62,720 matches
-
invaziilor germanice. După ele, Galia rămîne rănită, dar și transformată. Din nou barbarii sînt cei care pun capăt acestei reînnoiri galice din secolul al IV-lea. Criza din secolul al III-lea Secolul al III-lea corespunde unei epoci de criză pentru întreaga lume romană. Cauzele și aspectele acestei crize sînt foarte complexe și adesea încă puțin cunoscute, dar pentru Galia unul dintre faptele determinante este invazia masivă a grupurilor germanice. Invaziile. Instalați încă de la începutul Imperiului pe granițele de la Rin
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
transformată. Din nou barbarii sînt cei care pun capăt acestei reînnoiri galice din secolul al IV-lea. Criza din secolul al III-lea Secolul al III-lea corespunde unei epoci de criză pentru întreaga lume romană. Cauzele și aspectele acestei crize sînt foarte complexe și adesea încă puțin cunoscute, dar pentru Galia unul dintre faptele determinante este invazia masivă a grupurilor germanice. Invaziile. Instalați încă de la începutul Imperiului pe granițele de la Rin, germanii sînt o amenințare permanentă, oprită cu greu de
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
în Orient cu Galeriu și Maximian în Occident cu Constanțiu. După prăbușirea tetrarhiei, Constantin, singurul împărat din 324 pînă în 337, completează reformele lui Dioclețian. De aici decurge o nouă geopolitică a Galiei. Reorganizarea Galiei (harta 3, p. 412). După criza din secolul al III-lea, Dioclețian întărește puterea centrală și reorganizează armata. În acest scop el hotărăște să treacă la o nouă împărțire a provinciilor, care permite controlul mai strîns al administrației, perceperea mai rentabilă a noilor impozite introduse în
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
desemnat adesea cu termenul de "Aquitania": aceasta este deja schema împărțirii teritoriului nostru în langue d'oïl pentru nord și langue d'oc pentru sud, care păstrează în cea mai mare măsură marca prezenței romane. Aristocrația galică și viața culturală. Criza nu a distrus vechea ordine socială. Nobilimea galică rămîne constituită din mari proprietari funciari și din notabilii orașelor, acei honestiores, dar anumite aspecte se accentuează. Cei mai bogați își construiesc la țară vile impozante, adevărate palate, înconjurate de mari domenii
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
care tinde către împărțirea puterii între fiii regelui defunct și provoacă rivalități, asasinate și războaie civile. După moartea lui Clovis, unitatea regatului nu este reconstituită decît sub domnia ultimului său fiu, Clotaire I (555-561). Se intră apoi într-o mare criză în cadrul căreia rivalitățile dintre regi se combină cu cele dintre regine ca Frédégonde sau Brunehaut. Unitatea nu este restabilită decît în 613 de către Clotaire al II-lea și mai ales de către fiul său Dagobert, a cărui domnie, care nu a
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
a cărui domnie autoritară suscitase numeroase nemulțumiri, revolte nobiliare se produc în toată țara. În sfîrșit, rapida succesiune la tron între 1314 și 1328 a celor trei fii ai lui Filip cel Frumos, morți fără moștenitori direcți, va declanșa prima criză dinastică de după venirea la tron a lui Hugo Capet în 987. DOCUMENT Justiția lui Ludovic cel Sfînt La întoarcerea din cruciadă, în 1254, Ludovic cel Sfînt este primit de un călugăr care îi recomandă să practice justiția: "Așa că regele care
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
cel de O sută de Ani și cel care îl opune pe Ludovic al XI-lea lui Carol Temerarul, prin scăderea demografică (Marea Ciumă este factorul cel mai activ) și prăbușirea economică. În mijlocul acestor pericole, Biserica se confruntă cu grave crize interne, dar statul găsește mijlocul afirmării sale. Cînd, pentru prima dată după 987, puterea regală trece în mîinile unei ramuri colaterale, de Valois, a venit momentul să se facă un bilanț: bilanț strălucitor, dar discutabil din cauza nenorocirilor vremii. Război, ciumă
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
bilanț strălucitor, dar discutabil din cauza nenorocirilor vremii. Război, ciumă, foamete: cei trei cavaleri ai Apocalipsului fură, în ochii oamenilor acelor vremi, răspunzători pentru o dramă pe care istoricii de astăzi o prezintă mai ales în termeni de depresiune și de crize. Într-adevăr, după mai multe secole de expansiune internă și externă, Occidentul cunoaște, în secolele al XIV-lea și al XV-lea, dificultăți de tot felul și vede crescînd, la est, amenințarea turcilor otomani care, după ce pun stăpînire pe Constantinopol
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
