1,633 matches
-
documente: unul din ianuarie 1921, „Despre revoluția în America, apel adresat clasei muncitoare din cele două Americi” și celălalt, din ianuarie 1923, „Către muncitorii și țăranii din America de Sud”. Aceste texte trasează luptei revoluționare sarcini agrare, antiimperialiste* și anticapitaliste*. Unitatea dintre proletariat și țărănime este văzută în lumina unei strategii a revoluției neîntrerupte, capabilă să ducă America Latină de la capitalismul subdezvoltat și dependent la dictatura proletariatului. Se neagă implicit ideea unei etape istorice a capitalismului independent, național și democratic, subliniindu-se în același
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
muncitorii și țăranii din America de Sud”. Aceste texte trasează luptei revoluționare sarcini agrare, antiimperialiste* și anticapitaliste*. Unitatea dintre proletariat și țărănime este văzută în lumina unei strategii a revoluției neîntrerupte, capabilă să ducă America Latină de la capitalismul subdezvoltat și dependent la dictatura proletariatului. Se neagă implicit ideea unei etape istorice a capitalismului independent, național și democratic, subliniindu-se în același timp complicitatea burgheziilor locale cu imperialismul, în particular cu cel american. Revoluția din Octombrie are un profund impact asupra intelighenției latino-americane, comunismul bazându
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
1918, și descoperă marxismul și comunismul în timpul unei călătorii în Europa*, între 1920 și 1923. După ce participă la activitățile APRA, Mariategui rupe cu de la Torre și fondează, în 1928, Partidul Socialist Peruan care aderă la IC și afirmă necesitatea „independenței proletariatului”. în șapte încercări de interpretare a realității peruane, el oferă prima analiză marxistă a politicii, considerând că „în Peru nu există o burghezie progresistă, cu o sensibilitate națională, care să se poată proclama liberală și democratică”. Mariategui extinde această analiză
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
inițiat mai ales de către Pierre Joseph Proudhon, pentru care proprietatea trebuie să fie transferată clasei muncitoare*, în vreme ce, în concepția lui Marx* ea trebuie să treacă în mâinile statului. Proudhon reproșează Ligii Comuniștilor faptul că ea dezvoltă ideea de dictatură a proletariatului, care ar antrena dominația unui grup social asupra celorlalte și că ar fi contrară principiului dreptății. Polemica reizbucnește în cadrul Internaționalei I-a (AIT), între Marx și Mihail Bakunin, adevăratul creator al anarhismului; acesta denunță „pseudostatul popular (care) nu va însemna
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
extreme alienarea producătorilor, capitalismul contribuie la propria lui ruinare și servește proiectul comunist colectivizându-i pe oameni, dar și uneltele de muncă, și furnizând mijloacele pentru edificarea unei societăți a abundenței. Anticapitalismul marxismului* se înscrie așadar pe terenul praxisului - organizarea proletariatului - și a determinismului economic. Revoluția trebuie să apară în punctul de ruptură al sistemului capitalist pentru a realiza exproprierea expropriatorilor” și a încheia faza „preistoriei societății umane”. Cu Imperialismul, stadiul cel mai înalt al capitalismului, Lenin accentuează, în 1916, tezele
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
pronunță împotriva bolșevismului, în numele unui socialism democratic și al unui marxism* determinist: așa au fost corespondentul ziarului l’Humanitî la Petrogard, Kricevski - în Scrisorile sale din 1917 -, menșevicul Iuri Martov în Bolșevismului mondial (1923) sau social-democratul german Kautsky în Dictatura proletariatului (1918) și Terorism sau comunism (1920). De asemenea, în timpul congresului de înființare a PCF*, în 1920, Lîon Blum recuză metodele de acțiune leniniste și se opune aderării partidului la IC. încă din anii 1920-1921, anarhiștii ruși se ridică cu arma
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
