZAȚIA GREACĂ ÎL RESPINGE PE ZERO] Nimic nu poate fi creat din nimic. LUCREȚIU, DE RERUM NATURA Zero s-a ciocnit de una dintre doctrinele centrale ale filozofiei grecești, de o dogmă ale cărei rădăcini se regăseau în filozofia numerică a lui Pitagora și
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
nu și-a putut croi drum printre numerele lumii antice din zona europeană, de aceea este puțin probabil ca omicron să fie părintele cifrei noastre 0. Grecii au constatat utilitatea lui zero în calculele lor, însă au continuat să-l respingă. Deci nu ignoranța i-a determinat pe greci să nu accepte cifra zero, și nici sistemul lor restrictiv de tip număr-formă. Filozofia a fost de vină. Zero s-a ciocnit de crezuri filozofice fundamentale, deoarece el înglobează două noțiuni considerate
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
așa ad infinitum... JONATHAN SWIFT, „ON POETRY: A RHAPSODY“ Infinitul și neantul aveau puteri care i-au speriat pe greci. Infinitul amenința să facă imposibilă orice mișcare, iar neantul putea zdrobi coaja de nucă a universului în mii de fărâme. Respingându-l pe zero, filozofii greci au dat șansa viziunii lor asupra universului să supraviețuiască timp de două milenii. Doctrina lui Pitagora a devenit piesa de rezistență a filozofiei grecești: întreg universul era guvernat de proporții și forme; planetele se mișcau
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
47 sfera cea mai îndepărtată? Aristotel și alți filozofi din epocile postpitagoreice susțineau vehement că nu putea exista un număr infinit de sfere concentrice. Adoptând această filozofie, grecii nu mai aveau loc pentru infinit și infinitate. Aceste concepte au fost respinse de la început, deoarece infinitul începuse deja să roadă rădăcinile gândirii lor, din cauza lui Zenon din Elea, un filozof considerat de contemporani ca fiind cel mai enervant om din lumea greacă. Zenon s-a născut în jurul anului 490 î.Cr., la începutul
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
1/4, apoi 1/8 și așa mai departe, iar termenii devin din ce în ce mai mici, apropiindu se tot mai mult de zero; fiecare termen reprezintă un pas dintr-o călătorie a cărei destinație este zero. Cu toate acestea, deoarece grecii îl respingeau pe zero, nu aveau cum să înțeleagă că această călătorie ar fi putut lua totuși sfârșit. Pentru ei, numerele 1, 1/2, 1/4, 1/8, 1/16 și așa mai departe nu se apropiau de nimic; nu exista nici o
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
Termenii șirurilor infinite nu aveau limită sau destinație; păreau să devină tot mai mici, fără a se prevedea un final anume. Drept urmare, grecii nu știau cum să abordeze ideea de infinit. Au cugetat asupra conceptului de neant, însă l-au respins pe zero ca număr, și s-au jucat cu conceptul de infinit, însă au refuzat să accepte infinitatea - numerele infinit de mici și infinit de mari. Ele n-au avut loc pe tărâmul celorlalte numere. Acesta este cel mai mare
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
nucă. Nu exista infinitate, nu exista vid - doar sfere minunate care înconjurau Pământul, aflat, bineînțeles, în inima universului. Acesta era sistemul aristotelic, care a fost mai târziu perfecționat de astronomul alexandrin Ptolemeu, devenind filozofia dominantă din lumea antică greacă. Și, respingând conceptele de zero și infinitate, Aristotel a eliminat prin explicațiile sale paradoxurile lui Zenon. El a declarat, pur și simplu, că matematicienii „nu au nevoie de infinit și nici nu îl folosesc“. Deși infinități „potențiale“ pot exista în mințile matematicienilor
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
și, deci, infinitatea există. În ambele situații, existența vidului implică existența infinitului. Vidul/zero distrugea argumentele clare prin care Aristotel îl combătuse pe Zenon și dovedise existența lui Dumnezeu. Ca atare, pe măsură ce raționamentele lui erau acceptate, grecii erau forțați să respingă noțiunile de zero, vid, infinit și infinitate. Se ivea, totuși, o problemă. Nu este atât de ușor să respingi și infinitatea, și pe zero. Vedeți ce s-a întâmplat de-a lungul timpului. În istorie, s au petrecut tot felul
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
