11,108 matches
-
pp. 177 sq. Esențialmente, tapas-ul se efectuează prin post, statul pe lângă foc, sau statul în soare, mai rar prin absorbția unor droguri. Dar "încălzirea" se obține, de asemenea, prin reținerea respirației, fapt ce deschide drumul către o îndrăzneață omologare a ritualului vedic cu practicile Yoga. Această omologare a fost făcută posibilă mai ales prin speculațiile Brahmanelor pe tema sacrificiului. Sacrificiul și tapas au fost asimilate foarte devreme. Se afirmă că zeii au dobândit imortalitatea nu doar prin sacrificiu (§ 76), ci și
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
gâtului și un arc neîncordat. Aduceau sacrificii într-un car tras de un cal și un catâr. 30 Vezi referințele la texte și bibliografia în M. Eliade, Le Yoga, pp. 111 sq. împreunarea sexuală avea un rol important în anumite ritualuri vedice (cf. Asvamedhd). Trebuie să facem deosebire între împreunarea conjugală considerată ca o bierogamie 31, și împreunarea sexuală de tip orgiastic având drept scop fie fecunditatea universală, fie săvârșirea unei "apărări magice"32, în ambele cazuri, totuși este vorba de
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
le făceau Cure ții, lovindu-și scuturile. (Proiecție mitologică a grupurilor inițiatice de tineri celebrând un dans cu arme.) Imnul de la Palaikastro (secolele IV-III î. Hr.) laudă salturile lui Zeus "cel mai mare dintre Cureți"9. (E vorba probabil de un ritual arhaic al fertilității.) în plus, cultul lui Zeus Idaios, celebrat într-o peșteră de pe muntele Ida, avea structura unei inițieri în Mistere 10. Or, Zeus nu era deloc un zeu al Misterelor. Tot în Creta va fi arătat mai târziu
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
o divinitate a fecundității universale și nu numai a căsătoriei. Deși ipoteza unei Hera-Mama Pământ a fost respinsă de unii savanți, este greu să explici altfel faptul că se vorbea despre un hieros gamos cu Zeus (mitic sau reactualizat în ritualuri), în numeroase locuri (Plateea, Eubeea, Atena, Samos etc.). Este imaginea tipică a unei împreunări între un zeu fecundator al furtunii și Mama-Pământ. Pe deasupra, Hera era adorată la Argos ca "zeiță a jugului" și "bogată în boi", (în Iliada, Homer o
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
reprezentată plastic și într-un chip atât de grotesc încât cercetătorii ezită să recunoască acolo o divinitate grecească. Artemis era venerată de către femei ca Locheia, zeița nașterilor. Ea era, de asemenea, kuroârophos, "dădacă" și instructoare a tinerilor, în unele din ritualurile sale atestate în epoca istorică se poate descifra moștenirea ceremoniilor inițiatice feminine a societăților egcene din mileniul al II-lea. Dansurile în cinstea lui Artemis de la Alpheea, ca de altfel dansurile zeiței din tot Peloponesul, aveau un caracter orgiastic. Un
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
129-185. 42 Precum Kleomedes în Jocurile olympice din 496 (Pausanias, VI, 9, 6). Olympienii și eroii ale Afroditei, confruntare inițiatică în care Teseu își desăvârșește inițierea printr-o hierogamie. După H. Jcanmaire, ceremoniile care constituiau Theseia vor fi ieșit din ritualuri arhaice care, într-o epocă anterioară, marcau întoarcerea adolescenților în oraș, după șederea lor inițiatică în pădure 43. Tot astfel, unele momente ale legendei lui Ahile se lasă interpretate ca niște probe inițiați ce: el a fost crescut de Centauri
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
intervină în soarta muritorilor. Folosind o expresie favorită a teologiei creștine, s-ar putea spune: felix culpa! La fel cum imortalizarea ratată a lui Demophon a provocat epifania strălucitoare a lui Demeter și întemeierea Misterelor. 97. Inițierile: ceremonii publice și ritualuri secrete Conform tradiției, primii locuitori din Eleusis erau tracii. Cele mai noi săpături arheologice au permis sa se reconstituie în mare parte istoria sanctuarului. Eleusis pare să fi fost colonizat către 1580-1500 î. Hr., dar primul sanctuar (o cameră cu două
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
creștet, se alătură "oamenilor sfinți și puri"; îi contemplă pe neinițiații, îngrămădiți în noroi și în ceață, rămași în mizeria lor din pricina spaimei de moarte și din neîncrederea în lumea de dincolo (Stobaios, IV, p. 107, Meineke). Foucart considera că ritualurile (dromenci) comportau și o călătorie prin întuneric, diverse apariții terifiante și pătrunderea pe neașteptate a mystului într-o pajiște iluminată. Dar mărturia lui Themistios este târzie și reflectă mai ales concepții orfice 6. Săpăturile de la sanctuarul lui Demeter și al
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
