11,108 matches
-
se aflau câteva fragmente de la un vas borcan, lucrat la mână, la mormintele de incinerație în gropi simple, nr. 79, 88, 93 și 105 se aflau mai multe fragmente de vase cenușii lucrate la roată. Toate acestea dovedesc un anumit ritual folosit la înmormântarea defuncților după arderea pe rug. Aceeași semnificație o au și fragmentele ceramice descoperite la mormintele de înhumație, care aveau ca inventar anumite părți de vase lucrate la mână sau la roată; amintim pe cele notate cu nr.
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
există nicio zonă cu arsură, care să ne permită a presupune existența în acest perimetru, a unui rug. Toate aceste situații în care vase întregi sau numai fragmente de vase erau depuse în preajma defuncților sau a rămășițelor de la incinerare, constituiau ritualuri practicate de populația dacilor liberi, fiind prezente în aproape toate necropolele cercetate. Este greu de spus că ar proveni din așezare, deoarece distanța este foarte mare până aici. Este posibil să provină și accidental de la alte morminte de incinerație, dar
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
ca ofrandă în mormintele dacilor liberi aveau destinația de a fi folosite pentru băut. Dar prezența și a altor tipuri de recipiente în asemenea morminte, fie că sunt întregi, întregibile sau fragmentare, presupun existența și a altor semnificații legate de ritualurile dacilor liberi din această perioadă. Este suficient să amintim, din acest punct de vedere, prezența fragmentelor de amforă romană, purtătoare a unor lichide (vinuri speciale, dulci și aromate ale zonei Mediteranei, uleiuri diferite sau diverse mirodenii, care înnobilau, poate, multe
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
dacilor liberi din această perioadă. Este suficient să amintim, din acest punct de vedere, prezența fragmentelor de amforă romană, purtătoare a unor lichide (vinuri speciale, dulci și aromate ale zonei Mediteranei, uleiuri diferite sau diverse mirodenii, care înnobilau, poate, multe ritualuri funerare la daci) sau a fructierelor, străchinilor și alte vase, pe care le-am descoperit, mai ales la mormintele de înhumație și de incinerație în gropi simple. Tot atât de interesantă ni se pare și prezența unor obiecte cu anumite semnificații, cum
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
Fig. 5). În imediata apropiere se află acea suprafață de circa 40 de mp. în care se află o aglomerare de fragmente ceramice, oase și fragmente de cărbune de lemn, loc în care bănuim că se efectuau procesiuni legate de ritualurile înmormântării. Existența celor patru grupuri de morminte nu are nimic în comun cu o diferențiere cronologică, eventual o evoluție a întinderii cimitirului. Ele sunt legate, probabil, de obiceiul de a se înmormânta pe familii sau grupuri de familii, înrudite prin
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
aceleiași populații care își incinera restul morților. Inventarul necropolelor cercetate constituie, de asemenea, un argument deosebit de important în atribuirea mormintelor de înhumație populației dacice. Adăugăm faptul că nu există deosebiri de inventar între cele două tipuri de morminte. Obiceiurile de ritual și ale celor de port sunt aproape identice sau apropiate, cu unele mici deosebiri, mai ales în ceea ce privește cantitatea sau chiar calitatea unor piese de inventar sunt legate mai ales de cronologia acestor necropole. Cu cât sunt morminte mai timpurii, respectiv
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
dovedește faptul că aparține unei perioade timpurii, respectiv sec. II d. Chr. Numărul mic de fibule sau alte obiecte de podoabă dovedește că populația care și-a îngropat morții în această necropolă era destul de săracă, iar obiceiurile de port sau ritualurile săvârșite cu prilejul cestui act sacru, de înmormântare, erau la începutul unor practici religioase, rar întâlnite la dacii din perioada clasică, în care influența, probabil, a unor ritualuri creștine, venite din Imperiu, pe diferite căi, era la început. Schimburile comerciale
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
morții în această necropolă era destul de săracă, iar obiceiurile de port sau ritualurile săvârșite cu prilejul cestui act sacru, de înmormântare, erau la începutul unor practici religioase, rar întâlnite la dacii din perioada clasică, în care influența, probabil, a unor ritualuri creștine, venite din Imperiu, pe diferite căi, era la început. Schimburile comerciale care se dezvoltau din ce în ce mai mult cu populația romană din perioada provincială au contribuit din plin la schimbarea unor mentalități și chiar a felului de viață, pe măsură ce contactul cu
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
