59,062 matches
-
și al lui Simion Ciocârlie, profesor. A urmat la Timișoara Școala de Aplicație de pe lângă Școala Normală (1942-1946), Liceul „C. Diaconovici-Loga” (1946-1950) și Liceul Clasic (1950-1953), apoi a devenit student al Universității din București (Facultatea de Filologie, secția limba și literatura franceză, absolvită în 1958). Din 1958 este scurtă vreme bibliotecar, apoi profesor în învățământul secundar, ulterior (1959-1963) muzeograf la Muzeul Regional al Banatului. Din 1963 face carieră universitară la Timișoara, devenind profesor în 1990. Își ia doctoratul în filologie franceză în
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
literatura franceză, absolvită în 1958). Din 1958 este scurtă vreme bibliotecar, apoi profesor în învățământul secundar, ulterior (1959-1963) muzeograf la Muzeul Regional al Banatului. Din 1963 face carieră universitară la Timișoara, devenind profesor în 1990. Își ia doctoratul în filologie franceză în 1975, cu o teză despre sensul secund al structurii simbolice. A locuit neîntrerupt în orașul natal până în 2000, când s-a stabilit la București. S-a aflat, de-a lungul anilor, în mai multe rânduri în Franța: în 1965
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
textului literar) și în 1990-1994 (când a predat limba și civilizația română, ca profesor-invitat, la Universitatea din Bordeaux). Debutează în 1966 în „Analele Universității din Timișoara” și în „Orizont”. Debutul editorial îl reprezintă volumul Realism și devenire poetică în literatura franceză (1974; Premiul Uniunii Scriitorilor). Are o activitate publicistică susținută, chiar dacă relativ parcimonioasă (scriitorul s-a manifestat mai degrabă ca eseist decât ca industrios cronicar al producției editoriale curente și s-a abținut de la practicarea „gazetăriei” culturale propriu-zise) în „Orizont”, „Caiete
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
textului și la tehnicile de comentariu literar, promovate, în Franța, de un Philippe Sollers ori de un Jean Ricardou, a fost înfăptuită de C. cu eleganță și naturalețe, cu „autenticitate” și legitimitate, fără „extremism”, fără intoleranța obsesională proprie uneori corifeilor francezi ai acestei orientări, însă cu o permanentă circumspecție și distanțare (auto)critică, și s-a materializat în texte agreabile la lectură, limpezi și expresive, deloc tehniciste, deloc rebarbative. În Realism și devenire poetică..., C. afirmă și demonstrează, analitic, existența unui
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
permanentă circumspecție și distanțare (auto)critică, și s-a materializat în texte agreabile la lectură, limpezi și expresive, deloc tehniciste, deloc rebarbative. În Realism și devenire poetică..., C. afirmă și demonstrează, analitic, existența unui proces de evoluție a prozei literare franceze din ultimele câteva secole (investigația, selectivă, începe de la clasicii din secolul al XVII-lea și continuă cu Balzac, Flaubert, Lautréamont, Zola, Jarry, Proust, până la Sartre, Robbe-Grillet și grupul de la „Tel Quel”) către „poetizarea” ei, prin accentuarea progresivă a ponderii funcției
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
referențială. Eseurile critice grupate în volumul Negru și alb (1979; Premiul Uniunii Scriitorilor) trasează, de asemenea, sensul unei convingător susținute demonstrații: cea vizând dialectica tranziției, în diacronie, de la simbolul romantic la textul modern. Domeniul investigației este lărgit dincolo de fruntariile literaturii franceze (J.-J. Rousseau, E.T.A. Hoffmann, E.A. Poe, Nathaniel Hawthorne, H. Melville, Baudelaire, Eminescu, Creangă, Macedonski, Rimbaud, Mallarmé, Valéry, Kafka, V. Voiculescu, Jean Ricardou, Michel Butor ș.a.). Demersul teoretic-critic al lui C., deși „textualist”, nu se perimează, pentru că implică o
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
