59,587 matches
-
într-un fel sau altul, s-au salvat, poate chiar realizat în parte. Dar cine poate pune, într-o cumpănă egală, sacrificiul suprem al acestei categorii exterminate cu represiunea din ultimul an? Și aceasta din urmă a fost odioasă. O respingem cu toții, plini de revoltă și de indignare. Ceea ce nu ne împiedică să ne amintim și de unele fapte și să facem unele comparații involuntare. Un număr de scriitori n-au avut dreptul la semnătură aproape un an ! Măsură mizerabilă ! Dar
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
dogme, normative, dirijism birocratic, limbă de lemn, lozinci goale, eroi pretins pozitivi, propagandă, așa-zisul spirit partinic în literatură. Nu cred să existe scriitor din generația mea care a trecut sau nu prin închisoare sau domiciliu obligatoriu care să nu respingă definitiv aceste odioase constrângeri. Amintirea lor ne umilește, ne jignește, ne doare și acum. Nu putem rămâne indiferenți la reapariția acestor fantome sinistre, cărora trebuie să li se dea o replică hotărâtă. Ea depinde însă în primul rând de noi
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
în provincie, o realitate. Niște profesorași de provincie nu acceptă noile manuale. Nu o vor, de pildă, pe Ana Blandiana. Reconsolidarea vechilor structuri este de netolerat. Menținerea și readucerea la putere a vechii clase literaro-nomenclaturiste și a mentalității sale trebuie respinse energic. Printre întemeietorii noului P.C.R. se află, dacă am reținut bine, și un oarecare scârța scârța pe hârtie. Este întâmplătoare această revenire la suprafață? Evident că nu. Dar și azi mai au loc uneori comemorări și sărbători, și după cel
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
negru, prin disocieri radicale perfect delimitate. Intervin mereu nuanța, aproximativul, chiar echivocul. Iată, de pildă, cazul unui romancier (facem numai tipologie), care a făcut adesea aluzii anticeaușiste, dar nu și radical anticomuniste. El a criticat aberațiile sistemului, dar n-a respins niciodată sistemul însuși, ca atare. Literatura sa poate fi deci clasată la rezistența anticomunistă doar în măsura în care Ceaușescu și clanul său reprezentau simbolul sistemului comunist. Dar nu mai mult. Dar cazul falșilor dizidenți și rezistenți? Nu se poate nega, de pildă
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
ideilor și persoanelor, prin ridicarea restricțiilor de călătorie, documentare, corespondență și a tuturor contactelor intelectuale, prin asigurarea libertății de creație și cercetare, prin desființarea reală a cenzurii și normativelor care paralizează tot mai mult viața spirituală a țării. Această cultură respinge categoric concepția primitivă și profund reacționară conform căreia rolul literaturii și artei este doar de a face educație și propagandă, redusă numai la un simplu instrument ideologic. Adevărații oameni de cultură români, devotați culturii patriei lor (mulți dintre ei și
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
nu, exprimată public, este politică. A fi pentru sau contra unor aspecte ale societății civile și a vieții politice înseamnă politică. O astfel de poziție nu se confundă cu politicianismul, fără scrupule, prin intrigi și combinații corupte și tenebroase. Mulți resping politica tocmai din această perspectivă. Unele precizări suplimentare sunt totuși necesare. Trebuie recunoscut deschis: există, pe de o parte, indivizi, adesea în proporție copleșitoare, cu un foarte slab (sau chiar inexistent) simț civic. Ei aparțin spiritului de masă (unii spun
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
contestare, de rezistență activă sau pasivă (p. 14) împotriva oricăror forme ale ordinii constituite, stabilite, fixate în forme date, obligatorii, autoritare, oficializate, represive. Orice sistem politico-social și scară de valori corespunzătoare, care la rândul său se fixează, se stabilizează și respinge modificarea, evoluția, transformarea într-un sens sau altul devine automat conservator, monolitic și totalitar. Pe scurt, nu mai puțin, reacționar. El poate suferi atacuri cum observă și criticul nostru atât de la dreapta, cât și de la stânga (p. 20). Dar, ori de câte ori
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
iubire a Sf. Pavel I, Corinteni, 13, 1-3). Iertăm chiar și pe Ceaușescu? Este și el fratele nostru? Dialogul devine în această fază acut, chiar incandescent și oarecum ambiguu. Doina Cornea are tăria morală să nu urască. în plus, ea respinge violența și pedeapsa capitală în orice împrejurare. Modelul său spiritual este la acest capitol Ghandi. în esență: este legitimă politic, în împrejurări-limită, rezistența armată, lupta violentă? Istoria dovedește că da. Doina Cornea crede doar în forța spiritului, în dialog și
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
