6,769 matches
-
de la 25 octombrie 1944, este din nou pusă sub administrație românească în martie 1945. Regiunea este pradă violenței. "Cu o unanimitate remarcabilă scrie un observator american -, românii din Transilvania se opuneau guvernului Groza și Uniunii Sovietice. Pentru acest simplu motiv, ungurii erau partizani fideli ai guvernului Groza și ai Rusiei". Orașele, populate de puternice minorități ungurești, se opun satelor populate în principal de români. Regele, miniștrii (Gheorghiu-Dej la Comunicații și Lucrări Publice, Teohari Georgescu la Interne, Pătrășcanu la Justiție) și generalii
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
de Gheorghiu-Dej încă de la Conferința Națională din octombrie 1945. Există o distanță prea mare între partid și mase; unele cadre se fac vinovate de deviații de stînga, altele manifestă tendințe anarhosindicaliste; în Transilvania, este îngrijorătoare alunecarea șovinistă. Șovinismul românesc provoacă ungurilor reacții autonomiste. Dej cheamă la disciplină, la critică și autocritică... Ideologia este inseparabilă de o programare a cuceririi și de păstrarea puterii. Or, în Transilvania, Madozs-ul, care regrupa pe comuniștii unguri, fusese una din uneltele mobilizării stîngii. Mai erau oameni
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
se creează în 1952 regiunea autonomă maghiară. De prin 1947, membrii minorității ungurești se plîng de ofense: reforma învățămîntului superior, din 1948, i-a eliminat pe titularii de catedre maghiari iar un mare număr de ziare ungurești sînt supuse cenzurii. Ungurii se mai plîng de faptul că lupta contra chiaburilor îi lovește pe ei în special, iar campania de "verificări" a membrilor de partid realizată în 1950 i-a atins cu prioritate. Școlile lor confesionale sînt de asemenea ținta legii educației
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
marcați de ideologia burgheză din Școala Superioară de Arte Plastice și de Artă Dramatică... Mai multe reviste sînt suprimate. Crearea regiunii autonome nu-i mulțumește: compusă din județele Trei Scaune, Ciuc, Odorhei și Mureș-Turda, aceasta lasă circa 650.000 de unguri în afara granițelor sale. Utilizarea a două limbi pentru numele de străzi și inscripții se limitează numai la județele secuiești. Ungurii bănuiesc că Bucureștiul vrea să oprească activitatea tuturor instituțiilor ungurești ce se găsesc în afara regiunii autonome. Termenul de ghetou cultural
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
regiunii autonome nu-i mulțumește: compusă din județele Trei Scaune, Ciuc, Odorhei și Mureș-Turda, aceasta lasă circa 650.000 de unguri în afara granițelor sale. Utilizarea a două limbi pentru numele de străzi și inscripții se limitează numai la județele secuiești. Ungurii bănuiesc că Bucureștiul vrea să oprească activitatea tuturor instituțiilor ungurești ce se găsesc în afara regiunii autonome. Termenul de ghetou cultural este folosit curînd. ÎN ZBUCIUMUL ISTORIEI UNEI DEMOCRAȚII POPULARE Moartea lui Stalin surprinde Partidul Comunist Român strîns unit în jurul lui
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
de satisfăcător în privința hotărîrilor Congresului partidului român din decembrie 1955. Pentru România, noua fază a fost deschisă în 1955. Partidul își întărește, în martie 1956, prezența la nivel regional și înfruntă dezbaterea cu intelectualii. Aceștia nu ignoră evoluția vecinilor lor unguri care presează conducerea partidului în favoarea unei deschideri spre pluralism. La Cluj și București, se formează două grupuri de reflecție contestatară: intelectualii din Cluj urmează evoluția intelectualilor reformiști unguri. Tensiunea între partid și intelectuali izbucnește la o reuniune raională a partidului
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
