578 matches
-
neomogen (mai întâi în Europa occidentală, ulterior pretutindeni) al reperelor interdependente care au stat la baza societății medievale, sub impactul schimbărilor economice, al descoperirilor (sociale și stiințifice), precum și dezvoltarea rapidă a mijloacelor de comunicare, au săpat o prăpastie adâncă între cosmologie și istorie, surpând fundamentele care stăteau la baza ființării Bisericii în forma sa medievală 2. Centralizarea, amploarea și universalitatea Bisericii catolice au avut la bază două elemente de maximă importanță: existența unei limbi "oficiale", unice: latina (care a asigurat unitatea
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
spirituală a seminariștilor, integrându-l cu dimensiunea științifică și teologică. Pe lângă cursurile de teologie morală, drept canonic și ascetică specială, A. Durcovici a predat și cursuri de filosofie scolastică 544. Din 1925 și până în 1947545 a ținut prelegeri de logică, cosmologie, psihologie, critică, metafizică și etică. O altă activitate cu un pronunțat caracter formator și cultural a fost organizarea așa-numitelor cursuri de religie (în perioada 1936-1940) într-o cameră de la subsolul Catedralei catolice din București 546. Lecțiile de tomism predate
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
Europe occidentale et après partout) des repères interdépendants qui ont formé la société médiévale, sous l'impact des échanges économiques, des découvertes (sociaux et scientifiques) et aussi le développement rapide des moyens de communication, ont produit un abîme profond entre cosmologie et histoire, en affaissant les fondements qui étaient à la base de la création de l'Église, dans sa forme médiévale1033. La centralisation, l'amplitude et l'universalité de l'Église catholique ont eu à la base deux éléments très importants
Catolicii în spaţiul public. Presa catolică din România în prima jumătate a secolului al XX-lea by Iulian Ghercă [Corola-publishinghouse/Science/908_a_2416]
-
se limitează la fizica clasică. Spectroscopul, în ciuda simplității lui, este probabil cel mai important instrument științific în sine născocit vreodată. Inventarea lui a permis realizarea mai multor descoperiri științifice de anvergură, în domenii care se întind de la fizica nucleului la cosmologia fizică și la astronomie, încorporând și toate ramurile geologiei, chimiei și medicinei, ceea ce înseamnă un număr mai mare de descoperiri decât ar fi fost posibil cu ajutorul oricărui alt instrument sau combinații de instrumente. În spestroscopie Kirchhoff a avut contribuții hotărâtoare
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
Nu numai chimia și biologia au beneficiat de fertilitatea conceptelor din termodinamică (ireversibilitate, ordine/dezordine, entropie, echilibru) ci și un domeniu vechi, dar care a cunoscut în secolul al XX-lea o revigorare conceptuală și metodologică remarcabile. Este vorba de cosmologie. Termenul de gaură neagră desemnează un obiect cosmic ce are un rol deosebit de important în înțelegerea structurii și originii universului. Acest concept a fost introdus de John Wheeler în 1969. Studiul găurilor negre a condus la o situație destul de rară
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
Procesul prin care o gaură neagră radiază energie și masă, numit evaporarea găurii negre, are drept consecință faptul că, pe măsură ce pierde masă, ea devine tot mai fierbinte. Din analiza tuturor datelor care provin din domenii diferite ale științei (biologie, chimie, cosmologie) putem constata că noțiunea de ireversibilitate a dobândit în timp valențe complexe. Astfel, în termodinamică, ireversibilitatea proceselor ce părea să ducă la paradoxuri fizice s-a transformat într-o viziune complementară a realității ce poate fi descrisă la nivel microscopic