cred deloc în potențialul revoluționar al acestor popoare. în timpul celui de-al IV-lea Congres, în 1923, IC n-a avut niciun cuvânt pentru mișcările de eliberare națională și a recomandat coloniilor - „țări înapoiate” - să-și aștepte mântuirea fie de la proletariatul din țările colonizatoare, fie de la o revoluție în Occident. în 1924, Stalin declară: „Țările dependente și coloniale trebuie să se transforme din rezervă a burgheziei imperialiste în rezervă a proletariatului revoluționar, să-și facă un aliat din acesta [...]. Leninismul recunoaște
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
recomandat coloniilor - „țări înapoiate” - să-și aștepte mântuirea fie de la proletariatul din țările colonizatoare, fie de la o revoluție în Occident. în 1924, Stalin declară: „Țările dependente și coloniale trebuie să se transforme din rezervă a burgheziei imperialiste în rezervă a proletariatului revoluționar, să-și facă un aliat din acesta [...]. Leninismul recunoaște existența în mișcarea de eliberare națională din țările oprimate, a unor aptitudini revoluționare și consideră că este cu putință ca ele să fie utilizate în vederea răsturnării dușmanului comun, imperialismul”. în
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
comunizeze” unele mișcări naționaliste - în Etiopia, Nicaragua, Congo, Camerun -, dar caută mai ales să mobilizeze lumea a treia contra imperialismului, îndeosebi american, prin intermediul unor structuri ca mișcarea de nealiniere*. Ei se întorc puțin câte puțin la concepția inițială potrivit căreia proletariatul din țările industrializate constituie motorul revoluției, admițând că țărănimea din țările mai puțin dezvoltate reprezintă o forță revoluționară de primă importanță; ei se apropie astfel de tezele lui Mao* asupra încercuirii orașelor (metropolele industrializate) de către țărani (lumea a treia) și
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
Dacă Marx* admiră lucrările lui Charles Darwin asupra selecției naturale, publicate în 1859, el aplică acest principiu nu raselor ci claselor inaugurând un darvinism care nu mai este „biologic” ci „social” și care va determina, după el, victoria finală a proletariatului asupra burgheziei. Fenomenul rasist, și în particular antisemitismul, s-a dezvoltat considerabil la sfârșitul secolului al XIX-lea, când afacerea Dreyfus i-a divizat pe socialiștii francezi: dacă Guesde consideră că, ofițer fiind, Dreyfus ține de burghezie și nu are
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
consideră, dimpotrivă, că apărarea drepturilor omului e mai importantă decât principiul de clasă. La Lenin, rasismul este analizat, înainte de 1917, în funcție de locul evreilor* și a naționalităților în imperiul țarist, iar apoi ca un mijloc utilizat de burghezie pentru a diviza proletariatul. Dar bolșevicii* nu ezită să amestece criteriile de clasă și criteriile etnice în desemnarea dușmanilor. Astfel, pe 24 ianuarie 1919, Biroul Politic ordonă „decazacizarea” Donului: „Este necesar să recunoaștem că singura măsură corectă din punct de vedere politic este o
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
generală, chiar dacă Marx* se interesează îndeaproape de „modul de producție asiatic” - al cărui prototip ar fi India - și care, pentru Lenin*, ilustrează exploatarea „sălbatică” a coloniilor de către imperialiști și deci posibilitatea pentru capitalismul din metropole de a-și menaja propriul proletariat. încă de la crearea Internaționalei Comuniste* (IC), Lenin are percepția caracterului exploziv al elementului național în coloniile sau semicoloniile din Asia, și el consideră că forțele comuniste trebuie să se alinieze cu mișcările naționaliste* burghezo-democratice. Totuși, Congresul Popoarelor din Orient, ținut
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