regional și înfruntă dezbaterea cu intelectualii. Aceștia nu ignoră evoluția vecinilor lor unguri care presează conducerea partidului în favoarea unei deschideri spre pluralism. La Cluj și București, se formează două grupuri de reflecție contestatară: intelectualii din Cluj urmează evoluția intelectualilor reformiști unguri. Tensiunea între partid și intelectuali izbucnește la o reuniune raională a partidului din București, pe 22 mai 1956, unde prezența intelectualilor este numeroasă. Gheorghiu-Dej, Miron Constantinescu și Leonte Răutu participă și ei. Alexandru Jar, scriitor comunist evreu, ia cuvîntul și
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
și, în majoritate, arestări. Destalinizarea românească se va face prin întărirea ordinii marcată, pînă în 1959, de un nou val de arestări. Ce s-a petrecut deci în Ungaria? Bucureștiul imită interpretarea sovietică a evenimentelor: "Ofițeri horthiști, soldați și ofițeri unguri care serviseră în armata hitleristă continuă să vină în Ungaria." Scînteia din 5 noiembrie 1956 reproduce direct informațiile publicate de Pravda. Imre Nagy și partidul ungar sînt criticați cu violență pentru că ar fi pretins părăsirea Pactului de la Varșovia. Căci gestul
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
sînt criticați cu violență pentru că ar fi pretins părăsirea Pactului de la Varșovia. Căci gestul de nerevenire a Budapestei se află în pretenția ei la neutralitate. Or, revendicarea neutralității ungare este înțeleasă ca un revizionism prooccidental și de dreapta, în măsura în care conducătorii unguri caută să internaționalizeze conflictul. Bucureștiul se demarcă. În capitala română se sărbătorește luna prieteniei româno-sovietice. În octombrie, Scînteia oferă cititorilor români o informație îmbucurătoare: "Biblioteca Asociației româno-sovietice numără circa 150.000 de volume". Anul 1956 nu este deloc un an
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
pentru altceva decît pentru minciuni. În stradă, în magazine, în tramvaie, se comentau cu glas tare evenimentele din Ungaria. Ba mai mult, se auzeau tot mai des întrebări de felul: "Și acuma noi! Nu sîntem noi în aceeași situație cu ungurii?" [...] Se mergea și mai departe de necrezut: milițieni sau agenți ai Securității în uniformă care îndrăzneau să urce într-un tramvai erau luați în rîs, îmbrînciți, chiar bătuți. Caschetele zburau și cei mai curajoși nu ezitau să-i scuipe în
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
care ați tratat problema noastră". În aprilie 1957, tovarăși veniți de la Budapesta pun mîna pe Nagy și pe prietenii lui. Femeile sînt transferate în Transilvania. În această nouă reședință forțată vor afla, din ediția din 17 iunie 1958 a cotidianului ungurilor din Transilvania, Elöre, verdictul în procesul lui Nagy și al complicilor lui: moarte pentru Nagy. Executat, el este aruncat împreună cu colaboratorii săi într-o groapă comună. În 1958, trupele sovietice părăsesc o Românie care plutește spre iluzia unor frumoși ani
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
o aplicație concretă în politica față de minoritățile naționale și mai ales față de cea mai numeroasă dintre ele, minoritatea maghiară. După cifrele recensămîntului din februarie 1956, populația românească este de 17.489.450 locuitori: 14.996.114 români, 1.587.675 unguri, 384.708 germani, 146.264 evrei. Ocazia înverșunării în privința ungurilor este sesizată odată cu condamnarea șovinismului manifestat în 1956: cele două universități din Cluj, română și maghiară, fuzionează. Politica de asimilare este dirijată pe calea reorganizării administrative: trei județe sînt adăugate
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
ales față de cea mai numeroasă dintre ele, minoritatea maghiară. După cifrele recensămîntului din februarie 1956, populația românească este de 17.489.450 locuitori: 14.996.114 români, 1.587.675 unguri, 384.708 germani, 146.264 evrei. Ocazia înverșunării în privința ungurilor este sesizată odată cu condamnarea șovinismului manifestat în 1956: cele două universități din Cluj, română și maghiară, fuzionează. Politica de asimilare este dirijată pe calea reorganizării administrative: trei județe sînt adăugate regiunii autonome maghiare care devine regiunea autonomă maghiară Mureș. Proporția