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
un univers ce se comportă ca un organism viu. Totodată, conceptul de ireversibilitate se leagă de cauzalitate în măsura în care gîndim că un fapt prezent este o consecință a unei interacțiuni anterioare plasate în trecut. Dar așa cum ne dezvăluie fizica cuantică și cosmologia, lumea trebuie reprezentată ca o rețea dinamică de relații între procese. Conceptele de spațiu și timp trebuie reconsiderate și din perspectiva informației pe care suntem capabili să o extragem consumînd timp și energie. Dar această informație este limitată de aria
Începuturi... by Mihaela Bulai () [Corola-publishinghouse/Science/1204_a_2050]
-
experienței umane. În alte cazuri - care formează cea mai mare parte -, tensiunea se stabilește și se articulează Între ideologii și răspunsuri emoționale, Învățături și puteri, care Își Împart, atunci când nu Își revendică, câmpul expresiilor simbolice, conform unei Împărțiri tripartite clasice: cosmologia, antropologia, teologia. În orice caz, problema fundamentală pe care o tradiție religioasă, ca factor dinamic și vital, se vede nevoită să o Înfrunte În istoria sa mai lungă sau mai scurtă este o problemă de identitate. Desigur, această identitate nu
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În mitologia și cultele Greciei clasice. În urma studiului comparativ și diacronic al acestei mase de date, Gimbutas a considerat posibilă identificarea unui sistem și a unui panteon: zeițe, zei, „epifaniile” sau manifestările lor divine (mai ales sub forma animalelor), o cosmologie asociată, scene de cult, veșmintele și caracteristicile celor consacrați. Religiozitatea privată și publică, sărbătorile religioase periodice, Însuflețite de emoțiile „dramei rituale”, par să fi avut un centru de greutate tangibil În folosirea idolilor și a unor instrumente: statui și statuete
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
care Îl reprezintă. Chiar și zeii al căror nume nu recheamă un domeniu anume sunt atașați În mod fundamental de un loc. Sediile zeilor sunt și regatele lor; acestea sunt diferitele părți ale lumii, În funcție de diviziunea pe care o face cosmologia mesopotamiană. Primul dintre regatele cerești și cel mai „locuit” este cerul (sumeriană a n, akkadiană șamû). Dintr-un anumit punct de vedere, „cerul” este bolta cerească; dar termenul este sinonim și cu tot ceea ce este „deasupra” pământului (să ne amintim
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
texte. 7) Rugăciunea pentru reconstituirea unui templu, În akkadiană. 8) Prologul Marelui tratat de astrologie, reprezentat de o versiune sumeriană și două akkadiene. 9) Prologul Cerții dintre două insecte ¿amanirru și ișqapiÌu, În akkadiană. 10) Mardukxe "Marduk", creatorul lumii (sau Cosmologia caldeeană), bilingvă. 11) En¿ma eliș, tab. V, 1-76, În akkadiană. Se mai cunosc și alte fragmente de texte care ating tema cosmogoniei, cum ar fi diferite imnuri și rugăciuni. Merită să amintim că, prin analogie cu ceea ce se spune
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sociale și economice. În opoziția lor față de modelul cultural tradițional sau În Încercările de a-l transforma, ele dovedeau o aspirație spre depășirea condiției umane și o tendință care se poate numi generic mistică. Refuzul lor lovea universul mitologic și cosmologia lui, Înlocuite de principii abstracte, ca nèikos și philìa, la Empedocle, sau ca monadele pitagoreicilor. Sau se construia o mitologie alternativă, așa cum au făcut orficii, unde pentru prima dată o cosmogonie nouă era unită cu o antropogonie. Nu au fost
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
