10,805 matches
-
divanului, mototolite de spasmul dragostei, ofereau acum o priveliște anostă, dezgustătoare. Pretutindeni se încuibase mirosul de cojoc umed și de iuft. Și pentru totdeauna". Pentru a se elibera din coșmarul impurității provocate de intruziunea "străinului", eroina, posedată de un spirit tragic, nu are alternativă. Preparativele sunt transparente: "Înfiorată, ea-și îmbrăcă paltonul îmblănit din dulapul în care mirosul impur nu putuse să pătrundă. Îți acoperi capul cu șalul și porni zorită spre ieșire". Abia acum, în pragul unui suicid maladiv, realizează
Deimografia : scenarii ale terorii în proza românească by Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Science/1392_a_2634]
-
1959. Twitchell, James B. The Living Dead: A Study of the Vampire in Romantic Literature. Durham, NC: Duke University Press, 1981. ---. Preposterous Violence: Fables of Aggression in Modern Culture. New York and Oxford: Oxford University Press, 1989. Țeposu, Radu G. Istoria tragică & grotescă a întunecatului deceniu literar nouă. Pefață de Al. Cistelecan. București: Ed. Cartea Românească, 2006. Țurcanu, Florin. Mircea Eliade. Prizonierul istoriei. Traducere de Monica Anghel și Dragoș Dodu. Prefață de Zoe Petre. Bucrești: Ed. Humanitas, 2007. Ursu, G.G. Memorialistica în
Deimografia : scenarii ale terorii în proza românească by Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Science/1392_a_2634]
-
mine numindu-mă/ pe mine scriindu-mă”), dă nota specifică a primelor sale plachete de versuri. Semeț solitară, atemporală, vocea lirică rostește o elegie austeră, încifrată inițiatic, despre suferința în lume, nenoroc, căutare de sine sau eros arzând sub semnul tragic al lui Orfeu: „sub mâna care te mângâie/ți se deschide carnea/ca sub cuțit un drum/dintr-un tărâm/în celălalt tărâm”. În Departele Epimenides (1976), D. își lansează tema predilectă, a „depărtării lăuntrice”, niciodată abandonată (și care va
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286755_a_288084]
-
punct de vedere, și prezența clovnului și saltimbancului - recuperată din „decadentismul” unui Laforgue și de la urmașii săi francezi de la începutul secolului ori, în spațiul românesc, de la poeți ca Tristan Tzara, Ion Vinea și Adrian Maniu, - cu masca ambiguă de comediant tragic, ce introduce în spectacolul feeric o undă de angoasă, ca în Almanah („Proprietarul circului salt mortal ca o reverență / Câte frânghii și în sângerări orchestra”) sau în Sfârșit, cu acest final amintind de Lamento-ul lui Ion Vinea: „Nu auzi
[Corola-publishinghouse/Science/1852_a_3177]
-
și metalitară, cu marea literatură a lumii și, în mod deosebit, cu literatura anglofonă. În ce măsură reușește să realizeze aseme-nea obiective, rămîne să fie stabilit de fiecare cititor în parte. CLC Tragedia ca război cultural Cînd vorbim despre tragedie și/sau tragic, vorbim, în chip necesar, despre un antagonism absolut, în interiorul căruia nu încap negocierile, opțiunile, refugiile. De aceea, este potrivit să privim tragedia ca pe un veritabil război. Singura ieșire dintr-o situație tragică rămîne cea (auto)destructivă, ieșire similară, la
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
cultural Cînd vorbim despre tragedie și/sau tragic, vorbim, în chip necesar, despre un antagonism absolut, în interiorul căruia nu încap negocierile, opțiunile, refugiile. De aceea, este potrivit să privim tragedia ca pe un veritabil război. Singura ieșire dintr-o situație tragică rămîne cea (auto)destructivă, ieșire similară, la rigoare, sfîrșitului stărilor de beligeranță în general. Tensiunea antinomică atinge valori atît de înalte în ambele contexte, încît "rezolvarea" conflictului constă, invariabil, într-un gest unic de distrugere, (eradicare, pulverizare), fie a întregului
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