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
atîtea eforturi și sacrificii se va lăsa impresionată de tipi ca tine, de tîmpenii ca drepturile omului?" Ceea ce Securitatea română califică drept "tîmpenii ca drepturile omului" îi lasă să trăiască și să se miște pe disidenții ruși, polonezi, cehi și unguri și alimentează, sub președinția lui Carter, noul mesaj al politicii americane. Un universalism democratico-liberal revine în forță. Referirile la Human Rights îndepărtează parțial și temporar aranjamentele unei Realpolitik ale lui Nixon-Kissinger. America lui Carter exprimă o oarecare fermitate față de represiunea
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
și se întreabă: Ce înseamă alienarea unui om din aparat, intelectual totodată, cum este Cristian Popișteanu, care scrie într-o revistă de istorie pentru publicul larg: "Parafrazîndu-l pe Eminescu, se poate spune că în țara noastră nu numai muncitorii români, unguri, germani și alții sînt prieteni devotați ai președintelui Nicolae Ceaușescu, dar și că toți munții, cîmpiile și florile îi sînt la fel. [...] în cursul acestor ani în care s-a aflat în fruntea partidului, nu numai că tovarășul Ceaușescu a
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
unei tragedii comune. Minoritatea maghiară este numeroasă l .705.810 de persoane în 1977 și nemulțumită. Ea este frustrată de drepturi și, ca și românii, obosită fără ca insistenta mobilizare patriotică să mai poată să-i creeze senzația de bunăstare. Disidenții unguri vor îndrăzni să acționeze; ei sînt de acord cu contestația românilor. Ei cunosc audiența occidentală pe care o reprezintă tribunele drepturilor omului rezultate din Conferința de la Helsinki. Doleanțele lor trimit la dreptul la învățămînt, la presă, drepturile religioase. Răul vine
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
cunosc audiența occidentală pe care o reprezintă tribunele drepturilor omului rezultate din Conferința de la Helsinki. Doleanțele lor trimit la dreptul la învățămînt, la presă, drepturile religioase. Răul vine dintr-o viziune a unei istorii românești invadatoare care ar face din unguri locuitori tolerați de primii ocupanți români ai pămîntului patriei lor. Acest rău este accentuat de o politică discriminatorie a Bucureștiului care începe în anii '70 și se manifestă în anii '80. Presa ungurească este atacată în 1974: sub pretextul economiei
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
Babeș. Rectorul universității ungare se sinucide. Progresiv, lista de cursuri predate în limba maghiară este redusă. Științele aplicate, conform unei rezoluții a partidului din 1971, nu se mai învață în ungurește. Conform raportului lui Lajos Takacs, fost rector al universității, ungurii reprezentau 10% din absolvenți în 1957-1958; ei nu mai erau decît 5,7% în 1974-1975. Dispozițiile birocratice acționează în sensul eliminării limbii maghiare dacă necesarul cerut de lege pentru a forma un curs nu se atinge. Această procedură este resimțită
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
asupra arhivelor naționale retrage bisericilor și persoanelor private documentele mai vechi de 30 de ani. Unele arhive cele ale Episcopiei de Satu-Mare sînt distruse. Materialul este împrăștiat. Ansamblul arhivelor este controlat de Ministerul de Interne și de cel al Culturii. Ungurii catolici, al căror număr se ridică la peste un milion, se plîng că nu pot edita Biblii. Scade numărul publicațiilor calviniste: din 37 cîte existau între 1945-1950, nu mai rămîn decît 11 între 1957 și 1987. Catolicii unguri se găsesc
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