și pedeapsa capitală în orice împrejurare. Modelul său spiritual este la acest capitol Ghandi. în esență: este legitimă politic, în împrejurări-limită, rezistența armată, lupta violentă? Istoria dovedește că da. Doina Cornea crede doar în forța spiritului, în dialog și negocieri. Respinge orice formă de agresiune, de confruntare fizică, violentă. Aș aminti, în ce mă privește, și alte două texte tot din Sf. Pavel: Luptă-te lupta cea dreaptă (I, Timotei, 6, 11), celebrul certa bonum certamen, și: Mă lupt, dar nu
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
fapt o mână de oameni) nu-și dau seama că, practic, ei n-ar avea cu cine guverna chiar în ipoteza deocamdată de political fiction că ar fi puși într-o astfel de situație. Ar însemna să îndepărteze și să respingă, dintr-o trăsătură de condei, aproape întreaga intelectualitate a ț ării. Să conteste și să alunge toate cadrele virtuale de conducere. Toate competențele reale, chiar apolitice, fără de care nu există și nu poate funcționa, orice s-ar spune, nici un aparat
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
Manolescu, tonul pamfletar, vindicativ, recriminator a dispărut. Unele idei sunt controversabile, mai bine spus susceptibile de câteva completări și nuanțe. Despre oportunism ar fi un exemplu. Dar problema trebuie pusă și tratată cu toată răceala. în caz contrar, s-ar respinge, de fapt, în bloc, întreaga cultură română activă rămasă în țară. Unor scriitori mai tineri le rămâne, în orice caz, consolarea că oportunismul lor ca oameni le a permis să publice opere cinstite. Ar fi de asemenea de reținut și
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
economică o face să se sustragă, să se opună și chiar să reziste autorităților statale. Altfel spus, ea singură poate garanta efectiv libertatea și independența de spirit și, deci, în esență, libertatea și democrația politică. Din care cauză, micul burghez respinge ordinea totalitară pe toate planurile. Textul lui Varujan Vosganian, de o mare densitate și claritate, este echivalentul unui adevărat manifest. Se deplânge, foarte în trecere, și faptul că unele partide, care reprezintă, prin tradiție, clasa mijlocașă, nu reușesc să se
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
Ornea și Andrei Pippidi (1992) 3. Teoria formelor fără fond este deci prima variantă românească a celor două Românii. Cea de a doua versiune, tot de esență conservatoare, este aparent paradoxal antijunimistă. Un articol de Mircea Eliade, Cele două Românii, respinge spiritul critic, sentimentele de inferioritate trezite de critica maioresciană. Autorul le opune în stilul mesianic, exaltat, aproape bombastic, al tinerei generații de extremă dreaptă voința de creație. Proiect admirabil în sine, nimic de spus. Dar rămas fără urmări în afara celor
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
a fost organizată de P.N.Ț., când acest partid nici... nu exista etc. etc. Ștergerea istoriei este însoțită de a ideii diferențierii (inevitabilă, necesară, legitimă) sociale, de merit, economice, pe toate planurile. Inegalitatea de orice tip șochează. Populația noii Românii respinge stratificarea evidentă, alteritatea, ca și orice idee venită din străinătate. Este latent sau declarat etnicistă, naționalistă, chiar xenofobă. Minoritățile de orice tip sunt detestate. Ele sunt respinse. Când sunt... sexuale, inspiră chiar repulsie. Sistemul partidului unic, represiunea poliției politice, ordinea
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
merit, economice, pe toate planurile. Inegalitatea de orice tip șochează. Populația noii Românii respinge stratificarea evidentă, alteritatea, ca și orice idee venită din străinătate. Este latent sau declarat etnicistă, naționalistă, chiar xenofobă. Minoritățile de orice tip sunt detestate. Ele sunt respinse. Când sunt... sexuale, inspiră chiar repulsie. Sistemul partidului unic, represiunea poliției politice, ordinea integral totalitară, intrată în reflex, face încă greu asimilabilă, în adâncime, ideea democrației pluraliste, regimul partidelor, sistemul parlamentar, existența societății civile independente de Stat. Solidar cu întregul
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
scriitorul oficial cultivă mentalitatea egalitaristă la care nu renunță (toți scriitorii sunt scriitori, deoarece toți sunt membri egali ai Uniunii Scriitorilor, cu carnet în regulă), scriitorul, așa zicând particular este partizanul selecției libere de valori și al ierarhiei corespunzătoare. El respinge din instinct nivelarea, nediferențierea, depersonalizarea, cu toate corolarele sale: consacrări oficiale, premii formale, ocupări de poziții sociale, distincții de diferite tipuri ca recompense pentru merite politice de partizanat etc. 5. Și cu aceasta am ajuns la, poate, cel mai caracteristic
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
este tot mai respinsă, mai contestată. Și atunci se pune o întrebare fundamentală, crucială, și pentru studiile literare românești: de ce ele ar fi neapărat obligate să se alinieze docil-sincronic (unii ar spune mimetic, epigonic) exclusiv canoanelor occidentale? Faptul că acestea resping sintezele personale, că istoriile literare, în Vest, sunt exclusiv fragmentare, poate constitui, în toate împrejurările, un îndreptar, un reper și o obligație pentru toți autorii, români și ne români, fără excepție? Nu sunt ei autorizați să ia, uneori, și inițiative