răsturnare a conjuncturii: scădere a veniturilor de pe pămînturi, declin al tîrgurilor din Champagne, prima mare foamete din timpurile moderne în 1315-1317; și este foarte posibil ca "starea fumurilor" să fie o tentativă de a fixa o materie impozabilă în scădere. Criza politică. Dar criza cea mai vizibilă nu este nici demografică, nici economică. Ea este politică și începe după moartea lui Filip cel Frumos. În mai puțin de 14 ani, decesele succesive ale celor trei fii ai săi au făcut să
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
scădere a veniturilor de pe pămînturi, declin al tîrgurilor din Champagne, prima mare foamete din timpurile moderne în 1315-1317; și este foarte posibil ca "starea fumurilor" să fie o tentativă de a fixa o materie impozabilă în scădere. Criza politică. Dar criza cea mai vizibilă nu este nici demografică, nici economică. Ea este politică și începe după moartea lui Filip cel Frumos. În mai puțin de 14 ani, decesele succesive ale celor trei fii ai săi au făcut să-i fie trecută
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
trei fii ai săi au făcut să-i fie trecută coroana vărului lor, șef al ramurii colaterale de Valois în detrimentul fiicelor regilor defuncți și al nepotului lui Filip cel Frumos prin mama sa, Eduard al III-lea al Angliei. Această criză, care se întinde pînă la domnia lui Filip al VI-lea, merită comentată. Două categorii de fapte au concurat la îndepărtarea femeilor de la succesiune: mai întîi ideea că demnitatea de rege al Franței, ca aceea de papă sau de împărat
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
impună protecția sa fiicei unice a lui Carol, fina sa, Maria de Burgundia. Decît să accepte această protecție, Maria de Burgundia preferă să se căsătorească cu fiul împăratului Maximilian de Austria: problema Casei de Austria era pusă. O societate în criză Ciuma. Timp de aproape 150 de ani, Franța a cunoscut ravagiile războiului: cele ale cavalcadelor engleze și al războaielor civile, dar și cele ale oamenilor de arme care, fără treabă în timpul armistițiilor, se organizează în "mari companii" și în bande
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
că impozitele senioriale scad, suferă de pe urma scăderii prețurilor agricole și a creșterii fiscalității regale. Toți, în sfîrșit, sînt victime ale războiului prin distrugerea clădirilor, a viilor, plantațiilor, masacrarea șeptelului. Pretutindeni apare paragina (document, p.156). Pretutindeni, pentru a ieși din criză, va fi nevoie de capital și de imaginație: noi contracte agricole, noi culturi. Criza Bisericii. Această vastă zdruncinare a atins toate valorile întemeiate. Nobili și cavaleri și-au încălcat obligațiile și privilegiile lor sînt puse sub semnul întrebării. Biserica, atinsă
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
Toți, în sfîrșit, sînt victime ale războiului prin distrugerea clădirilor, a viilor, plantațiilor, masacrarea șeptelului. Pretutindeni apare paragina (document, p.156). Pretutindeni, pentru a ieși din criză, va fi nevoie de capital și de imaginație: noi contracte agricole, noi culturi. Criza Bisericii. Această vastă zdruncinare a atins toate valorile întemeiate. Nobili și cavaleri și-au încălcat obligațiile și privilegiile lor sînt puse sub semnul întrebării. Biserica, atinsă în veniturile ei și în recrutarea membrilor săi, se împotmolește în conflictele interne: stabilirea
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
abandonarea culturilor, apariția din nou a pîrloagelor și a pădurilor. Martor ocular și angajat în aceste evenimente, el îi denunță în special pe responsabilii imediați pentru mizeria satelor soldați și tîlhari lipsindu-i însă detașarea necesară pentru a așeza această criză într-un context demografic și economic mai larg. Dar sinceritatea mărturiei sale este confirmată de faptele practicii. 13. Viața în sate și orașe din secolul al XV-lea pînă în secolul al XVIII-lea Între secolul al XV-lea și
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
unanimitate creștini, găsesc în solidaritățile de familie, de parohie, de meserie, cadre liniștitoare împotriva precarității existenței. Populația În 1328, am văzut, populația franceză, în limitele Franței actuale, se situa, fără îndoială, între 15 și 20 de milioane de locuitori, dar criza teribilă din secolul al XIV-lea antrenase o scădere dramatică, de ordinul treimii sau a jumătății. Dimpotrivă, începînd de pe la 1450, se produce o redresare spectaculoasă, care readuce în curînd populația la cifra din 1328. Dar această creștere, care nu este
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
-lea antrenase o scădere dramatică, de ordinul treimii sau a jumătății. Dimpotrivă, începînd de pe la 1450, se produce o redresare spectaculoasă, care readuce în curînd populația la cifra din 1328. Dar această creștere, care nu este decît recuperare, este întreruptă de criza de la sfîrșitul secolului al XVI-lea. Astfel, de la începutul secolului al XIV-lea pînă la începutul secolului al XVIII-lea, populația Franței, țara cea mai populată din Europa, variază între un minim de vreo 10 milioane de locuitori și un
