6,372 matches
-
nonsensului"126 care forțează cititorul să descopere un înțeles adiacent. Recentele studii care abordează comicul din punct de vedere pragmatic, insistă asupra derivării acestuia din flagranta desconsiderare a "orizontului de așteptare" bazat pe acea "cunoaștere împărtășită", deliberat denaturată de autorul comic. Astfel, ca "efect al efectului"127, comicul rezultă adesea din deturnarea, inversarea, tăgăduirea conținutului și a principiilor "enciclopediei subiacente"128, mai exact, a locurilor comune, a ideilor consacrate, a evidențelor factuale, morale etc. și chiar a bunului simț cotidian. În
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
încălcare a principiului cooperării, care asigură eficiența oricărui tip de comunicare, subminată în acest fel și de autorul Cântăreței chele. Impresia de prezență covârșitoare a absurdului în textele lui Urmuz este susținută de posibilitatea raportării sau a echivalării tuturor aspectelor comice prezente aici cu acest tip extremist de comic. Astfel, spre deosebire de grotescul caragialian, care se situa în prelungirea ironiei amare, ca în schița Grand Hotel ‹‹Victoria română›› și în monologul 1Aprilie, grotescul lui Urmuz duce caricatura umană la absurd. Miraj de
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
tip de comunicare, subminată în acest fel și de autorul Cântăreței chele. Impresia de prezență covârșitoare a absurdului în textele lui Urmuz este susținută de posibilitatea raportării sau a echivalării tuturor aspectelor comice prezente aici cu acest tip extremist de comic. Astfel, spre deosebire de grotescul caragialian, care se situa în prelungirea ironiei amare, ca în schița Grand Hotel ‹‹Victoria română›› și în monologul 1Aprilie, grotescul lui Urmuz duce caricatura umană la absurd. Miraj de oglinzi care distorsionează agravant imaginile, grotescul presupune, în
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
ludicul deformărilor răzbate revolta, care nu țintește la o simplă reașezare a valorilor, ci la o radicală reducere a lor la absurd, prin dislocare și anamorfozare extremă. Această ducere la extrem este, așa cum am văzut, responsabilă pentru amplasarea tuturor formelor comicului urmuzian sub zodia absurdului. Cel puțin la nivel discursiv, dacă nu chiar ca prefigurare a filosofiei camusiene, prezența absurdului în scrierile lui Urmuz este incontestabilă și antrenează nu atât o anulare a tragicului, așa cum susține Nicolae Balotă, sau o înglobare
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
filosofiei camusiene, prezența absurdului în scrierile lui Urmuz este incontestabilă și antrenează nu atât o anulare a tragicului, așa cum susține Nicolae Balotă, sau o înglobare a acestuia, așa cum nuanțează George Pruteanu 145, cât, mai degrabă, o deghizare a acestuia în comic. Asemenea lui Caragiale și, mai târziu, lui Eugen Ionescu, Urmuz a întrevăzut și a exploatat superioritatea formelor comicului în redarea dureroasei constatări a insolubilului. Autorul Rinocerilor punea în ecuație aceste categorii estetice, așa cum le percepeau și cei doi scriitori români
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
așa cum susține Nicolae Balotă, sau o înglobare a acestuia, așa cum nuanțează George Pruteanu 145, cât, mai degrabă, o deghizare a acestuia în comic. Asemenea lui Caragiale și, mai târziu, lui Eugen Ionescu, Urmuz a întrevăzut și a exploatat superioritatea formelor comicului în redarea dureroasei constatări a insolubilului. Autorul Rinocerilor punea în ecuație aceste categorii estetice, așa cum le percepeau și cei doi scriitori români din care se revendica, astfel: "Comicul, fiind o intuiție a absurdului, mi se pare mai deznădăjduitor decât tragicul
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
sau jurnale întregește palimpsestic portretul eroului și rotunjește semnificația ironică a textului. Modelul inițiat de Caragiale este urmat îndeaproape și de Costache Olăreanu care îl exersează în Telegramele incluse în colecția Portrete și alte scrieri, izbutind să obțină chiar o comică fallacia figurae dictionis: "Îngrășat mult. Mănânc din lipsă de activitate serioasă. Te rog slăbește-mă." În paginile jurnalului său, precum și în cele ale Falsului manual de petrecere a călătoriei, inserțiile de "avize" sau de anunțuri și texte ale reclamelor defectuos
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
prin convertirea intelectualului "de prisos" la clasa muncitoare, printr-un gest de obediență sfidătoare potențând disidența. La același autor, o compensare prin ficțiune justifică tratarea ironică a prototipului caragialian al ipistatului, devenit anchetator, șef de cadre sau securist. Printr-o comică inversiune de roluri, anchetatorul din Frica (titlu semnificativ care-l substituie la reeditare pe cel de Confesiuni paralele) este terorizat realmente de subiectul chestionat, decis să-i completeze oral, telefonic, printr-o avalanșă de scrisori, etc. o autobiografie cu numeroase
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