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
românul are un fel de geniu (și nu numai în cultură), acela este al improvizației și adaptării rapide, permanente, al supleței și oportunismului, infailibil și dezinvolt. Tot ce este dificil, complicat, voluminos, erudit, planificat pe mulți ani sperie, este bagatelizat, respins. România nu are școală... se ferește de efort. Stagnează. Așa este, din nefericire. O explicație este și starea noastră istorică de subdezvoltare, de asuprire sub diferite stăpâniri. Cultura are nevoie de libertate, care la noi a lipsit secole la rând
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
îl cunoaște atât de bine (tip intelectual în care ne regăsim), mai poate pune încă o întrebare: în definitiv ce a făcut E.M. Cioran pentru a ne europeniza? A ne scoate din condiția noastră mizeră? De înfrânți și ratați iremediabil? Resping temperamental și ideologic orice formă de nihilism. Spiritul constructiv este nu mai puțin o formă fundamentală de viață și de creație. în toate domeniile. Iar cultura română are nevoie, în primul rând, de elan constructiv și mult mai puțin de
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
așa? ne rime à rien) constituie doar o poză snob nihilistă, o afectare negativistă, pe care mulți la noi o mai iau încă în serios. în nici un caz, ea nu constituie o lecție de înțelepciune. Spiritul militant, constructiv, energetic, faustic respinge acest nihilism, pe alocuri chiar de pacotille. în condiții dificile, uneori disperate, se mai poate face câte ceva, ici și colo, intermitent, chiar și la noi. Totul depinde de fapt de schimbarea regimului social și politic. într-un text recent, același
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
presiuni etc. Vorbim în cea mai deplină cunoștință de cauză. După 1989, fenomenul se amplifică și devine cu atât mai evident. Mai întâi, a eșuat complet încercarea de a încadra scriitorii adevărați în posturi de atașați culturali. Sistemul i-a respins repede și cu brutalitate. Erau corpuri străine, total neasimilabile. Ne amintim, între multe altele, de o îndurerată scrisoare deschisă a romancierului Gh. Schwartz. Și ne mirăm încă de tenacitatea și longevitatea în post a Gretei Tartler, de o competență evidentă
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
formate în țară. Criticul, care l-a receptat cândva negativ, ca să dăm un singur exemplu, va fi exclus prin definiție. Criteriile dominante sunt subiective și arbitrare, personalizate și abuzive. Cei ce nu sunt simpatici, pe linie etc., sunt blocați, sabotați, respinși sub o formă sau alta. Lucrează, în sens invers, și favoritismul, cointeresarea la mica înțelegere, amabilitatea serviciilor reciproce, tu ești mare, eu sunt mare etc. Fără îndoială că orice sistem de relații presupune și o anume suplețe și chiar diplomație
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
Viața literară, în definitiv, nu poate fi transformată de nimeni într-o junglă. Dar realitățile oficiale sunt mai tari decât dezideratele noastre, pioase și, în condițiile date, iremediabil naive și utopice. Soluția subsidiară S-ar părea, din întreaga analiză, că respingem în mod radical orice rol al statului în domeniul culturii. Nu aceasta este și opinia noastră. Chiar dacă suntem adepții convinși, în principiu, ai concepției statului minimal cunoscând și prin experiență românească directă toate ravagiile statului dirijist, colectivist, centralizat și represiv
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
G. Ibrăileanu ar trebui deci rescrisă, pe noi baze, radical schimbate. Reținem, deocamdată, acest fapt capital: la fiecare etapă istorică importantă, cultura română s-a reevaluat introspectiv și s-a exprimat, în mod critic, despre sine. Spiritele lucide, critice, au respins-o periodic, în mod radical, în totalitatea aspectelor sale perimate, tradițional-conservatoare. Nu este în intenția noastră de a reface, în cele ce urmează, istoria unor astfel de reacții. Constatăm doar că acest vechi reflex, prezent într-o formă sau alta
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]
-
consecință, toate tendințele și valorile sale tipice: individualitatea uneori exacerbată, aspirația noutății și vocația originalității, modernitatea sub toate formele și valorile sale specifice, spiritul critic și de analiză, în genere, tot ce aparține sferei conștiinței autonome, pe toate planurile, este respins dogmatic, în numele unei specificități mitizate. Ea n-a fost supusă încă unei analize serioase. Ca și povestea că eternitatea s-a născut la sat. Când este evident că Roma este Cetatea eternă, ca și multe alte cetăți antice. Se comit
POLITICĂ ŞI CULTURĂ by ADRIAN MARINO () [Corola-publishinghouse/Science/873_a_1589]