târzie și reflectă mai ales concepții orfice 6. Săpăturile de la sanctuarul lui Demeter și al telesterion-ului au arătat că nu existau camere subterane în care mystii să coboare ritualic în Infern 7. S-a încercat, de asemenea, să se reconstituie ritualul inițiatic plecând de la formula secretă, acel synthema sau cuvântul de ordine al mystilor, transmise nouă de Clement din Alexandria (Protrepticos, II, 21,2); "Am postit; am băut ciceon; am luat panerul, și după ce 1-am folosit, 4 Semnificația acestor gephyrismoi
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
obiecte-relicve din timpuri arhaice, solidare cu un simbolism sexual caracteristic culturilor agricole. Dar, la Eleusis, Demeter își revela o altă dimensiune religioasă decât cele manifestate în cultul ei public. Pe de altă parte, este greu de admis ca un asemenea ritual să fi fost îndeplinit și de copiii pe cale de a fi înfiați. De altfel, dacă se interpretează ritualul la care face aluzie synthema, prin simbolismul unei nașteri sau al unei renașteri mistice, inițierea ar fi trebuit să fie săvârșită în
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
o altă dimensiune religioasă decât cele manifestate în cultul ei public. Pe de altă parte, este greu de admis ca un asemenea ritual să fi fost îndeplinit și de copiii pe cale de a fi înfiați. De altfel, dacă se interpretează ritualul la care face aluzie synthema, prin simbolismul unei nașteri sau al unei renașteri mistice, inițierea ar fi trebuit să fie săvârșită în acel moment, în acest caz, cu greu se înțelege sensul și necesitatea experienței finale, epopteia. Oricum, mărturiile privind
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
cf. G. E. Mylonas, op. Cit., pp. 300 sq., și n. 39). S-a presupus că mystii participau la o masă sacramentală, ceea ce e plauzibil, în acest caz, masa avea loc la început, după băutul ciceonului, adică înainte de telete. Un alt ritual a fost dedus pornind de la o indicație a lui Proclos (ad Timaeus, 293 C): mystii priveau cerul și strigau "plângi!", se uitau la pământ și exclamau "concepe!". Hippolyt (Philosophoumena, V, 7, 34) asigură că aceste două cuvinte constituiau marea taină
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
cetele de tineri războinici indieni, Măruții, al căror șef, Indra, era calificat drept adhrigu, adică nondhrigu ("cel care nu este sărac")4. Zarathustra atacă violent pe aceia care sacrifică boi (Y., 32: 12, 14; 44: 20; 48: 10); or, asemenea ritualuri sângeroase caracterizau cultul societăților de bărbați. 101. Viața lui Zarathustra: istorie și mit Aceste indicații, puține și aluzive, sunt departe de a constitui elementele unei biografii. Marjan Mole a încercat să arate că până și rarele referințe la personaje și
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
-a îndemnat să mănânce carne de bou" (Y., 32: 8). În plus, cum am văzut, Profetul îl întreabă pe Ahură Măzdă când îi va zdrobi pe aceia care practică sacrificiul haoma (Y., 48: 10). Totuși, cercetări recente au arătat că ritualul haoma, ca și cultul lui Mithra nu au fost total condamnate de către mazdeism, nici chiar în găthă 14. În plus, sacrificiile de animale au fost practicate fără întrerupere, cel puțin de laici 15. Se pare deci că Zarathustra s-a
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
Dar e important să subliniem interpretarea nouă dată de Zarathustra ideii de înnoire. Așa cum am văzut (§ 21) și vom mai vedea (§ 106), diferitele reprezentări mitico-rituale de înnoire a lumii erau cunoscute în Orientul Apropiat, la indo-iranieni și la alte popoare. Ritualul, care reitera cosmogonia era celebrat cu prilejul Anului Nou. Dar Zarathustra recuză acest scenariu arhaic care avea drept scop să regenereze anual lumea și anunță o "transfigurare" radicală și definitivă o dată pentru totdeauna, în plus, renovarea nu va mai fi
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
celebrat cu prilejul Anului Nou. Dar Zarathustra recuză acest scenariu arhaic care avea drept scop să regenereze anual lumea și anunță o "transfigurare" radicală și definitivă o dată pentru totdeauna, în plus, renovarea nu va mai fi obținută prin efectuarea unui ritual cosmogonic, ci prin voința lui Ahură Măzdă. Această reînnoire comportă judecata fiecărei ființe și implică pedepsirea răilor și răsplata celor drepți (§ 122). Dacă textele găthă sunt opera lui Zarathustra - și opinia aproape unanimă a savanților este aceasta - ne e permis
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
că regele iranian era responsabil de conservarea și regenerarea Lumii, altfel spus, că, pe planul care-i era propriu, el combătea forțele Răului 32 R. Girshman, "Â propos de Persepolis", p. 265, 277; vezi și A. U. Pope, "Persepolis, a Ritual City". 33 Nici chiar Ctesias, care trăise 24 de ani la curtea Marelui Rege, nu menționează Persepolis, ceea ce indică valoarea ezoterică a acestui oraș sacru; cf. K. Erdmann, "Persepolis", pp. 46-47'. Într-adevăr, lumea occidentală a aflat de existența lui
