59,062 matches
-
1918, apoteoza lui Maniu. Era imaginea apolitică a celui mai mare ardelean al secolului al XX-lea. Exista posibilitatea cooperării între acești doi oameni cinstiți și adevărați patrioți, dar erau și piedici. Cultura lui Iorga era mai ales de orientare franceză, bazată pe o temelie latină și greco-bizantină; mediul din care provenea Maniu era german transilvănean, plus că era greco-catolic. Iorga insista asupra "odioasei sale culturi subgermane și maghiare" și asupra mediului său catolic transilvănean chezaro-crăiesc. El considera morala creștină și
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
realităților moderne a fost "Agonia economiilor industriale". El nu înțelegea că, în ciuda unei recolte bogate și a unei producții industriale extraordinare, oamenii erau în continuare flămînzi și goi, trăgînd concluzia că truda umană submina fericirea oamenilor ca urmare a Revoluției Franceze, a filosofiei secolului al XVIII-lea, precum și a logicii carteziene. Individul era lăsat liber, pradă poftelor sălbatice și incapacității lui de a se adapta și de a prevedea viitorul. "Nebunia individului, care distruge materia primă, va duce nu numai la
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de la Iași le-a vorbit evreilor despre "găsirea unei căi spre inima poporului român". La Chișinău a apelat la evrei ca să-și părăsească ghetourile, să se restructureze social și profesional și să-și trimită rabinii să studieze la Seminariile Rabinice Franceze. Din păcate, condițiile din Basarabia difereau de cele din Franța. În timpul campaniei sale, Iorga a făcut apel la unitate națională, care trebuia să nu țină seama de barierele dintre clasele sociale 53. Existau puține speranțe ca alegerile să fie libere
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de ajutor? Avea oare Liga Națiunilor (afiliată sub influența Franței) să sară în ajutorul României? Nu era ușor să obții un astfel de ajutor. Situația era proastă pentru guvernul Iorga în Franța și în Occident. O mare parte a presei franceze îi era ostilă; capitalul străin era furios din cauza moratoriului, temîndu-se pentru investițiile lor. Dar cea mai îndîrjită opoziție față de guvern în Occident venea din partea cercurilor democrate, exacerbate de felul în care dirijase Argetoianu alegerile. Argetoianu a făcut vizite în Franța
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
obligațiilor sale ca prim-ministru. Iorga i-a prezentat prima oară regelui demisia în februarie. I-a fost respinsă. Guvernul lui Iorga și-a dat duhul în mai 1932. Între timp, liberalii lui Duca rupseseră alianța cu Iorga. Un expert francez, Charles Rist, fusese angajat să facă un studiu asupra economiei românești. Iorga îl cunoștea pe Charles Rist, acesta fiind ginerele lui Gabriel Monod, profesorul lui Iorga de la școala de Înalte Studii. Rist a sosit la București la începutul lui mai
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
parlamentare. Iată ce scria Iorga: "Nu un nenorocit ca mine, care luptă aici pentru aceste idei (democrate) și este lăsat singur în lupta lui atît de cei suspuși cît și de cei de rînd, spune acest lucru, ci un democrat francez, un democrat incontestabil de talia Dlui Tardieu!"93. În martie 1933 a izbucnit scandalul Škoda-Seletzky, o dezvăluire urîtă a corupției, spionajului și lăcomiei în care erau implicate înalte oficialități ale guvernului Național-Țărănesc. Iorga a sugerat că pînă și Maniu trebuie
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
militînd în schimb pentru reforme și dreptate socială. Două exemple vor demonstra cît de diferit era naționalismul Legiunii. Pacifismul era de neconceput pentru Codreanu. El declara că nu-l interesa pacea, ci războiul (împotriva răului). Atunci cînd doi intelectuali pacifiști francezi, își amintea Iorga, au venit la București și au fost prompt întîmpinați cu o "acțiune directă" organizată de așa-zisul "Comitet antimasonic" (de inspirație legionară și alcătuit din legionari). În timp ce cuplul ieșea din hotel, după spusele lui Iorga, "a fost
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
aceasta s-a accentuat și mai mult sub Neville Chamberlain, în speranța de a-l încuraja pe Hitler să-și îndrepte privirile spre Răsărit. Mai expusă unui posibil atac german, Franța nu putea acționa de una singură. În privința claselor superioare franceze, autorul acestei cărți își amintește de atmosfera din copilăria petrecută printre prietenii de familie la Blois, Tours și Orleans (și de produsele de patisserie care ți se topeau practic în gură). Cei care participau la ieșirile în aer liber de
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
