59,062 matches
-
există. Există indivizi, bărbați sau femei, și există familii. Margaret Thatcher Francezii Încep să Înțeleagă că afacerile sunt cele care aduc bogăție, determină nivelul de trai și ne stabilesc poziția În clasamentele mondiale. François Mitterrand La sfârșitul experimentului Mitterrand, stânga franceză era mai lipsită de idei, speranțe și sprijin decât În toată istoria ei anterioară. Donald Sassoon Orice revoluție cu semnificație politică este precedată de o transformare a peisajului intelectual. Transformările europene din anii ’80 nu fac excepție. Criza economică de la
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
a schimbat dramatic În acești ani, suportând consecințe asemănătoare. Dar dacă În Marea Britanie premisele consensului postbelic au fost spulberate de o revoluție de dreapta, În Franța, șabloanele politice au fost alterate de renașterea și transformarea stângii necomuniste. Ani buni, politica franceză s-a rezumat la două tentații paralele și opuse: la stânga comuniștii, la dreapta gaulliștii. Aliate cu formațiuni mai mici, cele două partide Încarnau și perpetuau o tradiție specific franceză a adeziunii politice În funcție de regiune, ocupație și religie. Rigida sociologie politică
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
fost alterate de renașterea și transformarea stângii necomuniste. Ani buni, politica franceză s-a rezumat la două tentații paralele și opuse: la stânga comuniștii, la dreapta gaulliștii. Aliate cu formațiuni mai mici, cele două partide Încarnau și perpetuau o tradiție specific franceză a adeziunii politice În funcție de regiune, ocupație și religie. Rigida sociologie politică franceză, nezdruncinată de la jumătatea secolului al XIX-lea, Începea deja să se clatine, după cum am văzut, sub impactul transformărilor sociale și culturale șaizeciste. Stânga nu mai putea conta pe
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
s-a rezumat la două tentații paralele și opuse: la stânga comuniștii, la dreapta gaulliștii. Aliate cu formațiuni mai mici, cele două partide Încarnau și perpetuau o tradiție specific franceză a adeziunii politice În funcție de regiune, ocupație și religie. Rigida sociologie politică franceză, nezdruncinată de la jumătatea secolului al XIX-lea, Începea deja să se clatine, după cum am văzut, sub impactul transformărilor sociale și culturale șaizeciste. Stânga nu mai putea conta pe votul În masă al proletariatului. Dreapta nu mai era unificată de persoana
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
aura lui de Gaulle, care murise În 1970, iar măsura fundamentală a conservatorismului politic În Franța - cei care votau cu dreapta erau frecvent catolici practicanți - a fost afectată de declinul manifestărilor religioase În public, pe măsură ce bisericile din satele și orășelele franceze pierdeau din enoriași, și mai ales din copiii enoriașilor, plecați În centrele metropolitane. Dar se petrecea și o transformare mai profundă. În cursul anilor ’70, societatea tradițională franceză și vechiul stil de viață - evocate afectuos, după caz, drept la France
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de declinul manifestărilor religioase În public, pe măsură ce bisericile din satele și orășelele franceze pierdeau din enoriași, și mai ales din copiii enoriașilor, plecați În centrele metropolitane. Dar se petrecea și o transformare mai profundă. În cursul anilor ’70, societatea tradițională franceză și vechiul stil de viață - evocate afectuos, după caz, drept la France profonde, la douce France, la bonne vieille France, la France éternelle - păreau să se volatilizeze sub ochii francezilor. Modernizarea agriculturii În anii ’50 și ’60 și migrația fiilor
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
drept la France profonde, la douce France, la bonne vieille France, la France éternelle - păreau să se volatilizeze sub ochii francezilor. Modernizarea agriculturii În anii ’50 și ’60 și migrația fiilor și fiicelor de țărani la oraș au pustiit satele franceze. Revitalizată, economia națională a schimbat slujbele, călătoriile și distracțiile noii clase urbane. șoselele și căile ferate, de zeci de ani părăginite și năpădite de buruieni, au fost reconstruite, reproiectate sau Înlocuite de o rețea nou-nouță de comunicații naționale. Orașele mici
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
ideologice și erupții sociale. Cine ar trebui să fie la putere - și cu ce scop social - era o chestiune care diviza profund națiunea, Însă exista un remarcabil consens practic despre cum va fi folosită puterea. Din 1958 până În 1969, statul francez a fost condus de Charles de Gaulle. Stilul asumat tradițional al președintelui și indiferența lui declarată la amănuntele planificării economice nu au Împiedicat cu nimic schimbarea. Dimpotrivă: modernizarea turbulentă a Franței, care a stârnit protestele din 1968, a Început la
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