confruntarea dintre cele două tendințe, exacerbată de revoluția rusă din 1905. în vreme ce menșevicii văd în ea o etapă a revoluției burgheze contra autocrației țariste, Lenin este convins că are acum confirmarea radicalismului său și preconizează instaurarea unei „dictaturi revoluționar-democratice a proletariatului și a țărănimii” care trece prin insurecția armată, prin teroarea* instaurată de mase și chiar prin războiul de partizani; Lenin consideră din ce în ce mai mult partidul ca pe o organizație luptând în cadrul unui război civil* prelungit care îmbracă forma unui război social
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
în susținerea guvernului provizoriu format din democrați liberali. întors din exil în aprilie, Lenin își impune vederile: el atacă guvernul provizoriu, refuză menținerea Rusiei în război și cere ca partidul său să pună mâna pe putere pentru a instaura dictatura proletariatului. După o primă tentativă de insurecție care eșuează, pe 16 și 17 iulie 1917, Partidul Bolșevic este scos în afara legii. Dar în septembrie, el reintră în legalitate și iese întărit din criză: a devenit acum un partid de masă - circa
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
concepte destinate să-i trimită pe „leneși” (sau „trântori”) în trecutul feudal, pentru a celebra „utilizarea pozitivă” a „producătorilor”, sau a „albinelor” - muncitori, dar și fizicieni, pictori, savanți, meșteșugari, poeți, țărani, ingineri - plasați la bazele unei viitoare „Republici întreprinzătoare” Termenul „proletariat” nu apare decât în 1832, în Revista enciclopedică a socialistului Pierre Leroux. în curând comun socialiștilor și comuniștilor, el descrie pe atunci o situație de pauperizare și de deposedare a producătorilor lipsiți de potențialitatea vreunui viitor. Acesta este sensul reținut
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
îi chemă pe muncitori să creeze în America niște colonii de unde ar urma să dispară „proletarii lipsiți de toate cele odată cu proprietarii plesnind de preaîndestulare”. Dar, în 1848, Manifestul partidului comunist este lucrarea în care Marx* distinge „clasa muncitoare” de „proletariatul” care, investit cu un rol istoric în calitate de clasă aleasă, se vede însărcinat cu o misiune revoluționară: aceea de a distruge clasa burgheză pentru ca apoi oamenii să treacă, sub dictatura lui, la edificarea comunismului. în scrierile și discursurile comuniste din secolul
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
rol istoric în calitate de clasă aleasă, se vede însărcinat cu o misiune revoluționară: aceea de a distruge clasa burgheză pentru ca apoi oamenii să treacă, sub dictatura lui, la edificarea comunismului. în scrierile și discursurile comuniste din secolul XX, „clasa muncitoare” și „proletariatul” își află sensul în registre respectiv diferite. Pe de o parte, cei care trebuie apărați, „exploatații”, de cealaltă, cei care trebuie să-i apere, „revoluționarii”. Aceste două accepții trimit la dubla dimensiune sociologică și mesianică, a clasei muncitoare. Prin victoria
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
care caută astfel să câștige în respectabilitate și chiar în sacralitate. Astfel PCF* și-a confecționat două chipuri: unul societal, împrumutând și conturul comunităților muncitorești care beneficiază de susținerea sa în apărarea intereselor lor, celălalt teologic, fundamentat pe dogma unui proletariat mondial angajat trup și suflet în armata având în frunte măreața URSS și militând în favoarea unei revoluții comuniste. Acest „Ianus” favorizează constituirea, în jurul „țării sovietelor” și a mitologiei industrializării socialiste care-i este proprie, a unei comunități de emoție cu
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
înverșunare. în 1905, sociologul german Werner Sombart se întreba într-o lucrare faimoasă: De ce nu există socialism în Statele Unite? Iar unele PC-britanic, vest-german, scandinave - n-au reușit să știrbească influența social-democrației* asupra clasei muncitoare din țara lor. Dimensiunea mesianică a proletariatului trimite atât la acțiunea angajată în 1917 de către bolșevici pentru a-și legitima puterea, cât și la crearea de partide afiliate la Internaționala comunistă*. în acest context ideologic, proletariatul s-a transformat în obiect revoluționar plecând de la mitul unei clase