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
speranța de viață la naștere este de ordinul a 25 de ani. O igienă publică și privată încă rudimentară, o alimentație prea des insuficientă în cantitate și calitate, neputința medicinii, aceștia sînt principalii factori de mortalitate (document 1, p.167). Crizele demografice. Totodată, această schemă medie acoperă o realitate cu contraste mai bine marcate. La intervale mai lungi sau mai scurte, în cursul cărora numărul deceselor este inferior celui al nașterilor, succed scurte crize demografice care frînează brutal progresul astfel amorsat
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
factori de mortalitate (document 1, p.167). Crizele demografice. Totodată, această schemă medie acoperă o realitate cu contraste mai bine marcate. La intervale mai lungi sau mai scurte, în cursul cărora numărul deceselor este inferior celui al nașterilor, succed scurte crize demografice care frînează brutal progresul astfel amorsat. Într-adevăr, aceste crize sînt marcate de o creștere spectaculoasă a deceselor, care sînt de trei, patru, zece ori mai multe decît normalul și în același timp printr-o scădere a numărului căsătoriilor
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
schemă medie acoperă o realitate cu contraste mai bine marcate. La intervale mai lungi sau mai scurte, în cursul cărora numărul deceselor este inferior celui al nașterilor, succed scurte crize demografice care frînează brutal progresul astfel amorsat. Într-adevăr, aceste crize sînt marcate de o creștere spectaculoasă a deceselor, care sînt de trei, patru, zece ori mai multe decît normalul și în același timp printr-o scădere a numărului căsătoriilor și adesea al concepțiilor. În mod cert, asistăm imediat după criză
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
crize sînt marcate de o creștere spectaculoasă a deceselor, care sînt de trei, patru, zece ori mai multe decît normalul și în același timp printr-o scădere a numărului căsătoriilor și adesea al concepțiilor. În mod cert, asistăm imediat după criză la o viguroasă reluare a nupțialității și a fecundității, dar nu este vorba decît de un fenomen de recuperare. Criza poate avea diverse origini pe care le amintește invocația: "De ciumă, de foamete, de război, scapă-ne Doamne". Ciuma se
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
și în același timp printr-o scădere a numărului căsătoriilor și adesea al concepțiilor. În mod cert, asistăm imediat după criză la o viguroasă reluare a nupțialității și a fecundității, dar nu este vorba decît de un fenomen de recuperare. Criza poate avea diverse origini pe care le amintește invocația: "De ciumă, de foamete, de război, scapă-ne Doamne". Ciuma se menține în stare endemică pînă la mijlocul secolului al XVII-lea, izbucnind din cînd în cînd în epidemii brutale și ucigătoare
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
scapă-ne Doamne". Ciuma se menține în stare endemică pînă la mijlocul secolului al XVII-lea, izbucnind din cînd în cînd în epidemii brutale și ucigătoare. Celelalte boli epidemice, pulmonare sau digestive, sînt adesea agravate de foamete. Aceasta rezultă dintr-o criză de subzistență, adică dintr-o recoltă deficitară de grîne, ca urmare a unor condiții climatice rele. Foametea provoacă în curînd o asemenea scumpire a pîinii, aliment principal al claselor populare, încît membrii acestora nu și-o pot cumpăra, devenind prada
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
monede incomode, chiar trocul; ținerea registrelor de comerț lasă de dorit. În același timp, cea mai pare parte a marilor negustori internaționali folosesc scrisoarea de *schimb și contabilitatea în dublă partidă și se grupează eventual în puternice companii de comerț. Crizele economice. În sfîrșit, economia veche datorează fragilitatea sa predominanței agriculturii. Criza de alimente, despre care am văzut că este de origine climatică, se repercutează foarte repede asupra întregii economii. Într-adevăr, cînd în oraș prețul pîinii este dublu, triplu sau
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]
-
În același timp, cea mai pare parte a marilor negustori internaționali folosesc scrisoarea de *schimb și contabilitatea în dublă partidă și se grupează eventual în puternice companii de comerț. Crizele economice. În sfîrșit, economia veche datorează fragilitatea sa predominanței agriculturii. Criza de alimente, despre care am văzut că este de origine climatică, se repercutează foarte repede asupra întregii economii. Într-adevăr, cînd în oraș prețul pîinii este dublu, triplu sau cvadruplu, nu numai cei umili nu mai pot să o cumpere
by Jean Carpentier, É. Carpentier, J.-M. Mayeur, A. TranoyJean Carpentier, François Lebrun, [Corola-publishinghouse/Science/965_a_2473]