o rezervă ironică (față de doctrină) și prezintă o excelență a „realizării” care transcende orice mode culturale. În Mari corespondențe (1981), eseistul se ocupă de „corespondența” dintre, pe de o parte, opera destinată publicării și, pe de alta, corespondența câtorva scriitori francezi (Voltaire, Flaubert, Proust ș.a.) ori critici români (T. Maiorescu, C. Dobrogeanu-Gherea, G. Călinescu ș.a.). Autorul operează prin acumulare de parafrazări presărate cu citate și comentarii (metodă care va fi utilizată și în Caietele lui Cioran, 1999), urmărind idei, explicitând, descoperind
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
sale existențiale simultane, adică în ipostazele de „om-pur-și-simplu”, de timișorean dintr-o familie originară din ținutul Mehadiei, de român, de martor al istoriei ultimelor șase decenii ale secolului al XX-lea, de „mic-burghez”, de intelectual erudit, de profesor de literatură franceză, de scriitor, de soț și tată, de prieten al prietenilor săi). „Motorul” îl constituie introspecția și ispita aprehendării ontologicului. Uneori, tema, autoimpusă, e comentarea unor fragmente filosofice sau literare, dar prin aceasta cartea nu devine câtuși de puțin un studiu
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
are numeroase crevase, falii subțiri, ce se deschid amețitor spre adâncuri. Din cauza lor, narațiunea, paradoxal lineară, e mereu întreruptă de considerații naratologice, filosofice, psihologice, subminată de pasiunea rece, analitică, pentru ontologie. ȘTEFAN BORBÉLY SCRIERI: Realism și devenire poetică în literatura franceză, Timișoara, 1974; Negru și alb, București, 1979; Mari corespondențe, București, 1981; Eseuri critice, Timișoara, 1983; Un Burgtheater provincial, București, 1984; Clopotul scufundat, București, 1988; Fragmente despre vid, București, 1992; Paradisul derizoriu. Jurnal despre indiferență, București, 1993; Viața în paranteză (Jurnal
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286252_a_287581]
-
piese românești, cu multe observații originale și într-un stil intelectual de ținută. S. a mai semnat scenarii de film - Orașul văzut de sus (1975), Gloria nu cântă (1977) - și numeroase prezentări și prefețe la traduceri din literatura rusă și franceză (Cehov, Gogol, Molière). SCRIERI: Problema intelectualului în opera lui Camil Petrescu, București, 1958; Dispariția, București, 1967; Inamicii. Trenul. Generalul, București, 1968; Chibritul, holul, peronul, București, 1970; Socrate. Măști contemporane, București, 1970; Fata morgana, București, 1973; Socrate. Platon. Diogene câinele, București
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289788_a_291117]
-
să exprime drama unei generații. Generația care a copilărit în anii teroarei fasciste. (...) Ca luare de atitudine a unui scriitor din zilele noastre, față de odiosul măcel imperialist, Războiul de Mihu Dragomir are o valoare însemnată. Cred că tradus în limba franceză sau engleză ar avea o mare putere de convingere în lupta pentru pace: de fapt el descrie doar ce soartă i-ar amenința, ce soartă i-ar aștepta pe milioane de tineri din toată lumea, dacă n-ar opri mâna incendiatorilor
[Corola-publishinghouse/Science/2301_a_3626]
-
muncitoare este trecut cu vederea, iar pe de altă parte, nu apar principalii vinovați ai războiului. În Desculț de asemenea orașul este prezentat nerealist, romanul conținând multe pagini care vădesc o alunecare spre naturalism. În Evadarea se falsifică lupta comuniștilor francezi, se dă o imagine denaturată a rezistenței antihitleriste în Franța. În sfârșit, înaltul nivel artistic, încă o caracteristică indispensabilă a literaturii realismului socialist, nu poate fi găsit în egală măsură în operele pe care le-am citat. Dacă multe din
[Corola-publishinghouse/Science/2301_a_3626]
-