populația romană din perioada provincială au contribuit din plin la schimbarea unor mentalități și chiar a felului de viață, pe măsură ce contactul cu lumea civilizată era mai intensă și chiar asigurată de o stabilitate, cel puțin pentru secolele II-III d. Chr. Ritualurile, destul de puține la Săbăoani, confirmă totuși existența unei unități în civilizația dacilor liberi. Ofrandele de vase puse în morminte, cum sunt cănile, cele de carne, existența unor zone speciale în care se organizau diferite „banchete funerare”, cum am sesizat în
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
0,40 m, fiind distrus de lucrările agricole. Nu a avut inventar. În jurul oaselor calcinate se aflau mai multe fragmente ceramice lucrate la mână și la roată, care proveneau de la mai multe vase. Toate acestea, fie că proveneau de la un ritual religios, fie că au ajuns întâmplător aici. În orice caz, numărul mare ar indica mai degrabă o procesiune legată de înmormântare (Pl. 88/1-6; 89/1-6; 90/6). Mormântul nr. 75. Incinerat în groapă. Surprinsă la adâncimea de 0,45
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
în necropola II din sec. II-III d. Chr. de la Săbăoani se grupează, după ritul funerar, în două categorii: de înhumație și de incinerație (Fig. 6). Cea de a doua categorie, se împarte, la rândul ei, în două subgrupuri, legate de ritualul înmormântării: de incinerație în urnă și de incinerație în gropi simple. Numărul lor este diferit. Cele de incinerație, în număr de 78, reprezintă circa 53%, din care mormintele în urne, în număr de 56, reprezintă aproximativ 38%, iar cele în
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
în groapă, doar 6 au avut inventar, compus din mărgele, fibule, ace, pietre sau fragmente ceramice. Aruncând o privire la planul general al necropolei, observăm că mormintele se grupează în spațiul folosit în mai multe aglomerări, indiferent de rit sau ritual funerar. Aici se disting mai bine 5 grupuri, care însumează aproape toate mormintele acestui cimitir (Fig. 9). Rămân în afara acestora doar câteva morminte, mai multe de incinerație în partea de est a necropolei și doar câte unul de înhumație în
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
multe asemenea cazuri. Este vorba de prezența acestor mărgele deformate de foc la nu mai puțin de 7 morminte de înhumație. M. 26, 32, 77, 85, 93, 135 și 139. În acest caz este posibil să ne imaginăm existența unor ritualuri de purificare prin foc, realizate într-un loc anume în cadrul necropolei sau în afara ei, după care aceste piese, în special obiectele de podoabă, să fi fost depuse în mormânt alături de proprietarul lor. După cum se poate observa, aproape toate tipurile de
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
recipiente pentru îngroparea și păstrarea rămășițelor arderii sau chiar renunțarea la ele, în condițiile în care avem suficiente dovezi ale mormintelor de incinerație în gropi simple sau folosirea doar a unor părți din vase, pentru depunerea rămășițelor de la ritul și ritualurile incinerării cadavrelor. În orice caz, în comparație cu ceramica lucrată la mână, cea confecționată la roata olarului, folosită în necropolele din această perioadă, este mult mai diversificată din punct de vedere al formelor, fie că erau folosite exemplare întregi, fie porțiuni mai
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
mari din ele. Încercarea de reconstituire a unor tipuri de vase descoperite în același mormânt, în cazul în care nu era folosit vasul întreg sau împrăștiate într-o zonă limitrofă mormântului respectiv, ne arată că nu este vorba de un ritual în care se realiza spargerea voită a unor recipiente la locul înmormântării, ci, pur și simplu se foloseau doar fragmente aduse, cel mai probabil, din așezare. În toate necropolele unde am realizat cercetări sistematice (Gabăra-Moldoveni, Săbăoani, Văleni, Poiana-Negri, Brad, Izvoare-Bahna
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
adunată de pe suprafața necropolelor sau a unor zone ale mormintelor unde nu s-au descoperit urne, chiar dacă ele au fost, uneori, deranjate de lucrări ulterioare, nu am putut reconstitui măcar un singur vas, care ar fi putut să fie spart ritual, în această zonă a necropolei. Așadar, fragmentele descoperite pe suprafața necropolei, care nu au putut fi atribuite unui recipient folosit ca urnă, erau aduse din așezare în această formă și folosite, probabil, la diferite practici religioase pe care nu le
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
cea din necropola I, în sensul că puține morminte au avut vase întregi sau întregibile. Chiar în locul unde au existat aceste recipiente au continuat să fie prezente fragmente ceramice și de la alte vase, care au apărut ca urmare a unor ritualuri legate de procesul înmormântării. Acest lucru este valabil și pentru mormintele de incinerație în groapă sau cele de înhumație. Din acest punct de vedere consemnăm prezența unor fragmente ceramice la mormintele de incinerație în groapă sau la cele de înhumație