Sublinierea acestei specificități a tragicului și a tragediei are o importanță majoră, măcar în domeniul literaturii, dacă nu cumva și în alte teritorii disciplinare, precum psihologia, istoria și filozofia. Pe palierul estetic, neobservînd caracterul ireconciliabil, de tip marțial, al antagonismului tragic, riscăm să confundăm tragedia cu alte genuri melodrama și, oricît ar părea de paradoxal, chiar comedia. Dinamica melodramatică se susține tot prin intermediul contradicțiilor (comportamentale, tipologice, etice etc.), în timp ce umorul, motorul paradigmei comice, se naște din același principiu al dichotomiei situaționale
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
același principiu al dichotomiei situaționale, contextuale, structurale etc. (însăși ironia instrument indispensabil exercițiului comic trebuie înțeleasă drept o incongruență între ceea ce se observă și ceea ce se implică în subtextul observației, o incongruență adică între aparență și realitate). Totuși, în vreme ce contradicția tragică nu se află în orizontul nici unei deschideri, fiind nerezolvabilă, contradicțiile altor genuri refuză închiderea, dezvoltînd diverse soluții. Întrucît nu avem circumstanțe tragice, melodramatice ori comice în sine, fără intervenția și participarea conștiinței umane, discuția nu-și poate găsi semnificația decît
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
observă și ceea ce se implică în subtextul observației, o incongruență adică între aparență și realitate). Totuși, în vreme ce contradicția tragică nu se află în orizontul nici unei deschideri, fiind nerezolvabilă, contradicțiile altor genuri refuză închiderea, dezvoltînd diverse soluții. Întrucît nu avem circumstanțe tragice, melodramatice ori comice în sine, fără intervenția și participarea conștiinței umane, discuția nu-și poate găsi semnificația decît prin raportarea la personaj. Putem, de aceea, gîndi diferența dintre opoziția tragică și opoziția propusă de alte genuri în termenii următori: eroul
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
genuri refuză închiderea, dezvoltînd diverse soluții. Întrucît nu avem circumstanțe tragice, melodramatice ori comice în sine, fără intervenția și participarea conștiinței umane, discuția nu-și poate găsi semnificația decît prin raportarea la personaj. Putem, de aceea, gîndi diferența dintre opoziția tragică și opoziția propusă de alte genuri în termenii următori: eroul melodramatic (sau de o descendență artistică diferită) are posibilitatea de a alege între extremitățile unui antagonism, contradicția funcțio-nînd pentru el ca element de decor, pe cînd eroul tragic este lipsit
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
dintre opoziția tragică și opoziția propusă de alte genuri în termenii următori: eroul melodramatic (sau de o descendență artistică diferită) are posibilitatea de a alege între extremitățile unui antagonism, contradicția funcțio-nînd pentru el ca element de decor, pe cînd eroul tragic este lipsit, în mod necondiționat, de însăși capacitatea opțiunii. Așadar, pe segmentul melodramatic etc., dualitățile rămîn vizibile, traseul personajului reprezentînd suma alegerilor sale în varii momente. Dimpotrivă, antinomiile tragice sînt insesizabile, eroul intrînd aici în captivitatea imposibilității de a opta
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
contradicția funcțio-nînd pentru el ca element de decor, pe cînd eroul tragic este lipsit, în mod necondiționat, de însăși capacitatea opțiunii. Așadar, pe segmentul melodramatic etc., dualitățile rămîn vizibile, traseul personajului reprezentînd suma alegerilor sale în varii momente. Dimpotrivă, antinomiile tragice sînt insesizabile, eroul intrînd aici în captivitatea imposibilității de a opta și, ca atare, de a acționa coerent. Dacă vom privi schematic contextele estetice bazate peconflict, de tipul melodramei, vom fi obligați să acceptăm că personajul contemplă acolo, liniștit, elementele
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