Aristotel îl combătuse pe Zenon și dovedise existența lui Dumnezeu. Ca atare, pe măsură ce raționamentele lui erau acceptate, grecii erau forțați să respingă noțiunile de zero, vid, infinit și infinitate. Se ivea, totuși, o problemă. Nu este atât de ușor să respingi și infinitatea, și pe zero. Vedeți ce s-a întâmplat de-a lungul timpului. În istorie, s au petrecut tot felul de evenimente, dar dacă nu există infinitate, numărul lor nu poate fi infinit. Deci trebuie să fi fost un
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
că timp de mai bine de un mileniu a dominat toate celelalte viziuni rivale, inclusiv pe cele mai realiste. Știința nu va cunoaște progrese până când lumea nu va renunța la fizica lui Aristotel - și la argumentele prin care acesta a respins infinitățile lui Zenon. Cu toată inteligența lui, Zenon a intrat în mare bucluc. În jurul anului 435 î.Cr., el a conspirat să îl detroneze pe tiranul din Elea, Nearchos. Pentru a sprijini această cauză, făcea contrabandă cu arme. Din nefericire pentru
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
a dedus volumele corpurilor generate prin rotirea parabolelor și ale cercurilor în jurul unei axe, despre care astăzi orice student la matematică știe că sunt primele probleme date ca temă la un curs de analiză matematică. Dar axioma lui Arhimede îl respinge pe zero — puntea dintre tărâmul finitului și cel al infinitului, o punte absolut necesară pentru analiza matematică și pentru matematicile superioare. Chiar și genialul Arhimede, alăturându-se contemporanilor săi, a disprețuit uneori infinitul. Credea în universul aristotelic; universul se afla
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
musulmană, cu tradițiile ei orientale, era contaminată de învățăturile lui Aristotel, din cauza cuceririlor lui Alexandru cel Mare. Însă, după cum au declarat matematicienii indieni, zero era încarnarea neantului. Astfel, pentru a-l accepta pe zero, musulmanii ar fi trebuit să îl respingă pe Aristotel. Și exact asta au și făcut. Un învățat evreu din secolul al XII-lea, Maimonide, descria oripilat Kalam-ul - crezurile teologilor islamici. Spunea că, în loc să accepte dovada aristotelică a existenței lui Dumnezeu, cărturarii musulmani s-au îndreptat spre
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
parte din calea celorlalte. Musulmanii au preluat ideile atomiștilor; la urma urmei, cum zero apăruse deja, vidul redevenise un concept demn de luat în seamă. Aristotel îl urâse; atomiștii îl impuseseră. Biblia vorbea despre creația din neant, în timp ce doctrina grecească respingea această posibilitate. Creștinii, copleșiți de puternica influență a filozofiei grecești, l-au preferat pe Aristotel în defavoarea Bibliei. Musulmanii, pe de altă parte, au ales cealaltă variantă. Sunt ceea ce sunt: Nimic Neființa este ființă și ființa, neființă... Mintea noastră limitată nu
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
orientale, credeau că Dumnezeau a creat universul din neant - o doctrină care nu putea fi acceptată acolo unde oamenii împărtășeau ura aristotelică față de neant și infinit. Pe măsură ce conceptul se răspândea în teritoriile arabe, musulmanii îl îmbrățișau pe zero și îl respingeau pe Aristotel. Evreii au fost primii care le-au urmat exemplul. Timp de mai multe milenii, viața evreiască a avut un centru stabil, localizat în Orientul Mijlociu, însă în secolul al X-lea, pentru evrei, s-a ivit o oportunitate în
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
și acolo. Însă versiunea aflată de papă nu conținea zero - iar dacă l-ar fi conținut, s-ar fi bucurat de și mai puțină popularitate. Aristotel avea încă o puternică influență asupra Bisericii și adepții lui de frunte continuau să respingă noțiunile de infinit de mare, infinit de mic și vid. Cam pe vremea când se încheiau cruciadele, în secolul al XIII-lea, Sf. Toma d’Aquino declara că Dumnezeu nu putea să creeze ceva infinit, la fel cum nu putea
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
acum atât de simplă pentru noi încât îi ignorăm adevăratul merit. Însă tocmai această simplitate și marea ușurință de efecture a tuturor calculelor, datorată ei, au așezat aritmetica noastră pe primul loc al invențiilor utile. PIERRE-SIMON LAPLACE Creștinismul l-a respins pe zero la început, însă comerțul avea să-l revendice în curând. Omul care l-a reintrodus în Europa a fost Leonardo din Pisa. Fiu al unui negustor italian, el a călătorit prin nordul Africii. Acolo, tânărul - cunoscut mai bine
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