provizoriu, impus de necesitatea de a pune totuși punct unui studiu ce își dezvăluie caracterul inepuizabil pe măsură ce se scrie. Refacem la capăt de drum etapele unui traseu anevoios, fascinant și copleșitor deopotrivă. Trecerea în revistă a principalilor reprezentanți ai modurilor comicului din literatura română postcaragialiană a fost necesară pentru delimitarea incipientă a descendenței caragialiene. Am plecat de la ipoteza că această descendență trebuie căutată în primul rând în teritoriul guvernat de comic, întrucât acesta este marca cea mai pregnantă a operei lui
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
copleșitor deopotrivă. Trecerea în revistă a principalilor reprezentanți ai modurilor comicului din literatura română postcaragialiană a fost necesară pentru delimitarea incipientă a descendenței caragialiene. Am plecat de la ipoteza că această descendență trebuie căutată în primul rând în teritoriul guvernat de comic, întrucât acesta este marca cea mai pregnantă a operei lui Caragiale. Am decupat așadar secțiunile corespunzătoare modurilor, pentru a observa densitatea de ipostaze literare ale satirei, parodiei, ironiei, grotescului și umorului și pentru a pune în discuție, în cadrul fiecărei secțiuni
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
Altfel spus, micile capitole introductive au avut menirea să traseze liniile directoare de urmărit în interiorul imaginarului caragialian, ale cărui constante, astfel certificate, au putut fi recunoscute în manifestările literare ulterioare. În linii mari, am remarcat în cazul fiecărui mod al comicului, aportul caragialian esențial și raportarea aproape exclusivă a celorlalți scriitori la modelul său. Pentru completarea paradigmei comicului, dar și a caragialismului, am împletit în capitolul următor cele două noțiuni, deoarece componentele centrale ale celei din urmă tipologia, tematica și expresia
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
ale cărui constante, astfel certificate, au putut fi recunoscute în manifestările literare ulterioare. În linii mari, am remarcat în cazul fiecărui mod al comicului, aportul caragialian esențial și raportarea aproape exclusivă a celorlalți scriitori la modelul său. Pentru completarea paradigmei comicului, dar și a caragialismului, am împletit în capitolul următor cele două noțiuni, deoarece componentele centrale ale celei din urmă tipologia, tematica și expresia artistică particularizează, de fapt, într-o manieră decisivă, clasele mai generale ale comicului de caracter, de moravuri
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
său. Pentru completarea paradigmei comicului, dar și a caragialismului, am împletit în capitolul următor cele două noțiuni, deoarece componentele centrale ale celei din urmă tipologia, tematica și expresia artistică particularizează, de fapt, într-o manieră decisivă, clasele mai generale ale comicului de caracter, de moravuri și de limbaj, astfel încât am putut demonstra că foarte multe dintre ilustrările literare românești ulterioare sunt debitoare viziunii caragialiene, constituind, în mod semnificativ, reiterări ale emblemelor acesteia. În acest sens, fie că am avut în vedere
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
În consecință, etape intermediare, precum proza urmuziană și cea a reprezentanților "Școlii de la Târgoviște" au fost analizate mai pe larg din perspectiva raportării la elemente anticipatoare din opera lui Caragiale. Cu alte cuvinte, grila de lucru care presupunea îmbinarea reperelor comicului cu cele ale absurdului, a funcționat ca o rețea menită să rețină acele reprezentări literare prin care este menținută vie imaginea caragialismului. Fie că s-a marcat diseminarea intertextuală nu doar în operele unor scriitori vizibil influențați de Caragiale, precum
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
literatura română nu poate fi concepută fără opera lui Caragiale. I-ar lipsi o bună parte din armătură. Tocmai de aceea, considerăm că nu este lipsit de importanță efortul de sistematizare a ceea ce înseamnă moștenire caragialiană în reprezentările literare ale comicului și ale absurdului din proza și dramaturgia românească. Așa cum am constatat, aceste ipostaze literare ale comicului și ale absurdului se raportează la Caragiale fie în calitatea acestuia de creator al unei opere echivalate unui model valoric absolut, fie datorită statutului
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
din armătură. Tocmai de aceea, considerăm că nu este lipsit de importanță efortul de sistematizare a ceea ce înseamnă moștenire caragialiană în reprezentările literare ale comicului și ale absurdului din proza și dramaturgia românească. Așa cum am constatat, aceste ipostaze literare ale comicului și ale absurdului se raportează la Caragiale fie în calitatea acestuia de creator al unei opere echivalate unui model valoric absolut, fie datorită statutului său de precursor al unor orientări literare prin care scriitorii români au dovedit nu doar că
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
chiar premerge. Deși fiecare capitol al lucrării poate constitui punctul de plecare al unui nou demers critic, nădăjduim că am reușit să atingem obiectivele centrale: marcarea diacronică a înrâuririi produse de opera lui Caragiale asupra literaturii românești, urmărind totodată evoluția comicului și a absurdului în cadrul acesteia, precum și construcția unui corpus de texte genealogic înrudite, întrucât toate găzduiesc, într-o măsură mai mare sau mai mică, hipotextul caragialian. Fără a mai fi o simplă speculație, faptul că pentru literatura română Caragiale este
