62,720 matches
-
a fost determinant nici pentru intervenție și nici pentru succesul loviturii de stat. În Chile se configurează situația clasică a intervenției militare: criză politică profundă, caracterizată de legitimitate scăzută a regimului în vigoare, politizarea claselor inferioare, amenințarea intereselor claselor mjlocii, criză economică profundă, ilegalitate, dezordine, violență și corupție, o instabilitate, instituționalizare scăzută, fie a structurilor regimului (care abia a atins independența - așa cum s-a întâmplat efectiv în diferite țări africane), fie a structurilor intermediare, ca de pildă, partidele și sindicatele (chiar
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
puține intervenții militare [Johnson, Slater și McGowan, 1984]. Oprindu-ne chiar și numai asupra aspectului economic, este interesant să ne aducem aminte că acesta a jucat un rol și în America Latină, unde însăși incapacitatea regimurilor civil-militare de a face față crizei economice de la sfârșitul anilor '60 este unul din factorii care ar putea explica procesele de democratizare apărute aici. 4. Care sunt aspectele organizatorice și structurale care fac din militari actori ai intervenției? Un răspuns sintetic este dat de Finer [cfr
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
a ceea ce poate fi diferit în regimurile militare și civile sau civile-militare. Dar, în final, ce anume împinge o parte din militari la intervenție? În această privință, Nordlinger [1978] subliniază prevalența intereselor corporative. În situații de dezordine civilă sau de criză, militarii, care se identifică cu interesele naționale, pot interveni pentru a preveni tăierea din buget a cheltuielilor alocate apărării sau pentru creșterea acestor cheltuieli. În susținerea acestei afirmații, Nordlinger acceptă corelația între armatele intervenționiste sau pretoriene și costurile mai mari
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
Nu putem, uita că militarii pot fi motivați și de un interes de clasă, cum spune și Nordlinger [ibidem, 113-136], atunci când vorbim de politizarea claselor inferioare, și, ca urmare, de amenințarea percepută de clasa medie, de insuccesul guvernelor civile (inegalitate, criză economică, dezordine) și de pierderea legitimității de către un anumit regim; atunci există condiții capabile să declanșeze intervenția militară. Mobilizarea claselor inferioare este un aspect cultivat de diferiți savanți care s-au ocupat de America Latină. Nun [1968] este unul din autorii
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
conflict în ceea ce-i privește, el nu apare din motive profesionale [Albright, 1980: 559]. În al treilea rând: militarii asigură un rol de garanți ai regimului și susținători ai hegemoniei partidului, capabili chiar să intervină asupra regimului, în caz de criză profundă a partidului. Se poate aminti de Polonia, în 1983. Mai exact, în situație de criză, militarii sunt o resursă pe care o fracțiune a partidului poate să se bazeze [a se vedea Perlmutter și LeoGrande, 1982]. Ideologia legitimă este
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
treilea rând: militarii asigură un rol de garanți ai regimului și susținători ai hegemoniei partidului, capabili chiar să intervină asupra regimului, în caz de criză profundă a partidului. Se poate aminti de Polonia, în 1983. Mai exact, în situație de criză, militarii sunt o resursă pe care o fracțiune a partidului poate să se bazeze [a se vedea Perlmutter și LeoGrande, 1982]. Ideologia legitimă este marxism-leninismul, instrument de mobilizare și control al participării celor mai semnificative cuceriri ale culturii occidentale. Variantele
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
măsură să identifice aspectele caracteristice din diferite țări [Johnson, 1970; Farrell, 1970]. Se poate vedea mai bine cum, în anumite țări din Europa de Est, încercarea de a construi regimuri de mobilizare falimentare (în parte sau în întregime), a dat naștere la crize recurente (de exemplu în Polonia sau Cehoslovacia). Putem observa cum aceste partide s-au transformat în structuri birocratico-clientelare, în timp ce, gradual, ideologia a trecut pe un plan secund sau terț, și cum, în cel puțin un caz (România), regimul a fost
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
sau fasciste), în decenii diferite ale secolului XX (chiar și după cel de-al Doilea Război Mondial). Pentru a înțelege asemenea tranziții este necesar să începem cu dinamica internă a regimului democratic și, apoi, cu cea a regimului autoritar. 2. Criză și colaps democratic: definiții Făcând referință la definiția empirică deja sugerată și nu la teoriile normative ale democrației (vezi cap. 1), criza "democratică" (sau a "democrației") reprezintă ansamblul de fenomene prin care rezultă alterarea funcționării mecanismelor tipice ale regimului democratic
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