care urma să joace un rol principal: transferul a avut loc În 1971, prin apariția unui nou Partid Socialist condus de Mitterrand și o nouă generație de tineri ambițioși recrutați pentru a-l sprijini. Între Mitterrand și rămășițele orgoliosului socialism francez s-a stabilit o relație de exploatare reciprocă. Partidul avea nevoie de Mitterrand: prestația lui onorabilă la alegerile din 1965, când a câștigat voturile a 27% dintre alegătorii Înscriși (inclusiv mulți din bastioanele dreptei În estul și vestul Franței) și
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
și așa va muri, dar Între timp a reușit să devină socialist. Această „căsătorie” din interes a funcționat chiar mai bine decât Își imaginau ambele părți. În decursul anilor ’70, când laburiștii britanici intrau În faza de declin terminal, socialiștii francezi erau În pragul celui mai mare succes al lor. O majoritate de stânga Întârziase să apară În Franța din cauza a două impedimente gemene: farmecul personal al lui Charles de Gaulle și teama multor alegători că un guvern de stânga ar
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
mai bune decât În 1965: Giscard d’Estaing l-a Învins la limită pe candidatul forțelor de stânga reunite), Mitterrand avea un aparat electoral superb și transformase Partidul Socialist Într-o mișcare versatilă care atrăgea simpatizanți din toate zonele societății franceze - inclusiv catolici, femei, fermieri și mici comercianți, până atunci ostili socialiștilor 9. Propria lui imagine a devenit cu timpul mai moderată: afișele imense care Împânzeau țara În primăvara anului 1981 arătau un Mitterrand imortalizat Într-o lumină blândă (fundalul era
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
cu trecutul. Rezultatele electorale nu justificau o asemenea impresie. Ca și În alte răsturnări de situație electorale - victoria Frontului Popular În aprilie 1936, cu care triumful lui Mitterrand a fost imediat comparat, sau alegerea lui Margaret Thatcher În 1979 -, votul francez din 1981 nu a fost complet redistribuit. De fapt, Mitterrand a avut chiar un rezultat mai mic decât la tentativele anterioare, În 1965 și 1974. Cruciale au fost Însă disciplina simpatizanților stângii (care În turul al doilea s-au solidarizat
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
speranțelor radicale. Acest lucru merită subliniat fiindcă de rezultatul alegerilor din 1981 păreau să depindă multe lucruri. Retrospectiv e limpede, cum a Înțeles și Mitterrand Însuși, că izbânda lui nu a făcut decât să normalizeze alternanța la guvernare În republica franceză, făcând din socialiști un partid normal de guvernare. Dar pentru admiratorii lui Mitterrand din 1981, lucrurile se vedeau altfel. Scopul lor nu era să normalizeze alternanța la putere pentru viitor, ci să pună mâna pe putere și să o folosească
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
să o folosească, aici și acum. Ei au luat În serios promisiunile de transformare radicală ale liderului, afirmația lui că va anihila nu numai corupția și plictisul anilor Giscard, ci Întregul sistem capitalist. Excluși de la putere atâta timp, militanții socialiști francezi nutriseră nestingheriți visul revoluției. Fiindcă stânga nu exercitase puterea În Franța de zeci de ani; de fapt, nu o exercitase niciodată, decât incomodată de parteneri de coaliție, bancheri necooperanți, crize valutare internaționale, urgențe internaționale - exista o litanie Întreagă de scuze
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
obstacolele păreau Înlăturate și nu mai exista nici un motiv de dat Înapoi. Mai mult, controlul statului și implementarea schimbărilor revoluționare erau inseparabile În cultura politică radicală a Franței: simpla victorie În alegeri implica o apropiată confruntare socială. Precum Marx, stânga franceză identifica orice schimbare veritabilă cu revoluția politică În general și marea Revoluție franceză În particular. S-au făcut așadar comparații entuziaste cu 1871 și chiar 1791. Ce spusese Mitterrand În campanie era perfect compatibil cu interpretările celor mai febrili susținători
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
mult, controlul statului și implementarea schimbărilor revoluționare erau inseparabile În cultura politică radicală a Franței: simpla victorie În alegeri implica o apropiată confruntare socială. Precum Marx, stânga franceză identifica orice schimbare veritabilă cu revoluția politică În general și marea Revoluție franceză În particular. S-au făcut așadar comparații entuziaste cu 1871 și chiar 1791. Ce spusese Mitterrand În campanie era perfect compatibil cu interpretările celor mai febrili susținători. Ca să neutralizeze comuniștii și aripa stângă a propriului partid, Mitterrand le furase straiul
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de naționalizări. În primul an de activitate, guvernul socialist condus de Pierre Mauroy a trecut sub controlul statului, inter alia: treizeci și șase de bănci, două societăți de finanțare, cinci mari corporații industriale (printre care Thomson-Brandt, cel mai mare producător francez de bunuri electrice și electronice) și giganții industriei fierului și oțelului, Usinor și Sacilor. În spatele acestor măsuri nu exista o strategie economică pe termen lung. Se vorbea, ce-i drept, de revigorarea economiei franceze printr-o injecție de capital guvernamental