republicanilor de dreapta în guvernul provizoriu e «sfântul părinte». Marrast, «gentilomul tricolorului, amfitrionul și totodată trubadurul cinstitei republici»; ministrul Odillou Barrot, «nulitatea solemnă, platitudinea conștiincioasă» transformată brusc în «Orlando Furioso» la ideea pierderii portofoliului abia înșfăcat; generalul Cavaignac asasinul muncitorilor francezi e arhanghelul Cavaignac «salvatorul» ordinei și proprietății. Galeria de portrete ale comandanților burgheziei, realizată de Marx în scrierile istorice, e un exemplu nemuritor de statiră combativă, realistă. Cei mai înrăiți dușmani ai proletariatului își pierd, sub sarcasmul marelui învățător al
[Corola-publishinghouse/Science/2301_a_3626]
-
studiat cu creionul în mână și secționat în felii. Numai lichidarea imperialismului ar putea desființa pe Marte. Însuși Lenin pomenește de Trustul Internațional al prafului de pușcă în care intrau elemente dintre cele mai antagonice în aparență, întreprinderi germane și franceze, de pildă. Praful de pușcă e făcut să pocnească și numai pentru iepuri nu merită atâta sforțare. Trebuie găsiți amatori de expoziții grandioase. (...) Nici una din problemele existente nu se poate rezolva călare pe tun. Pacea trainică de care avem nevoie
[Corola-publishinghouse/Science/2301_a_3626]
-
nu fie chiar tînără, dar în nici un caz nu este străveche. Imediat ați putea obiecta: oare nu au fost Statele Unite o democrație începînd cu Revoluția Americană o "democrație într-o republică", după cum a numit-o Abraham Lincoln? Iar ilustrul scriitor francez Alexis de Tocqueville oare nu și-a intitulat faimoasa operă Democrația în America după ce a vizitat Statele Unite, în anii 1830? Oare atenienii nu și-au numit sistemul o democrație în secolul al V-lea î.H.? Ce era Republica Romană
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
încadrează destul de bine în definiția dată de Madison "democrației". În plus, cei doi termeni se puteau substitui unul pe celălalt în Statele Unite în timpul secolului al XVIII-lea. Iar distincția lui Madison nu se găsește în vreuna dintre operele binecunoscutului filozof francez, Montesquieu, pe care Madison îl admira foarte mult și îl evoca frecvent. Probabil că Madison știa că distincția propusă de el nu avea o bază istorică solidă, astfel că trebuie să concluzionăm că a făcut-o pentru a discredita criticii
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
de Parlament. În secolul al XVIII-lea, acest sistem aparent extraordinar de pîrghii și contraponderi între forțele sociale importante ale țării și separarea puterilor în stat erau foarte mult admirate în Europa. Erau lăudate, printre alții, de faimosul filosof politic francez Montesquieu și admirat în America de autorii Constituției, dintre care mulți sperau să creeze în America o republică similară, care să păstreze virtuțile sistemului englez, însă fără viciile unei monarhii. Republica la a cărei formare au contribuit, va servi la
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
vot; pînă în secolul al XIX-lea, în toate noile state americane, dreptul la vot a fost limitat la posesorii de proprietăți. Inegalitatea nu a fost o raritate în Statele Unite nici atunci, nici mai tîrziu. Dimpotrivă. În anii 1830, scriitorul francez Alexis de Tocqueville ajungea la concluzia că, în comparație cu Europa, una dintre caracteristicile distinctive ale Statelor Unite era gradul extraordinar de egalitate socială între cetățenii țării. Deși multe inegalități s-au diminuat din 1776, multe se mențin. Este de ajuns să privim
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
mai fundamentale și distinctive ale democrației moderne, partidul politic, a luat amploare dincolo de limitele sale în parlamente și foruri legislative, pentru a-i organiza pe cetățenii înșiși și a-i mobiliza pe suporterii partidului în alegerile naționale. Cînd tînărul aristocrat francez Alexis de Tocqueville a vizitat Statele Unite, în anii 1830, primele cinci instituții politice democratice prezentate mai sus apăruseră deja în America. Instituțiile i-au părut atît de adînc înrădăcinate și răspîndite, încît nu a ezitat deloc să numească Statele Unite o