este necesar să începem cu dinamica internă a regimului democratic și, apoi, cu cea a regimului autoritar. 2. Criză și colaps democratic: definiții Făcând referință la definiția empirică deja sugerată și nu la teoriile normative ale democrației (vezi cap. 1), criza "democratică" (sau a "democrației") reprezintă ansamblul de fenomene prin care rezultă alterarea funcționării mecanismelor tipice ale regimului democratic. Mai exact, se poate numi "criza democratică" momentul în care apar limite și condiționări ale drepturilor politice și civile sau când se
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
referință la definiția empirică deja sugerată și nu la teoriile normative ale democrației (vezi cap. 1), criza "democratică" (sau a "democrației") reprezintă ansamblul de fenomene prin care rezultă alterarea funcționării mecanismelor tipice ale regimului democratic. Mai exact, se poate numi "criza democratică" momentul în care apar limite și condiționări ale drepturilor politice și civile sau când se limitează competiția politică și potențiala participare în măsura în care compromisul politic (care stă la baza acestora) este destrămat. Criza "democratică" la care ne referim este cea
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
regimului democratic. Mai exact, se poate numi "criza democratică" momentul în care apar limite și condiționări ale drepturilor politice și civile sau când se limitează competiția politică și potențiala participare în măsura în care compromisul politic (care stă la baza acestora) este destrămat. Criza "democratică" la care ne referim este cea caracteristică democrațiilor liberale de masă din Europa Occidentală, exportate de aici în alte zone. Este vorba de democrațiile capitaliste, în care proprietatea privată și economia de piața rămân aspecte cruciale pe care se
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
este cea caracteristică democrațiilor liberale de masă din Europa Occidentală, exportate de aici în alte zone. Este vorba de democrațiile capitaliste, în care proprietatea privată și economia de piața rămân aspecte cruciale pe care se bazează înseși structurile democratice. Pe lângă criza "democrației", a cărei posibilă definiție s-a schițat deja, în democrație deosebim crize ce evoluează în (cel puțin) două sensuri empirice: a) paralizarea funcționării (sau funcționarea deficitară), pe baza normelor existente, a unor structuri, mecanisme sau procese cruciale ale regimului
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
în alte zone. Este vorba de democrațiile capitaliste, în care proprietatea privată și economia de piața rămân aspecte cruciale pe care se bazează înseși structurile democratice. Pe lângă criza "democrației", a cărei posibilă definiție s-a schițat deja, în democrație deosebim crize ce evoluează în (cel puțin) două sensuri empirice: a) paralizarea funcționării (sau funcționarea deficitară), pe baza normelor existente, a unor structuri, mecanisme sau procese cruciale ale regimului (de exemplu, crize guvernamentale), ca și pe cea a raporturilor legislativ/ executiv sau
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
cărei posibilă definiție s-a schițat deja, în democrație deosebim crize ce evoluează în (cel puțin) două sensuri empirice: a) paralizarea funcționării (sau funcționarea deficitară), pe baza normelor existente, a unor structuri, mecanisme sau procese cruciale ale regimului (de exemplu, crize guvernamentale), ca și pe cea a raporturilor legislativ/ executiv sau dintre alte structuri, proprii fiecarui tip de regim, birocrație sau magistratură; b) funcționarea deficitară a relațiilor dintre societate și partide (sau grupuri), dintre partide și diferite structuri ale regimului democratic
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
regimului democratic; astfel, în aceste cazuri, cererile formulate de societatea civilă nu se traduc (și nu se pot traduce), din diferite motive, în decizii ale regimului. Dintre cele două aspecte, inevitabil relaționate, cel mai important este al doilea. Dar această criză va fi abordată în capitolul 5. Acum, atenția ni se îndreaptă spre criza care se sfârșește printr-o schimbare de regim. Între criza democrației și cea din interiorul democrației există relații evidente. Înainte de toate, cea de-a doua, mai puțin
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
traduc (și nu se pot traduce), din diferite motive, în decizii ale regimului. Dintre cele două aspecte, inevitabil relaționate, cel mai important este al doilea. Dar această criză va fi abordată în capitolul 5. Acum, atenția ni se îndreaptă spre criza care se sfârșește printr-o schimbare de regim. Între criza democrației și cea din interiorul democrației există relații evidente. Înainte de toate, cea de-a doua, mai puțin gravă și aproape întotdeauna recuperabilă, se poate sfârși într-o situație identică cu
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
decizii ale regimului. Dintre cele două aspecte, inevitabil relaționate, cel mai important este al doilea. Dar această criză va fi abordată în capitolul 5. Acum, atenția ni se îndreaptă spre criza care se sfârșește printr-o schimbare de regim. Între criza democrației și cea din interiorul democrației există relații evidente. Înainte de toate, cea de-a doua, mai puțin gravă și aproape întotdeauna recuperabilă, se poate sfârși într-o situație identică cu prima variantă. La rândul său, prima poate conduce la colapsul