al Culturii. Ungurii catolici, al căror număr se ridică la peste un milion, se plîng că nu pot edita Biblii. Scade numărul publicațiilor calviniste: din 37 cîte existau între 1945-1950, nu mai rămîn decît 11 între 1957 și 1987. Catolicii unguri se găsesc sufocați: liturghia în limba română este introdusă cu ajutorul statului în parohiile din Transilvania. Relațiile cu lumea catolică ungurească din afară devin dificile. Autoritățile limitează admiterea studenților la Academia Teologică din Alba lulia. Comunitatea calvinistă circa 800.000 de
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
centrale selectiv populația ungară. Se manifestă indignarea față de ofertele făcute inginerilor români pentru locuri de muncă în unitățile industriale situate în zone majoritar ungurești. Însă statul român răspunde că nu are mijloace pentru un biligvism costisitor și ineficient în întreprinderi. Ungurii sînt puțin cîte puțin eliminați, la nivelul județelor, din organele locale ale partidului. Comunitatea ungară este destabilizată, industrializarea i-a împins spre orașele Transilvaniei pe țăranii români, iar raporturile demografice dovedesc românizarea. România, explică, în 1989, autorii revistei ungurești Külpolitika
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
pe țăranii români, iar raporturile demografice dovedesc românizarea. România, explică, în 1989, autorii revistei ungurești Külpolitika, nu acordă cetățenilor săi dreptul de liberă alegere a domiciliului și locului de muncă. Mai mult, politica națională de populare face practic imposibilă pentru ungurii ce locuiesc în sate mutarea în orașele vecine. Eforturile ce tindeau spre transformare populației etnice din orașe sînt ușurate printr-o decizie din 1957 care lărgește competența consiliilor populare în domeniul autorizațiilor pentru schimbarea domiciliului... Un decret-lege din 1976 stabilește
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
de rezistență? Consiliul muncitorilor unguri, ca și Consiliul Muncitorilor germani, organisme reprezentînd comunități cu membri numiți de guvern, n-ar fi decît instituții de fațadă. Consiliul ungar este suspendat între 1971 și 1974, iar reuniunile lui devin mai apoi neregulate... Ungurii nu se mulțumesc cu sesiunile Consiliului muncitorilor care aveau loc în limba română. Mai rămîne doar militantismul clandestin. Intelectualii unguri lansează o literatură subterană de opoziție, un samizdat, jurnalul Ellenpontok. Prin vocea unuia dintre reprezentanții lor, Karoly Kiraly, al cărui
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
sfărîmat: romanitatea promovată nu mai încîntă deloc pe patrioții români decepționați și agresează minoritățile naționale răzvrătite în numele unui drept care izvorăște și din dreptul istoric și din drepturile omului. Reprezentantul minorității se protejează față de regimul ceaușist și ca individ și ca ungur sau german ce aparține unei comunități care-și afirmă drepturile colective. Mobilizarea minorității ungare din România și din Ungaria, care începe în 1988 un proces reformist, cîntărește greu în destabilizarea regimului românesc. Rolul jucat de Budapesta permite un dublu amestec
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]
-
desfășoare o liberalizare anarhică, întîlnește prin evocarea comună a unui nou umanism, preocupările promotorilor dreptului din Vest. În Ungaria, dezbaterea asupra unui sistem pluripartit rămîne deschisă în perioada iernii 1988-1989. Conservatorismul autoritar al Bucureștiului nu poate repara breșa astfel deschisă. Ungurii din România fug în Ungaria. O parte a opiniei românești, depășită, susține revendicările ungurești, libertatea de expresie, de cult, de circulație. Mediile străine radicalizează contrastul dintre libertate și totalitarism. Guvernele ungar și român încearcă negocieri bilaterale care eșuează și se
by CATHERINE DURANDIN [Corola-publishinghouse/Science/1105_a_2613]