cazul tragediei, linia de demarcație se curbează însă, despărțindu-se în două paranteze intersectate. Pe zona de interferență creată, spațiile de opoziție coexistă, albul și negrul se combină, devenind gri, plusul și minusul se anulează reciproc, determinînd haosul neutralității. Personajul tragic este prizonier în chiar acest interval de suprapunere a antinomiilor, el neavînd, ultimativ, capacitatea fizică de a distinge între bine și rău. Tragicul propune, prin urmare, întotdeauna, în încleștările lui, confuzia morală și neputința alegerii supraviețuitoare. Indubitabil, tragedia trebuie definită
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
definită drept un antagonism (cu valoare de război) ireconciliabil, creat de două forțe opuse, egale ca intensitate, a căror ciocnire duce la distrugerea/anihilarea protagonistului. Din perspectivă istorică, literatura universală operează cu măcar trei tipuri mari de astfel de conflict tragic și, implicit, cu trei forme de tragedie. Ne referim la modelul clasic, al conflictului tragic așa-zicînd extern, unde elementele opoziției sînt individul și propriul lui destin, la cel neoclasic, al tensiunii interne, unde termenii dichotomiei sînt descriși de natura duală
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
ca intensitate, a căror ciocnire duce la distrugerea/anihilarea protagonistului. Din perspectivă istorică, literatura universală operează cu măcar trei tipuri mari de astfel de conflict tragic și, implicit, cu trei forme de tragedie. Ne referim la modelul clasic, al conflictului tragic așa-zicînd extern, unde elementele opoziției sînt individul și propriul lui destin, la cel neoclasic, al tensiunii interne, unde termenii dichotomiei sînt descriși de natura duală a eroului și, în sfîrșit, la cel modern, al confruntării induse de hybris, unde beligeranții
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
și, în sfîrșit, la cel modern, al confruntării induse de hybris, unde beligeranții devin personajul și limita pe care el încearcă să o depășească. În toate variantele, războiul se încheie, invariabil, cu victime (directe ori colaterale). Victima principală e protagonistul tragic, inapt de alegere. Acest protagonist se opune, în cazul tragediei clasice, destinului, după modelul lui Oedip al lui Sofocle, sperînd că "destinul rău"/fatum malus nu constituie decît o eroare transcendentală, ce ar putea fi cumva corijată. Personajul va eșua
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
rău"/fatum malus nu constituie decît o eroare transcendentală, ce ar putea fi cumva corijată. Personajul va eșua lamentabil, zdrobit de caracterul implacabil al sorții, caracter nelipsit de o ironie cinică. Tot el (protagonistul în cauză) nu reușește, în spațiul tragic neoclasic (cu precădere francez: literatura lui Racine și Corneille), să-și gestioneze opozițiile radicale ale propriei personalități (de tipul datoriei și pasiunii!), sucombînd sub apăsarea lor. La debutul modernității, în proza unor autori precum Melville și Hawthorne, același protagonist, mînat
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
Hawthorne, același protagonist, mînat acum de un orgoliu enorm, se avîntă în provocarea limitelor personale, ajungînd subiect de hybris. Limita nu poate fi totuși depășită, iar individul va fi din nou, în consecință, eradicat. Desigur, în literatură, aceste forme de tragic nu există în stare pură, ci în multiple combinații. Teoreticienii domeniului le-au separat, supunîndu-le unor analize paralele. În realitate, hybris-ul poate fi intuit, de exemplu, în comportamentul eroului de tragedie clasică, atunci cînd el crede că poate învinge
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
dezvăluie contradicții interne insurmontabile!) și ca teme de tragedie (pre)modernă (un personaj insurgent, precum Ahab din Moby Dick a lui Melville, nu poate fi imaginat drept unidirecțional tipologic!). Scopul nostru nu e acela de a distinge între formele de tragic, cu atît mai mult cu cît, în nici una, tragedia nu-și pierde conturul de antagonism absolut și, implicit, pe cel de război total. Ideea majoră a demersului de față e demonstrarea caracterului cultural al conflictului de esență tragică. Prin "cultură