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
care Thomson-Brandt, cel mai mare producător francez de bunuri electrice și electronice) și giganții industriei fierului și oțelului, Usinor și Sacilor. În spatele acestor măsuri nu exista o strategie economică pe termen lung. Se vorbea, ce-i drept, de revigorarea economiei franceze printr-o injecție de capital guvernamental - ceea ce nu era o idee nouă, și nici una foarte socialistă: la mijlocul anilor ’70, prim-ministrul Chirac luase În calcul proiecte de dezvoltare asemănătoare. Naționalizările din 1981-1982, ca și controlul valutar care le-a Însoțit
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
Îndrăzneală o imagine radicală În Franța și În lume. La Început cu succes: Jacques Attali, consilierul lui Mitterrand, nota că oficialii americani (care erau cu ochii În patru după asemenea derapaje) pretindeau că nu văd nici o diferență Între politica economică franceză și cea a Uniunii Sovietice. Pentru ca țara să ia calea socialismului În 1982, ar fi fost necesar nu doar controlul valutar, ci o gamă Întreagă de măsuri care ar fi izolat Franța de partenerii ei comerciali, punând economia Într-o
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
tipărească bani, cum fusese sfătuit) - adoptând astfel strategia economistului conservator Raymond Barre, al cărui „Plan” neimplementat din 1977 ar fi adus În Franța o doză de thatcherism avant l’heure. Din acest moment, Mitterrand a abandonat orice referire la „calea franceză spre socialism”. Aliații comuniști ai președintelui și câțiva dintre colegii lui socialiști au fost profund șocați. Dar n-ar fi trebuit să fie surprinși. În pragmatismul lui suprem, Mitterrand a sesizat rapid că era de neconceput ca Franța să iasă
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
superioară. Până În 1984, Mitterrand eliminase deja cei patru miniștri comuniști din guvern, proclamase public virtuțile unei economii „mixte”, numise un prim-ministru tehnocrat, tânărul Laurent Fabius, Încredințase economia, finanțele și bugetul lui Jacques Delors, cu misiunea de a stabiliza economia franceză 10, și chiar făcuse apel, Într-un faimos discurs din aprilie 1984, la o modernizare a Franței „În stil american”. Franța era de partea lui Mitterrand - În 1983, doar 23% dintre cei care votaseră cu socialiștii deplângeau faptul că „punerea
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
restul lungii sale domnii (s-a retras În 1995, după două mandate prezidențiale a câte șapte ani, și a murit un an mai târziu, la 80 de ani) unor lucrări publice grandioase de o utilitate și estetică dubioase, reafirmării inițiativei franceze pe plan internațional 11 și revenirii În sectorul privat a numeroaselor servicii și industrii pe care tocmai le naționalizase. Privatizarea uriașului sector public din Franța a fost inițiată de majoritatea parlamentară conservatoare constituită În urma alegerilor din 1986. Dar cabinetele următoare
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
această deziluzie să fie mai accentuată la Paris, unde narațiunea Își luase forma intelectuală și politică În urmă cu două secole. Franța anilor ’70 și ’80 nu mai era „lentila focalizatoare a civilizației occidentale”, cum spunea cândva Koestler, dar gânditorii francezi menținuseră o predilecție pentru Întrebări universale. Scriitorii și eseiștii din Spania, RFG sau Italia erau acaparați În acești ani de probleme locale - deși amenințarea teroristă care Îi preocupa avea și ea implicații ce discreditau utopismul radical. Intelectualii din Marea Britanie, care
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
niciodată seduși de comunism, erau indiferenți la declinul acestuia și distanți față de noua dispoziție de pe continent. În Franța, În schimb, proiectul comunist se bucurase multă vreme de o simpatie considerabilă. Când anticomunismul a luat amploare În dezbaterile publice din viața franceză, În conjuncție cu declinul constant ca rezultate și influență al Partidului Comunist, el a fost alimentat de amintiri și exemple locale. Noua generație de intelectuali francezi a „depășit” marxismul cu o repeziciune frapantă, abjurând angajamentele anterioare cu o grabă uneori
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]
-
de o simpatie considerabilă. Când anticomunismul a luat amploare În dezbaterile publice din viața franceză, În conjuncție cu declinul constant ca rezultate și influență al Partidului Comunist, el a fost alimentat de amintiri și exemple locale. Noua generație de intelectuali francezi a „depășit” marxismul cu o repeziciune frapantă, abjurând angajamentele anterioare cu o grabă uneori indecentă. Tinerii André Glucksmann sau Bernard-Henri Lévy, „noi filosofi” parizieni care au condamnat la jumătatea anilor ’70 distorsiunile utopismului radical, erau În multe privințe lipsiți de
[Corola-publishinghouse/Science/1961_a_3286]