fizică pitagoreică se năștea din număr, cu soț și fără soț, produs la rândul lui, de monadă. Tetraktșs, patru, era numărul desăvârșit care cuprindea În sine secretul lumii, Îi dădea formă și Îl genera pe „zece”, principiu constitutiv al universului. Cosmologia orfică, În schimb, este mai degrabă un mit al originilor care face ca tot ceea ce există să se origineze din oul cosmic, simbol al vieții și al plinătății ființei, de la care se pune În mișcare un proces de degradare ce
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
patria lor de origine, Grecia Magna, numeroase motive religioase și teologice. Livius Andronicus a adus epopeea eroică, mitul tragic și cântul coral liturgic. Quintus Ennius (239-169 Î.Hr.) din Rudiae, În Messapia, În al său Epicharmus, le face cunoscută romanilor cosmologia și antropologia gânditorului sicilian. El pare să Își fi luat doctrina despre elemente și puteri (Discordia/Neikos) de la Empedocle (Norden, 1915, pp. 10 sqq.). Ennius Își primește În vis vocația sa de a fi un ucenic al lui Homer. Homer
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
este de prisos să mai insistăm asupra caracterului central, existent În orizontul spiritual al omului În epoca elenistico-romană, al aspirației la o revelație divină ca vehicul al cunoașterii, relativă fie la științele naturale, fie la marile teme ale teologiei, ale cosmologiei și antropologiei. Bogata și variata literatură așezată sub autoritatea zeului egiptean Hermesxe "Hermes" Trismegistos În dublul ei conținut, „științific” (astrologie, alchimie, botanică astrologică etc.) ale cărui origini par să dateze din secolele III-II Î.Hr. (Festugière, 19503, vol. I), și
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de interpretaretc "1. Probleme de interpretare" Este aproape imposibil să reconstituim religiile Iranului antic făcând excepție de zoroastrism. Natura izvoarelor și numărul lor relativ insuficient permit urmărirea doar a câtorva elemente singulare și fragmentare, privind riturile, panteonul, mitul și epica, cosmologia, moartea și lumea de „dincolo”, inițierea, dar nu și un cadru organic al acestei religii aparținând unor populații vorbitoare de limbi iraniene; evident, cu excepția zoroastrismului. Pe de altă parte, există tradiția zoroastriană care poate fi de ajutor, din moment ce, sub vălul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
jos, subcapitolul 2.8), a avut loc cu puțin Înainte de instaurarea monarhiei iraniene ca ordine mondială. Comparația indo-iraniană permite deci reconstruirea unor trăsături esențiale ale lumii religioase iraniene străvechi, care - așa cum s-a spus - privesc riturile, panteonul, mitul și epica, cosmologia, moartea și viața de „dincolo”, inițierea. Cât despre rituri, acestea erau libații (zoathra) În cinstea apei și a focului (Âtar, În Iran, Agnixe "Agni", În India): pentru apă se folosea un amestec din trei elemente, lapte și esență sau frunze
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pp. 377-393. Meillet, A. (1959a), „Le problème zurvanite”, În Journal asiatique, nr. 247, pp. 431-469. Meillet, A. (1959b), „La guerre des géants d’après le Süktar Nask”, În Indo-Iranian Journal, nr. 3, pp. 282-305. Meillet, A. (1963), „Culte, mythe et cosmologie dans l’Iran ancien”, În Annales du Musée Guimet, Paris. Meillet, A. (1965), „L’Iran ancien”, În Religions du monde, Paris. Narten, J. (1982), Die Ameșa Spentas im Avesta, Wiesbaden. Narten, J. (1985), „Avestisch «frauuași-»”, În Indo-Iranian Journal, nr. 28
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Spentas im Avesta, Wiesbaden. Narten, J. (1985), „Avestisch «frauuași-»”, În Indo-Iranian Journal, nr. 28, pp. 35-48. Narten, J. (1986), Der Yasna Haptanhăiti, Wiesbaden. Nöldeke, Th. (19202), Das iranische Nationalepos, Berlin, Leipzig. Nyberg, H.S. (1929; 1931), „Questions de cosmogonie et de cosmologie mazdéennes”, În Journal asiatique, nr. 214, pp. 129-310; 219, pp. 1-134, 193-244. Nyberg, H.S. (1933), „La légende de Keresăspa”, În Oriental Studies in Honour of CE. Pavry, Londra, pp. 336-352. Nyberg, H.S. (1938), Die Religionen des alten Iran, Leipzig. Oldenberg