să devină arhiepiscop de Canterbury, a încercat să contrazică atomismul, vechiul rival al lui Aristotel. În același timp, el se întreba dacă propria logică nu avea cumva lacune, deoarece își baza argumentele pe geometrie, ale cărei linii divizibile la infinit respingeau în mod automat atomismul. Cu toate acestea, lupta împotriva lui Aristotel era departe de a fi luat sfârșit. Dacă filozofia lui cădea în dizgrație, dovada existenței lui Dumnezeu - un paravan al bisericii - nu mai era valabilă. Era nevoie de o
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
a venit la toaletă. „Eliberarea lui Luther din robia restrictivă a fricii a corespuns cu eliberarea intestinelor sale“, spune un text în care se făceau comentarii pe marginea acestei teorii.) Așa a debutat Reforma; intelectualii de pretutindeni au început să respingă autoritatea papei. În jurul anilor 1530, căutând să-și asigure succesiunea la tron, Henric al VIII-lea a sfidat autoritatea papei, declarându-se șeful clerului anglican. Biserica Catolică a trebuit să riposteze. Deși timp de mai multe secole încercase și alte
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
Aristotel, lumea geocentrică și modul feudal de viață erau toate rănite de moarte. Tot ceea ce filozofii luaseră drept bun timp de milenii era acum pus la îndoială. Sistemul aristotelic nu era de încredere și, în același timp, nu putea fi respins. Atunci ce putea fi luat de bun? Nimic, fără nici o exagerare. Zero și vidul Sunt, într-un fel, un intermediar între Dumnezeu și nimic. RENÉ DESCARTES, DISCURS ASUPRA METODEI Zero și infinitul au constituit miezul problemei războiului filozofic defășurat în
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
ideea unui cosmos infinit de mare a ajutat la zguduirea ideii de univers închis într-o coajă de nucă. Pământul nu putea sta în centrul creației lui Dumnezeu. Pe măsură ce papalitatea își scăpa din mână turma, Biserica Catolică a încercat să respingă conceptele de zero și neant cu mai multă înverșunare ca oricând, însă zero prinsese deja rădăcini. Chiar și cei mai pioși intelectuali - iezuiții - erau sfâșiați între vechile moduri aristotelice de gândire și noile filozofii, care includeau noțiunile de zero și
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
pioși intelectuali - iezuiții - erau sfâșiați între vechile moduri aristotelice de gândire și noile filozofii, care includeau noțiunile de zero și vid, infinitate și infinit. Fiind pregătit ca iezuit, René Descartes a fost și el sfâșiat între vechi și nou. A respins neantul, însă l-a așezat în centrul lumii sale. Născut în 1596, în sudul Franței, Descartes îl va aduce pe zero în centrul șirului numeric și va căuta dovada existenței lui Dumnezeu în neant și în infinit. Însă Descartes nu
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
l-a așezat în centrul lumii sale. Născut în 1596, în sudul Franței, Descartes îl va aduce pe zero în centrul șirului numeric și va căuta dovada existenței lui Dumnezeu în neant și în infinit. Însă Descartes nu îl putea respinge pe Aristotel în întregime; îi era atât de teamă de neant, încât îi nega existența. La fel ca Pitagora, Descartes era matematician și filozof; poate că moștenirea cea mai trainică lăsată de el a fost o invenție matematică - ceea ce astăzi
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
aceste două instrumente, diferențierea și integrarea, luate laolaltă. Deși Newton a încălcat câteva reguli matematice importante în jocul său cu puterile lui zero și ale infinitului, analiza matematică era atât de puternică încât nici un matematician nu a putut s-o respingă. Natura vorbește în ecuații. Este o coincidență stranie. Regulile matematice au fost inventate din necesitatea numărării oilor și supravegherii proprietăților, însă tocmai aceste reguli guvernează funcționarea universului. Legile naturale sunt descrise cu ajutorul ecuațiilor, iar ecuațiile, într un fel, sunt niște
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]
-
mai era un dușman ce trebuia evitat; era o enigmă ce trebuia studiată. Curând după moartea lui l’Hôpital, în 1704, Bernoulli a început să sugereze că acesta i-ar fi furat lucrările. La acea vreme, comunitatea matematică i-a respins acuzațiile; nu numai că l’Hôpital se dovedise un matematician abil, dar Johann Bernoulli avea reputația știrbită. Mai încercase să pretindă că era autorul unei demonstrații matematice care aparținea, de fapt, altcuiva. (Acel altcineva fiind, din întâmplare, chiar fratele său
Zero-biografia unei idei periculoase by Charles Seife () [Corola-publishinghouse/Science/1320_a_2892]