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
formele de tragic, cu atît mai mult cu cît, în nici una, tragedia nu-și pierde conturul de antagonism absolut și, implicit, pe cel de război total. Ideea majoră a demersului de față e demonstrarea caracterului cultural al conflictului de esență tragică. Prin "cultură", înțelegem aici întregul set de valori care compun mentalitarul colectiv. Aceste valori intră frecvent în opoziție, angajînd implicații profund tragice. Credem că nici nu există situații tragice în sine. O situație devine tragică prin proiecția unor valori etice
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
cel de război total. Ideea majoră a demersului de față e demonstrarea caracterului cultural al conflictului de esență tragică. Prin "cultură", înțelegem aici întregul set de valori care compun mentalitarul colectiv. Aceste valori intră frecvent în opoziție, angajînd implicații profund tragice. Credem că nici nu există situații tragice în sine. O situație devine tragică prin proiecția unor valori etice, identitare, mentali-tare, culturale asupra ei. De altfel, se știe, fără intervenția noastră psiho-emoțională, nimic nu ființează prin/în sine. Din acest unghi
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
demersului de față e demonstrarea caracterului cultural al conflictului de esență tragică. Prin "cultură", înțelegem aici întregul set de valori care compun mentalitarul colectiv. Aceste valori intră frecvent în opoziție, angajînd implicații profund tragice. Credem că nici nu există situații tragice în sine. O situație devine tragică prin proiecția unor valori etice, identitare, mentali-tare, culturale asupra ei. De altfel, se știe, fără intervenția noastră psiho-emoțională, nimic nu ființează prin/în sine. Din acest unghi, putem constata că o situație identică nu
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
cultural al conflictului de esență tragică. Prin "cultură", înțelegem aici întregul set de valori care compun mentalitarul colectiv. Aceste valori intră frecvent în opoziție, angajînd implicații profund tragice. Credem că nici nu există situații tragice în sine. O situație devine tragică prin proiecția unor valori etice, identitare, mentali-tare, culturale asupra ei. De altfel, se știe, fără intervenția noastră psiho-emoțională, nimic nu ființează prin/în sine. Din acest unghi, putem constata că o situație identică nu e neaparat tragică, simultan, pentru doi
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
O situație devine tragică prin proiecția unor valori etice, identitare, mentali-tare, culturale asupra ei. De altfel, se știe, fără intervenția noastră psiho-emoțională, nimic nu ființează prin/în sine. Din acest unghi, putem constata că o situație identică nu e neaparat tragică, simultan, pentru doi indivizi diferiți. Ea ajunge astfel cînd sistemul de valori (morale, intelectuale, culturale) al unuia dintre ei îi conferă o atare traiectorie. Vom înțelege de aceea tragedia ca pe un antagonism absolut, ca pe un război, un război
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]
-
Prin construcțiile sale estetice, autorul Sonetelor sugerează că tragedia nu se grefează numai pe dualități de situație (destin nefast), de sentimente (natură scindată) sau de orgolii (hybris intempestiv), ci și pe tensiunea culturală, pe ciocnirea ferventă a mentalităților colective. Personajul tragic shakespearian este mereu (și) prizonierul unui interval mentalist, ale cărui contradicții insolvabile îl depășesc. El nu-și poate asuma schizoidia culturală și, ultimativ, se prăbușește, sub presiunea ei covîrșitoare. În Hamlet, mai acut decît în oricare alt loc din opera
[Corola-publishinghouse/Science/1479_a_2777]