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ales, culegători sau Îngrijitori ale unor lucrări importante din literatura pahlavi, toți sau aproape toți preoți sau mari preoți (mowbed) din Fars. Printre aceștia Îi amintim pe Z³dspram, de la care provine antologia de scrieri Wizșdagșh³ ș Z³dspram, care tratează despre cosmologie, despre psihologia vieții lui Zoroastruxe "Zoroastru" (la fel ca a VII-a carte din D¶nkard, cf. infra); fratele lui Z³dspram, Manușåihr, mare preot În Fars și În Kerman, autor a trei Scrisori (Namagșh³ ș Manușåihr), ultima dintre ele datată
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a unui conservatorism tradiționalist În doctrină, morală și rit; tot Manușåihr este și autor al D³dest³n ș d¶nșg, care este alcătuită din nouăzeci și două de răspunsuri la diferite Întrebări legate de tot felul de subiecte de morală, drept, cosmologie și care aparține unui gen literar de tip răspuns-Întrebare, firesc pentru compoziții orale. Adurfar½bay ș Farrokhz³d³n, mare preot În Fars În timpul califatului lui Ma’m¿n (813-833) și un alt mare preot din Fars, Âdurb³d ș xm¶d³n, câțiva ani
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
desprind Âz (În avestică, ³zixe "a>zi"), Pofta (cf. Zaehner, 1955, pp. 113 sqq.), care va deveni vestit În maniheism, și J¶hxe "Je>h" (În avestică, jahșxe "jahș"), Prostituata (cf. Widengren, 1967). 3. Cosmogonia și cosmologiatc "3. Cosmogonia și cosmologia" Cosmogonia și cosmologia zoroastriană se bazează, asemenea celor maniheiste (Puech, 1949, p. 74, nota 284; Widengren, 1961a, p. 58; cf. Nyberg, 1931, pp. 29 sqq.; Boyce, 1975a; pp. 229 sqq.), pe doctrina celor două principii și a celor trei timpuri
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
avestică, ³zixe "a>zi"), Pofta (cf. Zaehner, 1955, pp. 113 sqq.), care va deveni vestit În maniheism, și J¶hxe "Je>h" (În avestică, jahșxe "jahș"), Prostituata (cf. Widengren, 1967). 3. Cosmogonia și cosmologiatc "3. Cosmogonia și cosmologia" Cosmogonia și cosmologia zoroastriană se bazează, asemenea celor maniheiste (Puech, 1949, p. 74, nota 284; Widengren, 1961a, p. 58; cf. Nyberg, 1931, pp. 29 sqq.; Boyce, 1975a; pp. 229 sqq.), pe doctrina celor două principii și a celor trei timpuri. Creația lumii, revelarea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
476 Religia zoroastriană (Gherardo Gnoli) 483 1. Izvoarele 483 1. Avesta 483 2. Literatura pahlavi 489 3. Alte izvoare 494 2. Idei, credințe și practici religioase 496 1. Trăsături specifice 496 2. Teologia: panteonul și pandemoniul 498 3. Cosmogonia și cosmologia 501 4. Soteriologia și escatologia 503 5. Obiceiuri, rituri, sărbători 506 3. Dezvoltarea istorică 514 1. Perspectiva istorică 514 2. De la origini la secolul al III-lea d.Hr. 515 4. Parsismul 526 Bibliografie 537 EUROPA PRECREȘTINĂ Religia indo-europenilor (Enrico
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
referitoare la corpuri ale căror proporții depășeau puterea de cuprindere a omului: ta perata erau limitele presupuse și deduse, limitele pământului, ale mării, ale cerului, ale astrelor, ale universului însuși, deci limitele care făceau parte din recuzita teoretică a unor cosmologii forjate pe baza imaginației. Întrucât nu puteau fi experimentate direct, ele erau „cunoscute“ prin delegație: parcurgerea unor suprafețe de asemenea proporții nu stătea decât în putința zeilor. De aceea, în două din locurile unde apare în Iliada, cuvântul face parte
Despre limitã by Gabriel Liiceanu () [Corola-publishinghouse/Science/583_a_1233]