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
acestor fragmente de amfore, atât ca inventar al mormintelor de incinerație, cât și la cele de înhumație, precum și în afara mormintelor, presupune existența unor practici anume în care fragmentele de amfore și nu numai aveau un oarecare rol în practicarea unor ritualuri funerare. Fenomenul este general în cadrul necropolelor dacilor liberi, fiind semnalate în toate zonele unde au fost făcute cercetări, printre care cele deja pomenite. În încheiere, amintim că cimitirul II de la Săbăoani, cuprinde un număr de 35 de urne funerare, întregi
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
Același lucru și pentru cele două percutoare descoperite la mormântul de incinerație nr. 17 și cel de înhumație nr. 77. La mormântul de înhumație nr. 34 s-a descoperit și un mic vârf din silex de Prut. c9 - Rituri și ritualuri funerare Din punct de vedere al ritului de înmormântare, necropola II de la Săbăoani se compune din 70 de morminte de înhumație, reprezentând 47% din morminte și 78 de morminte de incinerație, care reprezintă 53%. Cea de a doua categorie de
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
centimetri mai jos de nivelul de săpare sau călcare. Cele fără urne, aveau aceeași formă și adâncime, în ele fiind depuse nu numai oasele și cenușa provenite de la cinerare, ci și unele fragmente ceramice sau alte obiecte, care participau la ritualurile specifice, inclusiv „banchetele” pe care le considerăm să fi fost realizate cu acest prilej. După acoperire, presupunem că se puneau diferite semne de mormânt, care puteau fi, după părerea noastră, acele pietre descoperite în morminte sau în apropierea lor. Este
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
sau un rezultat al folosirii vasului, înainte de a fi urnă de incinerație, la preparatul hranei. Aceasta nu înseamnă că în celelalte necropole unde s-au semnalat acele semne de ardere secundară, să nu fie considerate a participa direct la acest ritual. Trebuie, de asemenea, să consemnăm faptul că la mormintele de incinerație sau de înhumație se depuneau, chiar de la început, recipiente incomplete, sau chiar fragmente, indiferent dacă ele constituiau urna în care se depuneau rămășițele cinerării sau făceau parte din inventarul
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
alegerii doar a unor fragmente mai mari sau mai curate, care erau introduse în urne sau în gropi. Dacă s-ar descoperi locul unde se realiza acest proces al arderii, s-ar putea cunoaște gradul de preluare al rămășițelor acestui ritual. Fenomenul este general, doar puține morminte de incinerație în urne, descoperite în diferite necropole, pot demonstra strângerea și depunerea unei cantități mai mari de oase, în aceste urne. De acest fenomen, putem lega și faptul că în mormintele de incinerație
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
de întreg inventarul unei necropole cu 148 de morminte din sec. II-III d. Chr. Prezența unor fragmente de vase care nu aveau nici o legătură cu depunerea rămășițelor arderii cadavrelor sau acoperirea urnelor funerare, ne dă prilejul să constatăm existența unor ritualuri religioase legate de înmormântări, existente, de altfel, în toate necropolele dacilor liberi cercetate până acum. Dacă la mormintele de incinerație în urnă putem accepta apariția unor fragmente, care făceau parte din recipientele respective, nu același lucru este atunci când asemenea fragmente
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
În mormintele de înhumație nr. 20, 25, 72, 85, 93, 105, 118 s-au descoperit fragmente de la mai multe vase de tip urnă, la mormântul nr. 85, fragmente de la un vas borcan lucrat la mână. Toate acestea fac dovada unor ritualuri speciale dedicate acestui important moment din viața comunității dacilor liberi. Trebuie să menționăm faptul că în necropola II de la Săbăoani nu s-a descoperit nici un fragment de ceașcă dacică, acea cățuie prezentă în toate așezările și necropolele din această perioadă
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]
-
că aceste instrumente erau folosite numai de populația matură, care, în cazul nostru, era incinerată. Acest lucru confirmă situația și din alte necropole unde au fost semnalate situații asemănătoare cum sunt la Văleni, Poienești, Bărboasa-Gălănești, Moldoveni sau Locusteni. Un alt ritual semnalat în necropola II de la Săbăoani îl reprezintă depunerea ofrandelor de carne, semnalate la două din morminte, ambele de înhumație - M. 60 și 71, unde s-au găsit fragmente de la capul unui cal, respectiv, o măsea la mormântul 60 și
Săbăoani Monografie arheologică Vol. II by Vasile URSACHI () [Corola-publishinghouse/Science/100956_a_102248]