la Geneva așa cum răsunase mai înainte și cea a lui Laval. Blum vorbea despre pace, despre inviolabilitatea frontierelor și despre respectarea tratatelor. "Nici nu-ți poți imagina cît de mult te transformă puterea", adăuga Iorga. Cu toate acestea, întrucît întreprinderile franceze erau ocupate de muncitori, el deplîngea excesele: "Ajunge! Destul!"116 Dacă răzvrătirea a putut fi potolită în Franța, în Spania ea a dus la război civil. Iorga a manifestat întotdeauna neîncredere față de temperamentul și maturitatea celor din extremitatea sudică a
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Iorga era ostil față de Hitler, cum putea el să facă un compromis față de fascismul italian? În primul rînd, deși Iorga fusese (parțial) educat în Germania, și vorbea foarte bine limba germană, el era un latin, cu rădăcini adînci în cultura franceză, de asemenea un prieten al Franței, cu tot ceea ce presupunea această țară din punct de vedere cultural. Iar acțiunile germane din anii 1914-1940 n-au făcut nimic să schimbe această viziune. Apoi, el considera de multă vreme că Sistemul de la
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Antantă (inclusiv România) a stabilit relații diplomatice cu URSS, arhitectul acestei inițiative fiind Titulescu. Iorga considera restabilirea relațiilor cu Rusia drept un gest firesc, "cu condiția ca rușii să fie sinceri". A salutat vizita la București a ministrului de externe francez, Barthou, în singura tentativă serioasă a Franței de a contracara expansiunea nazismului în Europa de sud-est131. Iorga nu putea în nici un caz să aibă încredere în URSS și a continuat să respingă orice pretenție a internaționalismului proletar ca o motivație
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
evreii voiau să exporte pămînt mănos din Basarabia în Pămîntul Făgăduinței. Giurescu a reușit să zădărnicească și acest lucru. Dar cheia caracterului lui Giurescu poate fi găsită într-o scrisoare scrisă de el unui prieten, Munteanu (un profesor de literatură franceză care nu făcea parte dintre fanii lui Iorga). În scrisoarea aceasta este vorba despre mariajul iminent al lui Giurescu. Scrisoarea este edificatoare, dar lipsa de spațiu ne împiedică să o reproducem în întregime. Giurescu îl anunță că se va căsători
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
cei aflați în căutarea unui ideal vidul general al vieții românești din acel timp, văzînd tineretul orientîndu-se spre Hitler și Mussolini. Iorga dădea de subînțeles că "nu era germanofil" și asigura pe toată lumea că va lupta oricînd împotriva oricărei Germanii franceze sau românești, indiferent de moștenirea Transilvaniei 12. Iorga nu credea că "a fi tînăr reprezintă un drept în sine". Drepturile trebuie acordate unui sector mai larg al societății și nu doar unui grup de vîrstă. Tinerii aveau încă foarte multe
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
perspectivă, sionismul, ba chiar și comunismul reprezentau în mai mare măsură decît sămănătorismul o soluție salvatoare. Să adăugăm la toate acestea numeroasele apeluri încununate de succes făcute de comunitatea evreiască din România pe lîngă Liga Națiunilor (sau pe lîngă aliații francezi și englezi ai României). Ținînd seama de situație, asemenea apeluri erau mai mult decît justificate, dar pentru un naționalist român, apelarea la puteri străine pentru protecție de către cetățeni români părea să constituie (avînd în vedere tot ce am menționat mai
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
de amenințare cu moartea 67. Familia trăia clipe de teroare, dar nu și Iorga: el era nonșalant și curajos față de asemenea lucruri. La 30 noiembrie 1937, Iorga a dat un interviu mamut la Universitatea de la Paris. La sfîrșitul interviului, ziaristul francez l-a rugat să comenteze asupra anarhiei din războiul civil care zguduia Catalonia și în care prietenul său, profesorul și arheologul Puig y Catafalch, era gata să fie ucis. "Cine știe?" a replicat Iorga. "Aceasta este o amenințare căreia îi
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
pus pe treabă și au scos la iveală toate documentele în beneficiul națiunii lor, aducîndu-le acasă și punîndu-le la dispoziția restului lumii. În felul acesta au luptat ei pentru întregirea României. Iorga a început să traducă Istoria românilor în limba franceză, dar aceasta nu a fost niciodată tradusă în întregime. Criticii acestor zece volume monumentale susțin că Iorga nu a analizat cu atenție faptele prezentate; dar, deoarece protagoniștii Școlii noi îl acuzaseră că scrie doar bazîndu-se pe intuiție, fără o documentație
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
ai României, care au răspîndit cunoștințe despre România și au cultivat prietenia față de aceasta în lumea întreagă. Pentru Iorga, înțelegerea Bizanțului era indispensabilă pentru înțelegerea istoriei românilor. Cele trei volume ale Istoriei vieții bizantine (București, 1934) și traducerea în limba franceză a acesteia, Histoire de la vie Byzantine (București, 1934) constituie una dintre cele mai reușite sinteze istorice ale lui Iorga. După părerea lui, Bizanțul era o sinteză dublă a Occidentului și Orientului, Occidentul reprezentat de Imperiul Roman și de Elenism, iar