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
au crezut că, prin extinderea bazei electorale, legislativul sau parlamentul ar putea fi transformat într-un corp mult mai reprezentativ, care ar sluji scopuri democratice. Unii dintre ei au văzut în reprezentare o schimbare profundă în privința perspectivelor democrației. Un gînditor francez al secolului al XVIII-lea, Destutt de Tracy, ale cărui critici referitoare la predecesorul său, Montesquieu, l-au influențat foarte mult pe Thomas Jefferson, a remarcat triumfător: "Reprezentarea sau guvernarea reprezentativă poate fi considerată o nouă invenție, necunoscută în timpul lui
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
pure în unele privințe importante. Au acționat astfel în efortul de a reduce consecințele nedorite ale tipurilor pure, dar reținînd în schimb avantajele lor. Franța, Germania și Elveția furnizează exemple importante de ingeniozitate constituțională. Constituția celei de-a Cincea Republici Franceze îi conferă președintelui ales o putere considerabilă dar prevede și ca primul ministru să depindă de parlament. În Franța a fost modificat și sistemul V. Pl. Într-o circumscripție electorală în care nici un candidat pentru Adunarea Națională nu primește majoritatea
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
grupuri diferite. Un element esențial al societății multiculturale remarcabil de armonioase creată de elvețieni este faptul că au un sistem federal. Majoritatea cantoanelor sînt destul de omogene din punct de vedere cultural; de exemplu un canton poate avea vorbitori de limbă franceză catolici iar altul vorbitori de limbă germană și de religie protestantă. Iar competențele cantoanelor se conformează nevoilor culturale. Ca și celelalte soluții politice democratice la problema diversității culturale, soluția elvețiană are nevoie, de asemeni, de condiții speciale în acest caz
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
care căutau să le protejeze drepturile și interesele. Aceste mișcări au inclus oameni de culoare, femei, homosexuali și lesbiene, minorități lingvistice și grupuri etnice care locuiau în regiunile lor istorice, asemeni scoțienilor și galezilor din Marea Britanie și vorbitorilor de limbă franceză din Quebec, și mulți alții. În al doilea rînd, diversitatea culturală din vechile țări democratice a sporit printr-un număr crescînd de imigranți, de obicei marcați de diferențe etnice, lingvistice, religioase și culturale, care îi deosebeau de populația dominantă. Din
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
nu cîștigă majoritatea voturilor, atunci candidatul cu cel mai mic total este eliminat și se ține cont de preferințele secundare ale alegătorilor care l-au situat pe primul loc. Pașii continuă pînă cînd un candidat cîștigă 50% din voturi. Sistemul francez cu două tururi a fost conceput pentru a obține un rezultat similar. Amîndouă sistemele evită potențiala imperfecțiune din FPTP: dacă mai mult decît doi candidați concurează pentru fotoliu, locul ar putea fi cîștigat de candidatul pe care o majoritate de
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]
-
de democrație consociațională au existat în Elveția, Belgia, Olanda (1917 anii 1970) și Austria (1945-1966). Pattern-urile culturale și aranjamentele politice pentru obținerea consensului sînt (au fost) diferite în fiecare țară. Elvețienii diferă între ei prin natura limbii materne (germană, franceză, italiană și romanșă), religie (protestantă și catolică) și canton. Pînă la un anume punct, diferențele de limbă și religie se întretaie: unii vorbitori de limbă germană sînt protestanți și alții catolici, în timp ce unii vorbitori de limbă franceză sînt catolici și
Despre democraţie by Robert A. Dahl [Corola-publishinghouse/Science/1397_a_2639]