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
în virtutea paralelismului microcosm-ma-crocosm, concepție arhaică comună la mai multe popoare indo-europene, dar care a cunoscut o dezvoltare considerabilă în India și în Iran. Așa cum am văzut (cf. § 104), înnoirea finală, prefigurată deja în liturghia celebrată de Zarathustra, este anticipată în ritualurile de Anul Nou (Nawroz). Tradiția a sfârșit prin a situa în jurul Anului Nou cele trei evenimente hotărâtoare ale dramei cosmice și umane: creația, 61 Yasna, 9: 4 sq.; vezi alte referințe în N. Soederblom, op. Cit., pp. 175 sq. Și A
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
319 sq.; H. Ringgren, op. Cit., pp. 252. 5 Asupra importanței acestui simbolism pentru gândirea ulterioară, vezi M. Eliade, /> mythe de l'eternei retour, cap. I. Religia lui Israel în epoca regilor și a profeților religia de stat. Oficiul constă în ritualuri mijlocitoare și expiatoare pentru colectivitate, dar el comportă și rugăciuni publice pentru rege, pentru gloria sa și pentru exercitarea dreptății sale care asigură "pacea poporului" și prosperitatea universală (Psalmii 19 și 71). În cele din urmă, opera liturgică reînnoiește structurile
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
Dar cu alte ocazii regii au fost criticați pentru că au săvârșit rituri rezervate preoților. Foarte probabil că regele juca un rol în ceremoniile de ispășire de Anul Nou. Pe de altă parte, unii Psalmi par să se raporteze la un ritual de moarte și înviere simbolică a regelui. Se poate deci presupune o relație între sărbătoarea de Anul Nou - comportând o reactualizare simbolică a Creației - și ritualul "morții și învierii" regelui 6. La moartea lui Solomon, regatul s-a scindat în
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
Anul Nou. Pe de altă parte, unii Psalmi par să se raporteze la un ritual de moarte și înviere simbolică a regelui. Se poate deci presupune o relație între sărbătoarea de Anul Nou - comportând o reactualizare simbolică a Creației - și ritualul "morții și învierii" regelui 6. La moartea lui Solomon, regatul s-a scindat în două: acela de la nord, sau al lui Israel, și regatul de sud, sau al lui Iuda. Deoarece Chivotul a rămas la Ierusalim și triburile din nord
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
mitologice ale coborârii în Infern, deci ale "morții", într-adevăr, era arătat la Delfi mormântul lui Dionysos; se vorbea, de asemenea, de moartea sa la Argos. De altfel, atunci când Dionysos era invocat din adâncul mării (Plutarh, De Iside, 35), în ritualul de la Argive. El revenea din lumea morților. Conform unui imn orfic (n. LIII), se crede că atunci când Dionysos e absent el se află lângă Persephona. În fine, mitul lui Zagreus-Dionysos - care ne va reține mai jos - povestește moartea violentă a
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
absent el se află lângă Persephona. În fine, mitul lui Zagreus-Dionysos - care ne va reține mai jos - povestește moartea violentă a Zeului, ucis, sfâșiat și devorat de către Titani. Aceste aspecte multiple, dar complementare, ale lui Dionysos, sunt încă perceptibile în ritualurile sale publice, în ciuda inevitabilelor lor "purificări" și reinterpretări. 123. Arhaismul câtorva sărbători publice începând de la Pisistrate, se celebrau la Atena patru sărbători în cinstea lui Dionysos 7. "Dionysiile Câmpenești", care aveau loc în decembrie, erau sărbători rustice. Un cortegiu plimba
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
evoe, misterele lui Sabazios!" și dansând în țipete de Hyes, Atte's, Attes, Hyes. Demostene menționează și un coș în formă de vânturătoare, liknon, "vânturătoarea mistică", leagănul primitiv al lui Dionysos-copil. Iântr-o formă sau alta, se găsește mereu, în centrul ritualului dionysiac, o experiență extatică de o frenezie mai mult sau mai puțin violentă: mania. Această "nebunie" constituia întrucâtva dovada "divinizării" (entheos) adeptului. Experiența era, desigur, de neuitat, căci ea constituia o participare la spontaneitatea creatoare și libertatea îmbătătoare, la puterea
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
Sabazios, celebrate la Atena, unul din riturile inițiatice consta în mânjirea candidaților cu o pulbere ori cu ipsos 23. S-a făcut încă din Antichitate apropierea între cele două fapte (cf. Nonnos, Dionys., XXVII, 228 sq.). Este vorba despre un ritual arhaic de inițiere, bine cunoscut în societățile "primitive": novicii își freacă fața cu o pudră ori cu cenușă, pentru ca 20 Firmicus Maternus, De errore profanarum religionum 6; Clemens din Alexandria, Potreptikos 11, 17, 2; 18,2; Aniobius, Adv. Nat., V
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]