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
se apropia și ajunsese să aibă o stare de spirit sfidătoare și sumbră. Securea a căzut în ziua de 10 mai. Hitler a încălcat neutralitatea Olandei, Belgiei și Luxemburgului. Coloanele lui blindate înaintau. În timp ce Rotterdamul ardea, nemții au străpuns fortificațiile franceze de la Sedan și au ajuns în doi timpi și trei mișcări la Canalul Mînecii. După Dunkirk, soarta Franței era pecetluită. După breșa reușită de trupele germane, Iorga întreba: "la ce s-ar putea aștepta omenirea" după o victorie a totalitarismului
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
inimile noastre..."4 Două zile mai tîrziu, mareșalul Pétain a cerut armistițiu. Finalul tragic", scria Iorga. El afirma că "îi tremură mîinile" scriind aceste rînduri și că nu îndrăznește să-l judece pe mareșalul Pétain, "cel mai glorios dintre soldații francezi. Doar timpul îi va judeca teribilul act". Ca luptător naționalist, Iorga privea lucrurile în perspectivă și în profunzime: "dar armata nu înseamnă națiunea, în acest moment îngrozitor trebuie să ne retragem pe (tărîmul) spiritului, deoarece temeliile spiritului nu pot fi
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
libertății și a dreptății"5. În aceeași zi, apelul făcut la radio de un alt istoric-politician naționalist îi dădea o replică lui Iorga ca un ecou, ca într-un dialog: Șefii care se află de mulți ani în fruntea armatei franceze au format un guvern. Guvernul acesta, constatînd înfrîngerea armatelor noastre, a intrat în legătură cu inamicul pentru a pune capăt luptei... Dar a fost oare spus ultimul cuvînt? Speranța trebuie oare să dispară? Este oare înfrîngerea definitivă? Nu!... Orice s-ar întîmpla
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
un guvern. Guvernul acesta, constatînd înfrîngerea armatelor noastre, a intrat în legătură cu inamicul pentru a pune capăt luptei... Dar a fost oare spus ultimul cuvînt? Speranța trebuie oare să dispară? Este oare înfrîngerea definitivă? Nu!... Orice s-ar întîmpla, flacăra rezistenței franceze nu trebuie să se stingă și nu se va stinge!... Franța a pierdut bătălia, dar Franța nu a pierdut războiul! Guvernanții de circumstanță au putut capitula, cedînd panicii, uitînd de onoare și lăsînd țara pradă servituții. Cu toate acestea, nimeni
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
și oportunismul înaltei societăți bucureștene, ajunse la culme mai ales după crimele de la Jilava. Capătul drumului lui Iorga a fost trist. Trebuie să remarcăm totuși o excepție: greu încercata Franță nu și-a uitat prietenul. Prezența la funeralii a însărcinatului francez a fost bătătoare la ochi. Au venit și cîțiva ofițeri superiori, protestînd prin prezența lor împotriva anarhiei legionare. Pe lîngă toate acestea, se făcuseră pregătiri minuțioase pentru reînmormîntarea lui Codreanu și a altor legionari. O procesiune solemnă a pornit de la
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
Nicolae Iorga era un naționalist român atît de înfocat și adusese României servicii atît de mari, cum a putut Legiunea să împace asasinarea unui om de talia lui Nicolae Iorga cu naționalismul ei integral?" Răspunsul a fost revelator: "În timpul Revoluției Franceze, mulți oameni mari și mulți mari patrioți care aduseseră mari servicii Franței și Revoluției au fost uciși: Condorcet, Danton și mulți alții; așa că noi de ce să fi ezitat?" După ce a notat cîteva adrese și numere de telefon ale altor legionari
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
un Tit Liviu al României" 15 G. Călinescu, Istoria literaturii române, București, 1941, pp. 542-545. Călinescu declară însă dintr-o suflare și că Iorga a fost adevăratul moderator al culturii române, comparîndu-i rolul cu cel al lui Voltaire pe scena franceză. Ibidem 16 "Neamul românesc", 9 septembrie 1939. De Gaulle este deseori numit "ultimul supraviețuitor al secolului al XIX-lea" 17 Iorga a demonstrat cu oarecare succes că domniile fanariote nu au constituit un episod chiar atît de steril cum se
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]
-
30 Stavrianos, op. cit., p. 491 31 La Conferința de la Berlin din 1878, atunci cînd s-a ridicat problema acordării dreptului la cetățenie evreilor, Mihail Kogălniceanu (un antisemit foarte moderat) a protestat: "Evreii români nu au nimic în comun cu evreii francezi, englezi sau germani. Aici ei vor drepturi înainte de a deveni români!" Charles Klauss, Die Eiserne Garde, Berlin/Viena, 1939, p. 87 32 R. G. Waldeck, Athene Palace, New York, 1942. Autorul acestei cărți nu poate să nu-și amintească de Filipine
by NICHOLAS M. NAGYTALAVERA [Corola-publishinghouse/Science/1017_a_2525]