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
Grai și suflet Cultura Națională", București, 1997 Călinescu, Al., Caragiale sau vârsta modernă a literaturii, Editura Albatros, București, 1976. Căpușan, Vodă, Maria, Despre Caragiale, Editura Dacia, Cluj-Napoca, 1982. Cărtărescu, Mircea, Postmodernismul românesc, Editura Humanitas, București, 1999. Cazimir, Ștefan, Caragiale universul comic, Editura pentru Literatură, București, 1967. Cesereanu, Ruxandra, Imaginarul violent al românilor, Editura Humanitas, București, 2003. Cioculescu, Șerban, Caragialiana, Editura Eminescu, București, 1977. Cioculescu, Șerban, I.L. Caragiale, Editura Tineretului, București, 1967. Constantinescu, Ion, Caragiale și începuturile teatrului european modern, Editura Minerva
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
1991. Zarifopol, Paul, Introducere la I.L. Caragiale, Opere, I, Nuvele și schițe, București, "Cultura națională", 1930. Zarifopol, Paul, Publicul și arta lui Caragiale, în Artiști și idei literare române, Biblioteca "Dimineața", nr. 128, București, 1930. 5. Studii și eseuri despre comic, absurd și genul dramatic Attardo, Salvatore Linguistic Theories of Humour, Monton de Greyter, Berlin, New York, 1994. Balotă, Nicolae, Literatura absurdului, ediția a II-a, editura Teora, București, 2000. Benedetto Croce, Estetica privită ca știință a expresiei și lingvistica generală, Editura
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
Doru, Ironia, prefață de Liviu Leonte, Institutul European, Iași, 1999. Marino, Adrian, Dicționar de idei literare, Editura Eminescu, București, 1973. Marcel, Gabriel, Essay du philosophie concrète, Gallimard, Paris, 1970. Meredith G., An Essay on Comedy and the Uses of the Comic Spirit, Constable and Co Limited, Londra, 1927. Mihalevschi, Mircea, Tragic vs. deriziune, (Devenirea categoriilor teatrului), Editura Ex Ponto, Constanța, 2003. Moutsopoulos, Evanghelos, Categoriile estetice, traducere de Victor Ivanovici, introducere de Constantin Noica, Editura Univers, București, 1976. Munteanu, Romul, Farsa tragică
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
Herescu, N. I., Dreptul la adevăr publicistica exilului, Ediție îngrijită și prefată de Nicolae Florescu, Editura "Jurnalul literar", 2004, pp. 174-179. Ilie, Loredana, "Comicul absurdului la Caragiale", Annales Universitatis Apulensis, Philologica, Tom 1, Alba Iulia, 2002, pp. 107-114. Ilie, Loredana, " Atitudinea comică și personalitatea caragialiană", în Buletinul Universității PetrolGaze din Ploiești, nr. 2, 2003, pp. 72-76. Ilie, Loredana, "Caragiale fabulist și parodist" în Buletinul Universității Petrol-Gaze din Ploiești, volum LV, seria Stiințe umaniste, nr. 4/2003, pp. 13-19. Ilie, Loredana, "Caragialismul în
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
apparently saturated exegetic domain, such as the critique of Caragiale's work, there is, nevertheless, no study dealing with the systematic analysis of Caragialism and of its dissemination in our literature. In direct relation to this, the evolution of the comic and of the absurd has not been thoroughly studied either. Our paper focuses, therefore, on Caragiale's immense literary posterity that proves the perennial characteristic of his work. Rather than highlighting the social and political topicality of Caragiale's plays
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
s immense literary posterity that proves the perennial characteristic of his work. Rather than highlighting the social and political topicality of Caragiale's plays and prose, the paper approaches the problem of their visible impact on Romanian literature. The subtitle, Comic and Absurd in the Postcaragialian Prose and Playwrighting, points out the purpose of the critical approach, which is to determine the reverberations of Caragialism among the literary manifestations of the comic and of the absurd so as to prove the
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
of their visible impact on Romanian literature. The subtitle, Comic and Absurd in the Postcaragialian Prose and Playwrighting, points out the purpose of the critical approach, which is to determine the reverberations of Caragialism among the literary manifestations of the comic and of the absurd so as to prove the overwhelming influence of our great playwright, the creator of a continuously germinating work. In order to determine that an undeniable Caragialian tradition has been established in our literature, defining the notion
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]
-
case of G. Ranetti and Al. O. Teodoreanu, and some writers who were remarkably original, but who were aware of being mere successors. Within the latter group there are more categories. First of all, there are writers that approached the comic and thus they were inevitably associated with Caragiale's name. This is the case of Tudor Mușatescu, Al. Kirițescu, Ion Băieșu, Aurel Baranga, Teodor Mazilu, as well as of Mircea Horia Simionescu or Costache Olăreanu. For another series of writers
by Loredana Ilie [Corola-publishinghouse/Science/1088_a_2596]