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
spre autoritarism, dar, cel puțin ipotetic, ea poate evolua și într-o direcție (încă) democratică. În consecință, colapsul are loc atunci când caracteristici fundamentale ale regimului sunt anulate și se instaurează un alt tip de democrație sau un regim autoritar. 3. Criză și colaps democratic: dinamica Trecând la ilustrarea desfășurării crizei, este necesar, inițial, să individualizăm care sunt conflictele substanțiale și actorii instituționali și politici (partide și grupuri) relevante, într-o perioadă determinată. În al doilea rând, trebuie analizată starea regimului democratic
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
și într-o direcție (încă) democratică. În consecință, colapsul are loc atunci când caracteristici fundamentale ale regimului sunt anulate și se instaurează un alt tip de democrație sau un regim autoritar. 3. Criză și colaps democratic: dinamica Trecând la ilustrarea desfășurării crizei, este necesar, inițial, să individualizăm care sunt conflictele substanțiale și actorii instituționali și politici (partide și grupuri) relevante, într-o perioadă determinată. În al doilea rând, trebuie analizată starea regimului democratic înainte de perioada identificată ca fiind critică. De cât timp
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
doilea rând, trebuie analizată starea regimului democratic înainte de perioada identificată ca fiind critică. De cât timp a fost instaurată democrația? A avut loc o oarecare consolidare? În al treilea rând, pe o perioadă medie și lungă, profunde transformări socio-economice, o criză economică, temporară sau mai îndelungată, fie chiar o simplă dificultate recurentă în a rezolva probleme subtanțiale, considerate de anumiți actori ca fiind extrem de importante, se pot materializa în mobilizarea politică (la nivelul maselor), apărând modificări în atitutidinile și preferințele politice
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
actori ca fiind extrem de importante, se pot materializa în mobilizarea politică (la nivelul maselor), apărând modificări în atitutidinile și preferințele politice, chiar din partea actorilor care susțin regimul. Ținând cont de diversitatea notabilă a fenomenelor de la o țară la alta, începutul crizei este marcat de o înasprire a conflictului politic la nivelul elitelor și alterare a relațiilor dintre partide, sindicate și alte grupuri sociale active politic, sau mai degrabă, dintre partide, sindicate și grupuri sociale, pe de o parte, și societatea civilă
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
în alinieri și chiar în redistribuirea (de multe ori difuză) a resurselor - se manifestă: creșterea radicalizării, a fragmentării și/sau a fracționalizării partidelor, a participării (principal aspect al mobilizării), și, într-un final, a instabilității guvernamentale. Pe plan empiric, așadar, criza democratică este inițiată de creșterea radicalizării, a fragmentării și/sau a fracționalizării partidelor, a participării și a instabilității guvernamentale. Acestor fenomene le corespund anumiți indicatori empirici (Morlino, 1980). Este oportună, de asemenea, o oarecare atenție asupra diferenței și relației dintre
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
Arena în care se exprimă radicalizarea actorilor politici este fie cea parlamentară fie cea a "pieței" (a luptei politice materializate prin demonstrații și alte forme de protest). Polarizarea în sine, fără radicalizare, nu e (în mod necesar) o expresie a crizei: poate fi, de fapt, rezultatul unui anumit sistem electoral, cu o capacitate ridicată de manipulare - de exemplu, sistemul majoritar simplu, care condiționează comportamentul electoratului. De asemenea, polarizarea cea mai relevantă este "bi-polarizarea", cu alte cuvinte creșterea tendinței de agregare către
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
și/sau a fracționalizării partidelor, dar și creșterea participării și a instabilității guvenamentale, duc la o intensificare a ineficacității decizionale și a nelegitimității regimului democratic. Din acest punct este probabilă declanșarea unui "cerc vicios" care conduce la o adâncire a crizei. Mai exact, ineficacitatea decizională ar putea evolua spre o imobilizare virtuală, nelegitimitatea majoră contribuind la o înăsprire a conflictului politic și ducând, astfel, la o sporire a radicalizării. Este posibilă, în această fază inițială a crizei, întreruperea cercului vicios, iar
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]
-
la o adâncire a crizei. Mai exact, ineficacitatea decizională ar putea evolua spre o imobilizare virtuală, nelegitimitatea majoră contribuind la o înăsprire a conflictului politic și ducând, astfel, la o sporire a radicalizării. Este posibilă, în această fază inițială a crizei, întreruperea cercului vicios, iar sprijinul unor elite autentic democratice în favoarea regimului, poate avea succes. Se poate afirma că dacă, în prima fază a crizei, elitele democratice reușesc să recompună un acord de compromis în privința provocărilor existente, atunci criza va fi
[Corola-publishinghouse/Science/84945_a_85730]