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
influența social-democrației* asupra clasei muncitoare din țara lor. Dimensiunea mesianică a proletariatului trimite atât la acțiunea angajată în 1917 de către bolșevici pentru a-și legitima puterea, cât și la crearea de partide afiliate la Internaționala comunistă*. în acest context ideologic, proletariatul s-a transformat în obiect revoluționar plecând de la mitul unei clase muncitoare unificate, colportat de leniniști, de staliniști și de maoiști*, dar și de opozițiile comuniste. în schimb, în țările cu regim comunist, distincția teoretică dintre clasa muncitoare și proletariat
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
proletariatul s-a transformat în obiect revoluționar plecând de la mitul unei clase muncitoare unificate, colportat de leniniști, de staliniști și de maoiști*, dar și de opozițiile comuniste. în schimb, în țările cu regim comunist, distincția teoretică dintre clasa muncitoare și proletariat - asimilat cu partidul comunist - s-a transformat într-o contradicție fundamentală. în spatele fațadei „puterii celor ce muncesc”, promovată în lumea întreagă de un puternic dispozitiv de propagandă* și de dezinformare*, „dictatura proletariatului” le-a impus muncitorilor condiții de viață și
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
regim comunist, distincția teoretică dintre clasa muncitoare și proletariat - asimilat cu partidul comunist - s-a transformat într-o contradicție fundamentală. în spatele fațadei „puterii celor ce muncesc”, promovată în lumea întreagă de un puternic dispozitiv de propagandă* și de dezinformare*, „dictatura proletariatului” le-a impus muncitorilor condiții de viață și de muncă ducând în multe cazuri la instaurarea muncii forțate de masă - Gulagul* sovietic sau laogai-ul chinez și variantele lor din Europa de Est sau din Asia* - la suprimarea dreptului la grevă și a
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
El nu încetează să stigmatizeze „instabilitatea” și „individualismul” acestor intelectuali, dar consideră că cei care se alătură partidului revoluționar, acceptându-i disciplina, abandodând ideile și valorile burgheze, renunțând la „rămășițele” vechii gândiri, pot contribui la trezirea conștiinței de clasă a proletariatului și trebuie deci să lupte pe „frontul” ideologic și cultural. Literatura „realist-socialistă” a dezvoltat din belșug tema intelectualului sceptic și oscilant, înclinat spre introspecție și individualism, incapabil să dea dovadă de „spirit partinic” și gata să trădeze. în mod paradoxal
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
alergia pe care o vor manifesta mai târziu partidele comuniste față de „democrațiile burgheze”. Marx și, încă și mai mult, Lenin apreciază radical antinomic construirea socialismului și libertățile democratice: „Statul, scrie Marx, nu poate fi nimic altceva decât dictatura revoluționară a proletariatului”; or, aceasta implică distrugerea sistematică a instituțiilor și a procedurilor proprii „statului parlamentar burghez”. în sfârșit, succesul de care se bucură, în Franța și mai ales Germania, cu ocazia alegerilor legislative „partidele muncitorești” îl face pe Marx (și, încă și
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]
-
va sfârși prin a se despărți de modelul de referință comunist și se va saborda pentru a ajunge pe țărmurile social democrației*. Dacă PCF* a ales, dimpotrivă, fidelitatea față de identitatea comunistă, el a renunțat, totuși, la conceptul de dictatură a proletariatului, a acceptat alternanța și a recunoscut valoarea proprie a ideilor democratice. Implozia blocului comunist, întoarcerea la democrația politică și la economia* de piață în fostele democrații populare* au accelerat distanțarea. Chiar dacă imaginea „socialismului real” se degradase de-a lungul timpului
[Corola-publishinghouse/Science/1933_a_3258]